De dakini als gids en manifestatie van energie en wijsheid

Een dakini is een vrouwelijk energiewezen. De Wijsheidsdakini is de vrouwelijke belichaming van de verlichte Boeddha. Een dakini is een godin. Er zijn vriendelijke dakini's, hemelse godinnen, maar er zijn ook aardgebonden dakini's welke staan voor de passies van de mens en die de mens kunnen verleiden en misleiden. Deze dakini's worden genoemd in het Tibetaanse Dodenboek. Ze verschijnen na de dood. Als de gestorvene bang is, ziet hij demonen, maar als de gestorvene een zekere graad van onthechting en verlichting bereikt heeft, laat hij zich niet verstoren of beangstigen en verdwijnt de aanblik van een demon en verandert in het visioen van een hemelse vrouw, de verlichte dakini. Zij is nu een gids. De dakini kan zich dus in meerdere gedaanten tonen en kan zowel de lichte als de donkere kant belichamen. De dakini is de manifestatie van energie in zijn oorspronkelijke vorm, daarbij is de dakini de belichaming van wijsheid en helderheid.

• De wijsheidsdakini
• Vrouwelijke manifestatie van verlichte boeddha energie
• De dakini als vertegenwoordigster van duisternis of licht
• Vijf wijsheidsdakini's
• De dakini als demon
• De dakini als inwijdster stelt ons op de proef
• De poorten van wijsheid
• De dakini als metgezel staat voor energie
• De dakini vertegenwoordigt kundalini-energie en wijsheid
• Dakini en tantra
• Dansend in de ruimte
• Ruimte identiek aan bewustzijn
• De speelse stromend bewegende dakini
• Verlicht handelen
• De intuïtieve dakini
• Elke vrouw een dakini
• De karmadakini

De wijsheidsdakini

De wijsheidsdakini staat voor verlicht waarnemen. De wijsheidsdakini is te herkennen aan het feit dat ze drie ogen heeft, het derde oog staat verticaal midden in haar voorhoofd. Met haar drievoudige blik ziet ze grenzenloze ruimte en leegte. Ze verschijnt meestal als een mooie vrouw, maar die schoonheid hoeft niet klassiek te zijn, ze kan lang of kort zijn, dik of mager, ze kan oud zijn of jong. Binnen de verschillende tradities wordt de Dakini verschillend van uiterlijk en kenmerken beschreven. Het kan zijn dat ze een prachtige melodieuze stem heeft, of juist een scherpe en rauwe stem. Ze kan verschijnen als een onschuldig meisje van vijftien of als een wraakgodin die angst en vrees oproept. Als ze helder waargenomen wordt is haar kracht zeer specifiek, doordringend en deze directheid kan angst inboezemen. Deze kracht komt voort uit wijsheid en heeft niets te maken met magische krachten. Haar felheid is niet emotioneel geladen, maar het is de krachtige energie van ontwaakt zijn. Wie haar aanschouwt wordt volledig geboeid en gefascineerd door haar, in welke gedaante ze ook mag verschijnen.

Vrouwelijke manifestatie van verlichte boeddha energie

De wijsheidsdakini's zijn de vrouwelijke manifestaties van de verlichte boeddha-energie. Zij zijn de jnana dakini's. Jnana betekent wijsheid of kennis, gnosis. Het gaat hier om spirituele kennis en inzicht. De zuivere ervaring van Zijn, zonder tussenkomst van het denken. Er is geen aardgebonden gehechtheid in het bewustzijn. De geest is helder, het onderscheidingsvermogen zuiver. Waarheid wordt onderscheiden van wat vals en onecht is. De dakini is het actieve principe van de verlichte boedhha-geest.

De dakini als vertegenwoordigster van duisternis of licht

De dakini kan duister en licht vertegenwoordigen. Verschillende manifestatievormen zijn kenmerkend voor de dakini. De dakini's die de duistere energieën vertegenwoordigen, worden verbonden aan krachten die met geweld transmutatie veroorzaken. Er is geen keuze. Ingrijpende krachten worden ingezet opdat verandering veroorzaakt wordt. Deze hevige kracht wordt waanzinnige wijsheid genoemd. Het is een woedende kracht, maar hij is zonder haat. Het is een oorspronkelijke, onoverwinnelijke kracht, die niet onderhevig is aan dood of geboorte. Met deze kracht wordt elk verzet doorbroken. Wie vrij is van angst en verzet krijgt te maken met de kracht van de lichte dakini. De lichte dakini van vrede bewerkstelligt verandering door middel van een proces, de verwarring komt tot rust en verdwijnt gaandeweg. Dit is de wijsheid van inzicht, helderheid, vrede, liefde en balans gedurende het proces. Acceptatie doet lijden verdwijnen.

