Pijnlijke vagina: oorzaken en symptomen van pijn in vagina
Een pijnlijke vagina, vaginale pijn of pijn in de schede kan door veel verschillende oorzaken en onder verschillende omstandigheden voorkomen. Een pijnlijke vagina kan optreden tijdens seks, tijdens de menstruatie en tijdens het urineren. Hoewel vaginale pijn of ongemak in het vaginale gebied kan optreden zonder dat er sprake is van seksuele activiteit, komt het vaak voor tijdens geslachtsgemeenschap, en de redenen voor vaginale pijn zijn vaak seksueel gerelateerd. Een pijnlijke vagina kan zich op verschillende manieren uiten. Je kunt last hebben van een krampende, stekende, zeurende of branderige pijn in de vagina. Er zijn veel mogelijke oorzaken van een pijnlijke vagina en daarom is het belangrijk om bij aanhoudende klachten je huisarts te raadplegen, zodat er een diagnose gesteld kan worden en op basis daarvan een behandeling ingezet kan worden. Vaak is vaginapijn goed te verhelpen. Ga wel op tijd naar de huisarts.- Een pijnlijke vagina
- Symptomen: krampende, stekende of zeurende vaginapijn
- Oorzaken van een pijnlijke vagina
- Mogelijke oorzaken
- Dyspareunie
- Onbekende oorzaak
- Wie loopt er risico op vaginale pijn?
- Onderzoek en diagnose
- Behandeling van een pijnlijke vagina
- Medicijnen
- Chirurgie
- Zelfzorg
- Prognose en vooruitzichten

Een pijnlijke vagina
De vagina of schede verbindt de baarmoeder met de buitenkant van het lichaam. Een gevoel van pijn of ongemak in je vagina is vaak het gevolg van een medisch of psychologisch probleem. Vroegtijdige diagnose en behandeling kan verlichting van de klachten geven en het risico op complicaties verminderen.Symptomen: krampende, stekende of zeurende vaginapijn
De specifieke symptomen van een pijnlijke vagina variëren, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Focale vulvitis (vulvaire vestibulitis) is bijvoorbeeld een aandoening die alleen pijn veroorzaakt als er druk op je vagina wordt uitgeoefend. Daarentegen is vulvodynie een aandoening waarbij je last hebt van een chronische klacht van branderigheid, stekende pijn, irritatie of schraalheid ter plaatse van de vulva. Afhankelijk van de specifieke aandoening, kun je last hebben van de volgende symptomen die samenhangen met vaginale pijn:- branderige vagina
- jeuk (vaginale jeuk)
- kramende, stekende, zeurende of kloppende pijn (vaginale pijn)
- prikkelende sensaties
- schraal gevoel
- pijn tijdens geslachtsgemeenschap
Vaginale pijn kan beperkt blijven tot het vaginale gebied, maar het kan ook naar je bekken (bekkenpijn) of baarmoederhals uitstralen.
Als de vaginale pijn wordt veroorzaakt door een infectie, kun je een abnormale vaginale afscheiding ontwikkelen. Het kan er bijvoorbeeld anders uitzien of anders ruiken dan normaal. Dit kan wijzen op een schimmelinfectie of bacteriële infectie.
Oorzaken van een pijnlijke vagina
Mogelijke oorzaken
Een pijnlijke vagina kent meerdere mogelijke oorzaken, zoals:- bacteriële infectie
- schimmelinfectie
- soa's: gonorroe en chlamydia
- vaginale droogheid
Normale en buitenbaarmoederlijke zwangerschap / Bron: BruceBlaus, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
- infecties of andere problemen met het spijsverteringsstelsel, met name de darmen of de blaas
- fibromyalgie, een chronisch wijdverspreid pijnsyndroom
- eierstokcyste
- een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- vleesbomen
- endometriose
- trauma of letsel veroorzaakt door seks, bevalling, operatie of andere medische procedures
- vulvovaginale atrofie als gevolg van een daling van oestrogeen na de overgang
- Focale vulvitis (vulvaire vestibulitis)
- baarmoederhalsontsteking
- baarmoederhalskanker
- seksueel misbruik
- vaginitis: een ontsteking van de binnenste wanden van de vagina, de schaamlippen en het weefsel rond de vagina
- spierproblemen: aandoeningen zoals vaginisme, waarbij de bekkenbodemspieren onvrijwillig samentrekken, kunnen pijn en ongemak veroorzaken
- neuropathische pijn: dit is pijn die wordt veroorzaakt door beschadigde zenuwen in het gebied van de schede.
