Hatsjie! Verkoudheid bij je baby

Gezondheid! Als je kind veel niest, hoest, niet lekker slaapt en/of een snotneus heeft, kun je wel eens twijfelen of het wel een simpele verkoudheid is. Om de symptomen goed van elkaar te kunnen onderscheiden is het goed om te weten wat ze zijn. En wat kun je doen om deze symptomen te verlichten of zijn ze misschien wel te voorkomen?

Waarom wordt mijn baby (zo vaak) verkouden?

Een van de redenen waarom baby's vaak verkouden zijn, is omdat hun immuunsysteem nog niet volgroeid is. En bovendien zijn er meer dan 200 verschillende virussen die dezelfde verkoudheid veroorzaken en je kind wordt immuun voor deze verkoudheden, maar wel een voor een. Denk maar eens aan alle verkoudheden die je ooit gehad hebt. Je zou deze allemaal, en nog meer, moeten hebben gehad om er immuun voor te zijn.

Terwijl je baby groeit, is hij de wereld aan het ontdekken door van alles aan te raken en te likken. Dus het is heel logisch dat hij verkouden wordt door iets wat hij heeft aangeraakt. Het enige wat hij hoeft te doen is zijn vingers in zijn mond stoppen en het virus heeft de kans om zich de settelen. Je baby kan vaker ziek worden in de herfst- en wintermaanden, omdat het buiten koud is en binnen de verwarming aan gezet wordt. De warmte droogt zijn nasale membranen uit, waardoor het gemakkelijker is voor virussen om zich daar te nestelen. Door het koude weer zijn kinderen ook meer binnen dan normaal, waardoor een virus makkelijk van persoon op persoon kan worden overgegeven.

De meeste kinderen krijgen 6-10 keer per jaar te maken met een verkoudheid, in families met kinderen die naar school gaan of het kinderdagverblijf kan dit aantal oplopen tot 12 keer per jaar! De gemiddelde volwassene krijgt 2-4 verkoudheden per jaar.

Hoe kan je vaststellen dat het gaat om een verkoudheid?

En dat het niet om de griep of een andere ziekte of allergieën gaat? Het kan lastig zijn. Als je baby verkouden is, kan hij een snotneus hebben. Met snot dat dik kan worden en grijs, geel of groen wordt in een week. Hij kan hoesten en een lichte verhoging hebben.

Als je baby een verhoging heeft (zeer warm is met temperatuur meten), houd hem dan in de gaten zodra zijn temperatuur weer zakt. Als hij normaal eet en speelt (of tegen normaal aan, hij kan wat minder eten en een beetje hangerig zijn), dan is hij waarschijnlijk verkouden. Als je baby na de verhoging nog steeds ziek lijkt, dan kan het iets serieuzers als een verkoudheid zijn.

Als je kind eenmaal verkouden is

De griep of een andere ziekte begint meestal abrupt, opeens is het er. Vaak gaat het samen met diarree en overgeven. Aan de andere kant, als het hoesten en de aandrang zich voordeed voor de verhoging, dan is kans groter dat het gaat om een verkoudheid.
Jeuk, waterige ogen en neus zijn tekenen van een allergie. Net als aanhoudende niesbuien en een jeukende huid wat weken tot maanden aanhoudt. Ook als het snot dat uit de neus van je baby komt dun en doorzichtig blijft, in plaats van verdikt en verkleurt naar geel of groen (zoals bij verkoudheid), dan kan het gaan om een allergie. Een allergie zorgt niet voor een verhoging.

Hoe kun je een verkoudheid behandelen?

Er zijn geen medicijnen die ervoor kunnen zorgen dat het virus sneller weg gaat. Maar je kunt je baby zich wel beter laten voelen en voorkomen dat de infectie groter wordt door te zorgen dat hij voldoende vocht binnen krijgt. Voor baby's tot vier maanden betekent dat dat borstmelk of kunstvoeding. Vanaf vier maanden mag je baby ook een beetje water en vanaf zes maanden kan hij sapjes gaan drinken.
Omdat de meeste kinderen hun neus nog niet kunnen snuiten tot ze ongeveer vier jaar zijn, zijn hier een paar manieren om je baby te verlichten.

