Waarom zijn snelle suikers ongezond?
Een teveel aan snelle suikers zorgt er niet alleen voor dat we te dik worden maar heeft nog meer nadelige effecten voor onze gezondheid. Daarnaast blijft ons lichaam vaak om suiker vragen door de verslavende werking van suiker in de hersenen. Wat zijn snelle suikers? Waarom zijn snelle suikers zo ongezond? Waarom kan je hier verslaafd aan raken? Heeft je lichaam suiker nodig en hoe stop je de (eventuele) verslaving aan (snelle) suikers?
Snelle suikers
In de oorspronkelijke vorm is suiker een natuurlijke zoetstof. Op deze manier vinden we suiker terug in verse groente en fruit. We halen suiker uit suikerbieten en rietstengels waar ze ook in hun oorspronkelijke en natuurlijke vorm aanwezig zijn. Na het raffinageproces in de fabriek zijn echter alle vitaminen en mineralen eruit en is er alleen een zoetstof over met veel calorieën zonder voedingswaarde.
Snelle suikers zijn;
- Gewone suiker (ook wel sucrose of sacharose genoemd)
- Fructose (ook wel fruitsuiker genoemd)
- Lactose (ook wel melksuiker genoemd)
- Glucose (ook wel druivensuiker of dextrose genoemd)
- Maltose (ook wel moutsuiker genoemd)
- Galactose
- Honing ( dit is wel een natuurlijke zoetstof, maar heeft dezelfde werking als snelle suikers)
- Alle varianten waarmee snelle suikers worden verkocht of in voedingsmiddelen worden bewerkt, zoals stroop, siroop, karamel, rietsuiker, kristalsuiker, basterdsuiker, kandij, ananasconcentraat, appelconcentraat, inmaaksuiker et cetera
In welke producten zitten snelle suikers?
Dat snelle suikers in snoep, koek en taart zitten verbaasd niemand, maar snelle suikers zitten in heel veel producten. Suiker zit in allerlei producten verstopt zoals brood, vleeswaren en soms zelf in theezakjes. Ook in vruchtenyoghurt en ‘vers’ vruchtensap zit vaak fructosesiroop die bij de bereiding aan het fruit is toegevoegd. De opmerking ‘zonder suiker’ klopt dan eigenlijk niet. Daarnaast is toegevoegde suiker te vinden in de meeste blik- en potgroenten, sauzen, pindakaas, crackers et cetera. Ook zitten snelle suikers is witte meelsoorten (en alles wat daarvan is gemaakt zoals witbrood en pasta).
De ongezonde en ontregelde werking van snelle suikers
In 2012 stond een alarmerend artikel in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Nature’. Daarin was te lezen dat suiker een giftige substantie is te vergelijken met alcohol en tabak. Onze suikerconsumptie wordt steeds vaker in verband gebracht met welvaartsziekten als gevolg van obesitas. Denk aan diabetes, hart- en vaatziekten en bepaalde kankersoorten. Daarnaast wordt een teveel aan suikerconsumptie steeds vaker in verband gebracht met;
- Een verzwakt immuunsysteem
- Een ontregelde hormoonhuishouding
- (Chronische) vermoeidheid
- Vroegtijdige veroudering
- Aantasting van de hersenfuncties
- Candida
- Osteoporose
Daarnaast is suiker slecht voor je gebit. Over of en in hoeverre een teveel aan suiker hyperactiviteit bij kinderen veroorzaakt wordt men het niet eens.
De verslavende werking van snelle suikers
Onderzoekers hebben hersenscans van mensen gemaakt terwijl zij zoetigheid aten. De reactie in de hersenen was vergelijkbaar met die van een alcohol- of drugsverslaafde. Precies dezelfde gebieden lichten op. Suiker voedt het hormoon serotine, dat ervoor zorgt dat wij ons prettig voelen. Zo willen wij ons de hele tijd voelen en dus ontstaat er behoefte aan (meer) suiker.
Heeft ons lichaam suiker nodig?
Suiker is een koolhydraat dat in ons lichaam wordt omgezet tot bloedsuiker (ook wel glucose genoemd). Dit is een belangrijke brandstof voor onze cellen. Er is echter genoeg suiker aanwezig in gezonde voeding. In een banaan zit in principe voldoende suiker voor één etmaal. Er zijn schattingen van onze huidige suikerconsumptie. Deze lopen uiteen van 35 tot 38 kilo per persoon. We eten onder andere zoveel suikers doordat bepaalde zaken die vroeger alleen op feesten of in het weekend beschikbaar waren nu soms dagelijkse kost zijn, denk aan frisdrank (zeven suikerklontjes), koek, snoep, chips (hier zit ook vaak suiker in) et cetera. Daarnaast bewegen we over het algemeen minder.
Minder snelle suikers eten
Door de verslavende werking van suiker is het moeilijk om minder suiker te gaan eten. Het duurt ongeveer twee weken voor je lichaam is gewend aan minder suiker. Voor de één is de beste om hier in stapjes naar toe te werken (steeds minder suiker in de thee en koffie), voor de ander werkt het beter om ineens drastisch te stoppen (zorg dan ook dat er nergens in huis snelle suikers aanwezig zijn). Let op de volgende punten om zo min mogelijk snelle suikers binnen te krijgen;
- Voeg geen of zo min mogelijk snelle suikers toe.
- Vermijd voorbewerkte producten (scheelt ook een heleboel zout).
- Lees de ingrediëntenlijst (menig zogenaamd gezond graan- of muesliontbijtje zit vol met toegevoegde suikers).
- Eet zoveel mogelijk volkorenproducten (volkorenbrood, volkorenpasta). Volkorenproducten bevatten langzame suikers die langzaam worden verteerd. Daarnaast bevatten deze producten vitamines, voedingsvezels en mineralen.
Wees voorzichtig met zoetjes, lightproducten en caloriearme drankjes
Zoetjes, lightproducten en caloriearme drankjes vormen geen goed alternatief. Uit onderzoek is gebleken dat de stoffen (aspartaam, sacharine en sucralose) die in deze producten zitten, bij mensen die hier aanleg voor hebben, sneller leidt tot stofwisselingsziekten als diabetes.
Alternatieven voor snelle suikers
- In groenten en fruit zitten gezonde suikers
- Stevia (een natuurlijke suikervervanger afkomstig van de steviaplant. Lees meer hierover in het artikel 'Stevia een gezond alternatief voor suiker'.
- Tagatose (een melksuiker die in de darm bijna niet opgenomen wordt)
'That Sugar Film'
In oktober 2015 is de Australische documentaire 'That Sugar Film' in de bioscoop te zien. In deze film wordt de Australische acteur Damon Gameau gevolgd. Hij at altijd supergezond en ging speciaal voor deze documentaire zestig dagen lang voedsel vol verborgen suikers eten (denk aan 'gezonde' mueslirepen, fruityoghurt, cruesli en kant-en-klaar vruchtensap uit de supermarkt) zoals veel gezinnen dagelijks eten. In de film zien we hoe Damon Gameau veranderd van een fitte dertiger in een vermoeide, pafferige, chagrijnige man die acht kilo is aangekomen en dusdanig hoge bloedsuikers heeft dat hij bijna diabetes heeft.
'Het Suiker Boek'
Na de film schreef de maker Damon Gameau 'Het Suiker Boek' (ISBN 9789401429603) dat voor E 22,99 te koop is
Lees verder