Voorkeurshouding en afplatting hoofd/schedel bij baby's

Sommige baby's ontwikkelen een voorkeurshouding. Wat is dit precies? Hoe ontstaat een voorkeurshouding? Wat zijn de mogelijke gevolgen en wat kan je doen om een voorkeurshouding te voorkomen of te verhelpen (voor zover mogelijk)? Wat is redressiehelm (ook wel schedelhelm genoemd) en in hoeverre helpt het dragen van deze helm om het hoofd een mooie ronde vorm te geven?

Wat is een voorkeurshouding?

Bij een voorkeurshouding draait je baby het hoofd elke keer weer naar één bepaalde kant, de voorkeurskant.

Hoe ontstaat een voorkeurshouding?

De reden waardoor een voorkeurshouding ontstaat is niet altijd even makkelijk aan te wijzen. Soms heeft een kind al een voorkeur voor een bepaalde kant sinds de geboorte. Het kan zijn dat er tijdens de geboorte bepaalde spieren in de verdrukking hebben gezeten waardoor het voor het kind prettiger voelt om het hoofd een bepaalde kant (de voorkeurskant) op te draaien. Soms is een werveltje een mm verschoven waardoor een kind pijn heeft bij het draaien naar een bepaalde kant. Daarnaast is er een toename van het aantal baby's met een voorkeurshouding sinds het advies om baby's op de rug te laten slapen ter voorkoming van wiegendood. Ook kunnen baby's eerder een voorkeurshouding krijgen als zij veel tijd doorbrengen in een Maxi-Cosi, schommelstoeltje en/of wippertje. Gebruik daarom als het even kan de Maxi-Cosi, schommelstoel of het wippertje niet meer dan 30 minuten per dag. Je baby is hierin zeer beperkt in zijn bewegingsmogelijkheden. Voor een goede ontwikkeling is het belangrijk dat een baby zich vrij kan bewegen.

Op de buik

Het is belangrijk om een baby, als deze goed wakker is, op de buik te leggen zodat hij/zij de arm, nek- en rugspieren kan trainen en gebruiken. De buikligging is een veel actievere houding dan de rugligging.

Afplatting hoofd/schedel

Doordat een baby met een voorkeurshouding het hoofd elke keer weer naar één bepaalde kant draait kan afplatting van het hoofd/ de schedel optreden door overbelasting van de schedel aan één kant. Het is daarom belangrijk om zo vroeg mogelijk een eventuele voorkeurshouding te signaleren en aan te pakken. Hoe eerder de voorkeurshouding ontdekt wordt, hoe groter de kans is dat je baby reageert op de maatregelen om een plat hoofdje te voorkomen.

Tips om een plat hoofdje/voorkeurshouding te voorkomen

• Wissel links en rechts voeden af
• Leg je baby regelmatig op de buik
• Leg het aankleedkussen recht voor je of wissel links en rechts verschonen af

Tips indien er al sprake is van een voorkeurshouding

• Voed aan de niet-voorkeurskant
• Verschoon je baby zo dat hij/zij via de niet-voorkeurskant naar jou moet kijken
• Leg je baby zo neer dat de aandacht getrokken wordt naar de niet-voorkeurskant
• Zet het bedje en/of de box zo neer dat je baby alleen naar iets interessants kan kijken aan de niet-voorkeurskant
• Hang een speeldoosje aan de niet-voorkeurskant
• Leg je baby regelmatig op de buik
• Doe een spelletje waarbij je baby verleid wordt je te volgen aan de niet voorkeurskant

Verwijzing naar fysiotherapeut of osteopaat

Als je baby niet goed naar de niet-voorkeurskant kan kijken is het belangrijk naar de huisarts te gaan voor een verwijzing naar de fysiotherapeut of osteopaat.

Redressiehelm (schedelhelm)

Als er door de voorkeurshouding een afplatting van het hoofd is ontstaat, wordt vaak een redressiehelm (ook wel schedelhelm genoemd) aangeraden om deze afplatting te corrigeren. De helm wordt individueel aangemeten, zodat de bolle delen van de schedel aansluiten in de helm en de groei wordt geremd. Voor de vlakke kant van de schedel is meer ruimte. Zo wordt de schedel gedwongen in de gewenste richting te groeien en 'verdwijnt' de afplatting. Het beste is om vóór de 7e maand te starten met de redressiehelm. Je baby moet de helm 23 uur per dag dragen (meestal 6 maanden). Deze duur wordt opgebouwd in stappen van een aantal uur. Het uurtje zonder helm is om te badderen en te knuffelen zonder helm. Bij de leeftijd van één jaar is de schedel te hard geworden om deze nog te kunnen corrigeren. Vaak is het dragen van een redressiehelm door je baby lastiger voor jou dan voor het kind zelf. Kinderen hebben er weinig last van en spelen en slapen er zonder problemen mee. Wel komt het voor dat deze kinderen de eerste tijd dat zij de helm niet meer dragen vaker hun hoofd stoten. Daarnaast kan huidirritatie voorkomen en overmatig zweten (zeker in de zomer).

Onderzoek redressiehelm

Uit onderzoek door wetenschappers van de Universiteit Twente is gebleken dat het bij afplatting van het hoofd die is ontstaan door voorkeurshouding niet nodig is om een redressiehelm te dragen. De ronde vorm van het hoofd komt ook terug zonder het dragen van de redressiehelm. Belangrijk is dan om aan de slag te gaan met eerdergenoemde maatregelen zodat de schedel minder eenzijdig belast wordt.

Lees verder

• De taalontwikkeling van jonge kinderen
• Voorlezen is belangrijk voor de taalvaardigheid van kinderen
• Verhuizen met (jonge) kinderen
• Wratten bij (jonge) kinderen
• Kinderziekten met vlekjes