Chlamydia: Bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën
Chlamydia is een bacteriële infectie veroorzaakt door de overdracht van Chlamydia trachomatis tijdens de geslachtsgemeenschap. De infectieziekte tast vooral de geslachtsorganen bij zowel mannen als vrouwen aan. Deze aandoening is vaak asymptomatisch waardoor iemand een partner besmet zonder te weten dat hij zelf lijdt aan de symptomen. Daarom is een snelle diagnose en behandeling met antibiotica ook nodig om de verspreiding van de infectie te voorkomen en complicaties te vermijden. De vooruitzichten zijn meestal zeer goed wanneer de patiënt tijdig een behandeling krijgt.
Synoniem chlamydia
Chlamydia werd vroeger “Bedsonia” genoemd.
Epidemiologie seksueel overdraagbare aandoening
Het organisme komt wereldwijd voor en is in België en Nederland de meest vastgestelde
seksueel overdraagbare aandoening. De prevalentie bedraagt naar schatting 50 op 100.000 personen. De jaarlijkse incidentie bedraagt naar schatting meer dan 100 miljoen mensen. Genitale infecties met chlamydia komen vaak voor, met maximaal 14% van de seksueel actieve mensen onder de leeftijd van 25 jaar die besmet zijn. De infectie gaat vaak gepaard met andere pathogenen: 20% van de
mannen en 40% van de vrouwen met gonorroe bleken eveneens te lijden aan Chlamydia-infecties. Bij mannen is 40% van de niet-gonokokken en postgonokokokkale uretritis het gevolg van chlamydia. Vaak is chlamydia asymptomatisch waardoor de arts de infectie niet herkent en ook niet behandelt wat de besmettelijke populatie in stand houdt. Mogelijk is hierdoor de werkelijke frequentie van chlamydia eveneens hoger.
Oorzaken bacteriële infectie
Chlamydia is een infectie, veroorzaakt door de ovale bacterie
Chlamydia trachomatis. Deze bacteriën vermenigvuldigen zich uitsluitend intracellulair (in de cellen). Meestal gebeurt de verspreiding van de bacterie via seksueel contact.
Risicofactoren
Risicofactoren voor het oplopen van de besmetting van chlamydia zijn:
- alleenstaand zijn (single)
- besmet sperma of vaginaal vocht in het oog
- contact met de geslachtsdelen van een patiënt; een penetratie, een orgasme of een ejaculatie is met andere woorden niet nodig
- drugs of alcohol gebruiken alvorens geslachtsgemeenschap te hebben
- een abortus
- een leeftijd van 15-24 jaar (vooral jonger dan 19 jaar)
- een pleegkind zijn (enkel bij mannen)
- homo
- meer dan één sekspartner
- niet-blank ras
- onbeschermde vaginale, anale of orale seks
- ongewassen of onbedekte (met een condoom) seksspeeltjes delen telkens ze worden gebruikt
- slechte sociaaleconomische omstandigheden (b.v. dakloosheid)
Symptomen aan genitaliën bij mannen en vrouwen
Mannen
Bij mannen geeft chlamydia aanleiding tot een anterieure uretritis (ontsteking van de urinebuis met
pijn bij het plassen (
dysurie). Deze
ontsteking resulteert in symptomen die lijken op deze van
gonorroe (symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan). De patiënt ervaart een
branderig gevoel bij het plassen,
pyurie (pus in de urine),
slijm in de urine, gevoeligheid of pijn in de testikels en een witte, troebele of waterige afscheiding uit het uiteinde van de penis. De infectie verloopt bij ongeveer de helft van de patiënten echter zonder de aanwezigheid van symptomen. Een opstijgende infectie leidt tot
epididymitis (een bijbalontsteking). Soms ontstaat een rectale infectie die leidt tot proctitis. Dit komt voornamelijk voor bij mannen die anale geslachtsgemeenschap uitoefenen.
