Voedingsadvies bij ondergewicht

Als de voedingsinname lager is dan je nodig hebt ontstaat er een ondergewicht. Bij ondergewicht weeg je minder dan goed voor je is. Hoewel een voedingsadvies meestal nodig is bij overwicht, zijn er ook mensen die lijden aan ondergewicht. Er kan sprake zijn van een gebrek aan eetlust vanwege een ziekte. Ondergewicht kan schadelijk zijn voor je gezondheid en kan leiden tot klachten zoals vermoeidheid, haaruitval en botontkalking. Vaak is het moeilijker om aan te komen dan af te vallen.

Bepaling van ondervoeding

Als je minder eetlust hebt en daardoor minder eet kan dat komen door een ziekte, stress of andere oorzaken. Ook kan het komen door een foutieve onvolwaardige voeding. Hierdoor mist het lichaam voedingsstoffen waardoor het op termijn niet meer goed kan functioneren. Indien je BMI (Body Mass Index) onder de 18,5 komt dan is er sprake van een ondergewicht Het is een rekensommetje die je zelf kunt toepassen waarbij de verhouding van je gewicht en je lengte wordt bekeken. Je gewicht in kilo's moet je daarbij delen door je lengte in meters in het kwadraat. Als de uitkomst onder de 18,5 is dan is er sprake van een ondergewicht. Mensen met ondergewicht denken vaak dat ze goed eten terwijl dat niet zo is. De minimale calorie-opname op een dag voor een vrouw is 2300 calorieën en voor de man is dat 2500 calorieën.

Hoe ondergewicht kan ontstaan

Ondergewicht kan worden veroorzaakt door een gebrek aan eetlust vanwege een ziekte. Dit komt vaak voor bij bejaarden en bij zieke mensen die opgenomen zijn in een ziekenhuis. Er zijn ook mensen die gezond leven en toch erg mager zijn. Soms is er een onvermogen van het lichaam om voedsel op te kunnen nemen door bijvoorbeeld een darmziekte of stofwisselingsziekte. Het kan ook zijn dat iemand een psychische eetstoornis heeft zoals anorexia nervosa en bewust niet meer voldoende eet. Sommige mensen gunnen zich geen tijd om te eten en slaan daardoor maaltijden over. Vaak wordt het ontbijt dan overgeslagen. Er zijn ook depressieve mensen die geen fut hebben om boodschappen te doen en eten te koken. Indien je eenmaal te weinig eet zal het lichaam steeds minder vaak een hongersignaal geven waardoor je steeds minder trek hebt.

Hoe je kunt aankomen

Het is waarschijnlijk minder gemakkelijk dan je denkt. Het gaat erom dat er meer calorieën worden opgenomen dan worden verbruikt. Voor iemand met ondergewicht kan dit erg moeilijk zijn. Het is de bedoeling om de extra inname van calorieën over de dag te verspreiden. Om je ervan bewust te komen wat je eet, kun je een eetdagboek bijhouden. Soms is dit in opdracht van een diëtist. Ook al moet je aankomen, het is belangrijk dat dit op een verantwoorde wijze gebeurt. Alleen zo kan het lichaam de benodigde voedingsstoffen binnen krijgen zoals eiwitten, vitamines en mineralen. Dit betekent dat teveel vet eten ongezond is. Een slagroomkuur is dus niet gezond. Ook voor iemand met ondergewicht kan teveel vet eten hart- en vaatziekten bevorderen. Het is belangrijk om tussen de 3 hoofdmaaltijden een paar extra eetmomenten in te lassen. Een tussendoortje zoals een appel bevat zo’n 60 calorieën. Om aan te komen kan het nodig zijn dat het tussendoortje zo’n 175 tot 300 calorieën bevat.
Wat ook belangrijk is dat je de tijd neemt om te eten zodat je goed kauwt en dat het lichaam de voedingsstoffen goed kan opnemen. Het moet een nieuwe leefstijl worden om extra eten in je leefpatroon toe te voegen.

Verantwoorde tussendoortjes

Bij mensen met ondergewicht is snoepen tussen de maaltijden door aan te raden. Naast calorieën moet het tussendoortje ook vitamines en mineralen bevatten. Voorbeelden van verantwoorde tussendoortjes zijn: een dikke plak ontbijtkoek, handje (ongezouten) noten, tosti met kaas, boterham met pindakaas, müslibol met kaas, chocolademelk, milkshake, vla of een vette vis. Neem geen light-producten of magere zuivel omdat dit een vol gevoel kan geven zonder dat er voldoende calorieën zijn opgenomen. Om de eetlust te bevorderen kun je het volgende doen: eet niet te vet omdat dit de eetlust afremt. Vruchtensap stimuleert de eetlust vaak. Mayonaise op de boterham of bij de warme maaltijd mag. Mayonaise bevat goede vetten en veel calorieën. Soms is eten lekkerder te maken door er wat room of extra klontje margarine aan toe te voegen. Pasta is vaak wat makkelijker te eten omdat dit glad van structuur is. Roomsaus over de pasta bevat meer energie dan tomatensaus. Het nemen van een kopje soep of glaasje alcohol kan de eetlust bevorderen.

Gevolgen van ondergewicht

Een te laag gewicht kan slecht zijn voor de gezondheid. Het is vaak zichtbaar omdat het vetweefsel afneemt en je er mager uit begint te zien. Je voelt je vaak lusteloos en moe en de conditie kan achteruit gaan. Je kunt je ook duizelig voelen. Vaak word iemand met ondergewicht kouwelijk vanwege het afnemen van de isoleerde vetlaag en de huid kan droog en bleek worden. Ook de haren kunnen droog worden en je kunt zelfs haaruitval krijgen. Iemand met een ondergewicht heeft een veel grotere kans op botontkalking (osteoporose). Je lichaam gaat de energie uit het eigen lichaam halen om te kunnen functioneren. Dit gaat ten koste van o.a. spierweefsel en botweefsel. Daarnaast is de kans op depressiviteit groter bij iemand met ondergewicht. Indien iemand ernstig ondervoed raakt kan het zelfs levensbedreigend zijn omdat dit ten koste gaat van je organen.

Wat te doen bij ondergewicht

Wie in een korte tijd onbedoeld sterk afvalt zonder aanwijsbare reden moet naar de huisarts toe omdat er mogelijk sprake is van een ziekte of aandoening. De huisarts kan je eventueel doorverwijzen naar een diëtist of gewichtsconsulent. Mocht het ondergewicht niet ernstig zijn dan kun je eventueel via een voedingsdeskundige of Voedingscentrum informatie over gezonde voeding opvragen. De ziektes anorexia nervosa en boulimia zijn zulke ernstige levensbedreigende aandoeningen die een speciale behandeling nodig hebben via een deskundige.