Vaginale pijn: Oorzaken van pijnlijke vagina (vaginapijn)
Sommige vrouwen kampen met een pijnlijke vagina. Dit treedt vooral op bij hormonale schommelingen en door medicatiegebruik, maar ook zonder deze risicofactoren krijgen vrouwen te maken met pijn aan de vagina. Deze pijn is afkomstig van de eigenlijke vagina (het interne orgaan) of van de schaamlippen en de huid die de vulva vormen (de uitwendige genitaliën). Een cyste, bekkenpijn en infecties zijn enkele oorzaken van vaginale pijn. Milde tot ernstige pijn in de vagina mag een vrouw niet negeren. Het is belangrijk om de symptomen zo snel mogelijk te laten onderzoeken door de arts zodat hij een gepaste behandeling kan inzetten. Enkele tips verminderen tot slot het risico op het krijgen van pijn aan het vaginale gebied.
Bartholin-cyste en vaginale pijn
Bartholin-cysten (Bartholin-abcessen) ontwikkelen zich wanneer de Bartholin-klieren die verantwoordelijk zijn voor vaginale smering geblokkeerd raken. Deze gevoelige
vaginale knobbeltjes bij de vaginale opening raken soms geïnfecteerd, waardoor ze met pus gevuld zijn en
pijn veroorzaken. Niet altijd bemerkt een vrouw symptomen op door deze
vaginale cyste, maar bij het zitten, lopen of de geslachtsgemeenschap ervaart een vrouw mogelijk wel een pijnlijke vagina. Een warm bad nemen verlicht het ongemak. Bij aanhoudende vaginapijn is contact met een arts nodig.
Bekkenpijn en pijnlijke vagina bij vrouwen
Bekkenpijn is een mogelijke oorzaak van een pijnlijke geslachtsgemeenschap. Dit leidt ook tot plas- en ontlastingsproblemen. Veel oorzaken zijn gekend voor een pijnlijke bekkenbodem zoals een bekkenbodemdisfunctie of
levator-spasmen. Hierbij ontstaan krampen van de bekkenbodemspieren als een reflex op andere soorten pijn. Het
chronic pelvic syndrome (vergelijkbaar met
spataderen, maar in het bekkengebied) en
irritatie van de nervus pudendus (een van de hoofdzenuwen in het bekken) leiden mogelijk ook tot bekkenpijn.
Infecties aan vaginale gebied
Schimmelinfecties
Vrouwen lopen een verhoogd risico op
vaginitis veroorzaakt door schimmels als ze tijdens de zwangerschap
antibiotica of
cortisone-medicatie gebruiken en als hun immuunsysteem onderdrukt is door
medicijnen of ziekten. Schimmelinfecties zoals
vaginale candidiasis veroorzaken
zwelling, roodheid,
jeuk en pijn aan de vagina, vooral tijdens het vrijen of plassen. De schimmel treft de binnenkant van de vagina, of treft de directe buitenkant van de vagina. In veel gevallen is het mogelijk om de schimmelinfectie te behandelen met een geschikte
antischimmelcrème die een arts voorschrijft na een gynaecologisch onderzoek.

Medicijnen behandelen soa's /
Bron: Stevepb, PixabaySeksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s)
Een
herpesinfectie veroorzaakt ruwe, pijnlijke genitale zweren. Contact met urine verergert het ongemak. Andere
seksueel overdraagbare aandoeningen, waaronder
gonorroe,
chlamydia en
trichomoniasis, veroorzaken mogelijk ook vaginale pijn, vaginale jeuk en een
brandend gevoel aan de vagina. Seksueel overdraagbare aandoeningen vereisen voorgeschreven geneesmiddelen. Een partner van een patiënt met een soa moet ook steeds getest en behandeld worden om herbesmetting te voorkomen.
Andere infecties
Ook een bacteriële infectie veroorzaakt mogelijk een pijnlijke vagina. Gonorroe en chlamydia zijn voorbeelden bacteriële infecties die seksueel overdraagbaar zijn.
Bacteriële vaginose (aandoening met stinkende afscheiding uit vagina) daarentegen is niet seksueel overdraagbaar. Ook een urineweginfectie leidt mogelijk tot vaginapijn.
Endometriose en pijn in vagina
Endometriose treedt op wanneer het baarmoederslijmvlies groeit op plaatsen buiten de baarmoeder, zoals de buik, het bekkengebied of zelfs de longen. De aandoening creëert chronische ontstekingen en littekens rond weefsels. Endometriose veroorzaakt niet alleen een
pijnlijke menstruatie en pijn tijdens de seks, maar leidt soms ook tot
onvruchtbaarheid (
vrouwelijke onvruchtbaarheid) . Andere symptomen zijn:
Vrouwen met endometriose lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van
eierstokkanker. De meest voorkomende tekenen van eierstokkanker omvatten
Vrij verkrijgbare
pijnstillers verlichten de klachten. Als de problemen aanhouden, zet de arts hormoontherapie of een chirurgische behandeling in, zoals een
hysterectomie (chirurgische verwijdering van de
baarmoeder).
