Vaginale pijn: Oorzaken van pijnlijke vagina (vaginapijn)

Sommige vrouwen kampen met een pijnlijke vagina. Dit treedt vooral op bij hormonale schommelingen en door medicatiegebruik, maar ook zonder deze risicofactoren krijgen vrouwen te maken met pijn aan de vagina. Deze pijn is afkomstig van de eigenlijke vagina (het interne orgaan) of van de schaamlippen en de huid die de vulva vormen (de uitwendige genitaliën). Een cyste, bekkenpijn en infecties zijn enkele oorzaken van vaginale pijn. Milde tot ernstige pijn in de vagina mag een vrouw niet negeren. Het is belangrijk om de symptomen zo snel mogelijk te laten onderzoeken door de arts zodat hij een gepaste behandeling kan inzetten. Enkele tips verminderen tot slot het risico op het krijgen van pijn aan het vaginale gebied.

• Bartholin-cyste en vaginale pijn
• Bekkenpijn en pijnlijke vagina bij vrouwen
• Infecties aan vaginale gebied
• Schimmelinfecties
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s)
• Andere infecties
• Endometriose en pijn in vagina
• Vaginale droogheid
• Vulvodynie en vaginapijn
• Vrouwen met vaginale pijn en wanneer een arts bezoeken?
• Tips om vaginale pijn te voorkomen
• Praktische omgangstips bij vaginale pijn
• Oorzaken identificeren en pijnverlichting
• Psychologische ondersteuning en relaties
• Misvattingen rond vaginale pijn
• Vaginale pijn is altijd een teken van infectie
• Vaginale pijn is normaal tijdens de menstruatie
• Alle vaginale pijn is gerelateerd aan seksuele activiteit
• Vaginale pijn kan altijd worden verlicht met pijnmedicatie
• Vaginale pijn komt alleen voor bij oudere vrouwen
• Vaginale pijn heeft altijd te maken met het urologie systeem
• Er is niets dat kan worden gedaan om vaginale pijn te behandelen

Bartholin-cyste en vaginale pijn

Bartholin-cysten (Bartholin-abcessen) ontwikkelen zich wanneer de Bartholin-klieren die verantwoordelijk zijn voor vaginale smering geblokkeerd raken. Deze gevoelige vaginale knobbeltjes bij de vaginale opening raken soms geïnfecteerd, waardoor ze met pus gevuld zijn en pijn veroorzaken. Niet altijd bemerkt een vrouw symptomen op door deze vaginale cyste, maar bij het zitten, lopen of de geslachtsgemeenschap ervaart een vrouw mogelijk wel een pijnlijke vagina. Een warm bad nemen verlicht het ongemak. Bij aanhoudende vaginapijn is contact met een arts nodig.

Bekkenpijn en pijnlijke vagina bij vrouwen

Bekkenpijn is een mogelijke oorzaak van een pijnlijke geslachtsgemeenschap. Dit leidt ook tot plas- en ontlastingsproblemen. Veel oorzaken zijn gekend voor een pijnlijke bekkenbodem zoals een bekkenbodemdisfunctie of levator-spasmen. Hierbij ontstaan krampen van de bekkenbodemspieren als een reflex op andere soorten pijn. Het chronic pelvic syndrome (vergelijkbaar met spataderen, maar in het bekkengebied) en irritatie van de nervus pudendus (een van de hoofdzenuwen in het bekken) leiden mogelijk ook tot bekkenpijn.

Infecties aan vaginale gebied

Schimmelinfecties

Vrouwen lopen een verhoogd risico op vaginitis veroorzaakt door schimmels als ze tijdens de zwangerschap antibiotica of cortisone-medicatie gebruiken en als hun immuunsysteem onderdrukt is door medicijnen of ziekten. Schimmelinfecties zoals vaginale candidiasis veroorzaken zwelling, roodheid, jeuk en pijn aan de vagina, vooral tijdens het vrijen of plassen. De schimmel treft de binnenkant van de vagina, of treft de directe buitenkant van de vagina. In veel gevallen is het mogelijk om de schimmelinfectie te behandelen met een geschikte antischimmelcrème die een arts voorschrijft na een gynaecologisch onderzoek.

Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s)

Een herpesinfectie veroorzaakt ruwe, pijnlijke genitale zweren. Contact met urine verergert het ongemak. Andere seksueel overdraagbare aandoeningen, waaronder gonorroe, chlamydia en trichomoniasis, veroorzaken mogelijk ook vaginale pijn, vaginale jeuk en een brandend gevoel aan de vagina. Seksueel overdraagbare aandoeningen vereisen voorgeschreven geneesmiddelen. Een partner van een patiënt met een soa moet ook steeds getest en behandeld worden om herbesmetting te voorkomen.

Andere infecties

Ook een bacteriële infectie veroorzaakt mogelijk een pijnlijke vagina. Gonorroe en chlamydia zijn voorbeelden van bacteriële infecties die seksueel overdraagbaar zijn. Bacteriële vaginose (aandoening met stinkende afscheiding uit vagina) daarentegen is niet seksueel overdraagbaar. Ook een urineweginfectie leidt mogelijk tot vaginapijn.

Endometriose en pijn in vagina

Endometriose treedt op wanneer het baarmoederslijmvlies groeit op plaatsen buiten de baarmoeder, zoals de buik, het bekkengebied of zelfs de longen. De aandoening creëert chronische ontstekingen en littekens rond weefsels. Endometriose veroorzaakt niet alleen een pijnlijke menstruatie en pijn tijdens de seks, maar leidt soms ook tot onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid). Andere symptomen zijn:

• constipatie
• diarree
• een pijnlijke stoelgang
• misselijkheid
• pijn bij het plassen
• vermoeidheid

Vrouwen met endometriose lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van eierstokkanker. De meest voorkomende tekenen van eierstokkanker omvatten

• aanhoudend opgeblazen gevoel
• aanhoudende buikpijn (chronische buikpijn)
• moeite met eten of sneller vol gevoel
• vaker plassen of dringend moeten urineren

Vrij verkrijgbare pijnstillers verlichten de klachten. Als de problemen aanhouden, zet de arts hormoontherapie of een chirurgische behandeling in, zoals een hysterectomie (chirurgische verwijdering van de baarmoeder).

Vaginale droogheid

Vaginale droogheid is het gevolg van een gebrek aan oestrogeen, dat vooral verschijnt bij vrouwen na de menopauze. Oestrogeen is een groeihormoon dat de bloedtoevoer naar de vagina verbetert, de dikte van de vaginale wand regelt, evenals de elasticiteit en smering van de vagina reguleert. Wanneer er niet genoeg oestrogeen door het lichaam stroomt, bijvoorbeeld door het nemen van de anticonceptiepil, het geven van borstvoeding of door het doorlopen van de menopauze, ontstaat sneller vaginapijn. Als de vagina niet meer zoals vroeger gesmeerd wordt, schrijft een arts mogelijk een middel voor of verandert hij de anticonceptiemethode zodat een vrouw het comfortabeler krijgt.

Vulvodynie en vaginapijn

Vulvodynie duidt op chronische vaginale pijn zonder een aanwijsbare oorzaak. Vrouwen met vulvodynie ervaren hierbij pijn aan de vulva, de uitwendige geslachtsorganen. De arts diagnosticeert vulvodynie wanneer de pijnklachten minstens drie maanden aanhouden. De onderliggende oorzaak is onbekend, maar de aandoening veroorzaakt een pijnlijke geslachtsgemeenschap en gewaarwordingen van rauwheid, kloppingen, een brandend gevoel, een stekend gevoel en een jeukend gevoel aan de vulva. Fysiotherapie kan de klachten verminderen. Bij een zenuwbeschadiging en pijnlijke vulva kan een arts ook een ingreep overwegen, zoals een vulvectomie.

Vrouwen met vaginale pijn en wanneer een arts bezoeken?

