Focale vulvitis: oorzaken van roodheid en pijn rondom vagina

Heb je chronisch last van roodheid en pijn rondom vagina? Of branderigheid, stekende pijn, irritatie of schraalheid ter plaatse van de vagina-ingang of vulva (vulvodynie) en pijn bij het vrijen (dyspareunie), dan is er misschien sprake van focale vulvitis of vulvaire vestibulitis. Dit ziektebeeld komt vooral bij jonge vrouwen voor. Wat is focale vulvitis precies, wat zijn de symptomen en hoe wordt branderigheid en stekende pijn vagina aan de vagina als gevolg van focale vulvitis behandeld?

• Wat is focale vulvitis?
• Synoniemen
• Oorzaken van focale vulvitis
• Focale vulvitis symptomen: branderigheid, stekende pijn vagina
• Onderzoek en diagnose
• Focale vulvitis behandeling
• Ontsteking tot rust brengen
• Hygiënische maatregelen
• Ontspannen van de bekkenbodem
• Operatie

Wat is focale vulvitis?

Focale vulvitis is een ziektebeeld dat vooral bij jonge vrouwen voorkomt. Focaal betekent 'plaatselijk' en vulvitis duidt op een ontsteking rond de vagina-ingang. Deze aandoening kenmerkt zich door chronische branderigheid of schraalheid ter plaatse van de vulva en gevoeligheid bij druk. Ook ontstaat er roodheid van het slijmvlies van de vagina-ingang. Daarnaast heb je last van een stekend gevoel aan de vagina met pijn die samengaat met de coïtus (geslachtsgemeenschap).

Synoniemen

Focale vulvitis staat ook bekend als vulvair vestibulitis syndroom.

Oorzaken van focale vulvitis

Het is niet precies duidelijk waardoor focale vulvitis veroorzaakt wordt. Wel is bekend dat de aandoening soms ontstaat na een langdurige infectie van de schede (veelal met Candida, een schimmelinfectie). Men vermoedt dat er een verstoring in het functioneren van de zenuwvezels rond de vulva optreedt. Als gevolg van prikkeling van het slijmvlies kan er een chronische ontstekingsreactie ontstaan, waardoor zenuwvezels ontregeld raken. Aanraking wordt dan ervaren als pijn. Door de pijn kun je in een reflex de bekkenbodem aanspannen, waardoor de pijn verergert en je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Dit zie je terug bij de geslachtsgemeenschap. Je verwacht pijn, waardoor je niet seksueel opgewonden raakt. Tijdens de geslachtsgemeenschap ben je dan niet vochtig genoeg en dit geeft wrijving wat pijnlijk is.

Focale vulvitis symptomen: branderigheid, stekende pijn vagina

Bij focale vulvitis zie je de volgende klachten:

• Een branderige of stekende pijn aan de vagina (vulvodynie). Het is een oppervlakkige, schrijnende pijn.
• Irritatie of schraalheid ter plaatse van de vulva;
• In wisselende mate zie je rode plekjes rond de vulva;
• Genitale pijn die samengaat met geslachtsgemeenschap, de coïtus (dyspareunie), met daarna een schraal en branderig gevoel. Deze klachten kunnen geleidelijk verergeren, waardoor soms coïtus niet meer mogelijk is.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de volgende drie diagnostische criteria:

• oppervlakkige dyspareunie (pijn bij het vrijen);
• begrensde roodheid op 5 en 7 uur; en
• Een positieve wattenstoktest: met een natte wattenstok wordt de vagina-ingang of de huid direct daaromheen aangeraakt. Bij focale vulvitis doet dit pijn.

Focale vulvitis behandeling

Ontsteking tot rust brengen

Inzicht in de vicieuze cirkel zoals hierboven beschreven en (h)erkenning van de klachten, doet soms al wonderen. De behandeling bestaat vooraleerst uit het tot rust brengen van de lokale ontstekingsreactie. Je mag een poosje geen geslachtsgemeenschap hebben (een tijdelijk coïtusverbod). Probeer ook penetratie met vingers te vermijden. Verder krijg je een crème om op de geïrriteerde huid te smeren.

Hygiënische maatregelen

Daarnaast zijn de volgende hygiënische maatregelen geboden:

• gebruik geen zeep om de vagina(ingang) te wassen;
• spoel de huid met water huid en daarna droog deppen of föhnen;
• gebruik geen inlegkruisjes en draag geen strakke broek of string;
• draag katoenen ondergoed en geen ondergoed van synthetisch materiaal of nylon.

Ontspannen van de bekkenbodem

De verdere behandeling ligt op het gebied van het beter (leren) ontspannen van de bekkenbodem in combinatie met aandacht voor psychoseksuele en relationele aspecten. In een enkel geval wordt het vestibulum chirurgisch verwijderd, maar de meningen hierover zijn verdeeld.

Operatie

Een operatie is slechts in enkele gevallen de oplossing. Hierbij gaat het vaak om vestibulectomie, waarbij een deel van het hymen of maagdenvlies en het pijnlijke weefsel ter plaatse van het vestibulum 1 à 2 mm dik wordt verwijderd.

Lees verder

• Pijn in de vagina: een stekende of branderige vaginale pijn
• Vaginale jeuk of jeukende vagina: oorzaken en symptomen
• Ontsteking vulva (vulvitis): vagina, schaamlippen & clitoris
• Angiokeratomen: oorzaken rood-paarse bultjes scrotum & vulva
• Pijn en jeuk in clitoris, vagina, schaamlippen en vulva