Zwanger en pindakaas

Over pindakaas eten tijdens de zwangerschap zijn veel tegenstrijdige adviezen. Pindakaas bevat gezonde vetten, vitamines en mineralen die je tijdens de zwangerschap extra hard nodig hebt. Maar aan de andere kant zijn er aanwijzingen dat het eten van pindakaas negatieve gevolgen kan hebben voor de ongeboren baby. Het ontwikkelen van een pinda-allergie zou een van de mogelijke gevolgen zijn, maar ook zouden er aanwijzingen zijn dat te veel pindakaas eten tijdens de zwangerschap kan leiden tot astma, leverschade en kanker. Onderzoeken hierover zijn tegenstrijdig waardoor er vooralsnog geen duidelijke conclusies getrokken kunnen worden. De belangrijkste vraag is hoe groot de risico's zijn en of deze wel opwegen tegen de gezonde eigenschappen van pindakaas voor zwangere vrouwen?

Pindakaas

Dit broodbeleg gemaakt van gemalen pinda's wordt al sinds het einde van de negentiende eeuw gegeten. Niet alleen in Nederland is het populair, maar ook in Amerika, Canada, Turkije en Engeland wordt het veel gegeten. Een Amerikaan eet zelfs gemiddeld anderhalve kilo pindakaas per jaar.

Gezondheid

Pindakaas bevat veel gezonde vetten. Het merendeel van deze vetten zijn gezonde onverzadigde vetten. Ook omega-6-vetzuren, ofwel linolzuur, is volop aanwezig in pindakaas. Het linolzuur uit de pindakaas verlaagt het cholesterolgehalte meer dan de meeste andere onverzadigde vetten. En dan zit pindakaas ook nog vol vitamines A, B6, B11 en E en de mineralen calcium, zink, ijzer en magnesium. Als je zwanger bent, heb je een verhoogde behoefte aan vitamine A en B11. Tenslotte is pindakaas een goede bron van voedingsvezels.

Vitamine A

Vitamine A is nodig voor de ontwikkeling van de ogen en de huid van de ongeboren baby. Tijdens de zwangerschap hebben vrouwen dan ook meer vitamine A nodig. De dagelijks aanbevolen hoeveelheid voor zwangere vrouwen is 1000 microgram per dag, dat is 25 procent meer dan vrouwen die niet zwanger zijn.

Foliumzuur

Veel zwangere vrouwen krijgen onvoldoende foliumzuur binnen. Het is een belangrijke vitamine tijdens de zwangerschap omdat het de kans op geboorteafwijkingen als een open rug, hazenlip en open gehemelte kan verkleinen. Pindakaas bevat ongeveer 35 microgram foliumzuur per 100 gram pindakaas. Dit is nog geen 10 procent van de dagelijkse behoefte van 400 gram voor vrouwen die zwanger willen worden. Na de tiende week van de zwangerschap geldt een advies van 300 microgram per dag. Voor zwangere vrouwen wordt aangeraden om, naast gezonde voeding met voldoende vitamines, ook vier weken voor de bevruchting tot en met acht weken na de bevruchting een voedingssupplement met 400 microgram foliumzuur te nemen.

Vezels

Pindakaas bevat van nature vezels. Een veel voorkomende zwangerschapskwaal zijn verstoppingen. Vezels kunnen helpen met een goede stoelgang en daardoor verstoppingen voorkomen. Daarbij blijkt uit een Amerikaans onderzoek in 2008, waarbij het eten van groente en fruit onder zwangere vrouwen is onderzocht, dat het eten van vezels de kans op zwangerschapsvergiftiging kan verkleinen. Vooral als pindakaas in combinatie met een volkoren boterham wordt gegeten, kan dit de vezelinname significant verhogen.

Calcium

Voldoende calcium is noodzakelijk voor een goede ontwikkeling van het skelet van de ongeboren baby. Bij een tekort aan calcium tijdens de zwangerschap onttrekt de foetus calcium aan het lichaam van de moeder. Hierdoor kan er een tekort aan calcium ontstaan bij zwangere vrouwen, die hier vervolgens op latere leeftijd last van kunnen krijgen. 100 gram pindakaas bevat ongeveer 60 milligram calcium. De aanbevolen hoeveelheid voor zwangere vrouwen is 1000 milligram per dag. Het is dus onmogelijk om deze hoeveelheid alleen uit pindakaas binnen te krijgen. Voldoende zuivel blijft belangrijk, ook als je tijdens de zwangerschap dagelijks pindakaas eet.

