Tanden wisselen bij kinderen

Tanden wisselen is onlosmakelijk verbonden met het opgroeien van een kind. Het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de gebitsontwikkelingen van je kind. Op deze manier kan je tijdig concluderen of de ontwikkeling van het kindergebit afwijkingen vertoond. Daarnaast kan je zelf ook een hoop doen om jouw kind zo goed mogelijk door het wisselproces heen te helpen.

Artikelindeling

• Waarom tanden wisselen?
• Wanneer tanden wisselen?
• Welke afwijkingen kunnen ontstaan tijdens en na het wisselen?
• Hoe kan je tanden en kiezen wisselen bij kinderen bevorderen?

Waarom tanden wisselen?

Het wisselen van tanden bij kinderen is een onderdeel van het opgroeien. De schedel van kinderen heeft een hele andere vorm dan die van volwassenen. De schedel van kinderen is natuurlijk ook veel kleiner dan die van volwassenen. Dit maakt dat er minder plaats is voor kiezen en tanden. Het is dan ook logisch dat naar mate de schedel van een kind groeit, er een verandering in het gebit van kinderen noodzakelijk is om de kaken efficiënt en effectief te benutten bij het vermalen van eten. Om deze reden worden de tanden en kiezen behorende bij het melkgebit langzaam vervangen door een permanent volwassenen gebit.

Wanneer tanden wisselen?

Wanneer tanden gewisseld worden is afhankelijk van de persoon en de situatie. Daarnaast is er geen specifieke leeftijd aan te geven waarbij een kind zijn of haar tanden en kiezen zal gaan wisselen. Er zijn echter wel algemene fases aan te geven in de ontwikkeling van het permanente gebit ten koste van het tijdelijke melkgebit.

Fase 1: De eerste wisselfase

De eerste wisselfase vindt plaats bij kinderen tussen de 6 en de 8. In deze fase vormt zich de eerste kies in de onder- en bovenkaak van het permanente gebit achter de bestaande melkkiezen. In deze eerste wisselfase worden ook de voorste snijtanden van het volwassen gebit gevormd in zowel de onder als de bovenkaak.

Fase 2: De rustfase

De rustfase is een belangrijke fase in de ontwikkeling van het gebit bij kinderen. Deze rustfase vindt plaats bij kinderen tussen de 9 en de 10. Ondanks dat er geen tanden of kiezen worden toegevoegd aan het gebit, is er wel veel verandering waar te nemen met betrekking tot kaakstructuur en de vorming van wortels van de tanden van het permanente gebit. In de rustfase komen dus geen nieuwe tanden en kiezen door, maar er worden wel veel voorbereidingen getroffen voor de volgende wisselfase.

Fase 3: De tweede wisselfase

De tweede wisselfase vindt plaats bij kinderen tussen de 10 en 14. Tijdens deze fase worden alle overige melktanden en melkkiezen vervangen door permanente tanden. Ook vormt zich in de bovenkaak en de onderkaak een tweede grote kies. Deze kies is geen verstandskies. Verstandskiezen ontwikkelen zich namelijk pas tussen de 18 en de 24.

Welke afwijkingen kunnen ontstaan tijdens en na het wisselen?

De afwijkingen die kunnen ontstaan bij het wisselen van kiezen en tanden zijn talrijk, maar meestal zijn deze afwijkingen niet erg en gaan deze van zelf weer over. Mocht dit niet het geval zijn, contacteer dan de tandarts of mondhygiënist. Deze kunnen u en uw kind natuurlijk altijd helpen. Veel voorkomende afwijkingen zijn:

• Zeer laat beginnen met tanden en kiezen wisselen.
• Er komen nieuwe tanden door, maar de melktand die wordt vervangen valt er niet uit.
• Veel en lang pijn tijdens de wisselperiode.
• De linker en de rechterkaakhelft ontwikkelen zich niet synchroon.

Hoe kan je tanden en kiezen wisselen bij kinderen bevorderen?

Er zijn een hoop dingen die je kan doen om het wisselproces van jouw kind of kinderen te bevorderen. Als je de onderstaande tips goed opvolgt kan je problemen bij het wisselen zo veel mogelijk voorkomen.

Tip 1: Voeding

De voeding van kinderen heeft veel invloed op de ontwikkeling van het gebit. Veel voeding zorgt voor tandplak die moeilijk te verwijderen is met de dagelijkse poetsroutine. Het is derhalve van belang om de kinderen niet te veel suikerhoudende voeding en drank te laten nuttigen. Daarnaast is het aan te raden om het aantal eetmomenten te beperken tot 7 per dag. Dit houdt dus 3 maaltijden en maximaal 4 tussendoortjes in. Ten slotte is het verstandig om jouw kind of kinderen te stimuleren om (kraan)water te drinken.

Tip 2: Poetsen

De tweede tip spreekt misschien voor zich, maar goed poetsen blijft een van de belangrijkste determinanten voor een succesvolle ontwikkeling van het permanente gebit. Elektrisch poetsen is voor elk gebit aan te raden, maar voor de hele kleine kinderen is het verstandig om een tandenborstel te gebruiken met wat zachtere haren. Poets minimaal 2 maal per dag voor een optimaal resultaat. Als je kind zelf wil poetsen is het van belang dat je geregeld controleert of het gebit daadwerkelijk goed gepoetst is. Zelf het kindergebit na poetsen is in sommige gevallen noodzakelijk. Zorg dat er ten alle tijden veel aandacht wordt besteed aan het poetsen van de doorbrekende tanden en kiezen.

Tip 3: Duimzuigen

Veel kinderen hebben de gewoonte om op een speen of duim te zuigen. Dit duimzuigen is niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van de centrale snijtanden. Het is daarom van belang dat je jouw kind het duimzuigen afleert alvorens de centrale snijtanden doorkomen. Dit kan je doen door jouw kind te belonen als hij of zij een tijd niet op de duim heeft gezogen of leidt je kind af door ze wat in handen te geven. Jij weet echter zelf het beste wat werkt voor jouw kind. Mocht het je toch niet lukken raadpleeg dan de tandarts.

Lees verder

• Spleetje tussen tanden opvullen
• Tanden rechtzetten zonder beugel
• Hoe zelf tandsteen verwijderen