Vijf wijsheidsdakini's

In het Tibetaanse dodenboek worden vijf wijsheidsdakini's genoemd, ze worden ook wel als bewustzijnsdakini omschreven. Ze verschijnen in het bardo in de eerste vijf dagen na de dood, in vereniging met vijf Boeddha's.

• De Buddha Dakini verschijnt op de eerste dag in het centrum. Haar kleur is wit en haar element is ether; zij vertegenwoordigt de wijsheid van de universele wet.
• Op de tweede dag verschijnt in het Oosten Vajra Dakini. Zij is blauw met water als haar element. Vajra Dakini vertegenwoordigt de wijsheid van de spiegel
• Op de derde dag verschijnt in het Zuiden met een gele kleur Ratna Dakini. Haar element is aarde en ze vertegenwoordigt de wijsheid van gelijkheid.
• Op de vierde dag verschijnt in het Westen in een rode kleur Padma Dakini. Haar element is vuur en ze vertegenwoordigt de wijsheid van onderscheid en onderscheidingsvermogen.
• Op de vijfde dag verschijnt de Karma Dakini in het Noorden. Haar kleur is groen en haar element is lucht. Zij vertegenwoordigt de wijsheid van actie en voltooiing.

De dakini als demon

Door angst en verzet, door het afwijzen van wat zich voordoet, omdat het ervarene als negatief beschouwd wordt, kan een licht- of wijsheidsdakini gezien worden als een demon of een heks. Deze demon weerspiegelt de negatieve emoties in ons leven. Alles wat we niet willen bedreigt ons in de gedaante van demonen. Door acceptatie van wat is en het toe te laten, komt er licht in onze waarneming en komt er een einde aan het beleg van deze demonen. Het is de negatieve interpretatie die onze wereld duister kleurt. Het zijn de veroordeling, de afwijzing en de angst die ons binden aan deze emoties. Slechts door acceptatie komt er ruimte en een basis voor een proces van loslaten en transformeren of overstijgen. De dakini van duisternis wordt gezien als wat zij werkelijk is, een godin van pure heldere stromende levensenergie.

De dakini als inwijdster stelt ons op de proef

Niet alleen na de dood komen wij beproevingen tegen die in feite inwijdingen zijn. Uit deze beproevingen waar het leven ons voor stelt komen we er wijzer, moediger, sterker en helderder uit. We kunnen zelfs leren om van onze beproevingen te houden. Het maakt ons tot wie we zijn. Het zorgt ervoor dat we nooit stilstaan in onze ontwikkeling.

De poorten van wijsheid

Zonder de zegen, goede raad en de geschenken van de Wijsheidsdakini kunnen de poorten van de wijsheid nooit voor ons ontsloten worden. De dakini is de verlichte, subtiele spirituele energie. Zij draagt de sleutel, zij is de poortwachter. Zij behoedt de ongeconditioneerde zijnsstaat, de oorspronkelijke zuivere staat van onschuld en openheid. De dakini's kunnen verschijnen als boodschappers, gidsen en beschermers.

De dakini als metgezel staat voor energie

In het Tibetaanse boeddhisme heeft elke mannelijke Boddhisattva een vrouwelijke metgezel, de dakini. Zij is zijn kracht en energie. De dakini is een ingewijde in esoterische kennis. Haar kennis brengt ze over tijdens de sexuele eenwording. (Een Boddhisattva is een verlichte Boeddha die terugkeert naar de aarde om zich daar dienstbaar in te zetten voor het welzijn en de verlichting van alle mensen.)

De dakini vertegenwoordigt kundalini-energie en wijsheid

Dakini's zijn energievormen. De energie die de dakini vertegenwoordigt kun je vergelijken met de shakti-energie in het Hindoeïsme, de kundalini-energie. Het verschil is dat de dakini ook de wijsheidsenergie belichaamt.