IJzer

Tijdens de zwangerschap maak je extra bloed aan. Voor het aanmaken van bloed is veel ijzer nodig. Daarbij heeft de baby ook ijzer nodig. Als je zwanger bent is de behoefte aan ijzer met de helft verhoogd. Pindakaas bevat veel ijzer, ongeveer twee milligram per 100 gram pindakaas.

Aflatoxine

Aflatoxine is een giftige en kankerverwekkende toxine die afkomstig is van schimmels. Pinda's zijn gevoelig voor schimmelgroei, vooral bij opslag in tropische gebieden waar de meeste pinda's groeien. De aflatoxine afkomstig van de schimmel kan schade aan de lever veroorzaken. De toxische stof komt ook in het bloed terecht. Hierdoor kan het via de placenta het ongeboren kind bereiken en de baby gevoeliger maken voor leverschade en kanker. Ook bij het geven van borstvoeding kunnen de toxines via de moedermelk aan het kind doorgegeven worden. Voor pindakaas geproduceerd in Nederland gelden strenge eisen wat betreft aflatoxine. Maar omdat aflatoxine zeer plaatselijk in een partij pinda's voorkomen, kan de aanwezigheid toch niet helemaal uitgesloten worden.

Linolzuur

Linolzuur is een omega-6-vetzuur dat het slechte cholesterol in het bloed verlaagt. Deze verlaging van het cholesterol zorgt ervoor dat het risico op hart- en vaatziekten minder wordt. Bij een te lage inname van linolzuur kan je een droge en schilferige huid krijgen. Linolzuur is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van kinderen, en hierdoor ook belangrijk voor zwangere vrouwen. De dagelijkse behoefte aan linolzuur is ongeveer vier tot zes gram. Gemiddeld krijgen we veertien gram linolzuur per dag binnen. Een negatief effect van linolzuur is dat het ontstekingsreacties kan opwekken. Pindakaas bevat ongeveer 55 procent vet, waarvan 20 procent bestaat uit linolzuur. 100 gram pindakaas bevat dus zo'n 11 gram linolzuur. Een boterham met pindakaas per dag is dus gezond, maar overdrijf niet, want dan kom je al snel boven de dagelijkse behoefte aan linolzuur uit.

Astma

Uit onderzoek van diverse Nederlandse universiteiten en het RIVM blijkt dat vrouwen die tijdens hun zwangerschap vaak pindakaas eten, een verhoogde kans hebben dat hun kind astma krijgt. Het risico werd met de helft vergroot door dagelijks een boterham met pindakaas te eten. Een verband tussen het eten van pinda's en het ontstaan van astma is niet aangetoond in het onderzoek.

Bij het onderzoek is gekeken naar bepaalde voedingsmiddelen die de zwangere had gegeten. Er zijn geen twee groepen getest waarbij de ene groep wel en de andere groep geen pindakaas kreeg. Hierdoor zijn de resultaten van dit onderzoek niet honderd procent betrouwbaar. Het tegendeel blijkt ook uit een onderzoek uit 2009 in Kopenhagen, waaruit blijkt dat het eten van pinda's en noten de ontwikkeling van astma met 25 procent verkleint.

Pinda-allergie

Het eten van pindakaas tijdens de zwangerschap en het ontstaan van een pinda-allergie bij het kind wordt al langere tijd met elkaar in verband gebracht. Er zijn onderzoeken die aantonen dat het eten van pindakaas kan leiden tot een allergie bij het kind, maar er zijn ook onderzoeken die het tegendeel bewijzen. In Nederland is er nooit gewaarschuwd voor het eten van pindakaas tijdens de zwangerschap, maar in Engeland geldt wel al langere tijd een negatief advies voor het eten van pindakaas tijdens de zwangerschap. Het blijkt echter dat het aantal pinda-allergieën hierdoor niet is afgenomen, maar juist is toegenomen. Sommige onderzoeken tonen ook dat door het wennen aan pindakaas het immuunsysteem van het ongeboren kind al voorbereid is op lichaamsvreemde stoffen.

Zwanger en pindakaas

Pindakaas heeft veel positieve gezondheidseigenschappen voor zwangere vrouwen, maar er zijn ook een aantal keerzijden. In het algemeen wordt aan zwangere vrouwen die lijden aan een allergie, of waar allergieën in de familie veel voorkomen, het eten van pindakaas afgeraden. Vrouwen die geen last hebben van astma of allergieën kunnen gewoon pindakaas eten. De uitkomsten van de onderzoeken zijn namelijk te onduidelijk om er echte conclusies aan te binden. Hierdoor wegen de gezonde voedingswaarde van pindakaas hoger dan de mogelijke risico's voor het ongeboren kind.

Lees verder

• Zwanger en boter
• Zwanger en chocolade
• Zwanger en kaas
• Zwanger en ossenworst
• Zwanger en vis eten