Zwezerik of thymus

De zwezerik is een orgaan dat, onder normale omstandigheden, ieder kind heeft. Maar dat een volwassen nagenoeg geen zwezerik meer heeft, maakt het toch wel erg vreemd. Hoe kan een orgaan nu zomaar verdwijnen? Veel mensen weten niet eens van het bestaan van de zwezerik af, laat staan dat het ook als een delicatesse wordt beschouwd wanneer het van kalfs of lamszwezerik wordt gemaakt.

Orgaan

De zwezerik, ook wel thymus genaamd, is een orgaan dat in de borstholte ligt, achter het borstbeen. De zwezerik groeit tot aan de puberteit in grootte, daarna neemt de grootte weer af.

Functie

De zwezerik is een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. De zwezerik maakt ook zogenaamde geheugencellen aan, deze onthouden hoe de afweerstoffen die tot nu toe zijn aangemaakt in het lichaam, werden aangemaakt. Op deze manier kunnen er snel nieuwe van de al bekende afweerstoffen worden aangemaakt. Een soort receptenboekje dus waar alles instaat. In de zwezerik worden bepaalde cellen uit het beenmerg uitgerijpt tot een speciaal soort witte bloedlichaampjes die T-lymfocyten worden genoemd. Deze T-lymfocyten spelen een grote rol in de afweer tegen schimmels, virussen en lichaamsvreemde cellen. In het verleden is er wel eens geëxperimenteerd met het verwijderen van de zwezerik bij jonge dieren, en welk effect dit op het jonge dier had. Verschijnselen zoals haaruitval, vertraagde groei, meerdere infecties en gewichtsverlies gaven toch wel aan dat de zwezerik onmisbaar is bij het jonge dier en de jonge mens. Tijdens de puberteit verschrompelt de zwezerik onder invloed van de geslachtshormonen die dan actief worden, en heeft de mens (of het dier) deze blijkbaar niet meer nodig in zijn afweersysteem. De zwezerik wordt door vetweefsel vervangen.

Afwijkingen

Soms wordt een kind geboren met een onvoldoende aangelegde zwezerik. Als gevolg hiervan loopt het kind voortdurend infecties op die maar moeizaam genezen. Deze afwijking komt gelukkig zelden voor. Bij 10 tot 20 procent van de patiënten die lijden aan de ziekte myastenie, blijkt dat er een gezwel aan de zwezerik voorkomt. Wanneer de zwezerik bij deze patiënten verwijderd wordt, treedt er doorgaans een belangrijke verbetering in de ziekte op. Een andere aandoening aan de zwezerik is het thymoom. Dit is een goedaardige tumor of gezwel en komt, zoals hierboven al vermeld is, vaker voor bij mensen met myastenie, maar kan ook zonder dat men aan deze ziekte lijdt, voorkomen. Doordat de zwezerik door het thymoom groeit, kan er druk ontstaan op andere organen. Dit kan de slokdarm zijn, waardoor hoesten ontstaat. Of op de vaten van het hart, waardoor kortademigheid ontstaat. Een thymoom kan ervoor zorgen dat de gevoeligheid voor infecties hoger ligt en er treedt gemakkelijker gewichtsverlies op. Een thymoom komt het meest voor bij vrouwen, en het meest bij mensen in de leeftijd van 40 tot 50 jaar. Heel soms word het goedaardige gezwel kwaadaardig, en is er sprake van kanker. Bij een goedaardig of een kwaadaardig gezwel wordt de zwezerik in zijn geheel verwijderd. Bij kanker is het van belang dat dit zo vroeg mogelijk gebeurt. Soms zal er een nabehandeling plaats moeten vinden.

Zwezerik kan je eten

Net als meerdere organen zoals de lever, wordt ook de zwezerik bij dieren gebruikt voor menselijke consumptie. De zwezerik wordt gezien als een ware delicatesse en is vrij prijzig. De zwezerik van kalf of lam wordt hierbij vaak verkozen boven die van het rund. Het gewicht van de zwezerik van het dier bedraagt meestal 200 tot 300 gram. In de gewone dagelijkse kookkunsten in huis zal er zelden zwezerik worden klaargemaakt. Ook in restaurants ziet men het over het algemeen niet heel veel. De wat meer exclusiever en ook duurdere restaurants zetten dit soort recepten wel op de kaart. Dit geeft aan hoe exclusief zwezerik wordt beschouwd.