Zoutoplossing gebruiken
Houd het hoofdje van je baby een beetje achterover en druppel wat zoutwater naar binnen via de neus om het snot te verdunnen. Het snot kun je eventueel later verwijderen met een neuspeertje (te verkrijgen bij bijvoorbeeld de Hema). Als je kind moeite heeft met drinken met een verstopte/snotterige neus, gebruik dan de zoutoplossing net voor het voeden. Hij kan dan drinken en zuigen op hetzelfde moment en kan het snot verwerken met de melk. Een zoutoplossing maak je door 220 ml kokend water te mengen met een kleine afgestreken theelepel keukenzout. Laat het mengsel afkoelen en het proef op de verhouding loopt, het moet ongeveer proeven zoals je tranen. Gebruik een pipetje of spuit (zonder naald) om het toe te dienen in de neus. Bij een baby dien je in elk neusgat 0,25 ml toe.

Petroleum jelly

Wrijf de buitenkant van de neusvleugeltjes in met petroleum jelly (vaseline, te verkrijgen bij de drogist) om irritatie eraan te voorkomen.

Geen neusspray

Gebruik geen neusspray tenzij de dokter het adviseert. Het werkt enkel tijdelijk en kan een rebound effect veroorzaken waardoor de aandrang alleen maar erger wordt.

Vochtige lucht

Houd de lucht vochtig. Hang bakjes water aan de verwarming of gebruik een verdamper. Of neem je baby mee de badkamer in, zet het hete water aan, sluit de deur en zit samen in de stomende kamer voor ongeveer 15 minuten. Een warm bad kan hetzelfde effect creëren. Pas wel op met het hete water en je baby, hij moet er niet te dicht bij in de buurt, want er moeten geen ongelukken mee gebeuren.

Matras liften

Het kan zijn dat je baby beter slaapt in het autozitje, in een houding die half zittend is. En dit is op zich een goed voor een aantal uur per dag. Maar experts raden het af om je baby er in te laten slapen, eveneens het wipstoeltje. Dit omdat deze producten niet getest zijn met dit doel. Ze kunnen bekleding of deeltjes bevatten die een risico op stikken met zich meebrengen. Ook is het niet goed voor de ontwikkeling van de rug om er te lang in te liggen, het eerste half jaar moet je baby zoveel mogelijk plat liggen.
Je kunt wel een handdoek onder het matras leggen om het bovenstuk van het matras iets te liften, om zo iets makkelijker adem te kunnen halen. Gebruik nooit een kussen iets dergelijks om onder het hoofdje van je baby te leggen, deze kunnen namelijk zorgen voor verstikking. En leg ook niets onder de poten van het bedje om de hoofdkant iets hoger te maken, dit kan namelijk voor instabiliteit zorgen.

Kan ik mijn baby medicijnen ervoor geven?

Experts zeggen nee! De medicijnen die je bij de drogist of apotheek zonder recept kunt krijgen zijn niet effectief voor kinderen onder de zes jaar en kunnen gevaarlijke bijwerkingen hebben. Je kan je huisarts vragen wel advies hij hierin geeft. De medicijnen helpen niet om de verkoudheid tegen te gaan of verdere complicaties te voorkomen, zoals oorontsteking.

Als je baby verhoging heeft kun je aan je huisarts vragen of je baby paracetamol kan geven. Geef je kind nooit aspirines, dit maakt hem vatbaarder voor de ziekte van Reye's, zeldzaam maar fataal.

Welke natuurlijke of alternatieve behandelingen zijn er?

Het toevoegen van een paar druppeltjes eucalyptus olie aan het badje kunnen helpen de ademhaling te verbeteren. Deze oliën kun je krijgen bij natuurwinkels. Als je baby minimaal zes maanden oud is dat kan een slap lauwwarm bakje kamille thee verzachtend werken.