Als pijn aan de vagina aanhoudt en gepaard gaat met andere symptomen, kan dit wijzen op een ernstiger probleem. Vrouwen moeten onmiddellijk een arts raadplegen bij:

• extreme vaginale pijn
• koorts
• onverklaarbare vaginale bloedingen
• ongewone afscheiding uit vagina
• last van plas- of ontlastingsproblemen
• ongewone uitslag

Voor een afspraak met een arts kunnen vrouwen medische geschiedenis en symptomen bijhouden. Dit helpt bij een juiste diagnose en behandeling. Artsen stellen vaak een gynaecologisch onderzoek voor, en wanneer nodig, wordt een echografie of bloedonderzoek uitgevoerd om meer te weten te komen over de oorzaak van vaginale pijn.

Tips om vaginale pijn te voorkomen

Bij een hoge risico op vaginale pijn kunnen vrouwen de volgende tips gebruiken om het risico te verminderen:

• enkel katoenen ondergoed dragen
• regelmatig plassen na seks
• zorgvuldig het vaginale gebied reinigen
• gewenste seksueel contact altijd veilig hebben
• een gezonde levensstijl aanhouden

De arts kan bij de symptomen en aandoeningen met de vrouwen samenwerken om passende behandelingen in te zetten.

Praktische omgangstips bij vaginale pijn

Oorzaken identificeren en pijnverlichting

Vaginale pijn kan verschillende oorzaken hebben, zoals infecties, hormonale veranderingen, of verwondingen. Het is belangrijk om eerst de oorzaak van de pijn te identificeren door een arts te raadplegen, zodat de juiste behandeling kan worden voorgeschreven. Dit kan het gebruik van antibacteriële of schimmelwerende medicijnen omvatten bij infecties, of het gebruik van lokaal verwarmende kompressen of pijnstillers om tijdelijke verlichting te bieden.

Het is ook belangrijk om irritante stoffen, zoals geparfumeerde producten of agressieve reinigingsmiddelen, te vermijden, omdat deze de vaginale huid kunnen irriteren. Het dragen van ademende, katoenen onderkleding en het vermijden van strakke kleding kan helpen om de pijn te verlichten.

Psychologische ondersteuning en relaties

Vaginale pijn kan een impact hebben op de seksuele gezondheid en het zelfvertrouwen. Het is belangrijk om open communicatie te hebben met de partner over de pijn en mogelijke aanpassingen tijdens seksuele activiteit. In sommige gevallen kan het nuttig zijn om een seksuoloog of psycholoog te raadplegen om met de emotionele impact van vaginale pijn om te gaan.

Daarnaast kunnen veranderingen in levensstijl, zoals het verlagen van stressniveaus en het bevorderen van ontspanning, bijdragen aan het verlichten van de pijn. Regelmatige lichaamsbeweging en een gezond voedingspatroon kunnen ook bijdragen aan de algehele gezondheid en het verminderen van ontstekingen die de pijn kunnen verergeren.

Misvattingen rond vaginale pijn

Vaginale pijn is een veelvoorkomend en vaak ongemakkelijk probleem dat verschillende oorzaken kan hebben. Er zijn echter veel misvattingen over de oorzaken en behandelingen van deze pijn. In dit artikel worden enkele van de meest voorkomende misvattingen besproken en verduidelijkt.

Vaginale pijn is altijd een teken van infectie

Een veelvoorkomende misvatting is dat vaginale pijn altijd veroorzaakt wordt door een infectie, zoals een huidinfectie of een andere bacteriële infectie. Hoewel infecties inderdaad vaginale pijn kunnen veroorzaken, zijn er ook andere oorzaken, zoals hormonale veranderingen, een trauma of zelfs psychologische factoren die kunnen bijdragen aan pijn in dit gebied. Het is belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose, zodat de oorzaak van de pijn kan worden vastgesteld.

