Huidkloven, vingerkloven en handkloven: oorzaak, behandeling

Last van huidkloven, vingerkloven, handkloven of kloven in de vingers? De barrièrefunctie is één van de belangrijkste functies van de huid. Hiermee wordt bedoeld dat het je huid beschermt tegen verlies van water en tegen het binnendringen van stoffen van buitenaf. Een aantal factoren kunnen deze barrièrefunctie verstoren, zoals contact met irriterende stoffen (bijvoorbeeld in het huishouden, tijdens het klussen of op het werk), een gestoorde vetzuursamenstelling en een verminderde hydratatie van de huid. In de winter kan je huid heel snel uitdrogen, waardoor er huidkloven kunnen ontstaan in de lippen, handen en voeten. Dat komt doordat de huid flink is uitgedroogd. Je kunt het in feite vergelijken met aarde. Wanneer aarde extreem uitdroogt, ontstaan er diepe barsten in de grond. Op het moment dat de regen er weer overheen gaat, verdwijnen deze barsten weer. Ook de huid heeft voldoende vocht nodig, anders ontstaan er (pijnlijke) kloven.

• Oorzaken van huidkloofjes
• Klimaat
• Vaak handen wassen
• Oplosmiddelen
• Wrijving
• Ouder worden van de huid
• Huidziekten
• Symptomen vingerkloven en handkloven
• Behandeling huidkloven
• Uitlokkende factoren vermijden
• Zalf en crème gebruiken bij huidkloven
• Luchtvochtigheid verbeteren
• Huid herstellen en voeden
• Wondjes op de huid verzorgen
• Vaseline voor de behandeling van huidkloven
• Vitamine voor de huid
• Casus: Huidkloven
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Oorzaken van huidkloofjes

De huid wordt normaal gesproken tegen uitdroging beschermd door een huidbarrière die vooral bestaat uit vetten. Er zijn zowel chemische als fysische factoren die ervoor zorgen dat de huidvetten aangetast worden en de barrièrefunctie van de huid flink kunnen verstoren.

Klimaat

Allereerst zijn er klimatologische factoren. De huid krijgt in de winter heel wat te verduren door koud en guur weer en droge lucht binnenshuis. Als gevolg hiervan droogt de huid als je niet uitkijkt sneller uit.

Vaak handen wassen

Het veelvuldig gebruik van water, zeep en andere reinigingsmiddelen doen de huidvetten wegspoelen. Door de huid te wassen met water en zeep wordt de huid niet alleen schoon, maar ook droger. Als je in het dagelijks leven of beroepsmatig veel in contact komt met water, zeep en reinigingsmiddelen, dan heb je een verhoogd risico op een droge huid (in het bijzonder de handen: droge handen).

Oplosmiddelen

Contact met organische oplosmiddelen zoals thinner voor verf, remolie of wasbenzine, doet de handen ook uitdrogen. Als schilder of monteur kun je in de uitoefening van je beroep hiermee te maken krijgen.

Wrijving

Mechanische wrijving is ook een factor die de beschermlaag van de huid kan aantasten. Bijvoorbeeld door gedurende langere tijd te tuinieren.

Ouder worden van de huid

Veel ouderen hebben last van een droge huid, vooral aan onderbenen, onderarmen en op de rug. Dit komt doordat de verouderde huid het vermogen verliest om vocht ast te houden.

Huidziekten

Kloofjes kunnen ook worden veroorzaakt door aandoeningen van de huid (huidziektes) zoals eczeem en psoriasis. Eczeem is een onschuldige, niet besmettelijke allergische ontstekingsreactie van de huid, dat kan leiden tot rode huiduitslag, de vorming van korstjes, schilfering, blaasjes, bultjes, kloofjes, bloeden van de huid, rode plekken en jeuk. Psoriasis is een huidaandoening welke meestal wordt gekenmerkt door rode schilferige plekken op de huid die kunnen jeuken en pijnlijk kunnen zijn.

Symptomen vingerkloven en handkloven

Je kunt last krijgen van een hevig jeukende, droge en schilferige huid dat barstjes vertoont, waarbij gemakkelijk pijnlijke kloofjes kunnen ontstaan. Kloven zijn ondiepe barsten in de huid. Deze kloven kunnen soms zelfs bloeden. Kloven aan de vingertoppen kunnen als erg hinderlijk worden ervaren bij schrijven en andere alledaagse bezigheden. Soms wordt ook een branderige pijn ervaren. Deze kloofjes bevinden zich meestal aan de lippen, handen (vingers) en voeten.

Behandeling huidkloven

Uitlokkende factoren vermijden

Als je blootgesteld blijft aan eerder vermelde factoren, dan houd je de vicieuze cirkel in stand. Het is daarom van belang dat je blootstelling aan irriterende, uitlokkende factoren -voor zover mogelijk- vermijdt. Draag huishoudhandschoenen bij het afwassen.

