Met je plas naar de dokter: alles over urine-onderzoek

Met je plas naar de dokter: alles over urine-onderzoekMet urineonderzoek heeft ieder mens af en toe te maken. Waarom en wanneer is onderzoek gewenst van het in onze nieren geproduceerde uitscheidingsproduct urine. "Met je plasje naar de dokter gaan" is dusdanig gewoon dat het zelfs een gezegde is geworden in het dagelijks leven. Hoewel onderzoek van de urine dus een gebruikelijk en overbekend fenomeen is, weten we meestal niet zo heel veel van het hoe en waarom.

Waarom urineonderzoek

Bij verschillende medische onderzoeken dienen we plas in te leveren, omdat urine een aantal essentiële gegevens bevat die van belang zijn voor een juiste diagnose. Daarbij kan het gaan om middenurine en ochtendurine. De middenurine (ook wel middenstroom-urine genoemd) is de urine die opgevangen wordt tijdens het plassen. De opvangcontainer wordt dan pas tijdens het plassen in de straal gestoken. Als er bijvoorbeeld een vermoeden bestaat op een urineweginfectie is middenurine nodig.

Bij welk soort onderzoeken is urine nodig?

Bijvoorbeeld bij:
  • SOA-test (Met nieuwe technieken, kan steeds meer onderzoek op soa worden gedaan via de urine).
  • Een bacteriologisch onderzoek.
  • Ontsteking van geslachtsorganen of urinewegen.
  • Bij een nieronderzoek.
  • Glucoseonderzoek (diabetes).
  • Dopingcontrole (onderzoek naar verboden stoffen).
  • Schoolonderzoek.
  • Keuring voor een verzekering (bijv. levensverzekering).
  • Sportkeuring.
  • Blaasontsteking.
  • Anticonceptieonderzoek.
  • Zwangerschap.

Wat wordt er onderzocht

  • Bij een onderzoek van de urine wordt bijvoorbeeld gekeken naar helderheid en kleur. Verder geven de zuurgraad (PH-waarde) en het soortelijk gewicht, nuttige informatie met betrekking tot eventuele nieraandoeningen, uitdroging of stofwisselingsstoornissen.
  • De concentratie van de diverse stoffen in de urine kan worden vastgesteld met zogeheten urinestrips of dipsticks. Dat zijn strippen waarop chemische stoffen zijn aangebracht. Deze strips veranderen onder invloed van de urine van kleur. De kleurverandering die dan plaats vindt op een dergelijke strip geeft een indicatie van glucose of bloedeiwitten in de plas.
  • Onder een microscoop kan urine worden bekeken op de eventuele aanwezigheid van parasieten, bacteriën of bepaalde cellen. De te onderzoeken plas wordt (in een testbuisje) in een centrifuge rondgedraaid. De vaste bestanddelen in de urine komen dan op de bodem van het testbuisje. Dit bezinksel wordt dan vervolgens onder de microscoop beoordeeld.
  • Om de oorzaak van een infectie in kaart te brengen, kan er een kweek worden gemaakt en kan tevens worden bepaald welke medicijnen gewenst zijn.
  • Zwangerschapstests hebben als doel om de hoeveelheid van het hormoon HCG (humaan choriongonadotrofine) in de urine aan te tonen. Zwangere vrouwen hebben namelijk een sterk verhoogde hoeveelheid van dit hormoon in de urine.
  • Waar wordt de urine onderzocht

    Het uiteindelijke onderzoek vindt heel vaak plaats in een microbiologisch laboratorium of klinisch chemisch laboratorium.

    Het opvangen van de urine

    Indien u een plas moet inleveren kunt u een speciaal urinepotje gebruiken, ook wel urinecontainer genoemd. Het ding is gegarandeerd lekvrij. Zo’n container is verkrijgbaar bij elke apotheek en drogist.

    Verschil man en vrouw
    • Bij vrouwen is het van belang te weten dat urine niet tijdens de menstruatie verzameld mag worden.
    • Mannen dienen hun voorhuid terug te rollen en de penis goed schoon te maken alvorens de urine op te vangen.
    • Dames dienen op hun beurt de schaamstreek ook eerst goed te reinigen.

    De eerste plas die ’s-ochtends wordt geproduceerd, de zogenaamde ochtendurine, is ten behoeve van het urineonderzoek het meest geschikt. De urinecontainer kunt u in de koelkast bewaren in het geval de urine niet onmiddellijk voor het onderzoek kan worden weggebracht.

    Lees verder

    © 2009 - 2025 Robbie, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.
    Bronnen en referenties
    Reacties
    André, 27-09-2018
    Het is de bedoeling om ochtend urine in te leveren. Maar als je om half drie in de nacht moet plassen? Kan je dan in de ochtend, bijvoorbeeld om 6 uur alsnog die urine gebruiken?Reactie infoteur, 27-09-2018
    Half drie is geen ochtend/urine.
    06.00 uur is beter.

