Zwanger en geitenkaas

Geitenkaas wordt weleens afgeraden voor zwangere vrouwen. Ook wordt er weleens van geitenkaas gezegd dat deze veel bacteriën kan bevatten. De meeste van deze beweringen zijn wat achterhaald. Geitenkaas wordt dan ook steeds populairder en steeds meer onderzoeken tonen aan dat geitenkaas juist erg gezond is. Het zou qua samenstelling dicht in de buurt komen van moedermelk en de eiwitten uit geitenkaas zijn makkelijker te verteren. Gelukkig kunnen zwangere vrouwen vandaag de dag geitenkaas gewoon veilig eten.

Geitenkaas

Al sinds 800 jaar voor Christus wordt er geitenkaas gegeten. De witte kaas werd vooral door de armere bevolking gegeten omdat de rijkere mensen kaas gemaakt van koemelk prefereerde. Hierdoor was geitenkaas een goedkoper product geschikt voor de armen. Nu is het andersom en betaalt men voor geitenkaas juist meer. De smaak van geitenkaas is mede dankzij de hygiënemaatregelen dan ook sterk verbeterd. Daar waar geitenkaas vroeger soms een sterke smaak had, heb je nu geitenkaas met een milde smaak van goede kwaliteit.

Bereiding

Geitenkaas wordt gemaakt van geitenmelk. Voor de meeste soorten geitenkaas wordt de geitenkaas eerst gepasteuriseerd. Na deze verhittingsstap wordt de melk gestremd en worden de wei en de wrongel gescheiden. Deze substantie vormt de basis voor alle geitenkazen. De zachte kazen worden niet geperst en na een korte rijpingsperiode opgegeten. De harde kazen worden eerst goed uitgeperst en langer gerijpt. Hierdoor zijn zachte kazen vochtiger en minder zout dan harde kazen, waardoor zachte geitenkazen gevoeliger zijn voor bacteriegroei.

Gezondheid

Geitenkaas bevat veel vetten, eiwitten en mineralen en weinig suikers of andere koolhydraten.

Vet

De vetten uit geitenkaas zijn verzadigde vetten, die bekend staan als ongezonde vetten die het cholesterol verhogen. Hierdoor kan een teveel aan geitenkaas leiden tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Anderzijds bevat geitenkaas veertig procent meer linolzuur dan koeienkaas. Dit omega-6-vetzuur verlaagt juist weer het cholesterol. Een ander voordeel is dat de vetten in geitenkaas makkelijker verteren, doordat ze kleiner zijn en minder snel samenklonteren.

Eiwitten

Geitenkaas bevat voornamelijk caseïne-eiwitten en weinig tot geen wei-eiwitten. De caseïne-eiwitten in geitenkaas verschillen van de caseïne-eiwitten in kaas van koemelk. Geitenkaas bevat S1 alfa caseïne welke minder stremt, waardoor de eiwitten minder aan elkaar plakken. Dit vergemakkelijkt de vertering. Het bèta caseïne is van het type A2/A2, welke minder snel ontstekingsreacties en allergieën veroorzaken in vergelijking met kaas van koeienmelk.

Vitamine en mineralen

Geitenkaas bevat voor zwangere vrouwen belangrijke vitamine en mineralen zoals calcium, vitamine B12 en vitamine D. Vitamine D bevordert de opname van calcium in het bloed, wat op zijn beurt weer essentieel is voor de opbouw van het skelet van de foetus. In 100 gram geitenkaas zit genoeg calcium voor 80% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid.

Soorten

Er bestaan zachte, halfzachte en harde geitenkaas, gemaakt van rauwe of gepasteuriseerde geitenmelk. In Nederland wordt vaak de harde geitenkaas gegeten, maar ook zachte geitenkaas zoals Bettina is een bekende Nederlandse geitenkaas. Andere veel gegeten soorten zijn bijvoorbeeld feta en Belgische chèvre. Maar naast de bekende soorten geitenkaas zijn er nog wel honderden soorten die regionaal gemaakt worden.

