Vrouwelijke onvruchtbaarheid (infertiliteit bij vrouwen)

Onvruchtbaarheid bij vrouwen (vrouwelijke infertiliteit) wordt gedefinieerd als het onvermogen om zwanger te worden na één jaar van regelmatige, onbeschermde geslachtsgemeenschap bij vrouwen jonger dan 35 jaar. Bij vrouwen ouder dan 35 jaar spreekt men van onvruchtbaarheid als zwangerschap uitblijft na zes maanden van regelmatige, onbeschermde seks. Ongeveer een derde van de gevallen van onvruchtbaarheid is te wijten aan factoren bij de vrouw. Vaak liggen problemen met de eisprong of de eileiders aan de basis van vrouwelijke onvruchtbaarheid, maar er zijn ook andere oorzaken bekend. Verschillende aandoeningen en omgevingsfactoren kunnen de kans op vrouwelijke infertiliteit verhogen. De behandeling van vrouwelijke onvruchtbaarheid hangt af van de onderliggende oorzaak. Soms zijn enkele wijzigingen in de levensstijl voldoende om de vruchtbaarheid te verhogen, maar in andere gevallen is een medische, medicamenteuze of chirurgische behandeling nodig om zwanger te raken.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van problemen om zwanger te raken
• Infecties
• Problemen met de eileiders
• Problemen met de eisprong
• Problemen met de rijping van eicellen
• Problemen met de menstruatiecyclus
• Structurele problemen van het voortplantingssysteem
• Onbekende oorzaak
• Risicofactoren van onvruchtbaarheid bij vrouwen
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Risicogroepen
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Eisprong
• Baarmoeder en eileiders
• Behandeling van vrouwelijke onvruchtbaarheid
• Veranderingen in levensstijl
• Medicatie
• Chirurgie
• Kunstmatige bevruchting
• Nieuwe behandelingsopties en technologieën
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met vrouwelijke onvruchtbaarheid
• Zoek medische hulp voor een grondige evaluatie
• Overweeg vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF
• Beheer stress en let op je mentale welzijn
• Gezonde voeding en lichaamsbeweging kunnen helpen
• Houd rekening met controleafspraken en opvolging
• Maak gebruik van ondersteunende netwerken
• Misvattingen rond vrouwelijke onvruchtbaarheid
• Onvruchtbaarheid betekent niet dat een zwangerschap onmogelijk is
• Onvruchtbaarheid wordt niet alleen door hormonale problemen veroorzaakt
• Een gezonde levensstijl garandeert geen vruchtbaarheid
• Overgewicht en ondergewicht kunnen de vruchtbaarheid beïnvloeden
• Psychische factoren kunnen een rol spelen bij onvruchtbaarheid
• Vruchtbaarheidsproblemen worden niet altijd door de vrouw veroorzaakt
• Onvruchtbaarheid is niet altijd definitief

Epidemiologie

De epidemiologie van vrouwelijke onvruchtbaarheid verwijst naar het voorkomen, de distributie en de risicofactoren die bijdragen aan onvruchtbaarheid bij vrouwen wereldwijd en in specifieke populaties. Onvruchtbaarheid wordt gedefinieerd als het onvermogen om na een jaar onbeschermde seksuele activiteit zwanger te worden.

Prevalentie
Vrouwelijke onvruchtbaarheid komt voor bij een aanzienlijk aantal vrouwen wereldwijd. Schattingen suggereren dat ongeveer 10-15% van de paren te maken heeft met onvruchtbaarheid, waarbij ongeveer 30-40% van de gevallen aan de vrouwelijke kant liggen. Dit kan variëren afhankelijk van geografische, culturele en sociaaleconomische factoren.

Leeftijdsgebonden effecten
Vrouwelijke vruchtbaarheid neemt af met de leeftijd. Dit proces begint meestal na de leeftijd van 30 jaar en verslechtert aanzienlijk na de leeftijd van 35 jaar. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een afname van het aantal en de kwaliteit van de eieren.

Geografische en sociale variatie
Er zijn aanzienlijke verschillen in de prevalentie van vrouwelijke onvruchtbaarheid op basis van geografische regio, economische status en toegang tot gezondheidszorg. Vrouwen in ontwikkelingslanden hebben vaak minder toegang tot vruchtbaarheidsbehandelingen, wat hun kansen op vruchtbaarheid kan beïnvloeden.

Mechanisme

De mechanismen die bijdragen aan vrouwelijke onvruchtbaarheid kunnen complex en gevarieerd zijn, met invloeden van genetica, hormonale onevenwichtigheden, anatomische afwijkingen en omgevingsfactoren.

Hormonale verstoringen
Onregelmatigheden in de productie van hormonen zoals FSH (follikelstimulerend hormoon), LH (luteïniserend hormoon) en oestrogeen kunnen de ovulatie verstoren en zo bijdragen aan onvruchtbaarheid. Polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) is een van de meest voorkomende oorzaken van hormonale onbalans.

Anatomische afwijkingen
Problemen zoals blokkades in de eileiders, endometriose of fibromen kunnen de kans op zwangerschap aanzienlijk verminderen. Deze aandoeningen belemmeren de normale voortgang van eicellen en sperma, wat leidt tot onvruchtbaarheid.

Levensstijl en omgevingsfactoren
Levensstijlfactoren zoals roken, overmatig alcoholgebruik, slecht voedingspatroon en overgewicht kunnen het reproductieve systeem beïnvloeden en de vruchtbaarheid verminderen. Omgevingsfactoren zoals blootstelling aan toxines en chemische stoffen kunnen eveneens een negatieve invloed hebben.

Oorzaken van problemen om zwanger te raken

In ongeveer een derde van de gevallen is onvruchtbaarheid te wijten aan een probleem bij de vrouw. Nog eens een derde van de gevallen is het gevolg van mannelijke onvruchtbaarheid. In de overige gevallen is de oorzaak onbekend of te wijten aan beide partners.

Voor een succesvolle bevruchting zijn verschillende stappen nodig. Eerst moet een eicel vrijkomen uit de eierstokken van de vrouw (ovulatie). Daarna reist de eicel naar de eileiders, waar het sperma van de man de eicel kan bevruchten. Na de bevruchting reist het eicelletje door de eileiders naar de baarmoeder, waar het zich in de baarmoederwand nestelt en begint aan de foetale ontwikkeling die ongeveer veertig weken duurt.

Infecties

Onbehandelde seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) kunnen de kans op onvruchtbaarheid bij vrouwen vergroten. Chronische infecties van de baarmoederhals en chirurgische behandelingen van baarmoederhalsletsels, veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), kunnen eveneens leiden tot onvruchtbaarheid.

Problemen met de eileiders

Als de eileiders beschadigd of geblokkeerd zijn, wordt het moeilijk voor de eicel om bevrucht te worden of om naar de baarmoeder te reizen. Mogelijke oorzaken hiervan zijn:

• Aangeboren afwijkingen
• Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Een eileiderontsteking
• Eerdere operaties die de bekkenstructuren hebben veranderd of littekenweefsel in het bekkengebied hebben veroorzaakt
• Endometriose

Problemen met de eisprong

Als de eicel niet vrijkomt uit de follikel in de eierstok, is zwangerschap niet mogelijk. Factoren die dit kunnen veroorzaken zijn onder andere:

• Eetstoornissen zoals anorexia nervosa of boulimie
• Endocriene aandoeningen, zoals schildklieraandoeningen of problemen met de hypothalamus, die de hormonale balans beïnvloeden
• Eierstok- of gynaecologische aandoeningen zoals eierstokcysten, eierstokkanker, primaire ovariële insufficiëntie of het polycysteus ovarium syndroom (PCOS)
• Hormonale aandoeningen

Problemen met de rijping van eicellen

Obesitas, het polycysteus ovarium syndroom (PCOS) en een tekort aan specifieke eiwitten die nodig zijn voor de rijping van eicellen kunnen leiden tot onvruchtbaarheid bij vrouwen.

