Borstkanker bij vrouwen

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Van alle vrouwen die overlijden aan kanker overlijden er de meeste aan borstkanker. Ook bij mannen komt deze vorm van kanker voor, maar in veel mindere mate. Hoeveel vrouwen krijgen de ziekte, hoeveel vrouwen overlijden eraan? Wat is het nut van het bevolkingsonderzoek naar kanker, wat zijn de voordelen en wat de nadelen?

Hoeveel vrouwen krijgen borstkanker?

In Nederland komt borstkanker, internationaal gezien, relatief veel voor, naar verwachting zal 1 op de 8 vrouwen ermee te maken krijgen. Van de 100.000 mensen die jaarlijks de diagnose kanker te horen krijgen hebben er zo’n 13.000 vrouwen borstkanker. Het aantal nog levende vrouwen bij wie de afgelopen 10 jaar kanker is gesignaleerd is 94.000. De gemiddelde leeftijd van de diagnose is 60 jaar. Driekwart van het aantal vrouwen bij wie kanker wordt gesignaleerd is 50 jaar of ouder.

Puur naar de cijfers kijkend lijkt het aantal gevallen van borstkanker de afgelopen jaren flink te zijn gestegen. Waarschijnlijk is dit cijfer echter redelijk stabiel gebleven. De stijging is beïnvloed doordat in 1994 begonnen is met het bevolkingsonderzoek van vrouwen tussen de 50 en 70 jaar. In 1999 is dat bevolkingsonderzoek uitgebreid met vrouwen tot 75 jaar.

Verwacht wordt dat het aantal vrouwen dat borstkanker zal krijgen gaat toenemen de komende jaren. Dat komt omdat meisjes op jongere leeftijd gaan menstrueren, doordat vrouwen op latere leeftijd aan kinderen beginnen, doordat meer vrouwen gebruik zullen maken van de pil, doordat meer vrouwen minder bewegen en last zullen krijgen van overgewicht.

Hoeveel vrouwen overlijden door borstkanker?

Jaarlijks overlijden zo’n 33.000 mensen per jaar in Nederland aan kanker. Daarvan overlijden er jaarlijks ruim 3.000 aan borstkanker. Doordat borstkanker in Nederland relatief veel voorkomt overlijden hier ook relatief veel vrouwen aan deze vorm van kanker. De kans op overleven is in Nederland daarentegen weer relatief groot. De verschillen in de wereld, en met name in Europa, worden wel steeds kleiner.

Het aantal sterfgevallen is, mede als gevolg van dit bevolkingsonderzoek, sinds 1980 met zo’n 23% gedaald. Ook betere voorlichting en betere behandeling heeft hieraan bijgedragen. De sterfte is het sterkst afgenomen bij vrouwen van 65 jaar en ouder.

Bevolkingsonderzoek borstkanker

Over het nut van bevolkingsonderzoek wordt regelmatig gediscussieerd. Het is lastig precies vast te stellen hoe groot het effect is van het bevolkingsonderzoek omdat vrouwen ook zelf beter controleren en omdat de behandeling flink is verbeterd. Waarschijnlijk is het effect kleiner dan aanvankelijk gedacht. Toch lijkt duidelijk dat door de vroegtijdiger vaststelling door het bevolkingsonderzoek het aantal sterfgevallen aanzienlijk is gedaald. Ook in het buitenland zijn vergelijkbare effecten waargenomen.

De controle of screening blijkt vooral zijn nut te dienen voor de vrouwen in de leeftijd 55+. Bij vrouwen onder de 50 jaar lijkt het onderzoek minder of geen effect te hebben. Het borstklierweefsel is bij jongere vrouwen actiever en dichter. Dat betekent dat een röntgenfoto of mammografie minder goed is af te lezen. Het jaarlijks doen van het onderzoek zou een oplossing kunnen zijn. Dat betekent dan ook dat deze vrouwen vaker aan röntgenstraling worden blootgesteld.

Zo’n vier op de vijf vrouwen die worden uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek doet hieraan mee. Zo’n 15 op de duizend vrouwen die meedoen worden voor verder onderzoek doorverwezen naar de mammapolie van het ziekenhuis. Bij zo’n 5 op de 1.000 van de deelnemende vrouwen wordt de diagnose borstkanker gesteld.

Voordelen en nadelen van borstonderzoek

Het voordeel van borstonderzoek is dat ook kleine tumoren kunnen worden opgespoord die nog niet met de hand kunnen worden gevoeld.

Nadeel van het bevolkingsonderzoek is dat de levensduur van vrouwen die de kanker niet overleven vaak niet langer wordt door het vroegtijdige ontdekken. Die vrouwen leven daardoor veel langer bewust met de borstkanker.
Nadeel kan ook zijn dat vrouwen na het onderzoek niet snel met een knobbeltje naar een huisarts gaan. Bij het onderzoek was niets ontdekt, dat knobbeltje kan dus niets bijzonders zijn is dan de gedachte.
Ook zijn er een aantal vrouwen bij wie onterecht borstkanker wordt geconstateerd. Deze vrouwen lijden emotionele schade en fysieke schade bij een eventuele onterechte behandeling.

Lees verder

• Borstkanker bij mannen
• Oorzaken van borstkanker bij mannen en vrouwen