Chronic pelvic syndrome: Spataderen in onderbuik met pijn

Het pelvic congestion syndrome (pelvien congestiesyndroom, pelvis congestie syndroom, pelvic cogestie syndroom) is een chronische aandoening bij vrouwen die resulteert uit spataderen in de onderbuik. De aandoening veroorzaakt chronische pijn in de onderbuik en het bekkengebied. De bekkenpijn verergert doorgaans bij het rechtop staan en vermindert bij het gaan liggen. In eerste instantie zijn pijnstillers nodig. Zijn de medicijnen onvoldoende effectief, dan is een embolisatieprocedure of een operatie nodig. Dit biedt bij de meeste vrouwen een verlichting van de klachten.

• Oorzaken: Verhoogde druk in aderen
• Terugzakken van bloed in ader van eierstokken
• Zwangerschap
• Andere oorzaken
• Risicofactoren van spataderen in onderbuik
• Symptomen
• Constante pijn in de onderbuik en het bekkengebied
• Andere tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van chronic pelvic syndrome

Oorzaken: Verhoogde druk in aderen

Aderen zijn de bloedvaten die bloed terugvoeren naar het hart. Bij sommige vrouwen werken aders in de onderbuik mogelijk niet meer goed. Het bloed hoopt zich vervolgens op in de aderen. Hierdoor vergroten de aderen in het bekkengebied, veranderen ze van vorm en ontstaat een verhoogde druk op de aderen, wat leidt tot spataderen. Dit resulteert in pijn en andere symptomen van het pelvic congestion syndrome.

Terugzakken van bloed in ader van eierstokken

De verhoogde aderdruk is meestal te wijten aan bloed dat in een ader van de eierstokken terugvloeit. Speciale aderklepjes zorgen normaal gezien dat het bloed niet terug kan zakken, maar soms is er schade aan deze klepjes.

Zwangerschap

De aandoening treedt mogelijk op als gevolg van een zwangerschap, al is de oorzaak niet altijd bekend. De aanwezigheid van oestrogeen in het lichaam veroorzaakt een verwijding van de bloedvaten (vasodilatatie), wat resulteert in de ophoping van bloed in de aderen in het bekkengebied. Oestrogeen doet de aderwanden verzwakken, wat leidt tot de karakteristieke veranderingen die verschijnen bij spataders.

Andere oorzaken

Een verhoogde aderdruk komt mogelijk ook tot stand bij het Budd-Chiari-syndroom (afsluiting van een leverader) en het May Thurner-syndroom.

Risicofactoren van spataderen in onderbuik

Vrouwen in de vruchtbare leeftijd die meer dan één zwangerschap hebben gehad, maken het meest kans op het ontwikkelen van het pelvic congestion syndrome.

Symptomen

Constante pijn in de onderbuik en het bekkengebied

Vrouwen met deze aandoening ervaren een constante, doffe pijn in de buik en de bekkenbodem, al is de pijn soms ook acuter. De

• bekkenpijn is erger in volgende situaties:
• aan het einde van de dag
• bij het aannemen van een andere houding
• na langdurig rechtstaan
• net vóór het begin van de menstruatie
• tijdens het wandelen
• tijdens of na de geslachtsgemeenschap

De pijn vermindert door te gaan liggen.

Andere tekenen

Ook andere symptomen komen mogelijk tot stand, zoals:

• aambeien
• een abnormale vaginale afscheiding
• een depressie
• een gebrek aan energie
• een opgeblazen gevoel in de buik
• menstruatiepijn
• pijn bij het plassen / een plotse, dringende behoefte om te gaan plassen (urinaire urgentie), een overactieve blaas
• rectale pijn
• rugpijn, met name chronische lage rugpijn
• stemmingswisselingen
• vermoeidheid
• zichtbare spataderen op of rond de geslachtsdelen of anus

Diagnose en onderzoeken

Het pelvic congestion syndrome is niet gemakkelijk te diagnosticeren. Bekkenpijn komt veel voor en er zijn veel verschillende oorzaken. De diagnose van het pelvic congestion syndrome gebeurt met behulp van een echografie (meest gebruikt) of laparoscopie (inwendig kijkonderzoek van de buikholte en het bekkengebied). De arts diagnosticeert de aandoening ook met een venografie, een CT-scan of een MRI-scan. Vrouwen met het pelvic congestion syndrome hebben een grotere baarmoeder en een dikker endometrium. Circa de helft van de getroffen vrouwen vertoont eierstokcysten.

Behandeling

De arts zet als eerste stap pijnmedicatie in. Hij schrijft niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID’s) voor. Ook medicijnen die de eierstokfunctie onderdrukken, zijn inzetbaar voor het verlichten van de pijn. Verder zijn alternatieve therapieën zoals fysiotherapie aanbevolen. Een embolisatieprocedure is een andere mogelijke behandelingsoptie die de arts vooral uitvoert wanneer de pijnstillers onvoldoende effectief zijn. Tijdens een embolisatieprocedure blokkeert de arts onder plaatselijke verdoving de bloedtoevoer naar de spataderen die leiden tot de chronische pijn. In ernstige gevallen is een operatie nodig om de baarmoeder en eierstokken te verwijderen (hysterectomie).

Prognose van chronic pelvic syndrome

• Oorzaken: Verhoogde druk in aderen
• Terugzakken van bloed in ader van eierstokken
• Zwangerschap
• Andere oorzaken
• Risicofactoren van spataderen in onderbuik
• Symptomen
• Constante pijn in de onderbuik en het bekkengebied
• Andere tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van chronic pelvic syndrome

Na een succesvolle behandeling ervaren acht op de tien vrouwen een verlichting van de klachten.

Lees verder

• Spataders: Oorzaken en behandelingen van spataderen in benen
• Bekkenpijn: Pijn in het bekkengebied bij mannen en vrouwen
• Chronische pijn: Soorten, oorzaken en behandeling