Voeteczeem: symptomen en behandeling van eczeem op de voeten

Onder voeteczeem wordt eczeem verstaan dat in verschillende vormen kan voorkomen, zoals allergisch contacteczeem, blaasjeseczeem of atopisch eczeem. Klassieke tekenen zijn schilfering, blaarvorming, nattende huid en korstvorming, die zich direct in het getroffen gebied ontwikkelt. De problemen kunnen op een of beide voeten optreden. Eczeem is een ​​van de meest voorkomende huidziekten. Er zijn verschillende soorten eczeem. Alle soorten eczeem hebben gemeen dat het een ontsteking van de huid betreft. Een besmettelijke oorzaak is niet aanwezig.

• Eczeem op de voeten
• Oorzaken van voeteczeem
• Atopisch eczeem
• Allergisch contacteczeem
• Blaasjeseczeem
• Huisarts raadplegen
• Symptomen van eczeem op de voeten
• Onderzoek en diagnose
• Complicaties
• Behandeling van voeteczeem
• Preventie

Eczeem op de voeten

Voeteczeem is een huidaandoening waarbij de huid ontstoken raakt. In het begin treedt een roodheid van de huid op, waarna zich blaasjes vormen, die gaan 'lekken'. De blaasjes als gevolg van het eczeem drogen op waarna de huid schilferig wordt, maar ook droog en stug. Later wordt de huid dikker en ontstaan er vaak kloven.

Oorzaken van voeteczeem

Er worden vaak drie soorten voeteczeem onderscheiden.

Atopisch eczeem

Atopisch eczeem is een aangeboren vorm van eczeem, die ook bekend staat als constitutioneel eczeem of atopische dermatitis. Het is een veelvoorkomende vorm van eczeem. De oorzaak is anno 2023 niet precies bekend, maar er is een genetische aanleg aanwezig is. Daarnaast zijn er talloze allergenen en niet-allergene stoffen en invloeden uit de omgeving die een rol spelen bij de ontwikkeling van atopisch eczeem.

Allergisch contacteczeem

Allergisch contacteczeem, dat soms op de voet kan voorkomen, is een allergische reactie. Het allergische voeteczeem wordt gekenmerkt door het feit dat alleen bij die plek het eczeem optreedt, waarmee de huid in contact kwam met het allergeen. Er zijn heel veel stoffen waar je allergisch voor kunt zijn, zoals chemische producten, cosmeticabestanddelen, plantaardige stoffen, metalen (bijvoorbeeld nikkel). Als de persoon die allergisch is, in contact komt met de stof, dan krijg deze op die plek eczeem. Het dragen van sieraden (enkelbanden) kan bijvoorbeeld soms verantwoordelijk zijn voor een allergische reactie en vervolgens voor voeteczeem. Een andere mogelijkheid is toxische contacteczeem, dat optreedt wanneer het lichaam in contact komt met een schadelijke of zelfs giftige stof.

Blaasjeseczeem

Deze veel voorkomende vorm van eczeem veroorzaakt kleine, intens jeukende blaren op de randen van je vingers, tenen, handpalmen en voetzolen. Blaasjeseczeem komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Het kan tot drie weken duren voordat de blaren beginnen in te drogen en de blaren kunnen soms groot en pijnlijk zijn. Terwijl de blaren opdrogen, kunnen ze in huidkloven veranderen of kan de huid dik en sponsachtig aanvoelen, vooral als je aan het gebied krabt.

Huisarts raadplegen

Veranderingen in de huid op de voet moeten altijd serieus worden genomen. Als de klachten aanhouden, is het raadzaam om je huisarts te bezoeken voor een diagnose en passende behandeling. Als het gaat om structurele veranderingen van het weefsel, zwelling of neoplasma (tumor), is een bezoek aan de arts noodzakelijk. Als voetpijn optreedt of als er sprake is van problemen met het lopen, moet een arts worden geraadpleegd. Ook met blaren, schilferige of zeer droge huid, is het verstandig je huisarts te bezoeken. Als je last krijgt van jeukende voeten of open wonden worden gebruikt, dan is beoordeling door een arts ook geboden.

Symptomen van eczeem op de voeten

Kenmerkende symptomen van voeteczeem zijn:

• roodheid van de huid
• blaren op de huid
• schilferige huid
• korstvorming
• huiduitslag
• jeuk
• blaasjes

Onderzoek en diagnose

Eerst moet de arts erachter komen waarom het eczeem is ontstaan, wat de triggers zijn. Alleen als de oorzaak duidelijk is, kunnen verdere behandelingsmaatregelen worden ingesteld. Voeteczeem wordt gediagnosticeerd op basis van hoe de plekken eruit zien; verdere diagnostische procedures zijn meestal niet nodig. Als een allergische reactie wordt vermoed, kunnen allergietesten worden uitgevoerd om te achterhalen welke stof de reactie heeft veroorzaakt.

Complicaties

Voeteczeem kan leiden tot secundaire bacteriële infecties aangezien de huidbarrière bij eczeem minder goed werkt. Ook kan eczeem leiden tot virusinfecties, zoals eczema herpeticum, waarbij de huid geïnfecteerd raakt door het herpes simplex virus (HSV). Andere mogelijke complicaties zijn:

• puistjes (folliculitis)
• schimmelinfecties\
• gewone wratten
• waterwratten

Behandeling van voeteczeem

Voordat het voeteczeem wordt behandeld, moet de arts de gezondheidstoestand van de huid en de ernst van het eczeem bepalen. Om deze reden is het raadzaam om reeds bij de eerste tekenen je huisarts te bezoeken. Hoe sneller de behandeling wordt ingezet, des te gunstiger verloopt de behandeling. In de vroege stadia worden vaak zalven voorgeschreven, die een hoog watergehalte hebben. De huid verliest – vanwege het feit dat het eczeem nattend is – relatief veel water en vereist, ook vanwege de blaren, nieuwe waterreserves. Alleen dan kan het genezingsproces aanvangen.

Als het voeteczeem echter al in een laat stadium is, zodat schilferige korsten zichtbaar zijn, schrijft de arts een vettige zalf voor. Met de vette zalf is het mogelijk dat de huid wordt ondersteund bij de regeneratie, zodat nieuwe en gezonde cellen ontstaan. Als bacteriële infecties optreden bij het voeteczeem, kunnen extra zalven met antiseptische stoffen worden gebruikt. Daarbij let de arts ook op de aanwezigheid van antibiotica in de zalven. Soms is een product dat glucocorticoïden bevat voldoende. In zeldzame gevallen – bij een ernstige bacteriële infectie – worden antibiotica in tabletvorm voorgeschreven. Dat is eigenlijk alleen het geval bij diepe huidinfectie. Bij allergisch contacteczeem is het zinvol om de stof waarvoor je allergisch bent te vermijden.

Preventie

Voeteczeem kan soms worden voorkomen. In geval van een allergie, is het belangrijk om het allergeen te vermijden. Degenen die een nikkelallergie hebben, moeten afzien van nikkelproducten en materialen gebruiken die dergelijke stoffen niet bevatten. Na iedere contact met water, dien je eventuele zeepresten goed van je voeten weg te wassen. Daarna de voeten droogdeppen met een schone, zachte handdoek.

Lees verder

• Voetschimmel (tinea pedis): symptomen, oorzaak & behandeling
• Eczeem (soorten eczeem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling