Eileiders: Soorten aandoeningen aan eileider bij vrouwen

De eileider (salpinx), in meervoud salpinges, is een slanke buis die eicellen van de eierstok naar de baarmoeder vervoert. Dit transport gebeurt via kleine, haarachtige uitsteeksels, de cilia (trilhaartjes), die zich op de cellen van de bekleding van de eileider bevinden. In het vrouwelijke voortplantingskanaal is er aan elke kant van de baarmoeder een eierstok en een eileider. Diverse aandoeningen kunnen schade aan de eileider of eileiders veroorzaken, waaronder een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, infecties en kanker. Veel voorkomende symptomen bij eileiderproblemen zijn buikpijn, menstruatiepijn en onvruchtbaarheid. De behandeling varieert afhankelijk van de oorzaak en bestaat meestal uit medicatie en/of chirurgie.

• Aandoeningen van de eileiders bij vrouwen
• Adhesies en verklevingen in de eileiders
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)
• Eileiderkanker
• Endosalpingiosis
• Geïsoleerde eileidertorsie
• Hydrosalpinx (verstopte eileider door vochtophoping)
• Littekenweefselvorming in de eileiders
• Salpingitis (ontsteking van de eileiders)
• Vervorming of abnormale anatomie van de eileiders
• Eileidergerelateerde pijn en symptomen
• Behandeling van aandoeningen aan de eileiders
• Preventie van eileiderproblemen
• Praktische tips voor het omgaan met problemen met de eileiders
• Raadpleeg je arts voor diagnose en behandeling
• Beheer je gezondheid om eileiderproblemen te voorkomen
• Behandel ontstekingen en infecties snel
• Overweeg vruchtbaarheidsbehandelingen indien nodig
• Ondersteuning van je emotionele welzijn
• Zorg voor je algemene gezondheid
• Regelmatige controleafspraken
• Misvattingen rond eileiders
• Eileiders zijn alleen belangrijk voor de zwangerschap
• Blokkades in de eileiders veroorzaken altijd onvruchtbaarheid
• Infecties van de eileiders komen zelden voor
• Een eileideroperatie garandeert herstel van de vruchtbaarheid
• Eileiderproblemen veroorzaken altijd duidelijke symptomen
• Verwijdering van de eileiders heeft geen effect op de hormoonbalans

Aandoeningen van de eileiders bij vrouwen

De eileiders spelen een cruciale rol in de voortplanting door het transporteren van eicellen van de eierstokken naar de baarmoeder. Aandoeningen van de eileiders kunnen de fertiliteit beïnvloeden en ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Het is essentieel om de verschillende soorten aandoeningen te begrijpen, de symptomen te herkennen en passende medische zorg te zoeken.

Verstopping van de eileiders
Verstopping van de eileiders kan optreden door verschillende oorzaken, zoals infecties, littekenweefsel of anatomische afwijkingen. Deze verstoppingen kunnen de doorgang van eicellen of zaadcellen blokkeren, wat het vermogen om zwanger te worden kan verminderen of verhinderen.

Oorzaken van eileiderverstoppingen
Infecties zoals een onbehandelde salpingitis of seksueel overdraagbare aandoeningen kunnen littekenweefsel in de eileiders veroorzaken, wat leidt tot verstoppingen. Endometriose kan ook invloed hebben op de eileiders door het veroorzaken van adhesies of blokkades. Het is belangrijk om verstoppingen tijdig te behandelen om mogelijke vruchtbaarheidsproblemen te voorkomen.

Adhesies en verklevingen in de eileiders

Adhesies zijn verklevingen van weefsel die zich kunnen vormen tussen de eileiders en omliggende organen. Deze kunnen de normale werking van de eileiders belemmeren en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

Oorzaken van adhesies in de eileiders
Adhesies kunnen ontstaan door infecties, eerdere buikoperaties, endometriose of bekkenontstekingsziekten. Ze kunnen de eileiders trekken of vervormen, wat het transport van de eicellen naar de baarmoeder bemoeilijkt. Het is belangrijk om adhesies tijdig te diagnosticeren en behandelen om vruchtbaarheidsproblemen te minimaliseren.