Problemen met de menstruatiecyclus

De menstruatiecyclus is het proces dat het vrouwelijk lichaam voorbereidt op een zwangerschap. De cyclus bestaat uit verschillende fasen, en problemen in een van deze fasen kunnen leiden tot moeilijkheden om zwanger te worden of zelfs tot onvruchtbaarheid.

Structurele problemen van het voortplantingssysteem

Structurele afwijkingen in de eileiders of de baarmoeder kunnen vrouwelijke onvruchtbaarheid veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn poliepen, vleesbomen, littekenweefsel, en endometriose.

Onbekende oorzaak

Soms kan de arts geen duidelijke oorzaak van de onvruchtbaarheid vaststellen. Mogelijk speelt een combinatie van factoren bij beide partners een rol. In sommige gevallen lost het probleem zich spontaan op, maar soms is een behandeling nodig om de vruchtbaarheid te verbeteren.

Risicofactoren van onvruchtbaarheid bij vrouwen

Aandoeningen

Verschillende aandoeningen kunnen de kans op onvruchtbaarheid bij vrouwen vergroten. Deze aandoeningen omvatten:

• Aandoeningen en afwijkingen aan de baarmoeder en baarmoederhals
• Appendicitis (ontsteking van de appendix, ook wel het wormvormig aanhangsel van de blindedarm genoemd), met complicaties zoals een gescheurde appendix
• Artritis (gewrichtsontsteking die symptomen zoals gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid, en gezwollen gewrichten kan veroorzaken)
• Astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen)
• Auto-immuun hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier)
• Chirurgische ingrepen aan het bekkengebied, waaronder baarmoederchirurgie
• Colitis ulcerosa (chronische darmziekte gekenmerkt door diarree)
• De menopauze
• De ziekte van Crohn (aandoening met symptomen zoals diarree en buikpijn)
• De ziekte van Cushing (kenmerkt zich door een overproductie van cortisol in het lichaam)
• Bekkenontsteking
• Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Een eileiderontsteking
• HIV-infectie
• Hoge bloeddruk
• Een nierziekte, zoals nierfalen
• Een vaginale obstructie
• Eetstoornissen
• Eierstokkanker
• Endometriose
• Genetische factoren
• Hersenproblemen: epilepsie, hypofysetumoren, en hypothalamische disfunctie
• Hyperprolactinemie (verhoogde prolactinewaarden in het bloed)
• Het Asherman-syndroom (verklevingen in de baarmoeder)
• Polycysteus ovarium syndroom (PCOS)
• Levercirrose
• Lupus
• Primaire ovariële insufficiëntie
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), zoals chlamydia en gonorroe
• Sikkelcelanemie (bloedziekte van de rode bloedcellen)
• Stress
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Vaginisme (onwillekeurige samentrekkingen van de spieren rond de vagina)
• Verklevingen in het bekkengebied
• Vleesbomen (myomen) in de baarmoeder

Omgevingsfactoren

Naast medische aandoeningen kunnen ook omgevingsfactoren bijdragen aan vrouwelijke onvruchtbaarheid. Deze omvatten:

• Alcoholgebruik
• Bepaalde medicijnen, zoals sommige antidepressiva en chemotherapie medicijnen
• Beroepsmatige blootstelling aan hoge temperaturen, giftige stoffen, chemicaliën, pesticiden, straling, en constante stress
• Caféïneconsumptie
• Gewicht: zowel ondergewicht als overgewicht (zwaarlijvigheid) kunnen de vruchtbaarheid beïnvloeden
• Kankerbehandelingen, zoals chemotherapie en radiotherapie
• Leeftijd: Onvruchtbaarheid komt vaker voor bij vrouwen ouder dan 35 jaar
• Overmatig bewegen (kan leiden tot ernstig verlies van lichaamsvet en daardoor afwezigheid van eisprong)
• Roken
• Zeer hoge of zeer lage niveaus van lichaamsvet (wat kan resulteren in een afwezigheid van eisprong)

Risicogroepen

Bepaalde vrouwen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van onvruchtbaarheid door genetische, medische of omgevingsfactoren.

