Leverkanker: oorzaken, symptomen, behandeling, prognose

Wereldwijd is leverkanker een van de meest voorkomende soorten kanker. In westerse landen komt de ziekte minder vaak voor. Meestal volgt de aandoening op cirrose ten gevolge van langdurig overmatig alcoholgebruik of hepatitis C. Bij leverkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor die uit de levercellen afkomstig is: primaire leverkanker. Bij levermetastasen (secundaire leverkanker) gaat het om kwaadaardige tumoren in de lever die zich vanuit andere delen van het lichaam hebben verspreid. Wat zijn de oorzaken en de symptomen van leverkanker en levermetastasen? Hoe wordt de diagnose gesteld, wat zijn de mogelijkheden voor behandeling en hoe is de prognose? Een hepatoblastoom is een kwaadaardige tumor van de lever (leverkanker) die alleen bij kinderen voorkomt.

Inhoud artikel

• Leverkanker (primaire leverkanker)
• Oorzaken leverkanker
• Symptomen leverkanker
• Diagnose leverkanker
• Behandeling leverkanker
• Prognose leverkanker
• Levermetastasen (secundaire leverkanker)
• Hoe ontstaan levermetastasen?
• Symptomen levermetastasen
• Diagnose levermetastasen
• Behandeling levermetastasen
• Prognose levermetastasen
• Kwaadaardige tumor van de lever bij kinderen: hepatoblastoom

Leverkanker (primaire leverkanker)

Een kwaadaardige tumor die uit de levercellen afkomst is. In Nederland krijgen ongeveer tweehonderdvijfenzeventig mensen per jaar leverkanker. De aandoening komt vaker voor bij het opklimmen van de leeftijd. Leverkanker komt vier keer zo vaak voor bij mannen dan bij vrouwen. Erfelijkheid is geen factor van betekenis. De medische naam voor leverkanker: hepatocellulair carcinoom (HCC).

Oorzaken leverkanker

• In de westerse landen volgt leverkanker meestal op langdurige cirrose ten gevolge van langdurig overmatig gebruik van alcohol of hepatitis C.
• In Aziatische landen hangt leverkanker vaak nauw samen met virale hepatitis (met name B en C).
• Mensen met hemochromatose hebben een grotere kans op leverkanker. Bij hemachromatose hoopt ijzer zich op in de lever.
• Een oorzaak van leverkanker kunnen ook carcinogenen (kankerverwekkers) in het eten zijn. Bijvoorbeeld aflatoxine, dit is een vergif dat door een schimmel wordt gemaakt die op opgeslagen granen en pinda's groeit.

Symptomen leverkanker

• Verlies van gewicht;
• Een verhoogde lichaamstemperatuur;
• Pijn in de buik (boven, aan de rechterkant);
• De huid wordt geel van kleur;
• Oogwit wordt geel van kleur;
• Een uitgezette buik, dit komt vocht wat zich heeft opgehoopt.

Diagnose leverkanker

Als iemand al cirrose heeft, dan zal de huisarts op grond van de klachten vermoeden dat er sprake is van leverkanker. Er kan bloedonderzoek worden gedaan om te kijken of er tekenen van kanker zijn. Verder kan de leverfunctie beoordeeld worden. Andere onderzoeken: echoscopie, CT, MRI, leverbiopsie.

Behandeling leverkanker

Als de leverkanker vroeg wordt ontdekt, is er mogelijk nog een kans om de ziekte te genezen Dit wordt curatieve behandeling genoemd. Het is belangrijk dat de lever nog goed werkt. De tumor wordt weggenomen, samen met een deel van de lever. Kleine tumoren kunnen soms behandeld worden met lastertherapie (warmte), cryotherapie (kou) of met een alcoholinjectie. Soms moet de hele lever weggehaald worden en is er een levertransplantatie nodig. Dit kan alleen als er geen sprake is van uitzaaiingen. Als de tumor pas laat ontdekt wordt, is genezing waarschijnlijk niet meer mogelijk. De behandeling is er dan op gericht om de voortgang van de ziekte te vertragen. Dit kan door chemotherapie en het blokkeren van de bloedtoevoer naar de tumor. De tumor zal hierdoor krimpen.

Prognose leverkanker

De prognose voor mensen met leverkanker hangt af van het stadium van de ziekte. Als de kanker laat wordt ontdekt, zijn de vooruitzichten over het algemeen ongunstig.

