Barrett-slokdarm: een gevolg van brandend maagzuur

Als je veelvuldig last hebt van brandend maagzuur, zal de slokdarm beschadigd raken omdat het niet bestand is tegen het zure maagsap. Op den duur zal de slokdarm ontstoken raken en kan het onherstelbaar beschadigen. Bij een Barrett-slokdarm is een deel van de slokdarm bekleed met weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de maag en dunne darm. Dit kan ontstaan na soms wel jarenlange blootstelling aan maagzuur. Wat houdt deze aandoening is en hoe kan dit worden behandeld?

Brandend maagzuur

Als het maagzuur weer terug komt in de slokdarm, geeft het een vervelend gevoel. De slokdarm is niet bestand tegen deze zure maaginhoud. Het geeft klachten zoals een branderig of drukkend gevoel achter het borstbeen. Het kan pijn veroorzaken en uitstralen naar de hals en tussen de schouderbladen. Het terugkomen van de maaginhoud wordt ook wel reflux genoemd. Sommige mensen hebben last van oprispingen, waarbij steeds kleine beetjes maaginhoud omhoog komen en het kan zelfs terugkomen tot in de mond. Het kan ook aanvoelen als een soort brok in de keel. De klachten kunnen verergeren als iemand gaat liggen of als een vrouw zwanger is.

Hoe het ontstaat

Normaal gesproken moet het sluitspiertje tussen de slokdarm en maag weer sluiten als er voedsel is gepasseerd. Als dit niet meer goed werkt of te lang open blijft staan, kan de maaginhoud terug de slokdarm in lopen. De slokdarm is niet bestand tegen deze zure maaginhoud en dat geeft vervolgens vervelende klachten. Na verloop van tijd kan er een slokdarmontsteking ontstaan, waarbij het weefsel in de slokdarm blijvend is veranderd. Dit wordt ook wel het Barrett-slokdarm genoemd.

Wat een Barrett-slokdarm inhoudt

Een normale slokdarm is een buis van ongeveer 30 centimeter lang dat begint nadat je het voedsel hebt doorgeslikt en loop tot aan de maag. Het is aan de binnenkant bekleed is met een slijmvlieslaag. Bij een Barrett-slokdarm is door chronische aantasting van het maagzuur het weefsel van de slokdarm veranderd. Hierbij is de wand van de slokdarm gedeeltelijk bekleed met een ander soort weefsel dan bij een gezonde slokdarm. Mensen met deze aandoening hebben een grotere kans om slokdarmkanker te ontwikkelen. Het komt met name voor bij blanke mannen die ouder zijn dan 50 jaar. Ongeveer 5% van de volwassen Nederlanders heeft een Barrett-slokdarm.

Klachten

Naast het brandende gevoel, kunnen er ook andere klachten ontstaan. Zo kan de patiënt moeilijkheden krijgen tijdens het slikken of er kunnen passageklachten ontstaan. Dit betekent dat het voedsel na het doorslikken niet goed zakt. De klachten kunnen per persoon variëren. Er zijn ook mensen met een Barrett-slokdarm die geen klachten hebben.

De verandering van het slijmvlies

Als de slokdarmontsteking zich voortzet, kan het weefsel van de slokdarm blijvend veranderen. Het nieuwe gevormde slijmvlies in de slokdarm wordt “Barrett-slijmvlies” genoemd. De meeste mensen die veelvuldig last hebben brandend maagzuur zullen geen Barrett-slokdarm ontwikkelen. Waardoor het bij de een wel ontstaat en bij de ander niet, is nog niet bekend. Er zijn verschillende gradaties van een Barrett-slokdarm die gebaseerd zijn op de ernst van de weefselverandering. Afhankelijk van vorm van de aandoening zal de arts een behandeling en regelmatige controleonderzoeken voorstellen.

Diagnose

De diagnose kan worden vastgesteld door middel van een endoscopie. Hierbij wordt er een flexibel buisje waarop zich een camera bevindt de slokdarm ingebracht en vindt er een kijkonderzoek plaats. Hierdoor kan de arts zien of er sprake is van een slokdarmontsteking en of er een verandering is opgetreden in het weefsel. Als de arts een stukje weefsel wil afnemen, zal hij dit via een bioptie doen en onderzoeken onder de microscoop. De diagnose zal pas na het microscopisch onderzoek definitief gesteld kunnen worden.

Behandeling

Het ligt aan de aard van de klachten welke behandeling er plaats zal vinden. Niet alle behandelingen zijn geschikt voor iedere patiënt. Sommige patiënten krijgen maagzuurremmers voorgeschreven. Bepaalde maagzuurremmers zijn vrij verkrijgbaar, maar het wordt afgeraden deze langdurig te gebruiken. Dit zal een Barrett-slokdarm niet genezen, maar het kan wel helpen om de uitbreiding van weefselverandering te voorkomen. In sommige gevallen kan er een voorstadium van kanker ontstaan. Als daar sprake van is, wordt het afwijkende weefsel via een endoscopische ingreep verwijderd. Als de weefselverandering al verder gevorderd is, is deze behandeling niet mogelijk. Als nabehandeling zal nog maagzuurremmers moeten worden gebruikt. In sommige gevallen wordt er aangedane slijmvlies verwijderd door middel van radiotherapie. Als er sprake is van een ver gevorderd stadium van kanker, wordt de gehele slokdarm verwijderd. Dit is een ingrijpende operatie.

Preventie

Mocht je regelmatig last hebben van maagzuur, is het verstandig hier wat aan te doen. Om een aangetaste slokdarm, met alle vervelende gevolgen die hieruit kunnen ontstaan te voorkomen kun je rekening houden met het volgende:

• Vermijd grote en vette maaltijden
• Eet meerdere kleinere porties verspreid over de dag
• Eet niet vlak voordat je gaat slapen
• Ga niet liggen als je net gegeten hebt, de maaginhoud kan dan gemakkelijk terugstromen
• Zorg dat je hoofdeinde hoger is dan je voeteneinde van je bed
• Vermijd voorover bukken
• Overgewicht kan de druk op de maag vergroten
• Eet gezond, een verstopping kan de druk op de maag verhogen
• Vermijd strakke kleding die in de maag drukt
• Roken kan de sluitspier tussen de maag en slokdarm verslappen

Verder kun je erop letten dat je de volgende voedingsmiddelen zoveel mogelijk beperkt: koffie, alcohol, chocolade, pepermunt, citrusvruchten en scherpe kruiden. Per persoon kunnen de voedingsmiddelen waarop reflux ontstaat verschillen. Zo kan de ene persoon bijvoorbeeld prima komkommer verdragen, terwijl een ander er enorme oprispingen van krijgt.

Lees verder

• Esomeprazol: middel tegen maagklachten
• Gastroparese: een vertraagde maaglediging
• Maag-darmzweer: klachten en behandeling
• Maagverlamming: wanneer de maag niet meer werkt
• Pantoprazol: een medicijn bij maagklachten