    Gewoon om half drie nog een flink glas water drinken en dan lukt het beslist.
    Marianne, 13-09-2018
    Ik heb al 2x mijn plasje ingeleverd en dat is op kweek gezet en de uitslag was steeds wij kunnen het niet onderzoeken. wat is hiervan de reden?Reactie infoteur, 14-09-2018
    Kunt u het beste rechtstreeks vragen. Misschien geen ochtend/urine of niet meer vers bijvoorbeeld.
    Bianca, 30-11-2017
    Goedemorgen,

    Vorige week heb ik een kuur gehad voor blaasontsteking. Die kuur heb ik afgelopen vrijdag afgemaakt. Nu wil ik urine inleveren ter nacontrole. Maar mijn menstruatie is nog niet geheel voorbij. Zo goed als zeg maar. Kan ik de urine dan wel inleveren?Reactie infoteur, 30-11-2017
    Belt u even voor de zekerheid even met de doktersassistente.

    vr.groet
    M. A., 07-11-2017
    Word er bij een urine onderzoek voor blaasontsteking bijv. ook getest op zwangerschap?Reactie infoteur, 07-11-2017
    Waarschijnlijk niet.
    Miranda, 14-12-2016
    Ik heb afgelopen week een blaasontsteking gehad, en nu moet ik vandaag of morgen controle plas inleveren. Ik heb gisteren avond alleen heel veel overgegeven, waardoor mijn plas nu best wel donker is. Kan ik dit wel gewoon inleveren?Reactie infoteur, 15-12-2016
    Gewoon inleveren geen probleem.
    Suana, 18-11-2016
    Is een centimeter genoeg. Ik was het vergeten en nu na mijn 1e plas heb ik nog 1 centimeter kunnen vullenReactie infoteur, 18-11-2016
    Bel voor de zekerheid even naar de doktersassistente
    Dion de Bruijn, 29-10-2016
    Omdat ik circa 10 jaar geleden bestraald ben aan mijn prostaat (kanker) ben ik incontinent. Ik moet 's nachts 3 tot 5 keer mijn bed uit om te plassen. Ik moet, ivm controle, regelmatig mijn ochtend urine laten controleren. Welke urine is nu het meest geschikt voor controle? Is dat de urine vlak voor het opstaan (uit bed blijven)? Of…?Reactie infoteur, 31-10-2016
    De urine vlak voor het opstaan (in de ochtend) is het meest geschikt.
    Diandra, 21-10-2016
    Hallo,

    Ik denk dat ik een blaasontsteking heb en heb geplast in de urinecontainer maar ik kom tot de 10 ML, zou dit genoeg zijn?Reactie infoteur, 21-10-2016
    Diandra ik vermoed van wel, maar vraag het voor de zekerheid even aan de dokters assistente
    J. Wibier, 02-05-2016
    Gebeld om 8.30uur voor urineonderzoek. Ik moet vanmiddag om 14.20 uur met de urine bij de huisarts komen. Ik heb gelezen dat de ochtendurinetest het beste is en heb ik gezegd,
    dan doe ik het nu alvast in het buisje.
    Nee zegt de assistente, dat is te vroeg dat moet je ongeveer een uur van tevoren doen.
    Graag verneem ik hierop een antwoord van waarom, ik snap dit niet goed.Reactie infoteur, 02-05-2016
    Vermoedelijk is in uw geval geen ochtendurine nodig, en anders zou het te lang staan. De assistente zal het u kunnen uitleggen.
    Plasser, 28-09-2015
    Ik kan het potje maar tot 1000ml vol plassen is dit genoeg?Reactie infoteur, 28-09-2015
    Ja een liter is ok
    Anna, 20-04-2015
    Ik heb vanochtend mijn urine laten onderzoeken omdat ik pijn had met plassen en veel aandrang had om te plassen.
    Ze hebben vanmiddag geconstateerd dat ik een blaasontsteking heb zoals van te voren al gedacht was. Ik vraag mij nu alleen af: wordt er tijdens zo'n urine onderzoek ook gecontroleerd op andere aandoeningen zoals bijvoorbeeld een soa?Reactie infoteur, 22-04-2015
    Nee er is o.a. niet op soa gecontroleerd, want dat is een virus
    Tessa, 27-10-2013
    Maar als je ongesteld bent en je hebt waarschijnlijk een blaas/urineweg infectie. Hoe moet dat dan? kan het gebruik van een tampon niet voorkomen dat er bloed in de urine terechtkomt?Reactie infoteur, 31-10-2013
    Meld het voor de zekerheid als je de urine inlevert
    Nora, 21-10-2013
    Ik heb een vraag ik heb verwijzing gekregen voor soa urinetest. Maar ik weet niet of je mag eten of drinken voordat je naar het toilet gaat om de potje te vullen?

    Mvg
    NReactie infoteur, 21-10-2013
    Beste Nora, heb een deskundige geraadpleegd: gewoon alles eten en drinken.
    Roy Ten Pierik, 24-07-2013
    Geachte, L,S

    Op 23-7-2013 om 19.45 (gister avond dus) kreeg ik in 1 keer een flash door mijn hoofd heen en heb vanaf dat moment de hele avond weinig tot geen zuurstof kunnen opnemen en kreeg ik gigantische hartritmestoornissen. Nu heb ik mijn urine bewaard in de koelkast. Zou ik het ook kunnen invriezen? Of is er een mogelijkheid dat er sporen verloren gaan als ik mijn urine invries? Want ik wil mijn urine pas over een tijdje laten testen, omdat mijn eigen huisartsen op vakantie zijn.

    Hartelijke groet,

    Roy ten Pierik.Reactie infoteur, 24-07-2013
    Voor deze specialistische vraag moet u echt bij uw arts zijn.
    Hartelijke groet