Behandeling van adhesies en verklevingen
Adhesies kunnen worden behandeld door chirurgie, waarbij de verklevingen worden losgemaakt of verwijderd. In sommige gevallen kan de vruchtbaarheid worden hersteld door dergelijke ingrepen, maar dit is afhankelijk van de ernst en locatie van de adhesies.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)

Oorzaken
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, ook wel ectopische zwangerschap genoemd, treedt op wanneer de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder hecht, vaak in de eileider. De eileiders zijn niet ontworpen om een groeiend embryo te huisvesten, waardoor de bevruchte eicel zich daar niet goed kan ontwikkelen. Factoren die bijdragen aan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn onder andere:

• Abnormale gezwellen
• Aangeboren afwijkingen
• Infecties of ontstekingen van de eileider
• Littekenweefsel door eerdere infecties, chirurgische ingrepen aan de eileider, of operaties in het bekkengebied

Symptomen
Als een buitenbaarmoederlijke zwangerschap niet tijdig wordt gediagnosticeerd, kan dit leiden tot een gescheurde eileider (eileiderruptuur), wat ernstige bloedingen, een daling van de bloeddruk en mogelijk een shock kan veroorzaken. Symptomen omvatten scherpe of stekende pijn in het bekken, de buik of de schouder en nek. Ook kunnen er abnormale vaginale bloedingen optreden, die zwaarder of lichter kunnen zijn dan normale menstruatiebloedingen. Maag- en darmklachten, een bleke huid, zwakte, duizeligheid en flauwvallen zijn ook mogelijke symptomen.

Behandeling
De behandeling van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is cruciaal om ernstige complicaties of overlijden te voorkomen. De arts zal de zwangerschap meestal beëindigen door middel van medicatie of een operatie, afhankelijk van de ernst en de toestand van de patiënt.

Eileiderkanker

Oorzaken
Eileiderkanker ontstaat in de eileiders, de buizen die van de eierstokken naar de baarmoeder leiden. Meestal zijn de kankercellen die de eileiders aantasten het gevolg van metastasen, oftewel uitzaaiingen van kanker uit andere lichaamsdelen. De exacte oorzaak van eileiderkanker is anno augustus 2024 niet volledig bekend. Risicofactoren kunnen onder andere onbehandelde seksueel overdraagbare aandoeningen, een familiegeschiedenis van deze vorm van kanker, en het niet geven van borstvoeding zijn.

Symptomen
In de vroege stadia van eileiderkanker kunnen de symptomen vaag zijn, zoals buikpijn, constipatie, vermoeidheid of een opgeblazen gevoel. Later kunnen duidelijkere symptomen optreden, zoals een abnormale vaginale afscheiding, onregelmatige vaginale bloedingen en blaasproblemen.

Behandeling
Bij eileiderkanker zal de arts meestal een hysterectomie uitvoeren, waarbij de baarmoeder, de eierstokken, de eileiders, aangrenzende lymfeklieren en omliggende weefsels worden verwijderd. Na de operatie kan chemotherapie nodig zijn om eventuele resterende kankercellen te bestrijden.

Endosalpingiosis

Oorzaken
Endosalpingiosis is een aandoening waarbij eileiderepitheel buiten de eileider aanwezig is. De oorzaak van deze aandoening is anno augustus 2024 nog niet volledig bekend.

Symptomen
De diagnose van endosalpingiosis wordt vaak per toeval gesteld, omdat er meestal geen symptomen aanwezig zijn. Indien er symptomen optreden, kunnen deze bestaan uit bekkenpijn, onvruchtbaarheid, onregelmatige menstruatie en pijn tijdens het vrijen. Vrouwen kunnen soms ook al jarenlang chronische rugpijn ervaren voordat de diagnose wordt gesteld.

Behandeling
Omdat endosalpingiosis vaak geen symptomen veroorzaakt, is behandeling niet altijd noodzakelijk. Wanneer er echter bijkomende problemen zijn, zoals eierstokcysten, chocoladecysten, onvruchtbaarheid, bekkenpijn of verklevingen, moeten deze individueel worden aangepakt. Chirurgisch verwijderen van aangetaste weefsels, cysten en verklevingen kan de symptomen aanzienlijk verlichten. Sommige vrouwen krijgen ook progesteron voorgeschreven om de menstruatiecyclus te reguleren en hoge niveaus van oestrogeen te voorkomen, wat de aandoening kan verergeren. Het vermijden van voedingsmiddelen met hoge oestrogeenniveaus, zoals soja, zoethout en tofu, kan ook nuttig zijn.