Vaginale droogheid
Vaginale droogheid is het gevolg van een gebrek aan
oestrogeen, dat vooral verschijnt bij vrouwen na de
menopauze. Oestrogeen is een groeihormoon dat de bloedtoevoer naar de vagina verbetert, de dikte van de vaginale wand regelt, evenals de elasticiteit en smering van de vagina reguleert. Wanneer er niet genoeg oestrogeen door het lichaam stroomt, bijvoorbeeld door het nemen van de
anticonceptiepil, het geven van
borstvoeding of, door het doorlopen van de menopauze, ontstaat sneller vaginapijn. Als de vagina niet meer zoals vroeger gesmeerd wordt, schrijft een arts mogelijk een middel of verandert hij de anticonceptiemethode zodat een vrouw het comfortabeler krijgt.
Vulvodynie en vaginapijn
Vulvodynie duidt op chronische vaginale pijn zonder een aanwijsbare oorzaak. Vrouwen met vulvodynie ervaren hierbij pijn aan de vulva, de uitwendige geslachtsorganen. De arts diagnosticeert vulvodynie wanneer de pijnklachten minstens drie maanden aanhouden. De onderliggende oorzaak is onbekend, maar de aandoening veroorzaakt een pijnlijke geslachtsgemeenschap en gewaarwordingen van rauwheid, kloppingen, een brandend gevoel, een stekend gevoel en jeuk aan de vagina. Vulvodynie veroorzaakt veel invaliditeit omdat een vrouw hierdoor geen geslachtsgemeenschap kan beoefenen. Het is tevens ongemakkelijk om bepaalde soorten kleding te dragen. Verder kampen veel vrouwen met de ziekte met emotionele problemen. Het dragen van losse kleding en katoenen ondergoed zonder naden verlicht de symptomen. Verder schrijft de arts
topische (op de huid toegepaste) lidocaïne voor om pijn tijdens de geslachtsgemeenschap te verlichten.

Fibromyalgie is een andere mogelijke oorzaken van vaginale pijn; hierbij treedt ook vermoeidheid op /
Bron: Concord90, PixabayAndere oorzaken
Andere oorzaken van een vagina die pijn doet zijn:
Geassocieerde symptomen
Symptomen die mogelijk optreden bij vrouwen met vaginale pijn zijn:
- abnormale vaginale bloedingen
- algemene tekenen zoals koorts, rillingen, een verlies van eetlust, gewichtsverlies, vermoeidheid, ...
- een abnormale vaginale afscheiding (bruin, wit, geel, groen, kleverig, stinkend)
- een brandend gevoel in de vagina
- een kloppend gevoel in de vagina
- een knobbeltje aan de vagina (al dan niet pijnlijk)
- een rauw gevoel in de vagina
- een stekend gevoel in de vagina
- een vaginale zwelling
- emotionele / psychische problemen
- letsels, zweren of blaren
- lichaamspijn
- pijn door druk (zitten, fietsen, sporten, strakke kleding aanraken)
- pijn tijdens of na de geslachtsgemeenschap of het gebruik van een tampon
- prikkelende gevoelens
- vaginale jeuk
- vaginale krampen
- vaginale roodheid
- veel plassen / plotseling gevoel om te moeten plassen
Diagnose en onderzoeken
De arts stelt een vrouw vragen inzake de pijn (duur, frequentie, soort, factoren die de pijn doen verbeteren of verergeren, …). Afhankelijk van de andere aanwezige symptomen, is een
bloedonderzoek en/of
urineonderzoek nodig. Verder voert de arts mogelijk een gynaecologisch onderzoek uit.
Beeldvormende onderzoeken zijn soms ook nuttig zoals:
Behandeling van vaginale pijn
Het gebruik van
milde zepen is aanbevolen. Door een condoom te gebruiken, is het voorts mogelijk om soa’s te voorkomen die leiden tot vaginale pijn. Indien de vaginapijn niet verdwijnt en/of verergert, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hij zet medicatie in zoals bijvoorbeeld antibiotica,
antivirale medicijnen en
antischimmelmedicijnen. Vrouwen met
chronische pijn aan het vaginale gebied behandelt de arts mogelijk met bepaalde soorten
antidepressiva (geneesmiddelen voor de behandeling van een
depressie) of anticonvulsiva (geneesmiddelen voor de behandeling van
epilepsie). Soms zijn medische of chirurgische procedures in om de pijn aan het vaginale gebied te verlichten.
Lees verder