Dyspareunie
Vaginale pijn kan ook het gevolg zijn van een aandoening die dyspareunie wordt genoemd. Dit is een medische term voor pijnlijke geslachtsgemeenschap. Het kan worden veroorzaakt door onvoldoende lubricatie of bevochtiging tijdens de seks als gevolg van hormonale veranderingen of gebrek aan seksuele opwinding.Onbekende oorzaak
In sommige gevallen kan de arts mogelijk niet de oorzaak van een pijnlijke vagina achterhalen.Wie loopt er risico op vaginale pijn?
Vrouwen van alle leeftijden kunnen last krijgen van een pijnlijke vagina, incidenteel of structureel. In sommige gevallen kan je medische voorgeschiedenis het risico op een pijnlijke vagina verhogen. Hormonale veranderingen veroorzaakt door zwangerschap, overgang of hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder) kunnen bijvoorbeeld het risico op vaginale pijn verhogen. Als je in het verleden borstkanker hebt gehad, loop je ook een hoger risico.Bepaalde medicijnen kunnen ook het risico op een pijnlijke vagina verhogen. Het is bijvoorbeeld bekend dat statines, die worden gebruikt om het cholesterol te verlagen, vaginale droogheid kunnen veroorzaken. Dit kan leiden tot vaginale pijn.
Het voortschrijden der jaren is ook een risicofactor. De overgang veroorzaakt veranderingen in je hormoonspiegels en het dunner worden van het vaginale weefsel. Dit kan vaginale droogheid tot gevolg hebben, wat kan leiden tot vaginale pijn.

Onderzoek en diagnose
Als je last hebt van aanhoudende of terugkerende vaginale pijn, maak dan een afspraak met je huisarts. Je huisarts kan vaststellen wat de mogelijke oorzaak is van je klachten. de huisarts kan je zo nodig ook verwijden naar een gynaecoloog voor meer onderzoek.Behandeling van een pijnlijke vagina
Om een pijnlijke vagina te verlichten, zal de arts proberen de onderliggende oorzaak te behandelen. Het plan van aanpak kan bestaan uit meerde meerdere onderdelen. De arts kan bijvoorbeeld plaatselijke anesthetica of orale medicatie aanbevelen. In zeldzame gevallen zal een operatieve ingreep nodig zijn.Medicijnen
In geval van een bacteriële- of schimmelinfectie, zal de arts waarschijnlijk respectievelijk antibiotica of antischimmelmiddelen voorschrijven om het te behandelen. Houd je aan de voorschriften en maak de kuur af, zelfs als je klachten zijn verdwenen voordat je de behandeling hebt voltooid. Dit vermindert de kans dat de infectie terugkeert. De arts kan ook plaatselijke zalven aanbevelen, zoals lidocaïnegel. Dit verdooft het vaginale gebied. Dit kan helpen bij het verlichten van aanhoudende ongemak of pijn tijdens geslachtsgemeenschap. Topische steroïde crèmes kunnen ook helpen tegen irritatie, zwelling en een branderig gevoel. Tricyclische antidepressiva (klassieke antidepressiva, middelen tegen depressie) en anticonvulsiva (een middel tegen epilepsie) kunnen ook helpen chronische pijn te verminderen.Chirurgie
In zeldzame gevallen kan de arts verdovende injecties of zenuwblokkades aanbevelen om je vagina te verdoven. Ook kan een operatie nodig zijn in geval van focale vulvitis of baarmoederhalskanker.