Vaginale pijn is normaal tijdens de menstruatie

Sommige vrouwen denken dat vaginale pijn tijdens de menstruatie normaal is en niets om zich zorgen over te maken. Hoewel menstruatiepijn vaak voorkomt, is het belangrijk te weten dat hevige of langdurige pijn niet altijd normaal is. Pijn die niet verlicht kan worden met pijnstillers of die gepaard gaat met andere symptomen zoals hoofdpijn, koorts of onregelmatige bloeding kan wijzen op een onderliggende aandoening die medische aandacht vereist.

Alle vaginale pijn is gerelateerd aan seksuele activiteit

Er wordt vaak gedacht dat vaginale pijn alleen optreedt na seksuele activiteit, maar dit is niet altijd het geval. Vaginale pijn kan ook het gevolg zijn van andere factoren, zoals vaginale droogte, allergieën voor bepaalde producten of het dragen van te strakke kleding. Het is belangrijk om te begrijpen dat de oorzaak van de pijn kan variëren en dat een arts kan helpen de juiste oorzaak vast te stellen.

Vaginale pijn kan altijd worden verlicht met pijnmedicatie

Veel mensen denken dat het innemen van pijnstillers altijd voldoende is om vaginale pijn te verlichten. Hoewel pijnmedicatie, zoals medicatie of ontstekingsremmers, tijdelijk verlichting kan bieden, lost het geen onderliggende oorzaak van de pijn op. Het is cruciaal om de oorzaak van de pijn te begrijpen en gerichte behandelingen te overwegen, zoals hormoontherapie, fysiotherapie of zelfs een verandering in het dieet, afhankelijk van de diagnose.

Vaginale pijn komt alleen voor bij oudere vrouwen

Er bestaat een misvatting dat vaginale pijn alleen een probleem is voor oudere vrouwen, vooral na de menopauze. Hoewel het waar is dat hormonale veranderingen tijdens de menopauze de vaginale gezondheid kunnen beïnvloeden, kunnen vrouwen van alle leeftijden last hebben van vaginale pijn. Dit kan het gevolg zijn van verschillende oorzaken, zoals infecties, hormonale onevenwichtigheden, of zelfs stress en angst die de vaginale spieren kunnen beïnvloeden.

Vaginale pijn heeft altijd te maken met het urologie systeem

Vaginale pijn wordt vaak geassocieerd met het urologische systeem, maar de oorzaak kan ook voortkomen uit andere systemen in het lichaam. Bijvoorbeeld, pijn die wordt veroorzaakt door de darmen, zoals bij het prikkelbare darmsyndroom (PDS), kan doorstralen naar het vaginale gebied. Evenzo kunnen aandoeningen van het zenuwstelsel of de spieren, zoals bekkenbodemdisfunctie, vaginale pijn veroorzaken. Het is dus belangrijk om een breed scala aan mogelijke oorzaken te overwegen.

Er is niets dat kan worden gedaan om vaginale pijn te behandelen

Ten slotte is er de misvatting dat vaginale pijn niets is waar je iets aan kunt doen. In werkelijkheid zijn er verschillende behandelingsopties beschikbaar, afhankelijk van de oorzaak van de pijn. Behandelmethoden kunnen variëren van medicijnen en fysiotherapie tot veranderingen in levensstijl of voeding, zoals het kiezen voor een evenwichtig voedingspatroon of het vermijden van irriterende stoffen in hygiëneproducten.

Vaginale pijn is een veelvoorkomend probleem, maar het is belangrijk om niet te snel te oordelen over de oorzaak. Door goed geïnformeerd te zijn over de mogelijke oorzaken en behandelingen, kunnen vrouwen betere beslissingen nemen over hun gezondheid en snel de juiste zorg krijgen.

Lees verder

• Vaginakanker: Kanker in vagina met vaginale bloedingen
• Vaginale candidiasis: Schimmelinfectie aan vaginale gebied
• Bartholin-abces: Pijnlijk abces in klieren aan vaginaopening
• Vaginale droogheid: Oorzaken van droogte van vagina
• Vaginale knobbeltjes: Oorzaken van bultjes op vaginagebied