Quinoa; voedingswaarde, gezondheid en toepassing

Quinoa zaad is een glutenvrij superfood met een zeer hoge voedingswaarde en stimuleert een goede gezondheid. Het is afkomstig van de chenopodium quinoa plant die familie is van de spinazie en bietenfamilie. Quinoa is lekker als de basis van een maaltijdsalade, maar past ook goed bij veel Marokkaanse gerechten. Een andere toepassing van Quinoa komt uit het gebied van herkomst Zuid-Amerika, waar men quinoameel gebruikt om fruitkoek en andere zoete gerechten mee te maken. Quinoa werd al verbouwd door de Inca's voor wie quinoa een zeer waardevol voedsel was. Het werd wel de Moeder-aller-zaden genoemd. Ze gebruikten quinoa veelvuldig en op een veelzijdige manier in verschillende recepten. Quinoa wordt wel geschaard onder de noemer “superfood”, een familie van bijzonder gezonde voedingsmiddelen zoals chiazaad, macawortel, gojibessen en bijenpollen, die daarnaast nog gunstige gezondheidseffecten hebben. Dit artikel geeft een overzicht van de goede eigenschappen van quinoa en hoe het kan worden toegepast in de moderne keuken.

De voedingswaarde van quinoa

In quinoa vindt men alle negen essentiële aminozuren (o.a. histidine, isoleucine, lysine, methionine, fenylalanine en tryptofaan) die het menselijk lichaam nodig heeft. Essentiële aminozuren zijn aminozuren die het lichaam niet zelf kan aanmaken en moeten dus via de voeding opgenomen worden. Daarnaast is quinoa ook een belangrijke bron van eiwitten en koolhydraten. Gunstig is dat het eiwitgehalte hoger is dan in traditionele stapelgewassen zoals rijst, gierst en mais, die voornamelijk uit koolhydraten bestaan. In dat opzicht is quinoa dus gebalanceerder.

Gezondheidseffecten van quinoa

Quinoa bevat veel riboflavine oftewel Vitamine B2, dit is onder andere belangrijk ter preventie van osteoporose, zenuwpijnen en het restless-leg-syndroom. Ook is quinoa in staat om de frequentie van migraine aanvallen te verminderen en metabole processen in spiercellen en hersenen te faciliteren.
De saponinen in quinoa zijn belangrijk voor het versnellen van de wondgenezing en het voorkomen van littekenweefsel. Ook zijn de saponinen belangrijk voor een verbeterde algehele gezondheid van de huid.
Naast B-vitaminen bevat quinoa ook vitamine C en vitamine E. Deze vitaminen zijn van belang voor hart -en bloedvaten en werken beschermend tegen vrije radicalen. Doordat vrije radicalen worden weggevangen is het lichaam relatief beter beschermd tegen veroudering en kanker.

Glutenvrij

Quinoa is glutenvrij en dat is een groot voordeel voor mensen met een glutenallergie/coeliakie die het daarom veilig kunnen consumeren.

Voedingswaarde quinoa

Quinoa is relatief caloriearm. Het bevat 372 calorieën per 100 gram. Verder bevat het per 100 gram ook nog:

• 8,5 milligram ijzer
• 11.49 gram eiwit
• 66 milligram calcium
• 71,2 gram koolhydraten
• Vitamine B2
• Vitamine C
• Vitamine E

Toepassingen van quinoa

Voordat u quinoa gebruikt is het verstandig om het eerst goed te wassen om zo de overmaat aan saponinen weg te spoelen. Dit heeft een positief effect op de smaak, deze wordt namelijk ietsje minder bitter. De saponinen die van nature in het zaad voorkomen worden in Zuid-Amerika traditioneel in geconcentreerde vorm gebruikt voor het reinigen van de was. De stengels kunnen zelfs gebruikt worden als basis voor het handmatig verven van textiel, ook kan er van de stengels natuurlijk textiel gemaakt worden. Vergelijk dit maar met bijvoorbeeld vlas.

Er zijn drie verschillende soorten quinoa, deze onderscheiden zich van elkaar door hun kleur. Er is gele, rode en zwarte quinoa. Alle drie de rassen zijn eetbaar en kunnen gebruikt worden in verschillende gerechten. De smaken verschillen niet erg sterk van elkaar. De korrels zijn volledig glutenvrij en er kan dus glutenvrij quinoameel van gemaakt voren. In steeds meer winkels wordt dit voorgemalen verkocht. Er kunnen met dit meel zowel zoete als hartige gerechten bereid worden.
Belangrijk is dat wanneer u quinoa in een gerecht wilt verwerken het eerst tien tot vijftien minuten te laten koken totdat de zaden zozeer opgezwollen zijn dat de ongeveer twee maal hun oorspronkelijke omvang hebben.
Quinoa kan ook heel goed gebakken worden. Baktijden variëren van 10 tot 15 minuten. Het kan op smaak gebracht worden met olie en verschillende kruiden. Omdat quinoa van zichzelf een vrij neutrale smaak heeft passen er veel verschillende kruidencombinaties bij.

Het is goed te combineren met bijvoorbeeld groente of peulvrachten. Ook kan quinoa gebruikt worden voor het opvullen van gegrilde groeten zoals tomaat en paprika. Verder laat quinoa zich ook heel goed combineren met kipfilet en Marokkaanse kruiden. In veel gerecht kan quinoa dan een vervanger zijn voor couscous.
Quinoameel kan ook gebruikt worden voor het maken van koekjes met gedroogd fruit, chocolade of rozijnen (of allemaal tegelijkertijd natuurlijk).
Als het al voorgekookt is, dan kan quinoa worden toegevoegd aan de muesli bij het ontbijt. Een handje quinoa gecombineerd met drie eetlepels muesli en een scheut yoghurt maakt een zeer voedzaam ontbijtje.

Waar is quinoa te koop?

Tot een tijdje geleden was het nog best lastig om quinoa te kopen. Dat is veranderd. Nu superfoods een hype zijn hoeft u niet meer naar de reformwinkel of natuurvoedingswinkel, maar kunt u gewoon een zakje quinoa kopen bij de meeste supermarkten. Vaak staat de quinoa in de schappen naast de graangerechten (couscous, tarly etc), of u vindt het soms gesorteerd in een rek bij de andere superfoods zoals chiazaad en macawortel.

Lees verder

• Maca wortel; superfood met bijwerkingen
• Chlorella; groene alg met hoge voedingswaarde
• De gevaarlijke bijwerkingen van Chiazaad
• Goji bessen: gezondheid en bijwerkingen
• Inca bessen; gezond en voedzaam superfood