Spruw, een infectie in de mond van je baby

Spruw, het is een schimmelinfectie die voorkomt in het mondje van je baby. Hoe komen baby's hieraan, maar nog belangrijker: hoe komen ze er vanaf? Als je twijfelt of het spruw is of iets anders, dan is het goed om te weten wat de symptomen zijn. Bij oudere kinderen kunnen de symptomen namelijk anders zijn dan bij kleine baby's.

Wat is spruw?

Spruw is een veel voorkomende schimmelinfectie in de mond van je baby. Schimmel is een normaal bestanddeel in een ieders verteringsstelsel, maar wanneer er te veel van is, dan kan er een infectie ontstaan. Spruw ziet eruit als cottage cheese of vlokken melk aan de binnenkant van het mondje. Het komt voor aan de zijkanten, bovenkant (verhemelte) en soms ook op de tong. Het komt het meest voor bij baby's tot twee maanden, maar oudere baby's kunnen het ook hebben.

Tijdens en vlak na de bevalling

Veel baby's komen voor het eerst in contact met de infectie als ze zich door het geboortekanaal begeven. Je kunt namelijk een vaginale schimmelinfectie hebben, Candida, zonder dat je het door hebt. Nadat de baby geboren is, of tijdens de bevalling en geboorte, kunnen antibiotica van jezelf of voor de baby een schimmelinfectie (spruw) opwekken. Dit komt doordat de antibiotica de goede bacteriën doodt die de balans van schimmel op peil houden. Via de borstmelk kan je baby dus te weinig van deze goede bacteriën binnen krijgen. Zo kan een baby die geboren is via keizersnee, spruw ontwikkelen via de antibiotica die zijn moeder heeft gekregen tijdens de operatie. Ook de antibiotica voor een zwangere met streptokok groep B kan voor spruw zorgen via de moedermelk.

Hoe weet ik zeker dat het spruw is?

Als je denkt dat je baby spruw heeft, zoek dan naar de karakteristieke witte plekjes. Probeer daarna zachtjes het wit weg te 'poetsen' met een watje. Als het spruw is, dan komt het er niet zo makkelijk af. Maar als het er wel af komt dan vind je eronder een ruw, rood gebied dat kan bloeden.
Als je een wit laagje op de tong van je baby ziet, maar nergens anders in de mond, dan is het waarschijnlijk gewoon een melkrestje (vooral als je het eraf kan poetsen). Spruw kan voorkomen op de tong van je baby, maar voornamelijk aan de zijkanten van de mond en aan de binnenkant van de wangen. De plekjes kunnen pijnlijk zijn, het eerste signaal kan huilen tijdens het voeden zijn.

Algemene tekenen

Enkele algemene tekenen van een schimmelinfectie bij borstvoedende moeders zijn:

• tepels: deze zijn jeukerig, roze, rood, glanzend en/of branderig (pas op, roze tepels kunnen ook duiden op een bacteriële infectie of dermatitis, deze moet gediagnosticeerd en behandeld worden door een dermatoloog.
• voeden: diepe scheuten van pijn tijdens of na het voeden
• een diepe vaginale schimmelinfectie

(Bijkomende) symptomen

(handig om te weten voor oudere kinderen, die andere symptomen hebben dan baby's):

• witte stukjes aan de binnenkant van de lippen en wangen, die eruit zien als cottage kaas en je kunt het er niet makkelijk af krijgen. Als je ziet dat de tong van je baby wit is en verder geen wit in de mond, dan zijn het waarschijnlijk melkrestjes.
• huilen bij het voeden of bij het zuigen aan een speen of fles. De witte plekjes die hierboven genoemd zijn kunnen pijnlijk zijn en kunnen het voeden oncomfortabel maken als de infectie ernstig is.
• opgezette licht of donker rode luieruitslag met specifieke grenzen. De kleine , rode vlekjes komen vaak op rond de grenzen van de hoofduitslag. Het aangetaste gebied is rood en kan gevoelig en pijnlijk zijn, en de uitslag kan in de vouwen van huid rondom de genitaliën en benen gaan zitten. Het komt eigenlijk bijna nooit op de billen voor.

Oorzaken

Soms is het moeilijk om één oorzaak aan te geven van de spruw. Sommige vrouwen en baby's zijn gewoonweg meer vatbaar dan anderen voor infecties. De infectie groeit het best in warme, vochtige, zoete omgevingen en dat is precies wat het mondje van je baby en jouw borsten bieden tijdens het voeden.

Hoe kan je spruw behandelen?

In de meeste gevallen is een behandeling niet nodig. Spruw verdwijnt gewoonlijk uit zichzelf na een paar weken. Sommige baby's vinden spruw pijnlijk en ergerlijk, terwijl anderen er niets van lijken te merken. Als je baby er last van lijkt te hebben, bel dan vooral je verloskundige/het consultatiebureau/de huisarts.

