Waarom roken mensen

Roken is een verslaving die alleen al in Nederland zorgt voor 20.000 doden per jaar. Met roken wordt smeulende tabak geïnhaleerd. Hiermee krijgt het lichaam veel giftige stoffen binnen. Toch beginnen jaarlijks veel mensen met roken, vooral jongeren zijn hier vatbaar voor. Waarom roken mensen?

Waarom beginnen met roken?

De meeste mensen beginnen met roken tijdens hun jonge jaren: meestal in de puberteit. Roken is voor velen een status, een manier om ergens bij te horen. Jongeren nemen het roken snel van elkaar over.

Ook tijdens werk wordt roken makkelijk overgenomen van collega's. Niet rokende mensen zien hun collega's regelmatig een sigaret opsteken, waarbij ze gezellig met elkaar praten. Vaak geven ze toe dat het roken een vorm van ontspanning is. Niet rokende mensen zijn dan soms geneigd dit gedrag van hun collega's over te nemen.

Een andere reden tot roken is de overgang van blowen naar roken, maar ook om medische/ psychische redenen zoals bij pijn of stress. De meeste mensen beginnen dus uit nieuwsgierigheid, en gaan er uiteindelijk mee door omdat ze het lekker vinden. Roken werkt verslavend. Voor zowel lichaam als geest.

Lichamelijke verslaving

In een sigaret zit nicotine. Nicotine is een drug die verslavend werkt. Het werkt in op de concentratie en op het gemoed. De hersenen krijgen een kalmerend effect door de nicotine. De nicotine werkt ook zeer snel: na zeven tot tien seconden na het trekken aan een sigaret werkt de stof al in op de hersenen.

Wanneer het lichaam gewend raakt aan nicotine, is er sprake van verslaving. Bij niet roken ontstaan er ontwenningsverschijnselen doordat het lichaam gaat vragen om nicotine. Deze ontwenningsverschijnselen kunnen verschillend zijn, maar bestaan meestal uit rusteloosheid, slapeloosheid, moeite met concentreren, hoesten, hoofdpijn, verstopte darmen. De verschijnselen zorgen ervoor dat iemand al snel weer naar een sigaret grijpt.

Geestelijke verslaving

Rokers zijn ook geestelijk verslaafd. Ze denken vaak niet te kunnen presteren zonder een sigaret. Verslaafde rokers zullen concentratiestoornissen ervaren wanneer ze een tijdje niet roken (ontwenningsverschijnsel), waardoor dit gevoel alleen maar versterkt wordt.

Ook heeft roken een sociaal aspect: roken is voor veel mensen een gezellig moment van de dag wanneer dit samen met anderen gebeurt. Vooral op het werk of tijdens feestjes wordt er vaak gezamenlijk gerookt.

De trek in een sigaret kan nog maandenlang aanhouden, zelfs wanneer de nicotine allang uit het lichaam is verdwenen. Dit komt door de jarenlange gewenning van het roken in bepaalde situaties. De meeste rokers steken een sigaret op na het eten, tijdens een feestje, in een pauze etc. Het doorbreken van deze gewoonte kan vaak moeizaam verlopen.

Is roken lekker?

Voor niet-rokers is de geur van een sigaret vaak walgelijk te noemen. De lucht blijft lang hangen in kleding, haren, gordijnen en ruimten. Ook rokers ervaren deze lucht soms als onprettig. De smaak van een sigaret echter wordt door rokers heel anders ervaren. De tabakssmaak is voor vele rokers een lekkere smaak. Aan de tabak kan ook een extra smaak worden toegevoegd door de fabrikant zoals vanille, cacao of menthol. Vooral deze laatste smaak is populair.

Mensen die voor de allereerste keer roken, vinden de smaak vaak niet lekker. Sommigen hebben het gevoel uit een asbak te eten. Er zijn ook mensen die de smaak gelijk lekker vinden.

Allereerste keer roken

Roken gebeurt vaak onder invloed van anderen: vrienden, familie, collega's. Maar ook kan iemand in zijn eentje de proef op de som nemen. Tijdens de allereerste keer roken kunnen er verschillende dingen gebeuren:

• Smaak: men vindt een sigaret ontzettend smerig, niet lekker, redelijk of juist wel lekker. Het hangt er ook vanaf of men al vaker 'meegerookt' heeft (het zich bevinden in een ruimte waar anderen roken)
• Gevoel: sommigen krijgen er een heerlijk gevoel van: ze worden er high van, gaan zich lekker voelen of zorgeloos. Anderen hebben deze gevoelens niet.
• Ziek: sommigen kunnen zich behoorlijk beroerd voelen na de eerste trek van een sigaret. Dit kan zich uiten tot misselijkheid, braken, draaierig, hoofdpijn of het gevoel erin te stikken.
• Hoesten: over het algemeen zullen de meeste mensen gaan hoesten. Dit is een normaal verschijnsel. De longen krijgen sterk giftige stoffen binnen, die ze uit proberen te scheiden middels hoesten. Wanneer de longen gewend raken aan deze giftige stoffen, wordt het hoesten minder. Bij langdurig roken ontstaat er een ander soort hoest: de rokershoest.

Roken is dodelijk

Longkanker is een belangrijk gevolg van roken. 86 procent van de mannen die aan longkanker sterven, hebben dit te danken aan het roken, Bij de vrouwen ligt dit percentage op 69 procent. Roken veroorzaakt ook andere vormen van kanker zoals blaaskanker, nier kanker, maagkanker, baarmoederhalskanker, keelkanker, slokdarmkanker of mondkanker.

Een herseninfarct of een hersenbloeding komt het meest voor bij rokers onder de 65 jaar. Dit is het gevolg van slagaderverkalking, dat door het roken wordt veroorzaakt.

Etalagebenen ontstaat door zuurstoftekort in de beenspieren. Ook hierbij is er sprake van slagaderverkalking, veroorzaakt door het roken. 90 procent van de mensen met etalagebenen, rookt.

Pijn op de borst komt vaker voor bij rokers. Het is een beklemmende, drukkende pijn achter het borstbeen dat verdwijnt bij rust. Het wordt veroorzaakt door aderverkalking, wat een gevolg kan zijn van roken. Een hartinfarct is is het afsluiten van een kransslagader door een bloedstolsel. De pijn is hetzelfde als bij pijn op de borst, maar de pijn verdwijnt niet bij rust. Een hartinfarct kan fataal aflopen. Rokers overlijden tweemaal zo vaak aan een hartinfarct dan niet-rokers.

Lees verder

• Roken schadelijk voor hersenen en gezondheid
• Roken tijdens de zwangerschap