Pseudomonas, bacterie bij wondinfecties en taaislijmziekte

Pseudomonos is een bacteriegeslacht. Bepaalde soorten van dit geslacht veroorzaken ziekten bij bomen en planten. Sommigen zijn nuttig en worden ingezet in de chemische industrie of in de medische wereld. De bacterie pseudomonas aeruginosa kan ernstige infecties bij de mens veroorzaken. Vooral bij open wonden en brandwonden ontstaat er gevaar voor infectie. Patiënten met taaislijmziekte kunnen uiteindelijk ademhalingsfalen vertonen. In beiden gevallen kan de patiënt in korte tijd overlijden. Deze bacterie wordt dan ook tot de ziekenhuisbacteries berekend vanwege de resistentie tegen antibiotica.

Wat is pseudomonas?

Pseudomonas is een geslacht van bacteriën. Het zijn gramnegatieve, staafvormige bacteriën die algemeen in de bodem voorkomen. Ze veroorzaken bij planten, dieren en mensen infecties of sterfte.

• Pseudomonas syringae veroorzaakt bacteriekanker bij steenvruchten en kastanjebomen. Er ontstaan verdikkingen op de stam en de takken, waarna bladeren afvallen en takken sterven.
• Pseudomonas fluorescens kan ziekte bij de mens veroorzaken, maar wordt ook gebruikt bij de behandeling van oog-en ooraandoeningen en huidziekten.
• Pseudomonas stutzeri wordt vooral gebruikt om verontreinigde stoffen uit tetrachloorkoolstof (tetra of vlekkenwater) te halen.
• Pseudomonas denitrificans wordt gebruikt om nitraat uit afval te halen. Deze bacterie speelt een rol bij de vorming van vitamine B12 in voeding.

Pseudomonas aeruginosa, ziekenhuisbacterie

Over het algemeen is de bacterie pseudomonas aeruginosa ongevaarlijk. Toch wordt het een ziekenhuisbacterie genoemd. Een ziekenhuisbacterie is een bacterie die veel in ziekenhuizen voorkomt en verschillende soorten antibiotica kan weerstaan. Daardoor is deze bacterie moeilijk te bestrijden. Door veelvuldig gebruik van antibiotica of door verkeerd gebruik bouwen bacteriën resistentie op tegen antibiotica. De bacteriën zijn dan ongevoelig geworden voor antibiotica en worden niet meer door dit middel geremd in hun groei of worden ze niet gedood.

Wondinfectie

P. aeruginosa is vooral bekend vanwege de ernstige wondinfecties die de bacterie kan veroorzaken. Vooral bij brandwonden kan de bacterie toeslaan. Brandwonden ontstaan door verbranding van de huid. Dit kan ontstaan door een warmtebron (vuur, grote hitte), hete gassen of vloeistoffen of chemisch bijtende middelen. Maar ook contact met elektriciteit of wrijving van de huid met een ruw oppervlak kan brandwonden veroorzaken. De eerste schade ontstaat al wanneer de huid gedurende langere tijd boven de 42 graden wordt verhit. Hoe hoger de temperatuur, hoe minder lange tijd nodig is om een brandwond te veroorzaken.

Bacteriën dringen makkelijke en brandwond binnen omdat dit een open wond is. Dit is moeilijk te vermijden. De bacterie P. aeruginosa kan een wondinfectie veroorzaken waarbij er blauw gekleurd etter ontstaat. Het is moeilijk om te bacterie te bestrijden vanwege de resistentie tegen antibiotica.

Orgaaninfectie

Bacteriën die via de open wond het lichaam binnendringen, kunnen via de bloedsomloop in organen terecht komen. Daar veroorzaken ze infectie van de organen. Dit heeft als gevolg dat organen minder goed functioneren en zelfs uitval kunnen vertonen. Dit kan fatale gevolgen hebben.

Taaislijmziekte en de bacterie

De bacterie wordt ook gevreesd bij mensen met taaislijmziekte. Bij deze ziekte is geproduceerd slijm vrij taai. Vooral in de longen, de lever, de maag, de darmen en de alvleesklier wordt er taai slijm geproduceerd. Vaak krijgen patiënten last van bronchitis (infectie van de luchtwegen) of longontsteking. Een infectie met de bacterie zorgt ervoor dat het slijm in de longen veranderd in een biofilm. Dit is een laag slijm dat vol zit met de bacterie, waarbij het slijm door de bacterie zelf wordt geproduceerd. Hierdoor werken medicijnen niet meer. Als gevolg hiervan zal de ademhaling uiteindelijk tot stilstand komen.

Behandeling

Patiënten met taaislijmziekte kunnen elkaar besmetten met de bacterie. Maar ook in ziekenhuizen komt de bacterie voor. Het is daarom belangrijk om bij zowel taaislijmziekte als bij brandwonden de hygiëne hoog te houden. Open wonden dienen zo snel mogelijk gesloten te worden. Behandeling zal hier dan ook op gericht zijn, middels afdekken, versnelde wondgenezing of huidtransplantatie. Behandeling richt zich op hoge dosering of sterke antibiotica. In sommige gevallen is het mogelijk om hiermee te bacterie te bestrijden.

Helaas is het niet altijd mogelijk de bacterie te bestrijden. Bij patiënten met taaislijmziekte is een infectie met pseudomonas aeruginosa dan ook vaak de doodsoorzaak, doordat er ademhalingsfalen optreedt. In sommige gevallen is een longtransplantatie nog mogelijk. Bij patiënten met brandwonden of open wonden kan de bacterie zich via het bloed verspreiden en organen aantasten. Ook hier kan de dood intreden door uitval van de organen. Behandeling is in dit stadium vaak moeilijk. De meest sterke antibiotica werken dan niet.

In ziekenhuizen komt de bacterie veel voor door interne besmettingen, maar ook doordat de bacterie zo moeilijk uit te roeien is. Patiënten die gevoelig zijn voor besmetting moeten daarom liefst geïsoleerd verblijven, zodat besmetting met de bacterie zo min mogelijk plaats kan vinden. Toch kan de bacterie zich ook middels luchtroosters, verpleegkundig personeel of bezoek verspreiden. Artsen als ook patiënten dienen hier waakzaam voor te zijn.