Zalf en crème gebruiken bij huidkloven

Verder helpt het gebruik van vette zalven of crèmes. Als je je huid met een beschermende zalf of vette crème insmeert, dan krijgt je huid de kans om volledig te herstellen. Je kunt kloven het beste behandelen met een vette, vochtvasthoudende crème. Denk hierbij bijvoorbeeld aan producten als uierzalf, vaseline en lanolinecrème.

Luchtvochtigheid verbeteren

Je kunt tevens de luchtvochtigheid in huis verbeteren. Doordat de verwarming 's winters aan staat in huis, neemt de luchtvochtigheid af en ontstaat er een droge lucht. Om een droge lucht te voorkomen, kun je luchtbevochtiger in huis halen of -heel ouderwets maar wel doeltreffend- een bakje water aan de verwarming hangen. Daarnaast kan vervuilde lucht naast lichamelijke klachten als hoofdpijn, allergische reacties en een lusteloos gevoel, ook een droge huid veroorzaken. Goed ventileren is daarom belangrijk, maar er zijn ook speciale luchtreinigers verkrijgbaar die met filters werken en het vuil vasthouden.

Huid herstellen en voeden

Smeer de huidkloven zo vaak als nodig is in met een rijke herstellende en voedende crème op natuurlijke basis die de natuurlijke barrièrefunctie van je huid versterken. Breng ook voor de nacht een extra dikke laag crème aan zodat dit de hele nacht kan inwerken. Je kan dit afdekken met een pleister of bij een groter oppervlak katoenen handschoenen of sokken, zodat de crème niet op je beddengoed terecht komt.

Wondjes op de huid verzorgen

Soms zijn huidkloven dermate diep dat er kleine wondjes of bloedingen optreden. Breng in dat geval regelmatig een verzorgende zalf op basis van Calendula aan. Calendula zalf beschermt, verzorgt en verzacht een ruwe, schrale of gesprongen huid en is tevens geschikt voor de verzorging van kloofjes.

Vaseline voor de behandeling van huidkloven

Vaseline wordt al lang gebruikt om droge huidaandoeningen te verlichten. Volgens de American Academy of Dermatology kan vaseline helpen bij het voorkomen en genezen van droge, gesprongen huid; schuren voorkomen; en ruwe, gebarsten huid hydrateren. Breng vaseline aan op je handen nadat je ze hebt gewassen of wanneer je uit de douche komt. Breng vaseline aan vóór het naar bed gaan. Draag katoenen handschoenen om het vocht vast te houden en om te voorkomen dat de vaseline terechtkomt op je lakens en pyjama.

Vitamine voor de huid

Vitamine E-olie helpt je ​​huid gezond te blijven terwijl ze tegelijkertijd hydrateert. Vitamine E kan het verouderingsproces tegengaan en je huid beschermen. Het kan helpen een droge huid op je handen met kloven te helen en eventuele irritaties te kalmeren. Maak een zelfgemaakte substantie met vitamine E-capsules, verkrijgbaar in de meeste drogisterijen. Meng de inhoud van één capsule met een theelepel olijfolie en breng het een paar keer per week aan op de huid.

Casus: Huidkloven

Patiënt

Johan, 45 jaar, timmerman.

Klachten

Johan heeft sinds enkele weken last van huidkloven op zijn handen. De kloven zijn pijnlijk en bloeden soms, vooral tijdens zijn werk. Hij ervaart geen andere symptomen.

Onderzoek

• Anamnese: Geen bekende huidaandoeningen of allergieën. Geen gebruik van nieuwe producten. Werkt veel met zijn handen en is blootgesteld aan koude en droge omstandigheden.
• Fysiek onderzoek: Diepe kloven op de handpalmen en vingers. De huid is droog en gebarsten. Geen tekenen van infectie.
• Laboratoriumonderzoek: Niet nodig, gezien de duidelijke fysieke tekenen en geschiedenis.

Diagnose

Huidkloven door blootstelling aan koude, droge omstandigheden en herhaaldelijke mechanische belasting.

Behandeling

• Vochtinbrengende crèmes: Regelmatig aanbrengen van dikke, vochtinbrengende crèmes of zalven.
• Beschermende handschoenen: Draag handschoenen om de handen te beschermen tegen verdere schade.
• Hydraterende middelen: Gebruik van producten met ureum of melkzuur om de huid te verzachten.

Advies

• Handverzorging: Regelmatig insmeren van de handen, vooral na het wassen.
• Vermijden van irriterende stoffen: Vermijden van agressieve zepen en detergenten.
• Medische follow-up: Terugkomen als de kloven aanhouden, verergeren, of als er tekenen van infectie optreden.

Prognose

Met de juiste behandeling en bescherming kunnen Johan's huidkloven genezen. Het handhaven van goede handverzorging en bescherming tegen kou en droogte is essentieel om terugkeer te voorkomen. Regelmatige controle kan helpen bij het aanpassen van de behandeling.

Lees verder

• Droge huid: oorzaken & behandeling schilferige huid met jeuk
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Eczeem (soorten eczeem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Droge handen: oorzaken en behandeling van droge, ruwe handen
• Kloven in vingers: oorzaken en behandeling vingerkloven