Aubergine: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde aubergines
De aubergine (Solanum melongena) is de vrucht van de gelijknamige eenjarige plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Aubergines bevatten weinig calorieën en hebben weinig smaak. Dat aubergine weinig smaak heeft, heeft een belangrijk voordeel. Dankzij de neutrale smaak is aubergine uitstekend te combineren met tal van kruiden en andere smaken, die goed worden opgenomen in het sponzige vruchtvlees. Aubergine past goed bij mediterrane gerechten, bijvoorbeeld als ingrediënt in ratatouille, een Frans gerecht van gestoofde groenten. Verse aubergines zijn te herkennen aan een glanzend, glad oppervlak. Als je lichtjes op een rijpe aubergine drukt, dan geeft deze iets mee. Te rijpe zijn zeer zacht. Onrijpe aubergines zijn daarentegen hard en geven niet mee. Aubergines bevatten een breed scala aan gezonde stoffen. Aubergine bevat mineralen zoals kalium, calcium, magnesium en koper. Aubergines bevatten ook verschillende vitamines, zoals foliumzuur, vitamine C, bètacaroteen en vitamine K.- Wat is een aubergine?
- Vruchtgroente
- Saracenen
- Bes
- Herkomst van de aubergine
- Nachtschadefamilie
- Aubergineseizoen: het hele jaar door beschikbaar
- Gezondheidsvoordelen
- Weinig calorieën
- Hart en bloedvaten
- Hersenen
- Vochtophoping tegengaan
- Huidveroudering tegengaan
- Botten en gewrichten
- Overige voordelen
- Voedingswaarde van aubergine
- Kopen en bewaren
- Waar moet je op letten bij het kopen?
- Bewaren: niet bij appels of tomaten
- Bereidingstips
- Intolerantie en allergie
Wat is een aubergine?
Paarse aubergine / Bron: Unknown author, Wikimedia Commons (Publiek domein)Vruchtgroente
Aubergine is een vruchtgroente; dit zijn groenten waarbij de zaadjes worden beschermd door een vrucht. Aubergine komt uit de nachtschadefamilie; de plant zelf krijgt een hoogte van 50 tot 150 cm. De bladeren zijn ovaal en de grootte van de vrucht kan sterk variëren. De vorm van de vrucht kan eivormig, rond, langwerpig of peervormig zijn. De kleur van de aubergines is donkerpaars, zwartviolet, witachtig of zelfs geelachtig.Saracenen
Aubergines komen uit Azië. Ze kwamen naar Europa via de Saracenen, een Noord-Arabisch volk, die de vrucht in Perzië leerden kennen en vervolgens in Andalusië verbouwden. Al sinds de 15e eeuw worden aubergines in Italië verbouwd. Anno 2025 zijn China en India de grootste producenten van aubergines. In Europa worden ze voornamelijk geteeld in Turkije, Italië, Spanje en Roemenië.
Bloem van de aubergine / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Bes
Botanisch gezien is de aubergine een bes die warme omstandigheden nodig heeft om te groeien. De vrucht bevat een grote hoeveelheid kleine, zachte zaden. In Zuid-Europese landen wordt de groente tussen juni en oktober geoogst. Aubergines groeien in Nederland in kassen die dé ideale groeiomgeving bieden aan de aubergineplant.Herkomst van de aubergine
De aubergine komt oorspronkelijk uit India. In China werd het in het voorchristelijke tijdperk verbouwd. De Saracenen in Arabië kwamen ermee in aanraking en brachten ze waarschijnlijk in de 13e eeuw naar Spanje. Omdat de rassen in die tijd nog geel of wit waren en de vorm hadden van een kippenei, kregen ze de naam 'eiplant' (eggplant). Het woord 'aubergine' gaat waarschijnlijk terug naar de Catalaanse term voor deze groente. Vanuit Spanje bereikte Solanum melongena voor het eerst Italië inde 15e eeuw en in de twee eeuwen daarna waaierende het uit over andere delen van (met name het zuiden van) Europa. en het werd een belangrijk onderdeel van de mediterrane keuken.
