Gehalte urinezuur te hoog

De nieren maken dagelijks 1 tot 2 liter urine aan. Dit is water vermengd met afvalstoffen. Bij de afbraak van eiwitten en weefsels komt er purine vrij, dat wordt omgezet in urinezuur. De uitscheiding hiervan gaat via de nieren. Wanneer urinezuur zich gaat afzetten in de gewrichten spreken we van jicht. Dit is een reumatische aandoening. Ook kunnen er nierstenen ontstaan. Een te hoog gehalte aan urinezuur is vaak het gevolg van voeding waarin veel purine zit. Het is makkelijk om een te hoog gehalte zelf te verlagen door middel van de voeding. Soms wordt er medicatie voorgeschreven.

Urinezuur is een eindproduct

We weten allemaal wat urine is. Dat is de vaak gele vloeistof die we uit plassen. Urine bestaat uit afvalstoffen en water. Het wordt door de nieren gevormd. Van al het vocht dat de nieren dagelijks produceren, gaat 99 procent het bloed in. De overige 1 procent verlaat de nieren en via de urineleider, de blaas en de urinebuis wordt de urine naar buiten toe afgevoerd.

Wanneer de kernzuren DNA en RNA worden afgebroken, ontstaan er afvalstoffen. Urinezuur is hier een eindproduct van. Het wordt samen met andere afvalstoffen via de urine geloosd.

Oorzaken voor een verhoogd gehalte urinezuur

Soms is het urinezuurgehalte verhoogd: er is dan veel aanwezig in de urine. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de afbraak van weefsel. Hierbij worden ook de kernzuren afgebroken, die als eindproduct urinezuur in de urine terecht komen. Overigens is het niet alleen weefselafbraak die een verhoogd urinezuurgehalte geven. Ook wie veel vlees eet kan een verhoogd urinezuurgehalte hebben. Bij het eten van vlees wordt immers ook weefsel afgebroken. Mensen die weinig vlees en weinig eiwitten eten hebben een verlaagde uitscheiding van urinezuur.

Voedsel is de meest voorkomende oorzaak van een te hoog gehalte aan urinezuur. Maar soms is de oorzaak elders te vinden zoals kanker, psoriasis, overgewicht of chemotherapie.

De gevolgen

Is een hoog urinezuurgehalte schadelijk? Zolang het goed gaat, is het niet schadelijk. Maar urinezuur dat in grote mate aanwezig is kan zich gaan afzetten in de gewrichten. In dit geval ontstaat er jicht. Ook nierstenen kunnen ontstaan, net als verzuring van de spieren.

Wat is jicht?

Jicht is een reumatische aandoening. De oorzaak voor het ontstaan van jicht is het neerslaan van urinezuur-kristallen in de gewrichten. Dit zien we gebeuren bij mensen waarbij het gehalte aan urinezuur te hoog wordt. Dit circuleert in het bloed en kan niet door de nieren uitgescheiden worden. Uiteindelijk slaan deze kristallen in de gewrichten neer. De gewrichten raken gezwollen, pijnlijk, zijn warm en vaak is een rode huid zichtbaar. Vooral in de nachtelijke uren zijn de pijnaanvallen het hevigst. Soms ontstaan er kleine knobbeltjes onder de huid, met name aan de oorschelp, de vingers en de tenen. Dit zijn opgehoopte urinezuurkristallen.

Nierstenen

Een te hoog gehalte aan urinezuur kan ook voor nierstenen zorgen. Normaal kristalliseert urine niet zo snel door de aanwezigheid van de suikers en eiwitten. Maar wanneer er een teveel aan afvalstoffen aanwezig is in de vorm van urinezuur, kunnen er kristallen ontstaan. Deze hechten zich aan elkaar en worden steeds groter. Z worden nierstenen gevormd. Kleine kristallen of nierstenen kunnen via de urinebuis het lichaam nog verlaten, maar grotere sluiten vaak de urineleider of het nierbekken af. Hierdoor kan de urine niet goed meer worden afgevoerd. Dit geeft voornamelijk pijnklachten bij het plassen. Later ontstaan er pijnaanvallen doordat er stuwing optreedt. Eerst is dit merkbaar aan pijn in de onderrug, later breidt zich dit verder uit. Soms is er bloed in de urine aanwezig.

Urinezuurgehalte verlagen

Om het gehalte aan urinezuur zo laag mogelijk te houden is het belangrijk om voldoende te drinken. Hierdoor worden de nieren gespoeld en blijven afvalstoffen en kristalen zo min mogelijk achter. Ook het voedsel kan aangepast worden. Met name orgaanvlees, wild, vette vis, eend, konijn, rundvlees, varkensvlees, schaal-en schelpdieren, spinazie, paddenstoelen, wortelen, broccoli en bloemkool bevatten veel purine. In de groenten zit minder purine dan in vlees en vis. Purine is een stof dat vrijkomt bij de afbraak van weefsels, maar ook in veel voedingsmiddelen zit. Gist, dadels en vijgen, bananen, appels en ananas zijn ook voedingsmiddelen met veel purine. Vermijd deze producten liever, vooral wanneer er aanvallen van jicht of nierstenen voorkomen.

Voedingsmiddelen waar weinig purine inzit zijn onder andere aardappelen, jam, brood en granen, eieren, kaas, melk, bepaalde soorten fruit en bepaalde bladgroenten. Door de voeding aan te passen wordt het gehalte aan urinezuur op een natuurlijke manier verlaagd.

Behandeling met medicijnen

Daarnaast kan een te hoog gehalte aan urinezuur ook middels medicijnen verlaagd worden. Er zal vaak allopurinol worden voorgeschreven. Dit middel verlaagt het gehalte aan urinezuur doordat het een bepaald enzym afremt. Hierdoor wordt de aanmaak van urinezuur verlaagd.

Naast het verlagen van het urinezuurgehalte moet ook naar de onderliggende oorzaak gekeken worden. Kanker bijvoorbeeld veroorzaakt vaak ook een te hoog gehalte aan urinezuur in het bloed. Er zijn veel verschillende vormen van kanker en afwijkingen moeten altijd door een arts gecontroleerd worden. Ook psoriasis veroorzaakt vaak een hoger gehalte aan urinezuur. Dit is een chronische huidziekte die gekenmerkt wordt door een chronische ontsteking van de huid.