Eileiders: Soorten aandoeningen aan eileider bij vrouwen

De eileider (salpinx), in meervoud salpinges, is een slanke buis die eicellen van de eierstok naar de baarmoeder vervoert. Dit transport gebeurt via kleine, haarachtige uitsteeksels, de cilia (trilhaartjes), die zich op de cellen van de bekleding van de eileider bevinden. In het vrouwelijke voortplantingskanaal is er aan elke kant van de baarmoeder een eierstok en een eileider. Diverse aandoeningen kunnen schade aan de eileider of eileiders veroorzaken, waaronder een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, infecties en kanker. Veel voorkomende symptomen bij eileiderproblemen zijn buikpijn, menstruatiepijn en onvruchtbaarheid. De behandeling varieert afhankelijk van de oorzaak en bestaat meestal uit medicatie en/of chirurgie.

• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)
• Eileiderkanker
• Endosalpingiosis
• Geïsoleerde eileidertorsie
• Hydrosalpinx (verstopte eileider door vochtophoping)
• Salpingitis (ontsteking van de eileiders)

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)

Oorzaken

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, ook wel ectopische zwangerschap genoemd, treedt op wanneer de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder hecht, vaak in de eileider. De eileiders zijn niet ontworpen om een groeiend embryo te huisvesten, waardoor de bevruchte eicel zich daar niet goed kan ontwikkelen. Factoren die bijdragen aan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn onder andere:

• Abnormale gezwellen
• Aangeboren afwijkingen
• Infecties of ontstekingen van de eileider
• Littekenweefsel door eerdere infecties, chirurgische ingrepen aan de eileider, of operaties in het bekkengebied

Symptomen

Als een buitenbaarmoederlijke zwangerschap niet tijdig wordt gediagnosticeerd, kan dit leiden tot een gescheurde eileider (eileiderruptuur), wat ernstige bloedingen, een daling van de bloeddruk en mogelijk een shock kan veroorzaken. Symptomen omvatten scherpe of stekende pijn in het bekken, de buik of de schouder en nek. Ook kunnen er abnormale vaginale bloedingen optreden, die zwaarder of lichter kunnen zijn dan normale menstruatiebloedingen. Maag- en darmklachten, een bleke huid, zwakte, duizeligheid en flauwvallen zijn ook mogelijke symptomen.

Behandeling

De behandeling van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is cruciaal om ernstige complicaties of overlijden te voorkomen. De arts zal de zwangerschap meestal beëindigen door middel van medicatie of een operatie, afhankelijk van de ernst en de toestand van de patiënt.

Eileiderkanker

Oorzaken

Eileiderkanker ontstaat in de eileiders, de buizen die van de eierstokken naar de baarmoeder leiden. Meestal zijn de kankercellen die de eileiders aantasten het gevolg van metastasen, oftewel uitzaaiingen van kanker uit andere lichaamsdelen. De exacte oorzaak van eileiderkanker is anno augustus 2024 niet volledig bekend. Risicofactoren kunnen onder andere onbehandelde seksueel overdraagbare aandoeningen, een familiegeschiedenis van deze vorm van kanker, en het niet geven van borstvoeding zijn.

Symptomen
In de vroege stadia van eileiderkanker kunnen de symptomen vaag zijn, zoals buikpijn, constipatie, vermoeidheid of een opgeblazen gevoel. Later kunnen duidelijkere symptomen optreden, zoals een abnormale vaginale afscheiding, onregelmatige vaginale bloedingen en blaasproblemen.

Behandeling

Bij eileiderkanker zal de arts meestal een hysterectomie uitvoeren, waarbij de baarmoeder, de eierstokken, de eileiders, aangrenzende lymfeklieren en omliggende weefsels worden verwijderd. Na de operatie kan chemotherapie nodig zijn om eventuele resterende kankercellen te bestrijden.

Endosalpingiosis

Oorzaken

Endosalpingiosis is een aandoening waarbij eileiderepitheel buiten de eileider aanwezig is. De oorzaak van deze aandoening is anno augustus 2024 nog niet volledig bekend.

