Slaapproblemen en slapeloosheid - Slaapmiddelen & tips

Circa 10 % van de Nederlanders heeft last van slapeloosheid (in- en doorslaapproblemen of te vroeg wakker, lage kwaliteit slaap). Slecht slapen heeft een enorme invloed op de levenskwaliteit. In dit artikel een overzicht van natuurlijke slaap-middelen, zowel homeopathische middelen als natuurgenees-krachtige kruiden, afgestemd op specifieke slaapproblemen, persoonlijke omstandigheden en lichamelijke en geestelijke oorzaken.

Slapeloosheid & slaapproblemen - Natuurlijke kruiden en homeopathische middelen

• Vormen en gevolgen van slapeloosheid
• Kenmerken en oorzaken slaapproblemen
• Beschrijving homeopathische slaapmiddelen tegen slapeloosheid en slaapproblemen
• Avena sativa - Haver
• Coffea - Koffieplant
• Ignatia - Ignatiastruik
• Passiflora - Passiebloem
• Pulsatilla - Wildemanskruid
• Senecio aureus - Kruiskruid
• Zincum valerianicum - Zink/Valeriaan
• Homeopatische slaapmiddelen tips - Samengestelde en complexmiddelen
• Geneeskrachtige kruiden tegen slapeloosheid
• Inname of dosering van geneeskrachtige kruiden en homeopathische slaapmiddelen

Vormen en gevolgen van slapeloosheid

Wat is Gezonde Slaap?
Ongeveer tien procent van de Nederlanders heeft slaapproblemen of last van slapeloosheid. De kenmerken van een gezonde slaap is volgens deskundigen:

• soepel en snel in kunnen slapen, ongeveer binnen het kwartier
• goed door kunnen slapen, d.w.z. tussentijds niet of nauwelijks wakker worden

Vormen Slapeloosheid
Er bestaan verschillende vormen van slapeloosheid. Een slaapprobleem of slecht slapen kan in verscheidene type problemen onderverdeeld worden en gekenmerkt worden door:

• Problemen met inslapen - lang wakker liggen en rusteloosheid
• Problemen met doorslapen - tussentijds wakker worden, moeilijk weer inslapen
• Te vroeg wakker worden - niet uitgerust zijn, maar ook niet meer in slaap vallen
• Slechte kwaliteit van slaap - te lichte of een te diepe slaap, nooit uitgerust voelen

Gevolgen Slaapproblemen
Mensen die aan slapeloosheid lijden, hebben vaak ook last van onderstaande problematiek:

• Slaperigheid en dufheid overdag
• Vermoeidheid en/of neerslachtigheid
• Snel geïrriteerd zijn, prikkelbaarheid
• Hoofdpijn of migraine-achtige pijn
• Geheugen- en concentratieproblemen
• Minder lichamelijke en/of emotionele weerstand
• Verminderde prestaties tijdens studie, werk of het rijden

Buiten het onderscheid van bovengenoemde inslaapproblemen en doorslaapproblemen, is er een andere indeling te maken betreffende slapeloosheid. Slaapproblemen zijn vaak het gevolg van spanning, stress en zorgen. Slecht kunnen slapen is veelal een signaal dat lichaam en/of geest zich niet meer kunnen ontspannen. Veel mensen slikken (chemische) medicijnen tegen slapeloosheid, die echter vervelende bijwerkingen en verslaving kunnen veroorzaken. Maar bovenal bestrijden deze slaapmiddelen enkel en alleen een symptoom; er wordt niet naar de onderliggende oorzaak van het slaapprobleem gekeken. Wanneer je kijkt naar de oorzaken, kenmerken, situaties of omstandigheden die het slaapproces verstoren en waarom je wakker ligt of niet in slaap kunt komen, krijg je meer inzicht en kan je de slaapmiddelen beter afstemmen op je specifieke, individuele problematiek en situatie.

Kenmerken en oorzaken slaapproblemen

Hieronder wordt een overzicht gegeven van verschillende vormen van slapeloosheid met een omschrijving van mogelijke redenen, oorzaken, specifieke gevoeligheden en spanningen. Telkens wordt bij de omschrijving een aantal natuurlijke middelen genoemd, zodat je het middel af kunt stemmen op het type probleem dat de boventoon voert in jouw persoonlijke geval.

Er worden in het overzicht zowel geneeskrachtige kruiden als homeopathische middelen (met een *) genoemd, die het slaapproces kunnen bevorderen zonder bijwerkingen of verslavingsgevaar.

---

* Middelen met een asterix (sterretje) achter de naam zijn homeopathische middelen. De andere: natuurgeneeskrachtige kruiden

Beschrijving homeopathische slaapmiddelen tegen slapeloosheid en slaapproblemen

Homeopathische Middelendie hierboven in het overzicht zijn genoemd, worden hieronder kort en in alfabetische volgorde beschreven, waarbij de meest geschikte potentie ook genoemd zal worden.

Potentie - Verdunning
Potentie van een homeopathisch middel heeft te maken met verdunning c.q. kracht van het middel. Hoe hoger de potentie, hoe groter de kracht. Van D1 tot en met D12 worden lage potenties genoemd; van D12 tot D200 en zelfs tot D1000 hoge potenties.

Avena sativa - Haver

Langdurig, frequent of overdadig gebruik van slaapmiddelen kan een algehele verzwakking tot gevolg hebben. Vooral na het gebruik van sterk werkende slaapmiddelen blijkt Avena sativa een heilzame werking te hebben. Het versterkt het zenuwstelsel, kalmeert, ontspant en verlengt de slaaptijd. Het beste is om dit middel als tinctuur te gebruiken -d.w.z. onverdund, meestal aangegeven met het teken Ø- of in de potentie D1 tot D3.

Coffea - Koffieplant

Een belangrijk basisprincipe van de homeopathie is: het gelijke met het gelijke bestrijden. Dit houdt in dat de verschijnselen die een bepaalde stof in onverdunde vorm teweegbrengt, worden genezen als de stof in verdunde vorm wordt toegediend. Van hieruit zal het dus geen verbazing wekken dat het welbekende kopje koffie (dat veel coffea bevat) en je juist uit de slaap of wakker houdt, in de homeopathische verdunning c.q. verdunde vorm: coffea juist het tegenovergestelde effect heeft, namelijk het opwekken van slaap. Coffea kan het beste gebruikt worden in de potentie D6 tot D30, afhankelijk van de mate van geestelijke inspanning die aan de slapeloosheid vooraf is gegaan.

Ignatia - Ignatiastruik

Ignatia (Strychnos) wordt vooral toegepast bij nerveuze uitputting en ook hoofdpijn. Indien zorgen, frustratie of ergernissen de onderliggende oorzaak zijn van de slaapproblemen, blijkt dit homeopathische middel het meest geschikt. Het beste is om de potentie D6 te kiezen.

Passiflora - Passiebloem

Passiflora werkt vooral bij slapeloosheid en nervositeit. Dit middel is kalmerend, ontspannend en slaapbevorderend. Verder is Passiflora het meest geschikte middel indien de slapeloosheid gepaard gaan met rusteloosheid en een onbedwingbare onrust in de benen. Geen moment de benen stil kunnen houden oftewel rusteloze benen (restless legs).

Pulsatilla - Wildemanskruid

Pulsatilla wordt gebruikt bij in- en doorslaapproblemen en vooral bij nervositeit en bij slapeloosheid als gevolg van een overladen (te volle) maag. Het is te gebruiken in de potentie D3 tot D6. Het kan nodig zijn om naast Pulsatilla ook een laxerende olie - zoals b.v. lijnzaadolie- te gebruiken om de darmwerking te stimuleren en eventuele verstopping tegen te gaan.

Senecio aureus - Kruiskruid

Senecio aureus helpt in alle gevallen van chronische slapeloosheid, wanneer je behoefte hebt aan slaap (of lui bent), maar de slaap niet kan vatten. (Opvallend is dat sommigen die aan dit patroon van slapeloosheid leiden, de neiging hebben om te liegen). Dit homeopathische middel is ook geschikt voor ouderen/bejaarden met chronische slaapproblemen. Het beste kan het in de potentie D3 gebruikt worden.

