Ziekten als sluipmoordenaar: welke ziekte groeit ongemerkt?
De ene ziekte is de andere niet! Er bestaan verschillende ziekten, welke onverwachts de kop op steken terwijl we mogelijk wel al geruime tijd ongezond bezig zijn. Sommige ziekten heeft men reeds tijdens de geboorte en andere ziekten groeien geleidelijk aan zonder dat we er erg in hebben. Denk bijvoorbeeld aan diabetes of kanker. Welke ziekten komen als sluipmoordenaar voor en waarom is een gezonde levensstijl van belang?
Ziekten als sluipmoordenaar
Geleidelijk aan ziek worden
Iedereen weet als we ouder worden dan neemt de kans op aandoeningen en ziekten snel toe. Bij een groot aantal ziekten heeft de eigen levensstijl er grote invloed op. Veel roken, alcohol, vettigheid of hartigheid zorgen ervoor dat we uiteenlopende ziekten kunnen oplopen. Vele daarvan beginnen klein en groeien met de tijd geleidelijk, waardoor het als het ware als sluipmoordenaar voordoet. Over welke ziekten hebben we het dan zoal?
Diabetes
Zeker
diabetes mellitus type 2 (90% van alle diabetes gevallen) wordt gezien als een grote bedreiging voor mensen. Dit komt doordat deze ziekte door de levensstijl wordt veroorzaakt. Veel verzadigde vetten, snel verbrandende koolhydraten en overmatige inname van alcohol zorgen ervoor dat het lichaam versuikert. Het lichaam tracht hoge bloedglucosewaarden te compenseren door het als vet op te slaan, oftewel de persoon neemt qua gewicht toe. Men heeft veel dorst, moet veel plassen en is vaak vermoeid. De vaatwand van adertjes en aorta worden iets brozer, waardoor sneller bloedingen ontstaan (aneurysma). Wondjes kunnen daarnaast slecht genezen. Het zicht wordt minder waarbij men wazig ziet, zwarte vlekjes voor de ogen heeft of dubbel ziet (lit.1). Men kan kortademig zijn en pijn in de benen hebben (
diabetische voet of been). De omstandigheid van het lichaam verslechtert naarmate de persoon langer ongezond leeft. Jaarlijks sterven circa 2.800 mensen per jaar aan diabetes (lit.2).
Hart- en vaatziekten
Een andere aan de levensstijl verwante ziekten zijn hart- en vaatziekten. Door veel te drinken, roken en vet eten in te nemen, vernauwen de aderen en ontstaat er een fatty streak. Dit houdt in dat er sprake is van
aderverkalking. Bij een hoog cholesterolgehalte, maar ook door suikerziekte neemt de stoperigheid van bloed toe, waarbij de kans op bloedstolling ook groter is. Een bloedpropje oftewel trombose kan ontstaan en met de bloedstroom worden meegenomen. Indien er aderverkalking in de hersenen zit of bij het hart dan kan een beroerte of hartaanval worden veroorzaakt. Als de blokkade langdurig aanhoudt heeft het verstrekkende gevolgen. Zowel een hartaanval als beroerte kunnen snel tot het overlijden leiden, of kan veel lichamelijke, geestelijke schade aanrichten (26,5% mannen, 27,9% vrouwen (lit.3)).
Kanker
Een beduchte ziekte is kanker. Soms kan
kanker heel snel gaan zoals bij glioblastoma multiforme (GBM). Daarbij kan de hersentumor binnen een zeer kort tijdsbestek fataal zijn. Het andere uiterste is trage woekering van cellen en geleidelijke aantasting van weefsels. Denk aan roken waardoor de longen met teer worden vergiftigd, of alcoholmisbruik waardoor
leverkanker ontstaat. Ook andere vormen van kanker kunnen geleidelijk aan door verzuring van het lichaam, genetische afwijkingen en vrije radicalen tot ontwikkeling komen. Voordat deze varianten werkelijk tot symptomen leiden, kunnen er jaren of soms decennia voorbij gaan. Indien het echter tot complicaties heeft geleid kunnen de klachten in sneltreinvaart verslechteren. Het overgrote deel van alle mensen komt aan kanker te overlijden (34,7% mannen, 27,2% vrouwen (lit.3)). Dit houdt ook in dat het wenselijk is om de levensstijl aan te passen om toekomstige ziekten te vermijden.
Zeldzame ziekten
Een grote groep
zeldzame ziekten worden door stofwisselingsproblemen veroorzaakt. Ondanks dat deze ziekten relatief onbekend zijn, overlijdt circa tien procent van de mensen aan dergelijke ziekten. In het geval van stofwisselingsziekten kan men reeds vanaf de geboorte een defect hebben. Het leidt in de meeste ziekten tot opbouw van afvalstoffen in het lichaam, waardoor processen niet meer goed gaan. Ook hoge concentraties gif zorgen ervoor dat hersencellen worden aangetast. In het geval van bijvoorbeeld
BSV leidt het tot kinderdementie en voortijdig overlijden (twintig tot dertig jaar).
Zenuwziekten
Er bestaan uiteenlopende ziekten aan de zenuwen, waardoor men de controle over het lichaam verliest. Denk aan Multiple Sclerose waarbij het lichaam geleidelijk aan met de leeftijd gaat uitvallen. Bij
ALS betreft het een geleidelijke uitschakeling van de hersenstam, waardoor uiteenlopende processen stilvallen. Is ALS gediagnosticeerd dan duurt het slechts nog enkele jaren voor het overlijden. Een andere variant hierop is het Seitelberger syndroom. De axon en myeline van de zenuwen worden daarbij aangetast, waardoor het kind als zuigeling snel de controle over het lichaam verliest.
Ziekten als sluipmoordenaar vermijden
Veel ziekten worden door de eigen levensstijl veroorzaakt. Het is daarom verstandig om daar eens goed over na te denken. Afvallen, stoppen met roken en drinken, het vermijden van verzadigde vetten en meer sporten zijn van belang. Het vormt de basis van een gezond lichaam zodat ziekten als sluipmoordenaar minder kans hebben.