Veiligheid

Met de moderne, hygiënische productiemethodes is men in staat om goede en veilige geitenkaas te maken. Omdat er veel verschillende soorten geitenkaas bestaan, is de veiligheid nu vooral afhankelijk van het recept van de kaas. Wordt de melk wel of niet verhit? Wordt de wrongel wel of niet geperst? Hoeveel zuursel bevat de kaas? Over het algemeen geldt dat geitenkaas gemaakt van gepasteuriseerde melk veiliger is dan geitenkaas gemaakt van rauwe melk. Bij het pasteuriseren worden namelijk bacteriën gedood. Anderzijds kan er na het pasteuriseren alsnog een besmetting optreden. Bacteriën kunnen een biofilm vormen op de machines en materialen waardoor deze bij onvoldoende reiniging de melk na pasteurisatie kunnen besmetten. Daarnaast hangt de veiligheid af van de zuurtegraad ofwel de pH van de kaas. Veel bacteriën kunnen namelijk minder goed groeien in een zuur milieu. Ook de hoeveelheid vocht in de kaas is van belang. Hoe minder vocht, hoe kleiner de kans op bacteriegroei. Verse kazen zijn daardoor gevoeliger dan harde kazen. Tenslotte speelt het zoutgehalte een rol. Zout heeft een conserverende werking. Vaak zijn harde kazen zouter dan zachte kazen, omdat deze worden gepekeld en indrogen bij het persen van de wrongel en het rijpen. Maar aan sommige zachte kazen wordt ook veel extra zout toegevoegd, zoals bij feta het geval is.

Listeriose

Een bacterie waar zwangere vrouwen voor uit moeten kijken is Listeria Monocytogenes. Deze bacterie kan namelijk via de placenta de foetus besmetten en daardoor een spontane abortus, vroeggeboorte, doodgeboorte of een bloedvergiftiging bij de baby veroorzaken. Daarbij hebben zwangere vrouwen een grotere kans om geïnfecteerd te raken omdat ze tijdens de zwangerschap een lagere weerstand hebben. De incubatietijd van listeriose varieert van enkele dagen tot drie weken, maar buikklachten kunnen al na twaalf uur merkbaar zijn. Door dit grote tijdsbestek weet men vaak niet wat de oorzaak van de infectie is geweest.

Listeria in geitenkaas

Zachte geitenkaas gemaakt van rauwe geitenmelk wordt gezien als een risicoproduct voor Listeria. De bacterie wordt vooraf niet gedood en kan goed groeien in zachte kaas. Toch is er nog nooit Listeria aangetroffen in geitenkaas. Men denkt dat dit te maken heeft met het zuurdere karakter van geitenkaas. Veel zachte geitenkazen hebben een lagere pH waardoor het voor Listeria niet mogelijk is om op deze kaasjes uit te groeien. Desalniettemin wordt er nog steeds geadviseerd aan zwangere vrouwen om deze zachte geitenkaasjes van rauwe geitenmelk niet te eten tijdens de zwangerschap.

Geitenkaas tijdens de zwangerschap

Welke geitenkaas er tijdens de zwangerschap gegeten mag worden is met name afhankelijk van het risico op uitgroei van Listeria in de kaas. Harde geitenkaas is door zijn drogere en zoutere karakter veilig voor om tijdens de zwangerschap te eten. Listeria kan hierin namelijk niet groeien. Door het zure karakter van verse geitenkaas is de kans op uitgroei van Listeria minimaal, ook als deze gemaakt is van rauwe geitenmelk. Als de zachte geitenkaas van gepasteuriseerde melk gemaakt is, wordt het risico nog kleiner. Hierdoor kan men stellen dat alle soorten geitenkaas tijdens de zwangerschap gegeten kunnen worden.

Lees verder

• Zwanger en kaas
• Zwanger en brie
• Zwanger en pindakaas
• Zwanger en boter
• Zwanger en eieren