Zincum valerianicum - Zink/Valeriaan

Valerianicum of Valeriaan (zie verdere beschrijving bij kruiden hieronder) heeft een rustgevend effect en kan ook slaapopwekkend werken. Zincum of Zink versterkt de werking van valeriaan. Valeriaan heeft een ordende werking waar het drukke gedachten of ‘dagdenken’ betreft, terwijl zink een ontkrampende werking heeft. Zo kan je in een situatie van krampachtigheid verkeren die dermate doorwerkt op je gestel dat je niet ontspannen genoeg bent om in te slapen. In dit soort gevallen helpt het gebruik van zink. Het beste kun je Zincum valerianicum gebruiken in de potentie D4 tot D30. In incidentele gevallen D4 of D6. In gevallen waar bovenbeschreven patroon een meer permanent karakter heeft gekregen, kan je het 1 a 2 maal per week gebruiken -vijf korrels per keer- in D30.

Homeopatische slaapmiddelen tips - Samengestelde en complexmiddelen

Dormeasan is een breed samengesteld middel van diverse geneeskrachtige kruiden en planten die hierboven en hieronder zijn genoemd, zoals citroenmelisse, haver, hop en passiebloem. Dit middel helpt om makkelijk in slaap te vallen (inslaapproblemen) en ook om goed door te slapen (doorslaapproblemen). Dormeasan is niet verslavend, je kunt op elk moment weer stoppen.

Avena sativa complex is een samengesteld middel van haver (avena sativa), ginseng en ignatia. Haver werkt kalmerend en ontspannend en verlengt de slaaptijd. Ginseng helpt bij o.a. nerveuze uitputting en overwerktheid en Ignatia heeft o.a. een gunstige invloed op een positieve gemoedstoestand (zie verder hierboven onder ignatia).

Beide natuurlijke slaapmiddelen zijn verkrijgbaar bij drogist, apotheek of een Internet natuurapotheek van o.a. de merken Bloem, VSM en A. Vogel (Dr. Vogel).

Geneeskrachtige kruiden tegen slapeloosheid

Hieronder worden de kruidenmiddelen genoemd in alfabetische volgorde,

• Citroenmelisse - Melissa officinalis
• Hop - Humulus lupulus
• Kamille - Matricaria chamomilla
• Lavendel - Lavendula officinalis
• Salie - Salvia officinalis
• Sint Janskruid - Hypericum Perforatum
• Tijm - Thymus vulgaris
• Valeriaan - Valeriana officinalis

Inname of dosering van geneeskrachtige kruiden en homeopathische slaapmiddelen

De geneeskrachtige werking van kruiden en planten kan op verschillende manieren benut worden. Je kunt het verse kruid gebruiken, het gedroogde kruid, de zogenaamde kruidentabletten, tinctuur, kruidenzalf, kruidenaroma, kruidenstoombad etc.

Er zijn verschillende vormen van homeopathische middelen: tinctuur, tablet, korrel- of poedervorm.

In grote lijnen of als algemene richtlijn kan je de volgende dosering aanhouden:

• Tinctuur - neem 5 druppels per keer, een half uur voor de maaltijd of een half uur voor het slapen gaan
• Tabletten - neem per keer 1 tablet, een half uur voor de maaltijd
• Korrels - neem per keer 5 korrels, een half uur voor de maaltijd
• Poeder - neem per keer 1 mespunt, een half uur voor de maaltijd

Incidentele slapeloosheid
Als er sprake is van incidentele slaapproblemen kun je volstaan met een eenmalige inname per dag.

Chronische slapeloosheid
Bij chronische slapeloosheid is het beter om het middel meerdere keren over de dag verspreid te nemen. Drie maal daags is over het algemeen voldoende.

Afstemming - Leefpatroon
Er is echter geen ‘standaardrecept’ of wondermiddel. Een bepaald middel kan bij de één goed en bij de ander minder goed werken. Het is belangrijk om middelen en dosering uit te proberen (onderzoeken) en het af te stemmen op je persoonlijke situatie en omstandigheden (zie het overzicht hierboven). Besef dat een bepaald verschijnsel niet alleen een lichamelijke of geestelijke achtergrond heeft. Dus alleen een middel zal in de meeste gevallen niet toereikend zijn, als ook niet de omstandigheden, de belastende situatie of het totale leefpatroon (voedingspatroon) gewijzigd of aangepast wordt.

Lees verder

• Geneeskrachtige gezonde kruiden - Alfabetische index
• Natuurlijke middelen tegen stress
• Homeopathische middelen tegen Stress
• Homeopathie: Klassiek & klinisch