Vrouwen boven de 35 jaar
Vrouwen boven de 35 jaar hebben een aanzienlijk verhoogd risico op onvruchtbaarheid, vooral als ze geen medische interventie ondergaan. De afname van eikwaliteit en hormonale verstoringen dragen bij aan dit verhoogde risico.

Vrouwen met een geschiedenis van medische aandoeningen
Vrouwen met een medische voorgeschiedenis van aandoeningen zoals PCOS, endometriose, of infecties die het voortplantingssysteem beïnvloeden, lopen een hoger risico op onvruchtbaarheid.

Vrouwen met een ongezonde levensstijl
Ongezonde gewoonten, zoals roken, alcoholgebruik en een slecht dieet, kunnen de kans op een succesvolle zwangerschap verkleinen. Vrouwen die in omgevingen werken met hoge blootstelling aan schadelijke stoffen lopen een verhoogd risico op onvruchtbaarheid.

Geassocieerde symptomen

Vrouwelijke onvruchtbaarheid kan gepaard gaan met verschillende geassocieerde symptomen die helpen bij het identificeren van de onderliggende oorzaken en het stellen van een diagnose. Deze symptomen kunnen variëren, afhankelijk van de aard van de aandoening die onvruchtbaarheid veroorzaakt.

Onregelmatige menstruatie
Een van de meest voorkomende geassocieerde symptomen is een onregelmatige menstruatiecyclus. Vrouwen die onvruchtbaar zijn, kunnen onregelmatige of uitgestelde menstruaties ervaren. Dit kan wijzen op hormonale disbalans, polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) of andere reproductieve problemen.

Pijnlijke menstruatie
Pijnlijke menstruatie, ook wel dysmenorroe genoemd, kan duiden op aandoeningen zoals endometriose of myomen (goedaardige tumoren in de baarmoeder). Deze aandoeningen kunnen de vruchtbaarheid belemmeren door de normale functie van het voortplantingssysteem te verstoren.

Pijn bij geslachtsgemeenschap
Vrouwen met onvruchtbaarheid kunnen ook pijn ervaren tijdens of na geslachtsgemeenschap. Dit kan een teken zijn van endometriose, infecties of andere anatomische afwijkingen die de voortplantingsorganen beïnvloeden. Pijn kan de kans op succesvolle bevruchting verminderen, vooral als het gepaard gaat met andere symptomen zoals onregelmatige menstruatie of hevige menstruatiepijn.

Veranderingen in het vaginale slijm
Onregelmatigheden in het vaginale slijm, zoals een afname van de hoeveelheid of een verandering in de consistentie, kunnen duiden op hormonale problemen. Bij een gezonde vruchtbare vrouw varieert het slijm gedurende de menstruatiecyclus. Onvruchtbare vrouwen kunnen een afwijking in deze patronen ervaren, wat het vermogen van sperma om het ei te bereiken kan beïnvloeden.

Alarmsymptomen

Verschillende alarmsymptomen kunnen wijzen op onderliggende problemen met de vruchtbaarheid bij vrouwen.

Onregelmatige menstruatiecyclus
Een van de meest voorkomende symptomen van vrouwelijke onvruchtbaarheid is een onregelmatige menstruatiecyclus. Dit kan wijzen op een hormonale onbalans of andere medische aandoeningen die de vruchtbaarheid beïnvloeden.

Pijn bij de menstruatie
Intense pijn bij de menstruatie kan een indicatie zijn van aandoeningen zoals endometriose, wat kan leiden tot vruchtbaarheidsproblemen.

Verlies van vruchtbaarheid door leeftijd
Als een vrouw ouder wordt, kan een afname van vruchtbaarheid gepaard gaan met een afname van de regelmaat van de menstruatiecyclus en andere hormonale veranderingen.

