Rugpijn: wat zijn de fysieke en persoonlijke veroorzakers?

Het hebben van rugklachten kan vele oorzaken hebben. De rug moet belastingen van boven afdragen naar de heupen en benen, terwijl het ook stootbelasting wegens lopen in de ruggenwervel moet opvangen. Meerdere aandoeningen of ontstekingen kunnen aanleiding voor het minder goed functioneren van de rug zijn. Meestal betreft het een pijnlijke onderrug of spit-problemen. Soms kan het de complete rug aantasten. Wat zijn zoal de veroorzakers van rugpijn?

Rugpijn

• Stress
• Hoe is de houding?
• Overgewicht en spieraandoeningen
• Te zout dieet en spit
• Overbelasting
• Hernia
• Ziekte van Bechterew
• Overige uitstralende rugpijnen

Stress

Werkdruk, een druk leven, opvoeding van de kinderen en de angst om ontslagen te worden, zorgen ervoor dat men teveel spanningen heeft. Daardoor wordt serotonine overmatig verbruikt. De lichaamstevredenheid neemt af, waarbij het zuurgehalte stijgt. Dit kan tijdelijke, maar ook aanhoudende spierpijnen overal in het lichaam veroorzaken en kan ook als stevige kramp in de rug voorkomen. Het is noodzaak om stressfactoren te vermijden en voldoende tot ontspanning te komen. Daarnaast kan het belangrijk zijn om de aanmaak van serotonine te bevorderen door tryptofaan in te nemen en door te ontzuren.

Hoe is de houding?

Naast stress, vormt de lichaamshouding een tweede, zeer belangrijke reden waarom mensen pijn in de rug hebben. Door toedoen van een ongelijke beenlengte, holle zolen, onjuist lopen of scheefstaande heupen, komt de ruggengraat uit het lood te staan. Oftewel door problemen elders gaat de persoon zich verhouden. De spieren in de rug worden onevenredig belast, waardoor vaak aan één zijde rugklachten ontstaan. Daarnaast kan het ook effect hebben voor de nek, omdat het ook onjuiste spanningen moet verdragen. Het kan tot spierspanningshoofdpijn leiden. Correctie van de stand met bijvoorbeeld zooltjes biedt goede resultaten.

Overgewicht en spieraandoeningen

Mensen met een normale BMI verhouding zullen minder snel last van de rug hebben. Overgewicht zorgt ervoor dat men veel meer gewicht dan normaal via de rug moet afvoeren. Bij iedere stap zal de dreun door de ruggenwervel moeten worden opgenomen. Daarnaast kan dik zijn betekenen dat men zich gaat verhouden, waardoor aanvullende spierproblemen voordoen. De ruggenwervel kan daarbij ook in een onnatuurlijke buiging terechtkomen, doordat er teveel gewicht aan hangt. Afslanken is dus belangrijk.

Te zout dieet en spit

Te lang de plas ophouden, maar ook een niet goed werkende nier kan rugklachten geven. Zeker door toedoen van een te zout dieet kan de nier verdrogen en verkrampen. Omdat de nieren in de onderrugspieren ingebed liggen, zullen die spieren strak komen te staan. Dit kan reeds spierproblemen in de onderrug geven. De desbetreffende spieren zijn verbonden aan de eerste tot derde ruggenwervel. Daarbij kan de tussenwervel deels worden ontzet. De zenuwen komen plaatselijk onder spanning te staan, waardoor pijn de rug instraalt. Daarnaast kan het leiden tot een jeukend bovenbeen tot op de knie. Door zout eten (zoals magnetronmaaltijden), koffie en alcohol te mijden in combinatie met voldoende waterinname kan de aandoening spontaan verdwijnen. Ook een stimulerende onderrugmassage kan helpen.

Overbelasting

Door toedoen van intensieve sport, maar ook teveel gewicht dragen tijdens het werk kan de ruggenwervel worden overbelast. Normaal kan de ruggenwervel enig gewicht opnemen, omdat het redelijke veerkracht heeft. Maar dat heeft zeker zijn grenzen. De combinatie van een verkeerde houding met overgewicht (waarbij de overbelasting regelmatig voorkomt) kan veel schade aan de rug veroorzaken. Het kan gaan om schade aan spieren, aan de zachtere tussenwervels of de wervels zelf. Naarmate de belasting groter en langduriger is geweest, kan de invloed van de schade groter zijn. Meestal zullen daarbij de tussenwervels eruit schieten, waardoor een hernia ontstaat.

Hernia

Een hernia kan strikt genomen bij alle tussenwervels voorkomen. Het zorgt ervoor dat langslopende zenuwen in de verdrukking komen, waardoor elders in het lichaam problemen ontstaan. Daarnaast straalt het plaatselijk ook in de rug uit, waardoor een lichte tot zware rugpijn (met immobiliteit tot gevolg) de consequentie kan zijn. Daarnaast kan het tot een tintelend of pijnlijk onderbeen leiden. De hernia ontstaat vaak tussen de derde en vijfde ruggenwervel. De daar vandaan leidende zenuwen eindigen in de onderbenen, waardoor ook daar klachten kunnen ontstaan. Een hernia van deze tussenwervels dient praktisch altijd met een operatie te worden gecorrigeerd.

Ziekte van Bechterew

In het geval van de ziekte van Bechterew ontstaat er een ontsteking in de onderste wervels. Die aandoening zal geleidelijk aan groeien tot de gehele ruggengraat is aangetast. De rug raakt bewegingsloos, waardoor spieren ook ineffectief worden. Het leidt tot pijn van de gehele rug, waarnaast ook de heupen en schouders aangetast raken. Omdat er sprake is van een auto-immuunziekte dient het met afweer- en ontstekingsremmende medicatie behandeld te worden.

Overige uitstralende rugpijnen

Naast voorgaande redenen zijn er nog andere waarom de rug pijnlijke klachten heeft. Denk bijvoorbeeld aan de volgende oorzaken:

• een fractuur: zowel een wervel als ribben kunnen gebroken zijn. Vaak zal het naar aanleiding van een zwaar ongeluk van toepassing zijn, omdat het om zware botten gaat;
• menstruatie: bij bloedarmoede kan de menstruatie heftige krampen geven, waarbij die pijn naar het omringende weefsel uitstraalt;
• blaas-, nierontsteking of nierstuwing: doordat men langdurig met een blaasontsteking doorloopt, kan het verergeren in een nierontsteking. Het leidt tot vermoeidheid, buik en rugklachten. Bij nierlijden neemt de werking van het orgaan geleidelijk af. Het komt veelal voor bij zeventigplussers;
• overbelast SI gewricht: door zwaar werk, zwangerschap, overgewicht of te veel sporten kan de verbinding tussen de heupen en heiligbeen overbelast raken. Het geeft pijn in de heupen, rug, lies en benen;
• aangetaste bekkenbodem: na de geboorte dient de vrouw voldoende oefeningen te doen om de bekkenbodem voldoende te laten herstellen. Het kan echter leiden tot een strakke of te slappen bekkenbodem. Het kan pijnlijke gevolgen voor de onderbuik en -rug hebben;
• ontstoken trochanter: dit is de zijkant van het been waarbij de heupen en bilspieren pijn doen. Het kan uitstralen naar de onderrug. Vaak is de pijn in het been overheersend en kan het leiden tot een zogeheten waggelloop.

Laat u afhankelijk van de klachten goed behandelen. Soms kan met handige ingrepen één en ander worden gecorrigeerd, zodat de rugklachten verdwijnen. Mocht het aanhouden laat u dan altijd medisch controleren.

Lees verder

• Pijn in de lies, benen en rug door overbelast SI gewricht
• Pijn in de onderrug (spit) door nierproblemen
• Ziekte van Bechterew: inflammatoire rugpijn bij het ontwaken
• Gebroken rug: ruggengraat fractuur, herstel of benen verlamd
• Sacralisatie: lage rugpijn door vergroeiing lendenwervel