Symptomen

De diagnose van endosalpingiosis wordt vaak per toeval gesteld, omdat er meestal geen symptomen aanwezig zijn. Indien er symptomen optreden, kunnen deze bestaan uit bekkenpijn, onvruchtbaarheid, onregelmatige menstruatie en pijn tijdens het vrijen. Vrouwen kunnen soms ook al jarenlang chronische rugpijn ervaren voordat de diagnose wordt gesteld.

Behandeling

Omdat endosalpingiosis vaak geen symptomen veroorzaakt, is behandeling niet altijd noodzakelijk. Wanneer er echter bijkomende problemen zijn, zoals eierstokcysten, chocoladecysten, onvruchtbaarheid, bekkenpijn of verklevingen, moeten deze individueel worden aangepakt. Chirurgisch verwijderen van aangetaste weefsels, cysten en verklevingen kan de symptomen aanzienlijk verlichten. Sommige vrouwen krijgen ook progesteron voorgeschreven om de menstruatiecyclus te reguleren en hoge niveaus van oestrogeen te voorkomen, wat de aandoening kan verergeren. Het vermijden van voedingsmiddelen met hoge oestrogeenniveaus, zoals soja, zoethout en tofu, kan ook nuttig zijn.

Geïsoleerde eileidertorsie

Een geïsoleerde eileidertorsie is een uiterst zeldzame aandoening waarbij de eileider volledig of gedeeltelijk draait. Dit leidt tot een verdraaiing van het ligament dat de eileider aan de buikwand bevestigt. De belangrijkste symptomen zijn acute buikpijn en eierstokpijn. Snelle chirurgische interventie is noodzakelijk om te voorkomen dat de eileider afsterft.

Hydrosalpinx (verstopte eileider door vochtophoping)

Oorzaken

Een hydrosalpinx ontstaat wanneer een eileider geblokkeerd raakt en zich met vocht vult, een aandoening die meestal wordt veroorzaakt door een langdurige infectie. Mogelijke oorzaken zijn seksueel overdraagbare aandoeningen, een gescheurde appendix, verklevingen (littekenweefsel) of endometriose (endometriumafzettingen).

Symptomen

Hydrosalpinx kan leiden tot onvruchtbaarheid, hoewel andere symptomen vaak ontbreken. De aandoening wordt vaak ontdekt wanneer een vrouw probeert zwanger te worden. Sommige vrouwen ervaren bekkenpijn of een abnormale vaginale afscheiding. Tevens kunnen symptomen van de onderliggende oorzaak van hydrosalpinx optreden.

Behandeling

Behandeling kan bestaan uit sclerotherapie, waarbij de arts eerst vloeistof uit de aangetaste eileider verwijdert en vervolgens een middel injecteert om verdere vloeistofophoping te voorkomen. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om de aandoening te verhelpen. Voor vrouwen met een kinderwens kan een IVF-behandeling worden aanbevolen.

Salpingitis (ontsteking van de eileiders)

Oorzaken

Salpingitis is een infectie en ontsteking van de eileiders. De infectie begint meestal in de vagina en verspreidt zich via de lymfevaten naar de eileiders. Vaak wordt acute salpingitis veroorzaakt door seksueel overdraagbare aandoeningen zoals gonorroe en chlamydia. De chronische vorm, die mildere symptomen vertoont, kan het gevolg zijn van tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen).

Symptomen

De symptomen van salpingitis verschijnen vaak na een menstruatie en omvatten:

• Braken
• Buikpijn
• Diarree
• Abnormale geur en kleur van de vaginale afscheiding
• Een opgeblazen gevoel
• Koorts
• Lage rugpijn
• Misselijkheid
• Onvruchtbaarheid
• Pijn die komt en gaat tijdens de menstruatie
• Pijn tijdens de eisprong (ovulatiepijn)
• Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
• Rillingen
• Zweten

Behandeling

Salpingitis wordt doorgaans behandeld met antibiotica. Indien er schade aan het eileiderweefsel is, kan een operatie noodzakelijk zijn.

Lees verder

• Eileiderkanker: Kanker van eileiders met bekkenpijn
• Hydrosalpinx: Verstopte eileider door vochtophoping
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap: Oorzaken en symptomen
• Salpingitis: Ontsteking van eileiders met ernstige buikpijn