Voeteczeem: symptomen en behandeling van eczeem op de voeten
Onder voeteczeem wordt eczeem verstaan dat in verschillende vormen kan voorkomen, zoals allergisch contacteczeem, blaasjeseczeem of atopisch eczeem. Klassieke tekenen zijn schilfering, blaarvorming, nattende huid en korstvorming, die zich direct in het getroffen gebied ontwikkelt. De problemen kunnen op een of beide voeten optreden. Eczeem is een van de meest voorkomende huidziekten. Er zijn verschillende soorten eczeem. Alle soorten eczeem hebben gemeen dat het een ontsteking van de huid betreft. Een besmettelijke oorzaak is niet aanwezig.- 🦶 Casus: voeteczeem – als lopen ineens pijn doet
- Eczeem op de voeten
- Oorzaken van voeteczeem
- Atopisch eczeem
- Allergisch contacteczeem
- Blaasjeseczeem
- Huisarts raadplegen
- Symptomen van eczeem op de voeten
- Onderzoek en diagnose
- Complicaties
- Behandeling van voeteczeem
- Preventie
🦶 Casus: voeteczeem – als lopen ineens pijn doet
Sophie (46) liep al maanden met droge, schilferige plekken aan de zijkanten van haar voeten. Soms jeukten ze, dan weer voelden ze branderig of zelfs pijnlijk bij het lopen. In de zomer verergerde het, vooral als ze slippers droeg of blote voeten had in haar schoenen. Crèmes van de drogist hielpen even, maar na een paar dagen kwam het telkens terug – vaak nog erger.Na een bezoek aan de huisarts en later een dermatoloog bleek het te gaan om voeteczeem, vermoedelijk van het type contacteczeem. De huid was overgevoelig geworden voor bepaalde stoffen – denk aan rubber van sandalen, wasmiddelen of zelfs het leer van haar schoenen. Bij een huidtest kwam een lichte allergie voor nikkel en parfum naar voren. Plots vielen de puzzelstukjes op hun plek.
Ze kreeg een hormoonzalf mee voor de acute opstoten, en stapte over op hypoallergene verzorging én katoenen sokken. Ook ging ze letten op de binnenkant van haar schoenen en de producten waarmee ze haar was deed. Het was even zoeken naar nieuwe gewoontes, maar na een paar weken merkte ze verbetering. De huid voelde minder strak, de kloven genazen, en ze durfde weer sandalen te dragen zónder pijn of schaamte.
Sophie is er nog niet “vanaf”, want eczeem heeft zo z’n grillen, maar ze heeft wel weer grip. “Je voeten zijn zó vanzelfsprekend – tot je ze ineens bij elke stap voelt,” zegt ze. “Ik dacht altijd dat eczeem meer iets voor handen of ellebogen was. Maar op je voeten... dat is echt elke dag meedoen.” Haar ervaring laat zien: voeteczeem is meer dan een huidkwaaltje – het kan je hele ritme beïnvloeden.
Eczeem op de voeten
Voeteczeem is een huidaandoening waarbij de huid ontstoken raakt. In het begin treedt een roodheid van de huid op, waarna zich blaasjes vormen, die gaan 'lekken'. De blaasjes als gevolg van het eczeem drogen op waarna de huid schilferig wordt, maar ook droog en stug. Later wordt de huid dikker en ontstaan er vaak kloven.Oorzaken van voeteczeem
Er worden vaak drie soorten voeteczeem onderscheiden.Atopisch eczeem
Atopisch eczeem is een aangeboren vorm van eczeem, die ook bekend staat als constitutioneel eczeem of atopische dermatitis. Het is een veelvoorkomende vorm van eczeem. De oorzaak is anno 2025 niet precies bekend, maar er is een genetische aanleg aanwezig is. Daarnaast zijn er talloze allergenen en niet-allergene stoffen en invloeden uit de omgeving die een rol spelen bij de ontwikkeling van atopisch eczeem.Allergisch contacteczeem
Allergisch contacteczeem, dat soms op de voet kan voorkomen, is een allergische reactie. Het allergische voeteczeem wordt gekenmerkt door het feit dat alleen bij die plek het eczeem optreedt, waarmee de huid in contact kwam met het allergeen. Er zijn heel veel stoffen waar je allergisch voor kunt zijn, zoals chemische producten, cosmeticabestanddelen, plantaardige stoffen, metalen (bijvoorbeeld nikkel). Als de persoon die allergisch is, in contact komt met de stof, dan krijg deze op die plek eczeem. Het dragen van sieraden (enkelbanden) kan bijvoorbeeld soms verantwoordelijk zijn voor een allergische reactie en vervolgens voor voeteczeem. Een andere mogelijkheid is toxische contacteczeem, dat optreedt wanneer het lichaam in contact komt met een schadelijke of zelfs giftige stof.Blaasjeseczeem
