Brachioradiale jeuk: intens jeukende en branderige armen

Bij brachioradiale jeuk is sprake van intense jeuk, branderigheid of een veranderd gevoel bij aanraking van de huid van de bovenste extremiteiten, welke van neurogene aard is. Hierbij zijn er geen duidelijke huidafwijkingen zichtbaar. Vaak betreft het de bovenarm, maar ook de onderarm kan ook aangedaan zijn. Het kan unilateraal of bilateraal voorkomen, dat wil zeggen aan één kant van het lichaam of aan beide kanten. Naar verluidt verergert krabben het ongemak. De meeste patiënten ontdekken op een gegeven ogenblik dat de toepassing van koude kompressen verlichting van de klachten kan geven. Brachioradiale jeuk werd voor het eerst beschreven in de Verenigde Staten door Waisman.¹

• Wat is brachioradiale jeuk?
• Oorzaken van brachioradiale jeuk
• Symptomen: intens jeukende en branderige armen
• Onderzoek en diagnose
• Bloedonderzoek
• Schildklier-, lever- en nierfunctie
• Röntgenfoto's
• Behandeling van brachioradiale jeuk
• Bescherming tegen de zon
• Crèmes tegen jeuk
• Tabletten tegen jeuk
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Wat is brachioradiale jeuk?

Brachioradiale pruritus (jeuk) is een aandoening die wordt gekenmerkt door een diepe, intense jeuk, branderigheid of een veranderd gevoel bij aanraking van de huid aan de bovenarmen (soms de onderarmen). Deze aandoening komt relatief weinig voor in Europese landen. Het heeft zijn naam te danken aan het feit dat de klachten specifiek gevoeld worden ter hoogte van de brachioradiale spier aan één of beide bovenarmen. Deze spier ligt aan de buitenkant van de bovenarm. Uitwendige huidafwijkingen zijn afwezig. De jeuk manifesteert zich vaak éénzijdig, soms dubbelzijdig en symmetrisch. Over de oorzaak van bestaat tot op heden nog veel onduidelijkheid.

Oorzaken van brachioradiale jeuk

Brachioradiale jeuk wordt veroorzaakt door voortdurende prikkeling en schade aan de zenuwen in de huid, waarbij het niet duidelijk is wat het precieze ontstaansmechanisme is. Met andere woorden: de oorzaak is (nog) niet bekend. Er wordt een relatie gelegd met beschadigingen van de zenuw als gevolg van nekletsel, hetzij door trauma of ontstekingen. Zonlicht speelt mogelijk ook een rol. De aandoening komt vaker voor in zonnige klimaten dan in gematigde klimaten, en het wordt dan vooral gezien bij mensen met een licht huidtype (Australië, Zuid-Afrika).

Symptomen: intens jeukende en branderige armen

Typische klachten van deze aandoening zijn een hevige, storende, diepe, branderige en jeukende gewaarwording in de huid van de bovenarmen (soms onderarmen). Veelvuldig krabben om de jeuk te verminderen kan leiden tot krabeffecten (kleine wondjes en blauwe plekken). Deze beschadigingen kunnen leiden tot donker gepigmenteerde plekken, hypopigmentaties en zelfs littekens.

Onderzoek en diagnose

Het opsporen van de oorzaak van je jeuk kan enige tijd duren en een lichamelijk onderzoek en een zorgvuldige beoordeling van je medische voorgeschiedenis is belangrijk voor het stellen van de diagnose. Als de arts vermoedt dat je jeukende huid het gevolg is van een onderliggende medische aandoening, kan hij of zij tests uitvoeren, waaronder:

Bloedonderzoek

Een volledig bloedbeeld kan duiden op een inwendige aandoening die jeuk veroorzaakt, zoals ijzertekort.

Schildklier-, lever- en nierfunctie

Lever- of nieraandoeningen en schildklierafwijkingen, zoals hyperthyreoïdie (overactieve schildklier), kunnen jeuk veroorzaken. Daarom kan de arts een schildklierfunctieonderzoek, een leverfuntieonderzoek of een nierfunctieonderzoek uitvoeren.

Röntgenfoto's

Tekenen van onderliggende ziekte die geassocieerd zijn met jeukende huid, zoals vergrote lymfeklieren, kunnen worden gezien door het gebruik van röntgenstralen.

Behandeling van brachioradiale jeuk

Bescherming tegen de zon

Brachioradiale pruritus is een chronisch probleem dat zeer hardnekkig kan zijn en zich moeilijk laat bedwingen. Vaak biedt bescherming van de huid tegen zonlicht al wel enige soelaas. Dit kun je doen door kleding of sunblockers met hoge beschermingsfactor.

Crèmes tegen jeuk

Jeuk kan bestreden worden met jeukstillende crèmes zoals mentholcrème of gel of Capsaïcine crème. Deze crème prikkelt juist de huidzenuwen met uitputting van de zenuwen tot gevolg, waardoor de jeuksignalen niet meer goed kunnen worden doorgegeven. Meerdere malen per dag dient dit middel aangebracht te worden. Het is alleen op doktersrecept verkrijgbaar. In zeldzame gevallen kan bij het gebruik van Capsaicin neveneffecten optreden. Vooral branderigheid en irritatie (roodheid van de huid) worden gezien. In hoge dosissen kan het zelfs blaren, ontsteking en pijn geven.

Tabletten tegen jeuk

Jeukdempende tabletten kunnen ook aangewend worden. Hierbij kan gedacht worden aan hydoxyzine (Atarax) of polaramine. Je kunt wat slaperig worden door deze tabletten en daarom is het verstandig deze alleen ’s avonds voor het slapen gaan in te nemen. De meeste patiënten ontdekken op een gegeven ogenblik dat de toepassing van koude kompressen ook (enige) verlichting van de klachten kan geven.

Prognose

De meeste personen met brachioradiale pruritus hebben remissies (perioden dat de klachten naar de achtergrond verdwijnen), maar bij een klein percentage is de jeuk chronisch aanwezig. Emotionele of psychiatrische factoren spelen waarschijnlijk een rol bij de prognose.

Complicaties

Psychische symptomen, zoals angst en depressie, kunnen zich in de loop van de tijd ontwikkelen bij patiënten met niet-aflatende symptomen. De intense tintelingen, prikkelingen, branderige gevoelens en jeuk kunnen je 's nachts uit je slaap houden, waardoor slapeloosheid ontstaan en een slaaptekort optreedt. Frustratie door een gebrek aan verlichting van symptomen met conventionele (gewone) antijeukmiddelen komt vaak voor.

Preventie

Een goede bescherming tegen de zon met zonnebrandcrème en kleding met lange mouwen en pijpen, verkleint de kans op het ontstaan van brachioradiale jeuk.

Noot:

1. Waisman M. Solar pruritus of the elbows (brachioradial summer pruritus). Arch Dermatol. Nov 1968;98(5):481-5.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Jeuk bij oudere mensen (pruritus senilis of ouderdomsjeuk)
• Ziekte van Grover: symptomen, oorzaak, behandeling, prognose
• Pijn in benen en kuit bij wandelen door etalagebenen
• Jeuk over hele lichaam zonder uitslag: symptomen en oorzaak