De geneeskracht van wortelpeterselie

Wortelpeterselie is een soort peterselie met een dikke, eetbare wortel. Hij wordt meer om zijn wortel gekweekt dan om zijn blad, dat overigens gewoon eetbaar is. Wortelpeterselie lijkt een beetje op pastinaak. Hij is crèmekleurig en lang maar kleiner dan pastinaak. Deze plant wordt om zijn wortel met name in Midden- en Noord-Europa gekweekt en smaakt licht naar peterselie. Het heeft net zoals gewoon peterselieblad allerlei medicinale aspecten. Wortelpeterselie heeft een specifiek eigen smaak. De smaak lijkt het meest op peterselieblad en dat is natuurlijk niet verwonderlijk. De bite is die van een pastinaak.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Naamgeving wortelpeterselie

De Latijnse naam van deze plant is Petroselinum crispum subsp. Tuberosum. Hij wordt ook peterseliewortel genoemd. Petroselinum is uiteraard de Latijnse naam voor peterselieplanten,. Crispum betekent ´gekruld´ wat slaat op het blad dat gekruld groeit, net als bijvoorbeeld boerenkool. Tuberosum is de toevoeging die ondergronds groeiende groenten zoals aardappel krijgen. In het Nederlands kennen we als alternatieve namen voor deze plant: peterseliewortel en knolpeterselie. In het Engels zegt men ´parsley root´. In Duitsland bezigt men de naam ´Wurzelpetersilie´.

Wortelpeterselie is een echte Nederlandse groente die we thans enigszins vergeten zijn. Men is begonnen deze wortel te eten in Hamburg in de 16e eeuw. Vervolgens werd het veel als wintergroente gegeten in Duitsland, Polen, België en Nederland.

Vanger van vrije radicalen

Een onderzoeksteam dat verbonden is aan de universiteit van Novia Sad in Servië en Montenegro, kwam in 2007 tot de conclusie dat wortelpeterselie een prima vanger is van vrije radicalen. Lipideperioxidatie, het degenereren van vetstoffen in het lichaam, werd eveneens verminderd door wortelpeterselie. In het onderzoek werden verschillende extracten gebruikt van de bladeren en de wortelpeterselie. Beide extracten bleken ongeveer dezelfde werking te hebben tegen lipideperioxidatie en vrije radicalen. Dat is belangrijk om te weten want vrije radicalen kunnen allerlei welvaartsziekten veroorzaken doordat ze ontstekingen op celniveau beginnen, die wordt getriggerd door lipideperioxidatie. Deze ontstekingen belasten het immuunsysteem en kunnen als ze in te grote getale plaatsvinden leiden tot een reeks van ziekten, afhankelijk van de constitutie van ieder mens.

Peterseliewortel bevat proteïnen, veel calcium, ijzer, caroteen en de vitaminen B2 en C.

Inhoudsstoffen wortelpeterselie

In wortelpeterselie zitten vrijwel alle mineralen en vitaminen maar ze zitten er allemaal met kleine percentages in. Deze lage percentages per 100 gram hangen zo rond de 10% van de ADH en zijn in deze geen probleem. Dat komt omdat de werking van vitaminen en mineralen elkaar juist versterken. Daardoor is wortelpeterselie een zeer gezonde groente. Wortelpeterselie bevat alle belangrijke aminozuren, vele eiwitten en zelfs gezonde vetzuren zoals omega 3 en omega 6, zij het in lage percentages.

Geschiedenis wortelpeterselie

Oorspronkelijk komt peterseliewortel uit het Middellandse Zeegebied. In het oude Griekenland werd het als een heilige plant beschouwd. De antieke Romeinen waren ook gek op deze groente. Ze brachten de groente naar de rest van Europa. Vooral in Polen, Duitsland en Nederland werd wortelpeterselie veel gekweekt als wintergroente.

Geneeskracht wortelpeterselie

Peterseliewortel werd door de oude Grieken gebruikt om leverproblemen mee te tackelen. Ook de galblaas vaart wel bij deze lange witte wortelgroente. Het is een vochtafdrijvende groente die het bloed zuivert. Verder wordt de wortel samen met het blad en de zaden aangewend om flatulentie, indigestie, meerdere soorten krampen en menstruatiestoornissen tegen te gaan.

Peterseliewortel in de ayurveda

Gedroogde peterseliewortel en etherische olie van deze plant worden in de ayurveda, de traditionele Indiase geneeskunde gebruikt om zijn geneeskracht. In de ayurveda worden medicijnen op basis van deze groente inwendig aangewend bij een groot aantal ziekten: indigestie, menstruatiekrampen, verstopping door hoest en verkoudheid, astma, premenstrueel syndroom, onregelmatige menstruatie, urinebuisinfecties, nier- en blaasstenen, flatulentie, darmkolieken, oogbindvliesontsteking, ooglidontsteking, oorpijn, tandpijn en ter stimulering van de eetlust. Uitwendige indicaties van peterseliewortel zijn: jeuk, insectenbeten, zwellingen en het wordt op de huid gesmeerd als afweermiddel voor insecten.

Wortelpeterselie in de moestuin

Wortelpeterselie ligt zelden in de winkel; de snelste manier om hem te verkrijgen is waarschijnlijk: zelf kweken. Hij groeit prima in onbemeste zandgrond. Bemesten is niet goed voor deze plant. In ons klimaat kun je deze plant het beste zaaien in maart of april. In het begin mag hij in gewone half droge aarde groeien maar als hij tot wasdom komt vraagt wortelpeterselie veel water. Er zijn meerdere

Rauwkostmix met geraspte peterseliewortel, geraspte wortel en geraspte bietjes plus een beetje vinaigrette / Bron: Cyclonebill, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)

rassen wortelpeterselie; zo is er het ras fakir en Berliner Eagle. Fakir is eerder oogstrijp. Beide soorten kun je goed bewaren, net als gewone wortel. Je kunt ze in het vriesvak bewaren of in de groentela. Vroeger werden ze bewaard in een kist met zand; dat gaat ook prima. Wortelpeterselie kun je beter niet naast sla planten maar hij groeit beter naast tomaat, asperges en tuinbonen.

Eettips wortelpeterselie

Je kunt de wortelpeterselie koken en pureren om er samen met room een crèmesoep van te maken. Wortelpeterseliepuree kun je mengen met roomboter; dat is een uitstekende basis voor een maaltijd. Deze groente is ook geraspt lekker in een salade. De smaak van gekookte wortelpeterselie ligt ongeveer tussen die van de zoete pastinaak en knolselderij in. Je kunt blokjes wortelpeterselie in de soep doen. In kleine plakjes is het een uitstekend roerbakbare wortel. Je kunt wortelpeterselie prima mengen met knolselderij, pastinaak of aardappel om een gemengde mix van basisgroenten op tafel te zetten. Wortelpeterselie smaakt iets kruidiger dan aardappel.