Dubbelzien, oorzaak en behandeling

Dubbelzien, dubbel zien of diplopie is het waarnemen van twee beelden naast, boven of diagonaal van elkaar terwijl er in werkelijkheid maar één beeld te zien is. Vaak wordt dit veroorzaakt door een beschadiging van een zenuw of van de oogspier maar kan ook ontstaan bij gebruik van alcohol. Er zijn nog meerdere oorzaken bekend. Dubbelzien kan behandeld worden door de onderliggende oorzaak weg te nemen. De meeste mensen zien niet alleen beelden dubbel, maar hebben daarnaast nog andere klachten zoals misselijkheid of hoofdpijn.

Dubbelzien of diplopie

Een andere benaming voor dubbelzien is diplopie. Bij dit verschijnsel ziet men een voorwerp of een persoon dubbel of op twee plaatsen tegelijk terwijl zit in werkelijkheid niet het geval is. Iedereen heeft wel eens last van dubbelzien. Vaak is de oorzaak onschuldig en tijdelijk maar soms ook treedt dit verschijnsel dagelijks of continue op. Dubbelzien komt echter vaak niet voor bij mensen die scheel kijken, omdat deze mensen het beeld van één van de ogen onderdrukken. Hierdoor ontstaat er maar één beeld dat geregistreerd wordt. Mensen die echter de ogen naar elkaar toe draaien om expres scheel te kijken, zien wel dubbel. Hierbij is men nog niet gewend aan het scheelzien en ontstaan er twee beelden in plaats van één.

Oorzaak

De oorzaak kan tijdelijk zijn zoals vermoeidheid. Bij vermoeidheid kunnen de ogen branderig aanvoelen, rood worden en men kan wazig gaan zien of er ontstaat slijmvorming in het oog. Ook dubbelzien komt bij vermoeidheid vaak voor. Een andere oorzaak is het gebruik van alcohol. Vooral mensen die weinig gewend zijn aan alcohol hebben hier eerder last van. Ook het gebruik van medicijnen of drugs kan dit probleem veroorzaken. Wanneer deze klacht zich voordoet bij medicijnengebruik is het raadzaam de bijsluiter te raadplegen of de arts of apotheker om advies te vragen.

Zoals eerder gezegd is scheelzien niet altijd de oorzaak. mensen die nog maar kort scheelzien hebben dit probleem wel. Wanneer scheelzien al langer bestaat zijn de hersenen in staat om één oog uit te schakelen van beeld waardoor er slechts één beeld geregistreerd wordt. Dubbelzien komt wel vaak voor wanneer scheelzien behandeld is en de ogen weer 'normaal' werken. Juist dan zijn de aangepaste hersenen niet meer in staat het normale beeld te vertalen. De oorzaak kan ook in de oogspieren liggen. Wanneer een van de oogspieren onvoldoende werkt, is dubbelzien soms het gevolg. Daarnaast kan dubbelzien voorkomen na een val of een klap tegen het hoofd. Er kan dan hoofdletsel/schade aan de hersens ontstaan. Het dubbelzien kan dan tijdelijk zijn maar ook van blijvende aard afhankelijk van de schade die is aangericht. Ook diabetes oftewel suikerziekte kan dubbelzien veroorzaken, net als de ziekte multiple sclerose. Migraine is ook een trigger: veel patiënten hebben naast stevige hoofdpijn ook last van dubbelzien. Uitval van bepaalde zenuwen veroorzaakt ook dubbelzien. Dit kan voorkomen aan een oog of aan beiden.

Bij brildragers wordt dubbelzien ook wel eens waargenomen. De hersenen zijn in staat om normaal beeld van de twee ogen afzonderlijk om te vormen tot één beeld. Wanneer beiden binnenkomende beelden teveel van elkaar verschillen qua grootte, dan kunnen de hersenen dit niet meer verwerken en laten twee afzonderlijke beelden zien, het dubbelzien. Vaak is de bril hiervan de oorzaak omdat deze de beelden afzonderlijk vervormd.

Symptomen

Bij het dubbelzien zien we twee beelden die vlak langs elkaar liggen en hetzelfde zijn. Kijken we naar een enkele vaas, dan zien we deze vaas tweemaal naast elkaar staan. Ook kunnen de beelden boven elkaar staan of zelfs diagonaal. Vaak overlappen de beelden elkaar. Een en ander is mede afhankelijk van de afstand van het voorwerp of de persoon. Dubbelzien is vaak niet het enigste symptoom. Vaak komt misselijkheid erbij kijken en soms ook hoofdpijn.

Dubbelzien komt zowel gekruist als ongekruist voor. Gekruist dubbelzien ontstaat doordat bijvoorbeeld het linkeroog niet meegaat met de beweging. Wanneer het rechteroog naar links kijkt blijft het linkeroog recht naar voren staan. Het rechteroog overkruist daardoor het beeld van het linkeroog dat naar voren kijkt. Bij ongekruist dubbelzien bewegen beiden ogen in dezelfde richting mee.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Migraine wordt behandeld middels medicijnen maar toch blijven veel patiënten last houden van dubbelzien. Wanneer de oorzaak alcohol of drugs is dan is de oplossing voor de hand liggend: stoppen hiermee. Bij medicijngebruik moet altijd de arts of apotheker gewaarschuwd worden. Deze kan andere medicijnen voorschrijven. Bij scheelzien kan de behandeling uit het afdekken van een lui oog of een oogspieroperatie. Bij uitval van een bepaalde zenuw moet eerst opgespoord worden welke zenuw dit is. Soms is een operatie zinvol.

Lees verder

• Scheelzien of loensen
• Nachtblindheid: oogaandoening
• Lui oog: oorzaak en behandeling
• Glasvochttroebeling of Mouches Volantes aan het oog
• Het oog, accommodatie