Diagnose en onderzoeken

(anno augustus 2024)
Tijdens het eerste bezoek aan de arts krijgen zowel de man als de vrouw een uitgebreid evaluatiegesprek. Hierbij worden de symptomen en de medische geschiedenis besproken. De arts onderzoekt lichamelijke problemen die onvruchtbaarheid kunnen veroorzaken. Dit kan onder andere door middel van een urineonderzoek of bloedonderzoek om eventuele infecties of hormonale problemen op te sporen. Genetische tests kunnen worden uitgevoerd om mutaties te detecteren die verband houden met vrouwelijke onvruchtbaarheid. Verder voert de arts een lichamelijk en gynaecologisch onderzoek uit, waarbij mogelijk een uitstrijkje wordt genomen. Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig om de specifieke oorzaak van de vrouwelijke onvruchtbaarheid vast te stellen.

Eisprong

Om te bepalen of een vrouw een eisprong heeft, voert de arts verschillende onderzoeken uit. Dit kan onder andere door het monitoren van de basale lichaamstemperatuur, die stijgt tijdens de ovulatie en verhoogd blijft in de tweede helft van de cyclus en tijdens een mogelijke zwangerschap. De vrouw meet dagelijks haar temperatuur en noteert deze op een grafiek. Een endometriumbiopsie (weefselmonster van de baarmoederbekleding) kan helpen vaststellen of de eisprong veranderingen in het baarmoederslijmvlies heeft veroorzaakt. Verder kan een serum progesteron test worden uitgevoerd om te bevestigen of er sprake is van een eisprong.

Baarmoeder en eileiders

De arts test de werking van de baarmoeder en eileiders door middel van verschillende onderzoeken. Een hysterosalpingografie (een contrast-röntgenfoto) van de baarmoeder en eileiders kan worden uitgevoerd om te controleren op blokkades of afwijkingen. Een transvaginale echografie kan nodig zijn, waarbij een sonde in de vagina wordt ingebracht om beelden van de bekkenorganen te maken. Verder kan een hysteroscopie worden uitgevoerd, waarbij een dunne buis met een camera via de baarmoederhals in de baarmoeder wordt ingebracht om deze van binnen te inspecteren. Tot slot kan een laparoscopie worden uitgevoerd. Bij deze procedure wordt een klein apparaat met een camera via incisies in de buik ingebracht om de eileiders, eierstokken en baarmoeder te bekijken.

Behandeling van vrouwelijke onvruchtbaarheid

(anno augustus 2024)
De behandeling van vrouwelijke onvruchtbaarheid is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan variëren van levensstijlaanpassingen tot medicatie en chirurgische ingrepen. Sommige behandelingen kunnen kostbaar en langdurig zijn.

Veranderingen in levensstijl

Aanpassingen in de timing van seksuele activiteit op basis van het ovulatiepatroon kunnen de vruchtbaarheid verbeteren. Het handhaven van een gezond gewicht is essentieel. Vrouwen dienen overmatige lichaamsbeweging, tabak en alcohol te vermijden en hun cafeïneconsumptie te beperken. Het verminderen van stress en het zoeken naar professionele hulp bij depressie kan eveneens bijdragen aan een verbeterde vruchtbaarheid.

Medicatie

Als een vrouw geen eisprong heeft, kan de arts medicijnen voorschrijven die de eisprong opwekken. Deze medicijnen kunnen de kans op een meerlingenzwangerschap verhogen. Hormonen kunnen worden gebruikt om hormonale onbalansen, endometriose of een korte menstruatiecyclus te behandelen. Antibiotica kunnen worden voorgeschreven voor het behandelen van infecties die de vruchtbaarheid beïnvloeden.

Chirurgie

Als de eileiders geblokkeerd zijn, kan een operatie noodzakelijk zijn om deze te openen. Chirurgie kan ook vereist zijn om eierstokcysten, vleesbomen of littekenweefsel te verwijderen, of om andere organen te repareren die bijdragen aan onvruchtbaarheid.

Kunstmatige bevruchting

Artsen kunnen kunstmatige voortplantingstechnieken gebruiken, zoals het inbrengen van mannelijk sperma en eicellen of embryo's in een laboratoriumomgeving om de bevruchting te bevorderen. De eicellen en sperma kunnen afkomstig zijn van de vrouw en haar partner of gedoneerd zijn.