Levermetastasen (secundaire leverkanker)

Dit zijn kwaadaardige tumoren in de lever die afkomstig zijn van kanker in een ander deel van het lichaam. De oorspronkelijke tumor zit dan meestal in longen, borst, dikke darm, maag of alvleesklier. Leukemie en lymfoom kunnen zich ook uitbreiden naar de lever.

Hoe ontstaan levermetastasen?

Levermetastasen ontstaan als kankercellen zich losmaken van de oorspronkelijke tumor. De kankercellen circuleren met het bloed, hechten zich in de lever en vermenigvuldigen zich.

Symptomen levermetastasen

Er kunnen al klachten zijn die veroorzaakt worden door de oorspronkelijke tumor, maar dat hoeft niet. De klachten die de levermetastase kan veroorzaken:

• Verlies van gewicht;
• Een verhoogde lichaamstemperatuur;
• Pijn in de buik (rechts bovenin);
• Huid en oogwit worden geel van kleur;
• Later kan de buik opzwellen, doordat de lever groter wordt of het komt door vochtophoping.

Diagnose levermetastasen

Als iemand kanker heeft, dan zullen er onderzoeken worden gedaan om uit te zoeken of de lever is aangetast. Echoscopie, een CT-scan, MRI. Er kan een biopsie verricht worden voor microscopisch onderzoek om de diagnose te bevestigen.

Behandeling levermetastasen

Als het om één metastase gaat, kan een operatie worden overwogen. Maar meestal gaat het om meerdere metastasen, dan is de behandeling gericht op het behoud van de leverfunctie en het verlichten van de klachten die optreden bij levermetastasen. Er kunnen pijnstillers worden voorgeschreven, chemotherapie of bestraling kan ingezet worden om de omvang van de tumor te verkleinen.

Prognose levermetastasen

De prognose voor mensen met levermetastasen is niet goed. Meestal is de kanker al in een vergevorderd stadium.

Kwaadaardige tumor van de lever bij kinderen: hepatoblastoom

Hepatoblastoom (HB)

Een hepatoblastoom is een kwaadaardige tumor van de lever (leverkanker). Een hepatoblastoom is een gezwel dat ontstaat in de levercel (ook wel hepatocyt genoemd) gedurende de groei van een jonge cel tot een bruikbare levercel bij een ongeboren of een jong kind. Een hepatoblastoom is een soort kanker die zich alleen voordoet bij kinderen: kinderkanker. Een hepatoblastoom komt zelden voor, in Nederland bij circa een tot drie kinderen per jaar. Het is wel de meest belangrijke kwaadaardige tumor van de lever bij kinderen. Meestal wordt een hepatoblastoom ontdekt voordat een kind drie jaar worden. Maar deze tumor kan ook voorkomen bij een leeftijd van circa vijftien jaar.

Hepatocellulair carcinoom (HCC)

Naast een hepatoblastoom bestaat er ook een hepatocellulair carcinoom. Deze kanker komt ook voort uit een hepatocyt, maar het is geen ontwikkelingstumor en komt vaker voor bij volwassen personen dan bij kinderen. Een hepatocellulair carcinoom is ook zeer zeldzaam en komt vooral voor bij kinderen vanaf een jaar of vijf.

Behandeling van een hepatoblastoom en een hepatocellulair carcinoom

Meestal is de tumor als de diagnose gesteld wordt te groot om te opereren. Chemotherapie wordt ingezet om de tumor te laten slinken en om mogelijke uitzaaiingen te bestrijden. Na de chemotherapie zal het gezwel klein genoeg zijn om operatief te verwijderen. Na de operatie zal weer chemotherapie gegeven worden om ervoor te zorgen dat echt alle kwaadaardige cellen verdwenen zijn. Als er bij een hepatoblastoom geen uitzaaiingen zijn aangetroffen en het gezwel kan helemaal worden verwijderd dan wordt een overlevingskans genoemd van negentig procent. Zijn er wel uitzaaiingen ontdekt dan is de kans op genezing kleiner, dan gaat het om ongeveer vijftig tot zestig procent.

Lees verder

• Chronische hepatitis: oorzaken, symptomen, behandeling
• Hepatitis: oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling
• Levercirrose: oorzaken, symptomen, behandeling en prognose
• Leverfalen: oorzaken, symptomen, behandeling en prognose