Vrouwen
Bij vrouwen de meest voorkomende plaats van de infectie de endocervix (baarmoederhalskanaal). Bij 80% van de vrouwen blijft de infectie op deze plaats ongemerkt omdat ze hiervan geen symptomen ervaart. Andere aanwezige symptomen zijn onder meer een
vaginale afscheiding (zoals een
witte afscheiding of een
gele afscheiding), bloedingen na de geslachtsgemeenschap, bloedingen tussen de menstruatieperiode (
abnormale vaginale bloeding),
vaginale jeuk, een zwaardere menstruatieperiode, pijn in de onderbuik, een branderig gevoel bij het plassen en
een brandend gevoel aan de vagina. Een opstijgende infectie veroorzaakt acute
salpingitis (ontsteking van het slijmvlies van de
eileiders of salpinges). Zwangere vrouwen geven de ziekte tevens mogelijk door aan hun kind. Een neonatale infectie die tot stand komt via het geboortekanaal, resulteert mogelijk in mucopurulente
neonatale conjunctivitis (slijmerige en etterige oogbindvliesontsteking bij pasgeborenen) en een longontsteking (pneumonie).
Minder bekende symptomen
De bacterie tast mogelijk eveneens de keel aan door onbekende orale seks wat resulteert in een infectie in de keelholte of een amandelontsteking (
tonsillitis). Wanneer de ogen echter in contact komen met besmet sperma of vaginaal vocht, veroorzaakt dit
conjunctivitis (oogbindvliesontsteking). Een oogbindvliesontsteking gaat gepaard met roodheid, pijn en afscheiding uit de ogen.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Chlamydia is niet eenvoudig op te sporen. Een
bloedonderzoek is nodig. Bij mannen test de arts een
urinemonster of een
uitstrijkje uit de plasbuis. Bij vrouwen zijn endocervicale uitstrijkjes de beste exemplaren, maar ook bij hen is een uitstrijkje uit de plasbuis mogelijk. Bij vrouwen zijn urinemonsters minder betrouwbaar dan endocervicale uitstrijkjes, maar ze zijn nuttig als een speculumonderzoek niet mogelijk is. Vaak controleert de arts de monsters op de aanwezigheid van een andere seksueel overdraagbare aandoening zoals gonorroe,
een hiv-infectie,
syfilis,
hepatitis en
genitale herpes (zweren op de genitaliën door het herpesvirus).
Differentiële diagnose
Bij het identificeren van chlamydia moet de arts enkele aandoeningen uitsluiten waaronder:
Behandeling via antibiotica
De arts zet
antibiotica in voor de behandeling van chlamydia. Voorts is het nodig om seksuele contacten op te sporen, in kennis te stellen en te behandelen, vooral omdat het diagnosticeren van zo veel besmettingen uitblijft. Na vier weken controleert de arts de patiënt opnieuw om zeker te zijn dat de bacteriën verdwenen zijn.
Complicaties
Hoewel chlamydia meestal geen symptomen veroorzaakt en goed te behandelen is met een korte antibioticakuur, zijn de complicaties mogelijk ernstig indien de arts deze niet tijdig behandelt. Indien onbehandeld, verspreidt de infectie zich naar andere lichaamsdelen en leidt dit tot chronische gezondheidsproblemen. Enkele voorbeelden hiervan zijn een
een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen, leidt snel tot een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en
onvruchtbaarheid) (
vrouwelijke onvruchtbaarheid) en
epididymo-orchitis (ontsteking van bijbal en testikels). Soms resulteert de ziekte zelfs in reactieve
artritis. Een snelle diagnose en behandeling zijn met andere woorden noodzakelijk bij de aanwezigheid van chlamydia.
Prognose is uitstekend
Een behandeling met antibiotica werkt bijna altijd als de patiënt en zijn of haar partner de
medicijnen innemen zoals voorgeschreven. Als chlamydia zich verspreid heeft in de
baarmoeder, leidt dit mogelijk tot
littekens, wat resulteert in mogelijke vruchtbaarheidsproblemen.
Preventie ziekte
De verspreiding van chlamydia voorkomen is mogelijk door rekening te houden met volgende adviezen:
- de voorgeschreven antibioticakuur volledig uitnemen
- het gebruik van een condoom
- het niet delen van seksspeeltjes
- het tijdig bezoeken van de arts bij het bemerken van symptomen
- terug geslachtsgemeenschap hebben nadat de infectie volledig genezen is
- voor 25-jarige leeftijd en bij een nieuwe sekspartner of meerdere sekspartners aan de arts vragen naar een test voor chlamydia
Lees verder