Geïsoleerde eileidertorsie

Een geïsoleerde eileidertorsie is een uiterst zeldzame aandoening waarbij de eileider volledig of gedeeltelijk draait. Dit leidt tot een verdraaiing van het ligament dat de eileider aan de buikwand bevestigt. De belangrijkste symptomen zijn acute buikpijn en eierstokpijn. Snelle chirurgische interventie is noodzakelijk om te voorkomen dat de eileider afsterft.

Hydrosalpinx (verstopte eileider door vochtophoping)

Oorzaken
Een hydrosalpinx ontstaat wanneer een eileider geblokkeerd raakt en zich met vocht vult, een aandoening die meestal wordt veroorzaakt door een langdurige infectie. Mogelijke oorzaken zijn seksueel overdraagbare aandoeningen, een gescheurde appendix, verklevingen (littekenweefsel) of endometriose (endometriumafzettingen).

Symptomen
Hydrosalpinx kan leiden tot onvruchtbaarheid, hoewel andere symptomen vaak ontbreken. De aandoening wordt vaak ontdekt wanneer een vrouw probeert zwanger te worden. Sommige vrouwen ervaren bekkenpijn of een abnormale vaginale afscheiding. Tevens kunnen symptomen van de onderliggende oorzaak van hydrosalpinx optreden.

Behandeling
Behandeling kan bestaan uit sclerotherapie, waarbij de arts eerst vloeistof uit de aangetaste eileider verwijdert en vervolgens een middel injecteert om verdere vloeistofophoping te voorkomen. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om de aandoening te verhelpen. Voor vrouwen met een kinderwens kan een IVF-behandeling worden aanbevolen.

Littekenweefselvorming in de eileiders

Littekenweefsel kan zich ontwikkelen in de eileiders na een infectie, operatie of trauma. Dit littekenweefsel kan de eileiders verstoppen of de normale functie verstoren, wat leidt tot vruchtbaarheidsproblemen of buitenbaarmoederlijke zwangerschappen.

Oorzaken van littekenweefselvorming in de eileiders
Littekenweefsel kan ontstaan door infecties zoals salpingitis, chirurgie, of zelfs door de aanwezigheid van endometriose. Dit kan de eileiders beschadigen en ervoor zorgen dat ze niet goed functioneren, wat de kans op zwangerschap aanzienlijk vermindert.

Behandeling van littekenweefsel in de eileiders
Littekenweefsel kan worden behandeld door chirurgie om de verstopping of schade aan de eileider te verhelpen. In sommige gevallen kan een vruchtbaarheidsbehandeling zoals in-vitrofertilisatie (IVF) worden aanbevolen wanneer chirurgie geen oplossing biedt.

Salpingitis (ontsteking van de eileiders)

Oorzaken
Salpingitis is een infectie en ontsteking van de eileiders. De infectie begint meestal in de vagina en verspreidt zich via de lymfevaten naar de eileiders. Vaak wordt acute salpingitis veroorzaakt door seksueel overdraagbare aandoeningen zoals gonorroe en chlamydia. De chronische vorm, die mildere symptomen vertoont, kan het gevolg zijn van tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen).

Symptomen
De symptomen van salpingitis verschijnen vaak na een menstruatie en omvatten:

• Braken
• Buikpijn
• Diarree
• Abnormale geur en kleur van de vaginale afscheiding
• Een opgeblazen gevoel
• Koorts
• Lage rugpijn
• Misselijkheid
• Onvruchtbaarheid
• Pijn die komt en gaat tijdens de menstruatie
• Pijn tijdens de eisprong (ovulatiepijn)
• Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
• Rillingen
• Zweten

Behandeling
Salpingitis wordt doorgaans behandeld met antibiotica. Indien er schade aan het eileiderweefsel is, kan een operatie noodzakelijk zijn.