Nieuwe behandelingsopties en technologieën

Recentelijk zijn er nieuwe behandelingsopties en technologieën ontwikkeld voor de behandeling van vrouwelijke onvruchtbaarheid:

• Intra-uteriene inseminatie (IUI): Hierbij wordt sperma rechtstreeks in de baarmoeder ingebracht om de kans op bevruchting te vergroten.
• In-vitrofertilisatie (IVF): Dit omvat het bevruchten van eicellen met sperma buiten het lichaam en vervolgens het inbrengen van de embryo's in de baarmoeder.
• Genetische screening: Nieuwe technologieën zoals Pre-implantatie Genetische Testen (PGT) kunnen helpen bij het selecteren van embryo's zonder genetische afwijkingen.

Elke behandeling en technologie wordt gekozen op basis van de specifieke behoeften en omstandigheden van de patiënt. Het is belangrijk om samen met een specialist te bepalen welke aanpak het meest geschikt is.

Prognose

De prognose van vrouwelijke onvruchtbaarheid varieert sterk, afhankelijk van de onderliggende oorzaak, de leeftijd van de vrouw, en de behandelingsopties die beschikbaar zijn.

Behandelbaarheid
In veel gevallen kunnen vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF, hormoontherapie, of laparoscopie (voor aandoeningen zoals endometriose) de kansen op zwangerschap verbeteren. De effectiviteit van deze behandelingen is echter afhankelijk van factoren zoals de leeftijd van de vrouw en de ernst van de onderliggende aandoening.

Langetermijnkansen
Vrouwen die te maken hebben met onvruchtbaarheid, kunnen vaak met de juiste medische interventies zwanger worden. Echter, in sommige gevallen, zoals bij vrouwen boven de 40, kunnen de kansen op een succesvolle zwangerschap verminderd zijn.

Complicaties

Vrouwelijke onvruchtbaarheid kan niet alleen leiden tot het onvermogen om zwanger te worden, maar ook tot een aantal complicaties die zowel lichamelijk als emotioneel ingrijpend kunnen zijn. Het is belangrijk om te begrijpen welke complicaties mogelijk zijn, zodat er tijdig passende maatregelen genomen kunnen worden.

Psychologische impact
Vrouwelijke onvruchtbaarheid kan leiden tot aanzienlijke psychologische stress, angst en depressie. De ervaring van herhaalde miskramen of het niet kunnen verwezenlijken van het verlangen om een kind te krijgen, kan een emotionele tol eisen. Dit kan ook de relaties beïnvloeden, zowel met de partner als met familie en vrienden.

Fysieke complicaties door behandelingen
Vruchtbaarheidsbehandelingen, zoals in-vitrofertilisatie (IVF) of hormoontherapie, kunnen zelf complicaties veroorzaken. Dit kan variëren van het risico op meerdere zwangerschappen (twins of meer) tot ovariumhyperstimulatiesyndroom (OHSS), een aandoening die optreedt bij het stimuleren van de eierstokken om meerdere eicellen te produceren.

Verhoogd risico op zwangerschapscomplicaties
Vrouwen die vruchtbaarheidsbehandelingen ondergaan, hebben vaak een verhoogd risico op zwangerschapscomplicaties, zoals vroeggeboorte, pre-eclampsie (hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap), en zwangerschapsdiabetes. Deze complicaties kunnen de gezondheid van zowel de moeder als het kind bedreigen.

Chronische aandoeningen als gevolg van onderliggende oorzaken
Aandoeningen zoals endometriose en polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) kunnen niet alleen de vruchtbaarheid beïnvloeden, maar ook leiden tot chronische pijn, hormonale onbalans en verhoogde gezondheidsrisico's, zoals hart- en vaatziekten en diabetes. Het beheersen van deze aandoeningen kan essentieel zijn om verdere complicaties te voorkomen.

Preventie

Hoewel sommige oorzaken van vrouwelijke onvruchtbaarheid buiten de controle liggen, kunnen bepaalde preventieve maatregelen het risico op onvruchtbaarheid helpen verminderen.

