Pijn vooraan de knie, wat kan het zijn?

Veel mensen krijgen vroeg of laat een keer klachten van de knie, zeker mensen die intensief aan sport doen. Omdat je het gewricht zo veel gebruikt is dit iets dat je hele dag kan beïnvloeden. Verschillende zaken kunnen de oorzaak zijn van pijn in de knie. Pijn vooraan de knie kan onder meer een teken zijn van letsel aan de kniebanden, meniscus of spieren. Ook kan een aangeboren stand-afwijking van het been de boosdoener zijn. Wanneer de pijn lang aanhoudt is het raadzaam een arts of fysiotherapeut te raadplegen.

Pijn vooraan de knie

• Pijn aan de voorzijde van de knie of anterieure kniepijn
• Voorbeschikkende factoren voor knieproblemen
• Afwijkingen van de beenderen
• As- en rotatieproblemen
• De spieren
• De kniebanden
• Wat te doen bij pijn aan de voorkant van de knie?
• Blijven sporten met een pijnlijke knie

Pijn aan de voorzijde van de knie of anterieure kniepijn

Pijn die je voelt aan de voorkant of voorzijde van de knie wordt ook wel anterieure kniepijn genoemd. Hier bevindt zich de knieschijf, oftewel de patella. De knieschijf zit vast in de strekpees van het kniegewricht en heeft de functie van een hefboom die je in staat stelt voldoende kracht uit te oefenen om te lopen of voor bijvoorbeeld het traplopen waarbij je je eigen gewicht omhoog tilt. Bij het van de trap af lopen is het juist weer belangrijk dat het gewricht voldoende stabiel is zodat je niet je balans verliest en zonder pijn naar beneden kunt bewegen.

Pijn vooraan de knie is een veel voorkomende klacht waar huisartsen en fysiotherapeuten mee te maken krijgen. Zij spreken dan van problemen van het patellofemorale gewricht. De twee belangrijkste problemen zijn pijn en instabiliteit van de knie. De hier besproken soort pijn wordt uitgelokt door bepaalde inspannende activiteiten zoals traplopen, knielen, hurken, fietsen, lang zitten en andere bewegingen waarbij je de knie veel moet buigen en strekken. Soms versterkt dit de pijn of is het juist de enige activiteit waarbij de pijn zich voordoet en heeft men er tijdens rust geen last van. Wanneer het probleem vooral zit in de instabiliteit dan worden problemen vaak opgeroepen door draaibewegingen die je bijvoorbeeld maakt bij het dansen of sporten. Het betreft dan vaak subluxatie of luxatie van de knie.

Voorbeschikkende factoren voor knieproblemen

Voor dergelijke knieklachten zijn een aantal voorbeschikkende factoren te benoemen, oftewel factoren die maken dat je er vatbaarder voor bent dan de gemiddelde mens en eerder bij de dokter komt met pijnklachten. Deze factoren zijn afwijkingen in de beenderen, as- en rotatieproblemen, spierproblemen en problemen met de kniebanden. Deze factoren kunnen er toe bijdragen dat de knieschijf niet goed in de trochlea loopt en klachten veroorzaakt.

Afwijkingen van de beenderen

Allerlei factoren rondom de vorming van bepaalde beenderen kunnen een rol spelen bij het ontstaan van pijn. Allereerst is de positie van de knieschijf van ten opzichte van de trochlea (een spoor in het bovenbeen) van belang. Wanneer men een patella alta heeft dan zit de knieschijf te hoog, in het geval van een patella baja zit deze juist te laag om optimaal te functioneren. Daarnaast speelt ook de vorm van de knieschijf een rol. De knieschijf is aan de achterkant normaliter bol van vorm maar bij sommige mensen is hij platter dan normaal, wat er voor kan zorgen dat hij niet goed in de trochlea past. Wanneer de trochlea zelf te ondiep is kan de knie minder goed functioneren en eerder slijtage gaan vertonen. Een laatste factor waarmee rekening gehouden moet worden is de aanhechting van de kniepees op het onderbeen. Wanneer deze zich al te veel naar binnen of juist naar buiten bevindt dan kan dit op den duur pijn veroorzaken.

As- en rotatieproblemen

Bepaalde deformaties kunnen ervoor zorgen dat de knieschijf een onnatuurlijk positie inneemt. Heb je last van x-benen of een valgusdeformatie dan wordt de patella naar buiten getrokken waardoor er veel druk op wordt uitgeoefend. Mensen die last hebben van platvoeten hebben ook te maken met overmatige druk op de knieën. Een rotatieprobleem kan ook het gevolg zijn van afwijkingen aan de tibia (externe rotatie) of de femur (interne rotatie), of van het inscheuren of dubbelvouwen van de meniscus of een gedeelte daarvan.

De spieren

Spieren spelen een belangrijke rol bij het goed functioneren en stabiel houden van het kniegewricht. Het gaat dan met name om de qaudriceps die zich aan de voorzijde van de dij bevindt en de vastus medialis obliquus die van de dij doorloopt naar de binnenkant van de knie. Een verrekking of scheuring in een van deze spieren kan knieklachten met zich meebrengen.

De kniebanden

Kniebandblessures behoren tot de meest voorkomende sportblessures, met name bij voetbal, turnen en dansen. De banden, ook wel ligamenten genoemd, moeten de juiste spanning hebben om je knie goed stabiel te houden. Verrek je een van de kniebanden dan kan dit voor veel pijn zorgen.

Wat te doen bij pijn aan de voorkant van de knie?

Zoals je hebt kunnen lezen kunnen knieklachten voortkomen uit een breed scala aan problemen. Naast de genoemde voorbeschikkende factoren kan kniepijn ook het gevolg zijn van bepaalde aandoeningen zoals onder meer:

• De ziekte van Osgood Schlatter: hierbij vormt zich een bobbel op de plek van de aanhechting van de kniepees aan het scheenbeen
• Retropatellaire chondropathie: hierbij bestaat er een beschadiging van het kraakbeen aan de achterkant van de knieschijf of het dijbeen
• Habituele patellaluxatie: het als gevolg van een aangeboren afwijking of eerder doorgemaakte blessure gemakkelijker uit de kom schieten van de knieschijf
• Artrose: het verruwen van het kraakbeen in de knie
• Reuma

Met zo veel mogelijke oorzaken is het voor een leek haast onmogelijk vast te stellen wat nu werkelijk het probleem veroorzaakt, laat staan hoe het verholpen kan worden. Raadpleeg bij aanhoudende klachten daarom vooral een huisarts, orthopeed, manueel therapeut of fysiotherapeut. De remedie zal vaak bestaan uit (een combinatie van) rust, koelen met ijs, het gebruik van een bandage of brace, spierversterkende oefeningen en in het uiterste geval een operatie om een defect te repareren.

Blijven sporten met een pijnlijke knie

Wil je ondanks een pijnlijke knie toch door blijven gaan met sporten, dan kun je wellicht proberen of je gebaat bent bij het gebruik van een knieband of kniebrace die de beweging van je knie beperkt. Een zelfde effect kan ook bereikt worden door gebruik van sporttape of medical tape. Dit moet echter - in ieder geval de eerste keer - wel aangebracht worden door iemand die hier verstand van heeft om het juiste effect te kunnen bereiken.

Lees verder

• Gescheurde kruisband/knieband: diagnose, operatie en herstel
• Wat is het Syndroom van Ehlers Danlos?
• Botvliesontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling