Natuurlijke middelen tegen eczeem: behandeling van eczeem

Er zijn diverse natuurlijke middelen die je kunt gebruiken ter behandeling van eczeem. Tot 40% van alle huidklachten blijkt te bestaan uit eczeem. Maar wat is dat precies? Eczeem is een niet-besmettelijke huidaandoening waarbij de huid ontstoken raakt. Meestal gaat het gepaard met jeuk, roodheid of kleine blaren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen exogeen en endogeen eczeem. Endogeen wordt veroorzaakt wordt door het lichaam zelf en exogeen eczeem ontstaat door een oorzaak van buitenaf. Contacteczeem, dat wordt veroorzaakt door contact met bijvoorbeeld allergische stoffen of chemicaliën en reinigingsmiddelen, is een voorbeeld van exogeen eczeem. De oorzaak van endogeen eczeem ligt bij interne invloeden, dat wil zeggen een genetische aanleg, en hierbij is het vaak lastiger om de oorzaak te achterhalen.

• Symptomen van eczeem
• Rode huid en jeuk
• Acuut en chronisch eczeem
• Complicaties
• Oorzaken en risicofactoren
• Endogeen eczeem
• Exogeen eczeem
• Behandeling van eczeem
• Triggers vermijden
• Behandeling
• De juiste huidverzorging
• Natuurlijke middelen tegen eczeem
• Kokosolie en olijfolie
• Aloë vera
• Geneeskrachtige kruiden
• Walnootbladeren
• Amandelolie
• Havermout
• Honing
• Goudsbloemzalf en kamille
• Komkommer
• Citroen
• Appelazijn
• Tea tree olie
• Zelfzorg
• Voeding
• Douchen en baden
• Krabben voorkomen
• Eczeem en voeding

Symptomen van eczeem

Rode huid en jeuk

Eczeem begint met een rode huid en er treedt jeuk op. Deze symptomen zijn typisch voor eczeem. Alle andere klachten hangen af ​​van welke delen van het lichaam zijn getroffen door eczeem. Ze verschillen ook afhankelijk van je leeftijd en het type eczeem waar je last van hebt. Typische symptomen van eczeem zijn:

• een rode, gezwollen en warme huid
• een branderig gevoel op de huid
• bultjes en met vocht gevulde blaasjes
• droge huid en jeukende huid
• schilferende huid
• eczeem kan ook nattend zijn

Acuut en chronisch eczeem

Eczeem kan tijdelijk (acuut) en permanent (chronisch) zijn. De acute fase begint met een rode huid, die na een paar dagen in geval van zeer mild eczeem kan verdwijnen. Als het eczeem blijft, dan vormen zich kleine blaasjes ter grootte van een speldenknop die worden gevuld met een heldere vloeistof. Deze barsten en worden nat, waarna zich korsten vormen. De acute fase duurt maximaal drie dagen.

Geneest het eczeem niet, dan gaat het over in een chronische toestand. Roodheid, bultjes, korsten en schubben verschijnen tegelijkertijd. Er zijn ook klachten die het krabben tegen de jeuk veroorzaken en versterken: de bovenste laag van de huid wordt dikker en ruwer. Diepe kloven en lichtere en donkere huidlagen kunnen zich vormen. Het chronische stadium volgt niet noodzakelijk op het acute stadium, beide stadia kunnen gelijktijdig optreden.

Complicaties

Complicaties kunnen bestaan uit secundaire infecties veroorzaakt door bacteriën, virussen of schimmels. Ze dringen door de gescheurde of opengekrabde huid in het lichaam. Daar kunnen ze tot infecties leiden.

Oorzaken en risicofactoren

Als trigger voor eczeem kunnen zowel interne (endogene) als externe (exogene) factoren aangewezen worden.

Endogeen eczeem

Een belangrijke, interne factor is atopie, een aangeboren aanleg om te reageren op stofjes (allergenen), zoals pollen, huisstofmijt en bepaalde voedingsmiddelen. Deze omvatten hooikoorts, astma en eczeem. Vaak is er een atopie geassocieerd met een droge huid. Het verhoogt de kans op eczeem omdat de barrièrefunctie van de huid erdoor wordt verstoord. Sterke transpiratie van de voeten en handen (hyperhidrose) kan ook eczeem veroorzaken. Het zweet kan allergene stoffen uit sokken, schoenen of handschoenen oplossen. Bovendien kan overmatig talg eczeem (seborroïsch eczeem) veroorzaken. De hoofdhuid, borst, rug en geslachtsdelen zijn de lichaamsdelen waar dit type eczeem optreedt.