Ontwikkeling van de aubergine / Bron: Joydeep, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Nachtschadefamilie
Aubergines komen uit de nachtschadefamilie. Deze plant, die een hoogte van anderhalve meter kan bereiken, is bijna volledig behaard en de ovale, langwerpige bladeren wisselen elkaar af. Naast zelfbestuiving kan kruisbestuiving bij aubergine voorkomen met behulp van de wind of insecten. Er zijn verschillende varianten, van donkerpaars tot bruin van kleur. Maar er zijn ook witte, gele, groene, oranjerode en groen-witte aubergines. Een vrucht kan langwerpig, eivormig, peervormig, knotsvormig of rond zijn en weegt tussen de 100 en 500 gram. Het vruchtvlees is witachtig crème, heeft een sponsachtige consistentie en bevat veel kleine zaadjes.Aubergineseizoen: het hele jaar door beschikbaar
Vers geplukte aubergines uit Nederland zijn verkrijgbaar tussen juli en oktober. Je kunt ze echter het hele jaar door krijgen, omdat ze wereldwijd worden gekweekt, buiten in tropische of subtropische klimaten buiten en anders in kassen.Gezondheidsvoordelen
Weinig calorieën
Aubergine is ene gezonde groente. De aubergine zelf bestaat grotendeels uit water en is daardoor erg caloriearm. Na bereiding is het anders: van de aubergine is bekend dat deze veel vet opneemt. Het is daarom raadzaam om bij het bereiden van aubergines spaarzaam om te gaan met vetten en oliën.
Drie soorten aubergine: witte, de bekende donkerpaarse en lange dunne paarse. / Bron: J.E. Fee, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Hart en bloedvaten
Voedingsvezels, kalium, vitamine C en B-vitamines: dit is precies de juiste mix die je cardiovasculaire systeem nodig heeft en aubergines bevatten het. De vezels die het bevat kunnen het schadelijke LDL-cholesterol binden. Het chlorogeenzuur in aubergines heeft een sterk antioxiderende werking en verlaagt het percentage vetzuren in het bloed.De vrucht heeft ook een positief effect op het hart en de bloedsomloop. De flavonoïden in aubergine, waaronder anthocyaninen, worden geassocieerd met een lager risico op sterfte door hartaandoeningen. Een verhoogde inname van anthocyaninen is tevens goed voor de bloeddruk.
Hersenen
De antioxidanten in aubergines kunnen de bloedstroom in het hoofd verbeteren. Dit is goed voor je hersenen en kan het verouderingsproces vertragen.Vochtophoping tegengaan
Dikke voeten en gezwollen handen kunnen met aubergines worden behandeld aangezien deze groente een drainerend effect heeft.Huidveroudering tegengaan
De aubergine bevat veel antioxidanten die je cellen helpt beschermen tegen schade en ook tegen vroegtijdige veroudering. Dit houdt je niet alleen gezond, maar ook mooi.Botten en gewrichten
Veel mineralen zoals calcium en magnesium, vitaminen zoals A, B, C en E versterken het immuunsysteem en beschermen tegen ontstekingen. Dit alles komt je botten en gewrichten ten goede. Samen met mineralen en vitamines in de aubergine kan foliumzuur ontstekingsprocessen verbeteren.Overige voordelen
Aubergines hebben een helende werking bij reuma, nierproblemen en ischias. De vrucht kan ook de spijsvertering stimuleren en heeft kankerremmende effecten.Voedingswaarde van aubergine
Aubergines bestaan voor ongeveer 90 procent uit water. Andere ingrediënten zijn mineralen, vezels, koolhydraten, vetten en eiwitten. Hun caloriewaarde is 90 kJ (of 22 kcal) per 100 gram. Aubergines bevatten (veel) vitamine A, vitamine C, kalium, calcium, magnesium en koper.Aubergine bevat ook terpenen, secundaire plantaardige kleurstoffen, die een kankerremmende werking hebben. De vitaminen B1, B2 en B6 zitten vlak onder de schil, dus aubergines mogen niet worden geschild.