Deze veel voorkomende vorm van eczeem veroorzaakt kleine, intens jeukende blaren op de randen van je vingers, tenen, handpalmen en voetzolen. Blaasjeseczeem komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Het kan tot drie weken duren voordat de blaren beginnen in te drogen en de blaren kunnen soms groot en pijnlijk zijn. Terwijl de blaren opdrogen, kunnen ze in huidkloven veranderen of kan de huid dik en sponsachtig aanvoelen, vooral als je aan het gebied krabt.Huisarts raadplegen
Veranderingen in de huid op de voet moeten altijd serieus worden genomen. Als de klachten aanhouden, is het raadzaam om je huisarts te bezoeken voor een diagnose en passende behandeling. Als het gaat om structurele veranderingen van het weefsel, zwelling of neoplasma (tumor), is een bezoek aan de arts noodzakelijk. Als voetpijn optreedt of als er sprake is van problemen met het lopen, moet een arts worden geraadpleegd. Ook met blaren, schilferige of zeer droge huid, is het verstandig je huisarts te bezoeken. Als je last krijgt van jeukende voeten of open wonden worden gebruikt, dan is beoordeling door een arts ook geboden.Symptomen van eczeem op de voeten
Kenmerkende symptomen van voeteczeem zijn:- roodheid van de huid
- blaren op de huid
- schilferige huid
- korstvorming
- huiduitslag
- jeuk
- blaasjes
Onderzoek en diagnose
Eerst moet de arts erachter komen waarom het eczeem is ontstaan, wat de triggers zijn. Alleen als de oorzaak duidelijk is, kunnen verdere behandelingsmaatregelen worden ingesteld. Voeteczeem wordt gediagnosticeerd op basis van hoe de plekken eruit zien; verdere diagnostische procedures zijn meestal niet nodig. Als een allergische reactie wordt vermoed, kunnen allergietesten worden uitgevoerd om te achterhalen welke stof de reactie heeft veroorzaakt.Complicaties
Voeteczeem kan leiden tot secundaire bacteriële infecties aangezien de huidbarrière bij eczeem minder goed werkt. Ook kan eczeem leiden tot virusinfecties, zoals eczema herpeticum, waarbij de huid geïnfecteerd raakt door het herpes simplex virus (HSV). Andere mogelijke complicaties zijn:Behandeling van voeteczeem
Voordat het voeteczeem wordt behandeld, moet de arts de gezondheidstoestand van de huid en de ernst van het eczeem bepalen. Om deze reden is het raadzaam om reeds bij de eerste tekenen je huisarts te bezoeken. Hoe sneller de behandeling wordt ingezet, des te gunstiger verloopt de behandeling. In de vroege stadia worden vaak zalven voorgeschreven, die een hoog watergehalte hebben. De huid verliest – vanwege het feit dat het eczeem nattend is – relatief veel water en vereist, ook vanwege de blaren, nieuwe waterreserves. Alleen dan kan het genezingsproces aanvangen.Als het voeteczeem echter al in een laat stadium is, zodat schilferige korsten zichtbaar zijn, schrijft de arts een vettige zalf voor. Met de vette zalf is het mogelijk dat de huid wordt ondersteund bij de regeneratie, zodat nieuwe en gezonde cellen ontstaan. Als bacteriële infecties optreden bij het voeteczeem, kunnen extra zalven met antiseptische stoffen worden gebruikt. Daarbij let de arts ook op de aanwezigheid van antibiotica in de zalven. Soms is een product dat glucocorticoïden bevat voldoende. In zeldzame gevallen – bij een ernstige bacteriële infectie – worden antibiotica in tabletvorm voorgeschreven. Dat is eigenlijk alleen het geval bij diepe huidinfectie. Bij allergisch contacteczeem is het zinvol om de stof waarvoor je allergisch bent te vermijden.