Gezonde levensstijl
Vrouwen die een gezonde levensstijl hanteren, met een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging, en het vermijden van schadelijke stoffen zoals sigarettenrook en alcohol, hebben een grotere kans op vruchtbaarheid.

Medische monitoring
Vroege detectie van aandoeningen zoals endometriose, PCOS, of infecties die de vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden, kan helpen om tijdig behandelingen te starten en vruchtbaarheid te behouden.

Gezonde gewicht
Vrouwen die overgewicht of obesitas hebben, kunnen hun vruchtbaarheid verbeteren door gewicht te verliezen en een gezond lichaamsgewicht te behouden. Dit vermindert de risico's op hormonale disbalans en verbetert de algehele gezondheid.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met vrouwelijke onvruchtbaarheid

Vrouwelijke onvruchtbaarheid kan door diverse factoren worden veroorzaakt, zoals hormonale onevenwichtigheden, verstoringen in de eileiders, of problemen met de eierstokken. De impact op de mentale en fysieke gezondheid kan groot zijn, maar er zijn verschillende benaderingen om hiermee om te gaan en mogelijke behandelingsopties te verkennen.

Zoek medische hulp voor een grondige evaluatie

De eerste stap is altijd het raadplegen van een arts die gespecialiseerd is in gynaecologie of reproductieve gezondheid. Door middel van beeldvormende onderzoeken kan de oorzaak van de onvruchtbaarheid geïdentificeerd worden. Dit helpt bij het bepalen van de meest geschikte behandelingsopties. Het kan ook nuttig zijn om tests te ondergaan voor hormonale disbalansen of eventuele afwijkingen in de voortplantingsorganen.

Overweeg vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF

Voor vrouwen met onvruchtbaarheid kan vruchtbaarheidsbehandeling, zoals in-vitrofertilisatie (gynaecologie), een oplossing zijn. IVF kan helpen om de kans op zwangerschap te vergroten, vooral wanneer er sprake is van obstructie in de eileiders of wanneer hormonale problemen een belemmering vormen. Bespreek met je arts of IVF een optie voor jou is.

Beheer stress en let op je mentale welzijn

Onvruchtbaarheid kan een emotioneel belastende ervaring zijn. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan je mentale gezondheid en stress te beheersen. Overweeg mentale gezondheid en ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen. Het vinden van manieren om mentaal sterk te blijven kan je helpen bij het omgaan met de emotionele ups en downs die kunnen optreden.

Gezonde voeding en lichaamsbeweging kunnen helpen

Een evenwichtig voedingspatroon is essentieel voor een goede reproductieve gezondheid. Zorg ervoor dat je voeding rijk is aan vitaminen en mineralen die belangrijk zijn voor vruchtbaarheid, zoals foliumzuur, vitamine D en omega-3-vetzuren. Regelmatige lichaamsbeweging kan ook bijdragen aan een gezond gewicht, wat op zijn beurt de kans op zwangerschap kan vergroten. Overweeg gezonde voeding en vitaminen die specifiek gericht zijn op het verbeteren van de vruchtbaarheid.

Houd rekening met controleafspraken en opvolging

Na een diagnose van vrouwelijke onvruchtbaarheid is het belangrijk om regelmatig terug te keren voor controleafspraken en vervolgbezoeken bij je arts. Dit zorgt ervoor dat je voortgang wordt gemonitord en dat behandelingsopties indien nodig worden aangepast. Het volgen van een duidelijk behandelplan kan je kansen op succes vergroten.

Maak gebruik van ondersteunende netwerken

Het delen van ervaringen met anderen die hetzelfde doormaken kan waardevolle emotionele steun bieden. Zoek ondersteuningsgroepen voor vrouwen die met onvruchtbaarheid te maken hebben. Ook online communities kunnen je helpen om met anderen in contact te komen en steun te vinden, wat een positieve invloed kan hebben op je mentale en emotionele welzijn.

