De relatie tussen vetzuren en gezondheid

Vrije vetzuren zijn het belangrijkste vervoermiddel van energie vanuit het vetweefsels naar andere weefsels. Het mini-ecosysteem van prostaglandinen, tromboxanen en leukotriënen (hormoonachtige stoffen) in de cellen kan worden gemoduleerd worden door een gezonde voeding, aangevuld met de juiste voedingssupplementen. De belangrijkste essentiële vetzuren zijn linolzuur, linoleenzuur en die welke afkomstig zijn van visoliën. Ze helpen het bloed te verdunnen en verzachten de pijn bij artritis en produceren meer dan 50 verschillende prostaglandinen. Hormoonachtige stoffen zoals prostaglandinen, leukotriënen en tromboxanen zijn niet zozeer kwantitatief belangrijk, maar vooral kwalitatief. Daarnaast is de soort en de onderlinge verhouding tussen deze vetzuren van belang.

• Algemeen
• De omzetting van essentiële vetzuren
• Stress en voeding
• Gevolgen van langdurige stress
• Medicatie

Algemeen

De aanmaak en omzetting van prostaglandinen, leukotriënen en tromboxanen van het ene naar het andere weefsel geschiedt onder invloed van bepaalde enzymen. Deze stoffen hebben een hormonale werking en regelen vele processen in het lichaam. De componenten daarvan zijn maar heel kort in het lichaam actief. Bij het ontbreken aan een vetzuur van twee waterstofatomen is het enkelvoudig onverzadigd en ontbreken er vier of meer dan is het meervoudig onverzadigd. Veel meervoudig onverzadigde vetten leiden tot een explosie van vrije radicalen. Als mens en als dier hebben wij AA in onze cellen, waarvan met behulp van bepaalde enzymen lypo-oxygenase 2 (LOX-2) en cyclo-oxygenase (COX-2) bepaalde prostaglandinen, tromboxanen en leukotriënen worden aangemaakt. Het arachidonzuur in de membranen wordt gestimuleerd door zonlicht en geremd door PG1 en stress.

Het stimuleren van enzymen

De werking van bovengenoemde enzymen kunnen bevorderd worden door het gebruik van juiste voedingssupplementen van natuurlijke oorsprong, beweging en een positieve instelling. Afremming vindt plaats door de inname van verkeerd voedsel zoals suiker en transvetten, ouder worden en negativisme. Tevens zijn van belang de wisselwerking tussen de metabolieten van het plantaardige linolzuur (LA), het dierlijke arachidonzuur (AA) en het van vissen en algen afkomstige alfa-liponzuur (ALA).

De omzetting van essentiële vetzuren

Voor het omzetten van LA naar Gamma-linoleenzuur (GLA) is benodigd vitamine B6, magnesium en zink, waarbij afremming kan optreden door bovengenoemde factoren. Voor de omzetting van GLA naar Dihomo-y-linolzuur is vitamine B6 een vereiste. Voor omzetting van het Dihomo-y-linoleenzuur naar het gunstige PG1 en naar TX1 is benodigd: vitamine B6, vitamine C en beweging, wat zuurstof verschaft aan de cellen. Voor de omzetting van ALA in Eicosapentaeenzuur (EPA) is vitamine B6, magnesium en zink benodigd. Dit EPA heeft vervolgens weer vitamine B6 nodig om te worden omgezet in Docohexaeenzuur (DHA), dat op zijn beurt weer vitamine B3 en C nodig heeft om PG13 te kunnen produceren.

Stress en voeding

Zodra er sprake is van een stressvolle situatie worden door onze hersenen twee systemen in werking gesteld. Allereerst het zenuwstelsel dat ons lichaam gereed maakt voor actie, daarbij spannen de spieren zich en gaat de hartslag en bloeddruk omhoog. Vervolgens wordt het bloed onttrokken aan de organen en gaat de spijsvertering op een lage stand. Daarna in een tijdspanne van enige minuten treedt het tweede systeem in werking, waarbij de hypofyse de bijnieren opdracht verstrekt om cortisol aan te maken. Door de aanmaak van cortisol stijgt de bloedsuikerspiegel en wordt de stofwisseling verhoogd, opdat we de energie verkrijgen om de stresssituatie het hoofd te kunnen bieden. Deze beide systemen zijn zeer nuttig in acute gevallen, echter het voortduren van de stressvolle situaties veroorzaakt een langdurig verhoogde cortisolspiegel. Een en ander uit zich in een opgejaagd gevoel, irritatie, verminderde weerstand, slaapstoornissen en verhoogde bloedsuikerspiegels.

Gevolgen van langdurige stress

Door aanhoudende stress worden er door het lichaam meer vitaminen B, C en magnesium verbruikt, terwijl voor het vrijmaken van energie en de synthese van neurotransmitters extra voedingsstoffen benodigd zijn. Langdurige stress kan ook zorgen voor uitputting van de bijnieren. Om de stress te reguleren dienen neurotransmitters aangemaakt te worden, daarvoor zijn B-vitaminen, zoals B6, B11 en B12 en vitamine C benodigd. Om de nadelige gevolgen van langdurige stress tegen te gaan is een juiste voeding, voldoende tijd voor ontspanning en anders tegen eventuele problemen aankijken van essentieel belang. Daarnaast kunnen voedingssupplementen met B-vitaminen en rustgevende kruiden zoals passiebloem en eiwit hydrolysaat uit melk de stress reduceren. Gezondheid is afhankelijk van een goede wisselwerking tussen drie belangrijke hormonen: insuline, adrenaline en cortisol.

Medicatie

Deze kan onder meer bestaan uit:

• zorg voor voldoende inname van vitamine B3, B6 (bij voorkeur Pyridoxal 5-fosfaat) en C, magnesium en zink
• suppletie met 5 mg bromelaïne, zit in Omega-Zyme Ultra van OrthoNutrients, om verkeerde omzetting naar TX2 te corrigeren
• suppletie met krillolie bevat veel LA en ALA, is daarbij ook goed tegen hart- en bloedvaatziekten
• zorg voor voldoende beweging, ontspanning en PG1, werkt onder meer tegen depressie en allergische reacties

Lees verder

• De stressreactie
• De vorming van eiwitten, suikers en vetten
• Het mitochondrion en het verbrandingsproces