Exogeen eczeem

Er zijn veel externe factoren die de huid irriteren en eczeem veroorzaken. Deze bestaan uit veel verschillende stoffen en omstandigheden. Allergisch contacteczeem wordt veroorzaakt door contact met metalen zoals nikkel (in broekknopen, sieraden of metalen kantoorspullen), geuren in parfums, crèmes of andere verzorgingsproducten en latex in rubberen handschoenen. Beroepsgroepen zoals kappers, schoonmakers, verplegend personeel en werknemers in de metaal- of bouwsector lopen bijzonder risico, vooral vanwege frequente en langdurige huidblootstelling aan huidirriterende of huid-beschadigende factoren.

Het gebruik van sommige medicijnen zoals antibiotica kan ook eczeem veroorzaken als je in de zon komt.

Behandeling van eczeem

De juiste behandeling van eczeem is afhankelijk van de oorzaak van de huidziekte. Meestal bestaat de behandeling uit drie pijlers: basistherapie met optimale verzorgingsproducten, het vermijden van mogelijke triggers, medicamenteuze behandeling in de vorm van een zalf of crème.

Triggers vermijden

Als het eczeem een ​​contactallergie betreft, dan kan de huisarts dit vaststellen met een huidtest of plakproef (epicutane test). Als de trigger, zoals nikkel, bekend is, dan kun je kleding of sieraden vermijden met het metaal erin. Daarna lossen de klachten meestal binnen een paar dagen op. Frequent en constant contact met allergie veroorzakende stoffen, mogelijk in het dagelijks leven, kan leiden tot chronisch eczeem. Inflammatoire verdikking en verhoorning zijn kenmerkend hiervoor. Zelfs in deze gevallen is de beste bescherming het vermijden van het allergeen. Kappers met een allergie voor toiletartikelen of kleurstoffen worden geadviseerd om handschoenen te dragen. In het ergste geval zal misschien alleen een carrièreverandering helpen. Cortison bevattende crèmes zijn tijdelijke oplossingen, omdat de huid niet langer regenereert en dun wordt na langdurig gebruik.

Behandeling

De behandeling van atopisch eczeem hangt af van de ernst in de verschillende stadia. Bij mild eczeem kan een basistherapie met hydraterende verzorgingsproducten zeer effectief zijn. Speciale ingrediënten zoals ureum zorgen ervoor dat de huid meer vocht opslaat en minder uitdroogt. Voor recidiverend eczeem en jeuk worden huidgebieden behandeld met zalven met hormonen (corticosteroïden). Calcineurineremmers zijn wellicht meer geschikt voor probleemgebieden zoals gezichts- en huidplooien. Soms helpen antihistaminica in tabletvorm tegen de jeuk. UV-lichttherapie kan ernstige, acute en chronische stadia verlichten. Alleen in gevallen van ernstig eczeem, wordt een systemische behandeling aanbevolen.

De juiste huidverzorging

De basis van elke eczeembehandeling is de basistherapie. Vooral de droge huid heeft hulp nodig, omdat deze zijn barrièrefunctie niet meer kan vervullen:

• Te veel wassen droogt de huid uit. Een snelle koele douche is beter dan een lang en warm bad. Neem maximaal één keer per dag een douche, baad niet meer dan drie keer per week. Badschuim en zepen drogen kunnen bovendien de huid uitdrogen.
• Milde, pH-neutrale wasmiddelen zijn beter dan geparfumeerde zeep. Hoe spaarzamer ze worden gebruikt, hoe meer je je huid een plezier doet.
• Wrijven droogt ook de huid uit en irriteert deze, droog deppen is beter.
• Na het reinigen wordt aanbevolen om de huid in te smeren met vettige crèmes of lotions. Deze geven niet alleen de huid de verloren vetten terug, maar 'verzegelen' het vocht dat door de huid wordt opgenomen tijdens de douche of het bad.

Natuurlijke middelen tegen eczeem

Vooral oliën, crèmes en zalven kunnen de symptomen van eczeem helpen verbeteren.