Misvattingen rond vrouwelijke onvruchtbaarheid

Onvruchtbaarheid betekent niet dat een zwangerschap onmogelijk is

Veel patiënten denken dat een diagnose van onvruchtbaarheid betekent dat ze nooit zwanger kunnen worden. In werkelijkheid betekent onvruchtbaarheid dat de kans op een natuurlijke conceptie verlaagd is, maar niet uitgesloten. Met de juiste medische begeleiding, vruchtbaarheidsbehandelingen en veranderingen in levensstijl kunnen sommige vrouwen alsnog een zwangerschap bereiken. Het is daarom belangrijk om de mogelijke opties met een specialist te bespreken.

Onvruchtbaarheid wordt niet alleen door hormonale problemen veroorzaakt

Veel mensen denken dat vrouwelijke onvruchtbaarheid uitsluitend te maken heeft met hormonale stoornissen, zoals een probleem met de schildklier of eierstokhormonen. Hoewel hormonale disbalansen een rol kunnen spelen, kunnen ook andere factoren zoals eileiderafsluiting, baarmoederafwijkingen of genetische oorzaken bijdragen aan fertiliteitsproblemen. Daarom is een grondige medische evaluatie noodzakelijk om de precieze oorzaak vast te stellen.

Een gezonde levensstijl garandeert geen vruchtbaarheid

Sommige vrouwen geloven dat een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en een gezonde levensstijl voldoende zijn om vruchtbaarheidsproblemen te voorkomen. Hoewel deze factoren zeker een positieve invloed kunnen hebben, zijn er veel medische aandoeningen en genetische factoren die onvruchtbaarheid kunnen veroorzaken, ongeacht hoe gezond iemand leeft. Het is daarom belangrijk om bij aanhoudende vruchtbaarheidsproblemen medisch advies in te winnen.

Overgewicht en ondergewicht kunnen de vruchtbaarheid beïnvloeden

Sommige vrouwen onderschatten de impact van lichaamsgewicht op hun vruchtbaarheid. Zowel overgewicht als ondervoeding kunnen de hormonale balans verstoren en de ovulatie beïnvloeden. Vrouwen met een extreem laag of hoog BMI hebben een verhoogd risico op menstruatiestoornissen en verminderde vruchtbaarheid. Gewichtsmanagement onder medische begeleiding kan in sommige gevallen helpen om de kans op conceptie te vergroten.

Psychische factoren kunnen een rol spelen bij onvruchtbaarheid

Niet iedereen is zich ervan bewust dat psychologische stress en mentale gezondheid een rol kunnen spelen bij vruchtbaarheidsproblemen. Langdurige stress kan de hormonale balans beïnvloeden en de eisprong verstoren. Hoewel stress alleen meestal geen directe oorzaak van onvruchtbaarheid is, kan het wel bijdragen aan een verminderde kans op zwangerschap. Ontspanningstechnieken en psychologische begeleiding kunnen in sommige gevallen ondersteunend werken.

Vruchtbaarheidsproblemen worden niet altijd door de vrouw veroorzaakt

Er bestaat een misvatting dat onvruchtbaarheid bij koppels meestal aan de vrouw ligt, terwijl in werkelijkheid mannelijke factor-infertiliteit in ongeveer de helft van de gevallen een rol speelt. Problemen met de nieren, hormonale afwijkingen of een lage zaadkwaliteit kunnen net zo goed een oorzaak zijn. Daarom is het belangrijk dat beide partners onderzocht worden bij aanhoudende vruchtbaarheidsproblemen.

Onvruchtbaarheid is niet altijd definitief

Veel patiënten denken dat een diagnose van onvruchtbaarheid betekent dat er geen enkele kans meer is op een zwangerschap. In werkelijkheid kunnen medische behandelingen zoals hormonale therapieën, operaties of IVF de kansen aanzienlijk vergroten. Daarnaast kunnen sommige aandoeningen die onvruchtbaarheid veroorzaken, zoals een infectie of een abces, met de juiste behandeling worden aangepakt, waardoor de vruchtbaarheid hersteld kan worden.

Lees verder

• Onvruchtbaarheid: Oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen
• Mannelijke onvruchtbaarheid (infertiliteit bij mannen)