Ritalin voor topprestaties van het brein

Om nóg alerter en nóg sneller in het hoofd te worden, slikken steeds meer gezonde mensen omstreden psychopillen. Nieuwe medicamenten zoals Ritalin beloven topprestaties voor geheugen, leren en concentratie.

Breindoping krikt onze hersenfuncties op

Artsen zien in hun praktijk steeds meer patiënten met klachten die samenhangen met wat in de volksmond ook wel “breindoping” wordt genoemd. We slikken steeds meer psychestimulantia om alert en "bij de les" te blijven of nemen onze toevlucht tot pijnstillers. Steeds populairder wordt echter ook een groep van geneesmiddelen die we zogenaamde Neuro-enhancers noemen. Dat zijn medicijnen die ons hoofd meer concentratie- en prestatievermogen bieden, middelen die in staat zijn om onze hersenfunctie (in ieder geval tijdelijk) op te krikken. Werkzame stoffen als methylfenidaat, modafinil of donepezil moeten doorgaans patiënten helpen die lijden aan het "hyperactief syndroom" ADHD, dementie of slaperigheid overdag.

Wat is de betekenis van de naam Ritalin?

Met name het werkzame bestanddeel methylfenidaat is in de Verenigde Staten immens populair geworden bij mensen die geobsedeerd zijn door prestatiedrang. Het middel werd in 1944 voor het eerst vervaardigd door een apotheker in Zwitserland. Zijn vrouw, Marguerite, bijgenaamd Rita, slikte de tabletten naar verluidt voor het tennissen en stelde verbaasd vast, dat ze er beter door speelde. Ofschoon er wetenschappelijk nog niets bewezen was, noemde het Zwitserse farmaceutische bedrijf Ciba het preparaat desondanks naar Rita, de eerste proefpersoon. Ritalin verdween vervolgens vele jaren van het toneel, maar sedert ongeveer 20 jaar beleeft het middel weer een geweldige opleving. In de jaren negentig van de vorige eeuw steeg het verbruik van Ritalin wereldwijd met niet minder dan met 700 procent!

Massaal gebruik onder studenten

Meestal behandelen artsen kinderen die lijden aan ADHD met het middel. Maar inmiddels ontdekken ook volwassenen het medicament, nieuwsgierig gemaakt door de veelbelovende werking van de psyche-pil. Orkestleden, journalisten, handelaren op de beurs, ze slikken het middel Ritalin allemaal. Experimenteeromgeving bij uitstek is de Amerikaanse universitaire wereld. Methylfenidaat en amfetamine worden hier massaal door gezonde studenten gebruikt. Op één campus gaf zelfs 25 procent van de jonge vrouwen en mannen aan het brein farmacologisch te stimuleren om aan de universiteit mee te kunnen.

Modafinil en Donepezil

Ritalin is slechts één bestanddeel om het brein op te peppen. Vergelijkbare wonderen belooft het werkzame bestanddeel Modafinil. Hoewel het middel vooral door werknemers in ploegendienst wordt gebruikt tegen slaperigheid overdag, slikken ook zakenreizigers het na lange vliegreizen tegen de jetlag. En het bestanddeel Donepezil werd oorspronkelijk ontworpen tegen de ziekte van Alzheimer en moet de mentale achteruitgang vertragen. Tegenwoordig wordt het middel uit de groep van anti-dementiegeneesmiddelen ook als softdrug verhandeld, als chemisch middel om de concentratie een handje te helpen. Ondertussen werken laboratoria aan nog veel beter op de chemie van de hersenen afgestemde pillen. Wakker en alert zijn is niet meer genoeg. Nieuwe geneesmiddelen moeten de hersenactiviteit direct verhogen door het stimuleren van hersencellen.

Doping op de werkplek

Dergelijke vaardigheden zijn erg gevraagd in het hedendaagse bedrijfsleven, waarin middelmaat en doorsnee immers stilstand betekenen. Bedrijven kunnen productief vermogen overal ter wereld inkopen waardoor banen steeds onzekerder worden. Dan is het niet verwonderlijk dat medicamenten die de geest sneller maken, de stemming opfleuren en de belastbaarheid verhogen, steeds populairder worden.

Breindoping niet zonder risico

De substantie Methylfenidaat valt in sommige landen onder de antidrugswetgeving en is bijvoorbeeld, net als morfine, alleen op doktersrecept te verkrijgen. Deskundigen waarschuwen ervoor dat het middel, indien regelmatig ingenomen, verslavend is.
Mensen die middelen als Ritalin gebruiken, mogen die niet zonder meer de grens overnemen. Wie binnen Europa reist moet daarvoor bijvoorbeeld in het bezit zijn van een zogenaamde Schengenverklaring. Vakantiegangers dienen er rekening mee te houden dat met de aanvraag daarvan meerdere weken gemoeid kan zijn.

Nog een laatste opmerking in dit verband: hoe meer gas een mens geeft, hoe vaker hij halt moet houden, althans dat beweren sommige wetenschappers. Maar juist enorm prestatiegerichte mensen vergeten gemakkelijk dat ze soms dringend wat tegengas nodig hebben.

Lees verder

• Doping, hoe het werkt
• Intelligentie quotiënt (IQ) kan je verhogen
• Beter en zonder stress presteren
• Wanneer stress over gaat in ziekmakende stress
• Testosteron als doping