De geneeskracht van theeboom

De theeboom groeit van oorsprong in Australië, met name in de provincies Queensland en New South Wales. Het groeit graag aan rivieroevers of moerasachtige vlakten. Het is een altijd groen blijvende boom of struik die niet hoger wordt dan 10 meter. De theeboom heeft diverse geneeskracht. Het wordt voornamelijk ingezet bij keel- neus- en oorproblemen, schimmelinfecties en ziekten die met de bloedvaten te maken hebben. De etherische olie van de Australische theeboom heeft een grote helende en bacteriebestrijdende werking en is daarom wereldwijd populair bij natuurartsen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Traditioneel gebruik theeboom
• Naamgeving
• Werkzame stoffen
• Theeboom bij infectieziekten
• Uitwendige gebruik theeboomolie
• Theeboomolie, bij psychische en fysieke vermoeidheid
• Theeboom, goed voor hart en bloedvaten
• Dosis en veiligheid

Traditioneel gebruik theeboom

In Oost Australië woont het Bundjalungvolk. Zij behandelen verkoudheid door de etherische olie van de theeboom te inhaleren. Ze gebruiken het ook uitwendig door wonden mee te behandelen. Eerst wordt er een papje op de wonden gedaan waarna men de versnipperde bladeren er over heen sprenkelt. De bladeren worden gekookt en als thee opgedronken tegen keelproblemen. Deze zelfde thee wordt door de Bundjalung eveneens gebruikt om als het afgekoeld is de huid mee te wassen als er sprake is van een huidinfectie. Tegenwoordig wordt de etherische olie van theeboom gebruikt om wonden mee te behandelen; deze handelswijze is overgenomen van de Bundjalung.

Naamgeving

De Latijnse naam van theeboom is melaleuca alternifolia. De Nederlandse naam theeboom of eigenlijk de Engelse naam tea tree is in 1770 gegeven door Luitenant James Cook, de beroemde ontdekkingsreiziger. Ze zagen hoe de Bundjalung van deze aromatische bladeren een thee bereidden. De bladeren werden door de botanicus Sir Joseph Banks, die in dienst was van Cook, onderzocht en meegenomen naar Engeland. Daarnaast waren er verschillende leden van de scheepsbemanning die een huidziekte hadden. Deze werd behandeld met een papje van de bladeren en de huidziekte verdween. Zo kreeg de theeboom zijn bekendheid in de westerse wereld als aromatisch, medicinaal kruid.

Werkzame stoffen

Van de theeboom, die ook in het Nederlands soms als tea tree wordt aangeduid, wordt voor fytotherapeutische gebruikstoepassingen enkel het blad ingezet. Van de bladeren hebben de volgende inhoudsstoffen geneeskrachtige werking: etherische olie met voornamelijk monoterpene alcoholen zoals terpinen-4-ol, terpinen-1-ol en p-cymenol. Verder bevat het de monoterpenen alfa en gammaterpineen en alfa- en betapineen. Voorts zit er in de theeboom myrceen, p-cymeen, limoneen, terpinoleen, oxiden en de sesquiterpenen betacaryofylleen, aromadendreen en vridafloreen.

Theeboom bij infectieziekten

De etherische olie van de theeboom heeft weerstandsverhogende werking. Het heeft een antiseptische of bacteriedodende werking en het is een ontstekingswerend middel. Het werkt goed tegen diverse bacteriën, virussen en parasieten. Wat het immuunsysteem betreft worden de immuunglobinen A en M en de complementfactoren C3 en C4 verhoogd. Al deze geneeskrachtige werkzaamheden bij elkaar leiden ertoe dat fytotherapeuten de etherische theeboomolie voorschrijven bij de volgende indicaties:

• Infecties van het maagdarmkanaal,
• Infecties in de mondholte,
• Theeboom / Bron: Tangopaso, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  aften, mondslijmvliesontsteking,
• Tandvleesontsteking, tandabces,
• Keel-, neus en oorinfecties,
• Oorontsteking,
• Keelpijn,
• Verkoudheid,
• Bronchitis,
• Genitale infecties,
• Vulvovaginale candidase,
• Trichomonas.

Uitwendige gebruik theeboomolie

Dezelfde ontstekingswerende werkingen als in de alinea hierboven beschreven zijn eveneens uitwendig toe te passen. Hiervoor is het vereist dat je de etherische theeboomolie mengt met een andere olie zoals druivenpitolie, jojoba-olie of olijfolie. De olie waarmee je een etherische olie vermengd wordt een draagolie genoemd. In feite kan elke consumeerbare olie als draagolie dienen, maar gebruik alleen biologische oliën voor therapeutisch gebruik. Doe drie tot vijf druppels theeboomolie op één of twee eetlepels draagolie alvorens de huid ermee in te wrijven. Dit kan in de fytotherapie worden aangewend bij:

• Acné,
• Huidschimmels,
• Wratten.

Theeboomolie, bij psychische en fysieke vermoeidheid

Theeboomolie gaat niet alleen infectieziekten tegen, het versterkt het immuunsysteem en in feite het hele lichaamsgestel. Het wordt daardoor gebruikt als tonicum, een versterkend middel. Meer specifiek is het een tonicum voor het zenuwstelsel. Ook kan het de vermoeidheid doen verminderen. Om deze medicinale redenen wordt het door fytotherapeuten ingezet bij:

• Asthenie of vermoeidheid,
• Psychische en fysieke uitputting,
• Neurasthenie of zwakke zenuwen,
• Nervositeit.

Theeboom, goed voor hart en bloedvaten

Theeboom is een tonicum voor het hart, de slagaders en de bloedvaten. Deze opvatting wordt niet door alle natuurartsen gehuldigd. Er zijn artsen die het inzetten bij:

• Verminderde hersenbloedcirculatie,
• Vermoeide hartspier,
• Spataderen,
• Aambeien.

Dosis en veiligheid

• Uitwendig voor een mondbad, voetbad of als shampoo: driemaal per dag drie tot vijf druppels op een draagolie.
• Inwendig: één tot twee druppels per keer in een theelepel olie of op een suikerklontje.

Etherische oliën worden zelden inwendig gebruikt. Wanneer het toch gebeurt, is het altijd op voorschrift van een professionele arts. Ga er niet zelf mee experimenteren. Als de therapeutische doses worden gehanteerd is er bij zowel in- als uitwendig gebruik geen bijwerking bekend. Wat zeer belangrijk is, is dat je alleen theeboomolie gebruikt waarin genoeg terpinen-4-ol in zit. Sommige soorten theeboomolie bevatten deze stof niet en beschikken vrijwel alleen over 1,8 cineol wat een beduidend kleinere anti-infectiewerking heeft.