Antischimmel crème

Als je spruw vermoed, kun je contact opnemen met je arts voor een diagnose en behandeling. Spruw zou maar enkele dagen moeten duren als de behandeling effectief en/of agressief is. Jij en je baby moeten tegelijk behandeld worden (indien je nog borstvoeding geeft).
Je arts kan een antischimmel crème voorschrijven genaamd Nystatin om je borsten mee te behandelen, zodat je de spruw/ schimmelinfectie niet over een weer blijft geven met je baby. Met Nystatin schilder je de medicijnen op de witte plekjes in de mond, met bijgesloten kwartje of met je vinger. Enkele keren per dag voor tien dagen. Geef het medicijn na de voeding, zodat het langer in de mond van je baby blijft. Het kan een week duren voordat de infectie weg trekt.
of misschien wordt geadviseerd een andere antischimmel crème zoals Lotrimin of Monistat na elke voeding voor een week tot tien dagen. Als je nog steeds pijn hebt na deze behandeling dan kan een orale antischimmel medicatie verlichting bieden, Diflucan.
Als de infectie niet minder wordt, bel dan je arts. Sommige baby's met spruw ontwikkelen een luieruitslag. Als dat gebeurt, kan je dokter een antischimmel crème voorschrijven die je kunt gebruiken in het luiergebied.
Om diepe borstpijn te verlichten, kun je 600mg Ibiprofen slikken (om de zes uur, met een maximum van 1.200mg binnen 24uur) tot het ergste voorbij is en de behandeling begint te werken.

Gentiaan violet

Als je alternatieve therapie zou willen proberen, dan kan gentiaan violet iets zijn. Het is een 'verf' dat alles kleurt wat ermee in aanraking komt. Het is effectiever dan Nystatin want het dringt door het slijmvlies en doodt de infectie bij aanraking. Als je dit wilt proberen, dan:

• kun je gentiaan violet kopen, dat is een 1% oplossing. Je kunt het kopen bij de apotheek en vele drogisten.
• gebruik een wattenstaafje aan de binnenkant van je baby's mond. Aar iemand je helpen om het hoofdje en de handjes van je baby vast te houden. Terwijl je de binnenkant van de lipjes, wangetjes en de tong besmeerd.
• om vlekken van gentiaan violet te voorkomen, kleed je je baby uit tot de middel en bescherm de oppervlakte daaronder met een handdoek (een wat vlekken op mogen komen).
• wanneer je je baby voedt, kan er wat 'verf' op je tepels komen. Dit is volkomen veilig is (het is niet nodig om je tepels te bestrijken).
• doe dit een of twee keer per dag, niet langer dan drie dagen
• in de tussentijd zou je alle speeltjes, spenen en kolf onderdelen moeten wassen en steriliseren in een automatische sterilisator of in kokend water 20 minuten lang, om zo te voorkomen dat er opnieuw een infectie plaats vindt. Om dezelfde reden moet je frequent je handen wassen, vooral voor en na voedingen.

Lactobacillus acidophilus

Je kunt lactobacillus acidophilus toevoegen aan je dieet, deze bacterie houdt de infectie in toom. Kijk naar yoghurt waarvan wordt gezegd dat er lactobacillus acidophilis in zit, of neem het in pilvorm. Je borsten blootstellen aan zonnestralen en het laten drogen van je tepels aan de lucht tussen de voedingen kan ook goed ook helpen.
Sommige moeders vinden de pijn zo heftig, dat zij bijna geen borstvoeding kunnen geven. Kolven kan in deze periode verlichting geven, totdat je tepels weer hersteld zijn.

Wat kan je doen om spruw te voorkomen?

Je kan niet voorkomen dat je baby spruw oploopt, als het gaat om een besmetting tijdens de bevalling. Om toekomstige infecties te voorkomen, probeer te voorkomen dat je baby antibiotica moet slikken als dit niet nodig is. Het schoonmaken en steriliseren van spenen en alles wat in de mond gaat, helpt ook. En enkele verloskundigen raden aan om te borsten na borstvoeding aan de lucht te laten drogen om spruw te voorkomen.

Is spruw gevaarlijk?

Spruw is niet gevaarlijk. Maar als je baby een hevige en oncomfortabele uitslag heeft, kan dit in de weg staan van borst- of flesvoeding. Je dokter kan het advies geven om je baby acetaminophen te geven tegen de pijn.
Een hongerige baby die het te pijnlijk vindt om te drinken is een erg zielig gezicht, maar het is meestal maar van zeer korte duur. Geef je baby de comfort die het nodig heeft en volgt de instructies van je dokter voor pijnverlichting en medicatie. Dan zal ook deze infectie snel voorbij gaan.

Lees verder

• Berg bij je baby; schilfers op de hoofdhuid
• Flesvoeding vs. Borstvoeding
• Luieruitslag herkennen, behandelen en voorkomen