Dakini en tantra

Tantra staat voor energie, en voor het pad van transformatie. Energie wordt getransformeerd. Lagere energie wordt getransformeerd in hogere energie. Dit doet denken aan het alchemistische pad van het winnen van goud uit modder. Negatieve emoties, ook wel vergiften genoemd, worden getransformeerd tot het verlichte bewustzijn en liefde.

Dansend in de ruimte

Dakini is een oud Sanskriet woord. In het Tibetaans is de benaming: Khandro. Dit betekent hemelreiziger, of ruimtedanser. Als vrouwelijke ruimtelijke energiewezens worden dakini's meestal afgebeeld terwijl ze dansen. Hun dans vindt zowel in de hemelse ruimte plaats als binnen samsara, de aardse illusie en brengt zo een verbinding tot stand tussen deze verschillende niveau's van de werkelijkheid. De bewegingen van de dans staan symbool voor de beweging van gedachten en voor de natuurlijke energie die spontaan opkomt als een dans vanuit de natuur van het bewustzijn zelf.

Ruimte identiek aan bewustzijn

In het Boeddhisme wordt ruimte gezien als datgene dat aan alle manifestaties vooraf gaat. Ruimte is identiek aan bewustzijn. Binnen deze ruimte of dit bewustzijn van de mens vinden alle manifestaties plaats in de vorm van sensaties, gedachten of gevoelens.

De speelse stromend bewegende dakini

De dakini heeft een speelse natuur, je kunt haar niet vastpinnen. Haar energie stroomt en kent geen grenzen. Haar energie kan grillig lijken voor het intellect dat begrensd en beperkt is in zijn waarneming. Als pure manifestatie van de oorspronkelijke levensenergie kan de dakini in vele vormen optreden.

Verlicht handelen

De dakini kan magische vermogens verschaffen die op het aardse vlak ingezet kunnen worden. Het is een praktische energie, die het handelen doeltreffend maakt. De kracht van de vrouwelijke dakini is een radicale ingrijpende energie.

De intuïtieve dakini

De volkomen helderheid van de dakini geeft alle ruimte aan intuïtie en intuïtief handelen. Het juiste wordt gedaan op het geschikte moment. Deze intuïtie kent geen aarzeling. Het is een direct weten vanuit de waarneming van de totaliteit van dat moment.

Elke vrouw een dakini

De dakini is een guru, inwijdster, lerares en examinator. Elke vrouw is ook een dakini. Ze is een manifestatie van het leven en de levensbron zelf.

De karmadakini

De karmadakini verhoudt zich tot de wijsheidsdakini als de armen tot de ogen. De karmadakini is de godin van de actie, van het handelen. Datgene wat de wijsheidsdakini ziet wat gedaan moet worden, wordt uitgevoerd door de karmadakini. In vele gevallen bevinden zij zich op hetzelfde niveau. De aspiratie die aan de bron ligt van het handelen zijn voor de wijsheidsdakini en de karmadakini gelijk. Zij kunnen zich ook op verschillend niveau bevinden. De karmadakini kan een wereldse aard hebben als godin van de actie, het handelen. De karmadakini kan behoren tot de wereld van samsara, de illusie. Ze is dan niet verlicht. Er zijn dakini's die zich ophouden binnen het energieveld van de aarde. Dit zijn natuurgeesten of lokale natuurgoden. Sommige van deze dakini's zijn bekeerd en hebben zich overgegeven en gelden nu binnen het Tibetaanse boeddhisme als bewakers van de boeddhistische leer. Toen Milarepa de grote wijze mediteerde werd hij bedreigd door vijf karmadakini's. Hij zei: "Ik ben niet bang voor de dood, doe met me wat jullie willen." De dakini's die aardgebonden waren, magie gebruikten en hun macht misbruikten waren onder de indruk van de rust, vriendelijkheid en onbevreesdheid van Milarepa. Ze wilden zijn leerlingen worden. Eerst moesten ze hun misbruik van hun vermogens en magie opgeven. Ze werden uiteindelijk beoefenaars van de Vajrayana-meditatie.

Lees verder

• Tara, de wijze boeddhistische godin die bevrijding brengt
• De vrouwelijke kracht van Inanna, godin van liefde en moed
• Kwan Yin de Chinese godin van vrede en voorspoed
• Avalokiteshvara, de boeddha van mededogen
• De Hindoegodin Saraswati: beschermster van taal en cultuur