Hoofdpijn, misselijk, duizelig, moe en hartkloppingen

De klachten hoofdpijn, misselijk, duizelig, moe en hartkloppingen kunnen wijzen op bloedarmoede. De medische benaming van bloedarmoede is ‘anemie’. Bloedarmoede is een aandoening waarbij er niet genoeg (gezonde) rode bloedcellen in het bloed aanwezig zijn. Ook kan het zijn dat de rode bloedcellen niet naar behoren functioneren. In de rode bloedcel zit het eiwit hemoglobine (aangeduid met de afkorting Hb). Hemoglobine kleurt niet alleen het bloed rood, maar het bindt ook zuurstof. Hemoglobine vervoert zuurstof vanuit je longen naar alle delen van het lichaam. Bij bloedarmoede wordt er minder zuurstof vervoerd en hierdoor ontstaan allerlei klachten, zoals hoofdpijn, misselijkheid, duizelig, een uitgeput gevoel en een algeheel gevoel van malaise (moe) en hartkloppingen. Er zijn vele vormen van bloedarmoede, elk met zijn eigen oorzaak. Bloedarmoede kan zich tijdelijk of gedurende langere periode voordoen en het kan variëren van mild tot ernstig.

Hoofdpijn, misselijk, duizelig, moe en hartkloppingen

• Hoe ontstaat bloedarmoede?
• Hemoglobine
• IJzergebreksanemie
• Vitamine B12-tekort
• Symptomen: hoofdpijn, misselijk, duizelig, moe en hartkloppingen
• Waaier aan klachten
• Lichaam kan zich aanpassen
• Wat kun je aan bloedarmoede doen?
• Behandeling hangt af van de oorzaak
• Onderliggende aandoening behandelen

Hoe ontstaat bloedarmoede?

Bloedarmoede treedt op wanneer er niet genoeg rode bloedcellen in het bloed aanwezig zijn of niet naar behoren functioneren. Dit kan veroorzaakt worden doordat je lichaam niet genoeg rode bloedcellen aanmaakt of deze juist vernietigt. Ook kan een bloeding ervoor zorgen dat je een tekort hebt aan rode bloedcellen.

Hemoglobine

In de rode bloedcel zit het eiwit hemoglobine, welke zorgt voor het transport van zuurstof door het lichaam. In de kern van het hemoglobinemolecuul zitten ijzermoleculen. Deze spelen een rol bij het binden van zuurstof. Rode bloedcellen worden geproduceerd in het beenmerg. Rode bloedcellen worden na gemiddeld drie maanden afgebroken in de lever en de milt, maar het ijzer uit de hemoglobine wordt bewaard en opnieuw gebruikt bij de aanmaak van rode bloedcellen. Hemoglobine kleurt het bloed rood. Als je weinig hemoglobine hebt, zie je er dus bleek uit. Het hemoglobinegehalte varieert: bij vrouwen ligt het lager dan bij mannen en bij kleine kinderen is het vaak ook wat lager. Voor de productie van hemoglobine en rode bloedcellen, heeft je lichaam ijzer, vitamine B-12, foliumzuur en andere voedingsstoffen uit het voedsel dat je eet nodig.

IJzergebreksanemie

Er zijn veel mogelijke oorzaken voor bloedarmoede te onderscheiden. De meest voorkomende oorzaak is ijzergebreksanemie, oftewel bloedarmoede door ijzertekort. IJzergebreksanemie wordt veroorzaakt door een tekort aan het element ijzer in je lichaam. Het beenmerg heeft ijzer nodig om hemoglobine aan te maken. Onvoldoende ijzer betekent dat er niet genoeg hemoglobine geproduceerd kan worden. IJzergebrek kan ontstaan doordat je onvoldoende ijzer binnenkrijgt vanwege onvolwaardige of eenzijdige voeding, maar het wordt vaker veroorzaakt door bloedverlies, bijvoorbeeld bij een ongeval of grote operatie, maagzweer, of door menstruatie.

Vitamine B12-tekort

Andere mogelijke oorzaken van bloedarmoede zijn onder meer een tekort aan vitamine B12, een tekort aan foliumzuur, een tekort aan intrinsic factor (pernicieuze anemie), erfelijke afwijkende vormen van hemoglobine (bijvoorbeeld sikkelcelanemie), chronische ziekten zoals reuma, beenmergziekten waarbij de productie van rode bloedcellen verminderd is of ziekten waarbij het beenmerg verdwijnt en auto-immuunprocessen waarbij het lichaam rode bloedcellen vernietigt. Bloedarmoede kan ook het gevolg zijn van bijwerkingen van sommige medicijnen.

Symptomen: hoofdpijn, misselijk, duizelig, moe en hartkloppingen

Waaier aan klachten

Bloedarmoede kan leiden tot allerlei klachten, zoals hoofdpijn, misselijk, duizeligheid, chronische moeheid en hartkloppingen. Kortademigheid bij inspanning, transpireren, oorsuizen en het gevoel flauw te vallen komen ook vaak voor. Als het hemoglobine-gehalte sterk is verminderd, treedt bleekheid op.

Lichaam kan zich aanpassen

Als de bloedarmoede acuut optreedt, dan kan je in relatief korte tijd aanzienlijke klachten ontwikkelen. Maar bij langdurige, chronische bloedarmoede, kan je lichaam zich aanpassen aan een te laag zuurstofgehalte. Hierdoor heb je vaak niet door dat er iets aan de hand is, tenzij de bloedarmoede ernstig wordt.

Wat kun je aan bloedarmoede doen?

Behandeling hangt af van de oorzaak

Uiteraard hangt de behandeling van bloedarmoede af van de oorzaak. Het gebruik van de anticonceptiepil kan bloedverlies tijdens de menstruatie verminderen. Wanneer er sprake is van een ijzertekort, kan goede voeding en extra ijzer nodig in de vorm van tabletten of drank uitkomst bieden. Houd er rekening mee dat deze ijzerpreparaten maagklachten kunnen geven en kunnen leiden tot verstopping en zwarte ontlasting. De opname van ijzer in de darm kan bevorderd worden door tegelijk vitamine C te nemen.

Onderliggende aandoening behandelen

Wanneer bloedarmoede het gevolg is van een ziekte, zal de oorzaak opgespoord en de onderliggende aandoening behandeld moeten worden. In sommige gevallen schrijven artsen medicijnen voor die het aantal rode bloedcellen in het lichaam kunnen verhogen of die de onderliggende oorzaak van bloedarmoede behandelen. Alleen bij ernstige bloedarmoede of bij ernstig acuut bloedverlies, kan een bloedtransfusie nodig zijn. Hierbij krijg je bloed van een donor toegediend.

Lees verder

• Bloedarmoede: duizeligheid hoofdpijn vermoeidheid kortademig
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Maagzweer klachten: maagpijn, rugpijn, misselijk en boeren
• Hypoglykemie: duizelig, moe, trillen, zweten en hoofdpijn
• Hoofdpijn voorhoofd, achterhoofd, achter de ogen, vanuit nek