Kokosolie en olijfolie

Kokosolie bevat bepaalde lipiden en laurinezuur. Toegepast op de huid, zorgt de olie voor extra vocht, wat rustgevend is als de huid extreem droog is. Kokosolie kan bovendien helpen om de ontsteking bij eczeem sneller te laten genezen. Het zorgt er ook voor dat de blaren die zich kunnen vormen bij eczeem niet zo erg jeuken. De olie heeft meer een stevige consistentie en kan daarom als een crème op de huid worden aangebracht. Olijfolie bevat antioxidanten en heeft ook een ontstekingsremmend effect. Je kunt de vloeibare olie eenvoudig zachtjes in het aangetaste deel van de huid masseren.

Aloë vera

De gel in de bladeren van de plant is extreem hydraterend. Bovendien is het koelend en kan het het genezingsproces versnellen. De aloë verabladeren kunnen worden geperst of 'gepeld' en het sap wordt eenvoudig op het aangetaste deel van de huid aangebracht. De gel kan ook klaar worden gekocht.

Geneeskrachtige kruiden

Sommige medicinale kruiden zijn ook effectief tegen eczeem, waaronder borage, bernagie of komkommerkruid (Borago officinalis), evenals bitterzoete nachtschade (Solanum dulcamara, ook wel kortweg bitterzoet) en blaasjeswingerd (Cardiospermum halicacabum, ook bekend als de ballonplant). Deze zijn verkrijgbaar als crèmes, tincturen of zalven. In het geval van borage moet eraan worden gedacht dat het effect extreem vertraagd is (5 tot 12 weken na het begin van de toepassing). Teunisbloemolie wordt daarentegen in de vorm van capsules ingenomen. Het kan ook enige tijd duren voordat het effect van kracht wordt.

Walnootbladeren

Deze bladeren bevatten zogenaamde tannines, die het weefsel sterk samentrekken (ze hebben een samentrekkende werking op de huid). Het werkt indrogend en jeukverlichtend.

Amandelolie

Amandelolie bevat zogenaamde oliezuren, die ontstekingen kunnen remmen. De olie zit in veel crèmes en lotions. Om te voorkomen dat de huid extra geïrriteerd raakt, moeten patiënten ervoor zorgen dat de lotions parfumvrij zijn.

Havermout

Een havermoutbad (met colloïdale havermout) heeft een ontstekingsremmend effect en kan tevens de extreem onaangename jeuk bestrijden.

Honing

Honing staat bekend om zijn desinfecterende en ontstekingsremmende eigenschappen. Je kunt de honing eenvoudig op het aangetaste deel van de huid aanbrengen.

Goudsbloemzalf en kamille

Een klassieke medicinale plant is de kamille, die natuurlijk ook kan worden gebruikt bij eczeem. Het meest effectief zijn kompressen die op de aangetaste huid worden aangebracht. Een zalf van kamille kan ook worden gebruikt. Hier moet je ervoor zorgen dat het parfumvrij is en geen andere irriterende additieven bevat. Kamille kan heel goed worden gebruikt bij ontstoken eczeem. Hetzelfde geldt voor de goudsbloem. Calendula, zoals de goudsbloem ook wordt genoemd, wordt sinds de middeleeuwen gebruikt voor huidziekten. In geval van ontstoken eczeem heeft calendula-zalf niet alleen een antibacterieel effect, maar helpt het ook de huid te kalmeren.

Komkommer

komkommers zijn de klassieker op het gebied van huidverzorging. Waarschijnlijk kent iedereen de beroemde plakjes komkommer op de ogen, die worden gebruikt tegen donkere kringen onder de ogen en kleine rimpels. Komkommers kunnen veel meer en worden ook toegepast bij eczeem. Ze hebben een ontstekingsremmend effect en geven de gestreste huid extra vocht. Een komkommer kan ook helpen met ernstige jeuk. De gemakkelijkste manier is om zachtjes met een verse plak komkommer over de aangetaste huid te wrijven.

Citroen

Een ander huismiddeltje dat vooral handig is wanneer het eczeem al is ingedroogd, is citroen. Voor dit doel kun je eenvoudig met een schijfje citroen over de aangetaste huid wrijven. Het citroenzuur helpt de keratinisatie of verhoorning op te lossen, zodat de huid weer aangenaam zacht wordt. Citroenen zijn ook antibacterieel. De vrucht is echter alleen geschikt voor mensen die niet zo gevoelig zijn. Het citroenzuur brandt een beetje op de huid, bijvoorbeeld wanneer plakjes citroen over een open eczeemplek wordt gewreven.

Appelazijn

Appelazijn is een populaire remedie voor veel aandoeningen, waaronder eczeem. Je moet echter wel voorzichtig zijn, omdat de zuren van het azijn zacht weefsel kunnen beschadigen. Azijn is zeer zuur. De huid is van nature zuur, maar mensen met eczeem kunnen minder zure huid hebben dan anderen. Dit kan de afweer van de huid verzwakken. Het aanbrengen van verdunde appelciderazijn kan helpen de zuurgraad van de huid in evenwicht te brengen, maar azijn kan (oppervlakkige) brandwonden veroorzaken als het niet wordt verdund. Veel zepen, wasmiddelen en reinigingsmiddelen zijn daarentegen alkalisch. Ze kunnen de zuurgraad van de huid verstoren, waardoor de huid kwetsbaar wordt. Dit kan verklaren waarom wassen met bepaalde zeep opflakkeringen van eczeem kan veroorzaken.

Studies hebben aangetoond dat appelazijn bacteriën kan bestrijden, waaronder Escherichia coli en Staphylococcus aureus. Het gebruik van appelazijn op de huid kan helpen voorkomen dat een beschadigde huid geïnfecteerd raakt.

Verdun appelazijn altijd voordat je het op de huid aanbrengt. Onverdunde azijn kan chemische brandwonden of andere verwondingen veroorzaken. Mensen kunnen de azijn gebruiken in natte doeken of baden, en het is verkrijgbaar in de meeste supermarkten en gezondheidswinkels.

Tea tree olie

Tea tree olie kan onder meer gebruikt worden bij huidproblemen, waaronder eczeem. Deze olie heeft ontstekingsremmende, antibacteriële en wondgenezingseigenschappen. Het kan helpen om jeuk te verlichten en infecties te voorkomen. Verdun etherische oliën altijd voordat je ze op de huid aanbrengt. Probeer tea tree olie te mengen met een dragerolie, zoals amandel- of olijfolie, en breng vervolgens de oplossing aan. Sommige producten bevatten tea tree olie in een verdunde vorm.

Zelfzorg

Voeding

Een andere verdediging tegen eczeem is je voeding. Deze moet veel vitamine E bevatten. Het komt voor in plantaardige oliën, groenten, fruit en noten en zaden. Omega-3-vetzuren kunnen het genezingsproces ondersteunen. Deze zijn opgenomen in vis (vooral in vette vis zoals zalm), in avocado's of walnoten. Een andere bonus van deze vetzuren is: ze kunnen allergische reacties verzachten.

Douchen en baden

Een ander onderwerp is douchen en baden. Beide moeten niet meer dan tien minuten duren. Baden en douchen droogt de huid uit en kan het eczeem erger maken. Na het wassen moet de huid grondig worden gehydrateerd, bijvoorbeeld met kokosolie.

Krabben voorkomen

Als je last hebt van eczeem, dan kun je vaak 's nachts aan de plekken krabben. Om dit te voorkomen kunnen dunne katoenen handschoenen helpen. Als de aangetaste huid gemakkelijk toegankelijk is, kun je ook een pleister op de huid aanbrengen om het te beschermen tegen krabben.

Eczeem en voeding

Eczeem is een ontstekingsaandoening, wat betekent dat het een ontstoken, rode, pijnlijke huid veroorzaakt. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen ontstekingen in het lichaam veroorzaken of verminderen, en een paar belangrijke veranderingen in het dieet kunnen eczeemaanvallen verminderen. Voorbeelden van ontstekingsremmende voedingsmiddelen zijn:

• vis
• bladgroenten
• bonen en linzen
• kleurrijke vruchten
• groenten
• kurkuma en kaneel

Veel voorkomende ontstekingsproducten zijn zuivel, eieren, soja en tarwe. Probeer enkele van deze producten uit het dieet te verwijderen en houd een voedingsdagboek bij zodat je kunt vaststellen welke voedingsmiddelen problematisch kunnen zijn.

Lees verder

• Eczeem (soorten eczeem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Huiduitslag: oorzaken en behandeling van uitslag op de huid