Waarschuwing: gebruik nooit het Chinese kruid Ma Huang, ook bekend als ephedra of ephedrine. Deze kan bij volwassenen zorgen voor een hoge bloeddruk, onregelmatige hartslag, hartaanvallen en benauwdheidsaanvallen.
Vraag altijd eerst advies aan je huisarts voordat je iets gaat proberen, medicijnen of alternatieve manieren.

Wanneer moet je de dokter bellen?

Als je kind jonger is dan drie maanden dan moet je de dokter bellen bij de eerste tekenen die zouden kunnen duiden op ziekte. Vooral als je baby een verhoging heeft hoger dan 38 graden (rectaal gemeten) of een hoest.
Als je baby tussen de drie en zes maanden is, bel dan de dokter als het boven de 38,3 graden komt. En is je baby ouders dan is 39,4 graden de richtlijn. Vraag je huidarts naar zijn richtlijnen.
Ongeacht de leeftijd van je baby, bij de volgende tekenen moet je sowieso bellen:

• een verhoging die meer dan twee dagen duurt
• een hoest die steeds erger wordt
• snelle ademhaling (meer dan 60 ademhalingen per minuut)
• briesen
• snakken

Deze symptomen kunnen duiden op longontsteking of respiratoir syncytieel virus (RS virus; problemen met lagere luchtwegen).

Bel ook de dokter bij de volgende symptomen:

• aan het oor trekken of erover wrijven, huilen bij zuigen tijdens het eten of onherkenbaar huilen bij het slapen gaan, kunnen duiden op een oorontsteking.
• waterige of huilende ogen
• ongewone slaperigheid
• significant verschil in voeding of slaap gewoontes
• als de toestand van je kind verslechterd in plaats van beter wordt binnen 5-7 dagen
• als de verkoudheid langer dan 14 dagen duurt

Aantal verkoudheden verminderen

Handen wassen

Je kunt niet elke verkoudheid voorkomen, maar er zijn dingen die je kunt doen om de blootstelling eraan te minimaliseren en de weerstand te verhogen. Om te beginnen kun je familieleden en vrienden hun handen laten wassen voordat zij de baby vastpakken. Dit is vooral aan te raden bij pasgeborenen, die vatbaarder zijn tot twee maanden oud.
Kinderen die naar het kinderdagverblijf gaan, krijgen vaker een verkoudheid omdat zij simpelweg aan meer kinderen, dus meer bacteriën, blootgesteld worden. Zorg ervoor dat de leidsters zich bewust zijn van het feit dat zij goed hun handen moeten wassen. En zorg ervoor dat je zelf ook goed je handen wast, vooral na het verschonen van een luier en voor het bereiden van eten.
Je kan je kind weghouden bij kinderen of volwassenen die ziek zijn. Ze zullen het vast begrijpen als je de visite uitstelt tot wanneer ze beter zijn.

Hydratatie

Houd je baby goed gehydrateerd. Voor baby's onder de vier maanden houdt dit in dat je ze voldoende borstvoeding of kunstvoeding geeft. Na vier maanden kun je ze ook wat vocht geven in de vorm van water en na zes maanden inde vorm van sapjes. Als je baby goed gehydrateerd is, dan zou hij vijf tot zes natte luiers per dag moeten hebben.

Rook

Meeroken geeft je baby meer kans op ademhalingsproblemen, dus blijf weg van rokers en houd je baby weg bij ruimtes waarin gerookt is. Kinderen uit rokersgezinnen hebben vaker een verkoudheid en welke ook langer duurt dan kinderen die niet blootgesteld worden aan sigaretten rook.

Borstvoeding

En tot slot, geef zolang borstvoeding als je kan. Aangeraden wordt een half jaar tot een jaar borst te voeden om het immuunsysteem van je baby te bevorderen. Al is het geen absolute bescherming tegen een infectie, maar studies laten zien dat borst gevoede kinderen minder vaak ziek zijn dan kinderen die kunstvoeding hebben gekregen. In borstmelk/moedermelk zitten antistoffen die vele bacteriën kunnen bestrijden.

Lees verder

• Flesvoeding vs. Borstvoeding
• Luieruitslag herkennen, behandelen en voorkomen