Per 100 gram bevat aubergine de volgende hoeveelheden vitaminen en mineralen:
| Vitamine of mineraal | Hoeveelheid |
|---|---|
| Vitamine A | 23 IU |
| Vitamine B1 | 0,04 mg |
| Vitamine B2 | 0,05 mg |
| Vitamine B6 | 0,06 mg |
| Vitamine B11 (foliumzuur) | 4 μg |
| Vitamine B12 | - |
| Vitamine C | 10 mg |
| Vitamine D | - |
| Natrium | 10 mg |
| Kalium | 200 mg |
| Calcium | 10 mg |
| Fosfor | 12 mg |
| IJzer | 0,5 mg |
| Magnesium | 8 mg |
| Koper | 0,01 mg |
| Zink | 0,2 mg |
Verkoop van aubergine in India / Bron: Arne H?ckelheim, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Kopen en bewaren
Waar moet je op letten bij het kopen?
Aubergines kunnen in de tuin worden gekweekt, maar worden ook het hele jaar door geïmporteerd uit verschillende Europese mediterrane landen, uit Israël en andere landen. Een rijpe aubergine kun je een beetje indrukken met lichte vingerdruk. Als het flink meegeeft, is de vrucht waarschijnlijk al overrijp. Een vrucht die niet meer eetbaar is, is te herkennen aan verkleuring of vlekken op de schil. Aubergines hebben geen eigen intense smaak, maar nemen de smaak aan van de kruiden en specerijen die je eraan toevoegt.Bewaren: niet bij appels of tomaten
Aubergines bederven zeer snel. Aubergines moeten op een donkere en koele plaats bewaard worden. Opslag in de koelkast wordt echter niet aanbevolen, omdat ze de voorkeur geven aan temperaturen van ongeveer tien graden. De vruchten zullen ongeveer een week meegaan als ze op de juiste manier worden bewaard, maar bij te veel warmte, zal het rijpingsproces worden versneld en zullen ze sneller bederven. Deze groente mag niet naast appels en tomaten staan, omdat deze een rijpend gas afgeven waar de aubergine gevoelig voor is. Het vruchtvlees van de aubergines verandert relatief snel van kleur, daarom is het aan te raden om de groenten kort voor de bereiding te snijden of te besprenkelen met een beetje sap van een citroen.
Aubergines / Bereidingstips
De rauwe consumptie van een aubergine wordt afgeraden vanwege de bitterstoffen die het bevat en maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. Langdurige verhitting bij het bereiden van de aubergines laat de bitterstoffen verdampen. Zout verwijdert ook bitterstoffen uit het vruchtvlees. Je kunt de aubergine het beste in plakjes snijden, zouten en 30 minuten laten trekken.Aubergines worden meestal gestoomd, gegrild, geroosterd, gekookt of gebakken. Aubergines worden heel vaak gebruikt in de Turkse, Oosterse en Mediterrane keuken. Zo is de zogenaamde Imam Bayildi erg populair in Turkije. Dit zijn gevulde aubergines. Hiervoor worden aubergines gevuld met uien en tomaten. In Griekenland wordt de beroemde moussaka gemaakt van aubergines, terwijl in het oosten de vruchten worden geserveerd als puree of pasta.
Auberginepasta wordt in de oosterse keuken 'baba ganoush' genoemd en past heel goed bij brood, lamsvlees of groenten. In de Italiaanse keuken worden aubergines verwerkt tot 'melanzane alla Parmigiana' kruidige aubergine uit de oven met tomaten en Parmezaanse kaas. Daarnaast zijn aubergines samen met courgette typische ingrediënten voor een Franse ratatouille.
Auberginevarianten / Bron: Grey Geezer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
