Ruggenmergstering, tabes dorsalis

Tabes dorsalis heet ook wel ruggenmergstering. Dit wordt vroeger nogal eens verward met tabes van Friedreich. Uittering, zo wordt tabes ook wel genoemd. Hoewel er meerdere vormen van tabes zijn, is tabes dorsalis een vorm die helaas regelmatig voorkomt. Het gaat dan om mensen bij wie een eerder opgelopen syfilisinfectie niet goed is behandeld. Wie eenmaal ruggenmergstering heeft, krijgt last van pijnscheuten in het been en gevoelloosheid of een vreemd gevoel in de bene ne armen. Moeilijk lopen is een veel voorkomend symptoom. Behandeling is mogelijk, maar kan eenmaal opgelopen schade niet meer herstellen.

Wat is ruggenmergstering?

Ruggenmergstering wordt ook wel tabes dorsalis genoemd (tabes=tering). Het is een aantasting van het ruggenmerg (de achterstrengen), veroorzaakt door een syfilisinfectie Maar alleen wanneer deze infectie niet goed behandeld was. Tabes dorsalis moet niet verward worden met tabes diabetes. Deze laatste is ruggenmergstering, veroorzaakt door de ziekte diabetes mellitus (suikerziekte). De symptomen zijn hetzelfde, de oorzaak is anders.

Andere vormen van tabesziekten zijn:

• Tabes ergotica: kriebelziekte die wordt veroorzaakt door het eten van graan dat besmet is met moederkoorn.
• Tabes coxaria: slinkend been dat wordt veroorzaakt door een heupgewrichtsontsteking.
• Tabes lactea: verzwakking dat wordt veroorzaakt door een te hoge productie van moedermelk.
• Tabes van Friedreich: werd vroeger verward met tabes dorsalis. Wordt veroorzaakt door sclerose en is erfelijk.

Oorzaak: syfilis

De ziekte syfilis is een SOA. De veroorzaker is een bacterie, de gramnegatieve Treponema pallidum. De bacterie bevindt zich vaak rondom de geslachtsorganen, maar soms ook in de mond. Als eerste ontstaan er zweertjes in deze gebieden. Een zweertje is een ontsteking aan de huid. Het zweertje heeft een harde rand en doet geen pijn. De lymfeklieren zwellen later op, ook dit doet vaak geen pijn. Over de gehele huid zullen er vlekjes ontstaan. Algemene griepverschijnselen zoals keelpijn, hoofdpijn en vermoeidheid treden vaak op. Andere symptomen zijn: natte wratten, ontsteking van de oogbal, slechter zicht en haaruitval.

Syfilis moet altijd behandeld worden. Wanneer dit niet gebeurt, heeft dit gevolgen. Jaren later kunnen hartproblemen ontstaan, maar ook aantasting van het ruggenmerg.

Het ruggenmerg

Het centraal zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Het ruggenmerg vinden we binnen hert wervelkanaal. We hebben 31 paar ruggenmergszenuwen. Het ruggenmerg wordt omgeven door hersenvocht en ruggenmergvliezen. Dit beschermt het ruggenmerg. Het ruggenmerg vormt een belangrijk verbinding en zorgt voor communicatie tussen hersenen en de rest van het lichaam. Beschadiging van het ruggenmerg heeft vaak ernstige gevolgen.

Symptomen en klachten

Mensen met ruggenmergstering krijgen pas 10 tot 20 jaar na een syfilisinfectie klachten. Daarnaast geldt dit alleen voor mensen waarvan syfilis toen niet goed is behandeld, waardoor de bacterie achter is gebleven. Er ontstaat voornamelijke een stekende pijn. Deze pijn is erger bij het lopen. De pijn wordt ook wel omschreven als een schietende pijn. Daarnaast is er sprake van gevoelsstoornissen in de benen. Hierdoor gaat de patiënt onzeker of waggelend lopen. Ook kan er een vreemd gevoel in de borst of aan de voeten ontstaan. Sommige patiënten klagen over een gevoel alsof er een gordel om hun heen zit.

Behandeling en herstel

Wanneer ruggenmergstering niet behandeld wordt, zal dit leiden tot blijvende schade. Denk hierbij aan blindheid, verlamming of dementie. Het is daarom belangrijk om allereerst syfilis goed te behandelen. Sommige mensen menen dat syfilis vanzelf wel overgaat, of dat dit op latere leeftijd geen gevolgen kan hebben.

Wie eenmaal ruggenmergstering heeft, is een stuk verder van huis. Duidelijk is dat tabes dorsalis altijd door een niet goed behandelde syfilisinfectie komt. Uit schaamte gaan sommige patiënten hier niet mee naar hun huisarts. Maar ook nu moet er ingegrepen worden om verdere schade te beperken. Daartoe wordt antibiotica in de vorm van penicilline toegediend. Dit doodt de nog aanwezige bacterie. Schade die eenmaal is ontstaan aan het ruggenmerg, kan niet meer hersteld worden. Het hangt er dus vanaf in welk stadium er behandeld wordt. Hoe later de behandeling gestart wordt, hoe groter de schade zal zijn.

Blindheid is een veel voorkomende en blijvende schade. Hierbij wordt het zich steeds slechter en verdwijnt vervolgens geheel. Blindheid als gevolg van ruggenmergstering is niet meer te herstellen, omdat de zenuwen beschadigd zijn.

Verlammingen zijn ook een ernstig gevolg en niet meer te herstellen. Hierbij kan er verlamming aan de arm, been of aan meerdere spiergroepen ontstaan. Ruggenmergstering kan zich in de hersenen of het ruggenmerg bevinden. Afhankelijk van het aangedane gebied kan er een lichte tot volledige verlamming optreden. De spieren kunnen niet meer aangestuurd worden en de motorische kracht gaat verloren.

Dementie kennen we vooral van ouderen, maar kan ook een gevolg zijn van ruggenmergstering. Ook hiertegen is vrij weinig te doen. Bij dementie raakt de verwerking van de informatie in de hersenen verstoord. Dit is een proces dat blijft voortduren. Omdat steeds meer hersencellen hun functie verliezen zal er steeds minder goed zelfstandig geleefd kunnen worden. Uiteindelijk zal iemand met dementie volledig verzwakt raken en sterven. Veel mensen met dementie stikken/ verslikken zich in voedsel of krijgen een ernstige infectie.