Vervorming of abnormale anatomie van de eileiders

Soms zijn de eileiders van nature abnormaal gevormd, wat het vermogen om zwanger te worden kan beïnvloeden. Aangeboren afwijkingen of verworven veranderingen kunnen de normale functie van de eileiders verstoren.

Aangeboren afwijkingen van de eileiders
Sommige vrouwen kunnen worden geboren met afwijkingen in hun eileiders, zoals een volledig of gedeeltelijk ontbrekende eileider. Deze aangeboren afwijkingen kunnen de kans op een succesvolle zwangerschap verminderen. Behandeling kan bestaan uit chirurgie of vruchtbaarheidsbehandelingen, afhankelijk van de ernst van de afwijking.

Verworven afwijkingen door infecties of chirurgie
Infecties, zoals een eerdere salpingitis, of operaties aan de eileiders kunnen veranderingen in de structuur van de eileiders veroorzaken. Littekens en verklevingen kunnen zich vormen, wat de normale functie van de eileiders verstoort. Chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn om de eileiders te herstellen of te verwijderen in ernstige gevallen.

Eileidergerelateerde pijn en symptomen

Vrouwen met aandoeningen van de eileiders kunnen verschillende symptomen ervaren, afhankelijk van het type aandoening. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de symptomen om vroegtijdig medische hulp te zoeken.

Pijn in de onderbuik
Een veelvoorkomend symptoom van een aandoening aan de eileiders is pijn in de onderbuik, die kan variëren van mild tot ernstig. Deze pijn kan worden veroorzaakt door ontsteking, infectie of verstoppingen in de eileiders. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als de pijn aanhoudt of ernstig wordt.

Verschijnselen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Een van de ernstigere gevolgen van eileiderproblemen is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, waarbij de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder, vaak in de eileider, nestelt. Dit kan leiden tot ernstige pijn, bloeding en levensbedreigende complicaties. Vrouwen moeten onmiddellijk medische hulp zoeken bij symptomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Behandeling van aandoeningen aan de eileiders

Afhankelijk van de aard van de aandoening, zijn er verschillende behandelingsopties beschikbaar om de functie van de eileiders te herstellen of de gevolgen te beheersen. Behandelopties variëren van medicatie tot chirurgische ingrepen en vruchtbaarheidsbehandelingen.

Medicatie en behandeling van infecties
In gevallen van infecties zoals salpingitis kan antibiotica worden voorgeschreven om de infectie te behandelen en verdere schade aan de eileiders te voorkomen. Vroege behandeling is essentieel om onomkeerbare schade en littekenweefselvorming te vermijden.

Chirurgische behandeling voor eileiderproblemen
In sommige gevallen kan chirurgie nodig zijn om beschadigde of verstopte eileiders te herstellen of te verwijderen. Chirurgische behandelingen kunnen helpen bij het verhelpen van blokkades, het verwijderen van adhesies, of het herstellen van aangeboren afwijkingen.

Vruchtbaarheidsbehandelingen en IVF
In gevallen waar de eileiders ernstig beschadigd zijn of verstopt zijn, kan in-vitrofertilisatie (IVF) worden aanbevolen als vruchtbaarheidsbehandeling. IVF maakt het mogelijk om zwanger te worden zonder de eileiders te gebruiken, doordat de eicellen buiten het lichaam bevrucht worden.

Preventie van eileiderproblemen

Er zijn verschillende maatregelen die vrouwen kunnen nemen om het risico op aandoeningen van de eileiders te verlagen.

Behandeling van seksueel overdraagbare infecties
Seksueel overdraagbare infecties (SOA's), zoals chlamydia en gonorroe, kunnen de eileiders beschadigen. Het tijdig behandelen van SOA's kan helpen de kans op eileiderbeschadiging te verkleinen.

Regelmatige gynaecologische controles
Regelmatige controles bij een gynaecoloog kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen van afwijkingen of infecties die de eileiders kunnen beïnvloeden. Preventieve zorg kan het risico op complicaties zoals eileiderproblemen aanzienlijk verminderen.

Praktische tips voor het omgaan met problemen met de eileiders

De eileiders spelen een cruciale rol in het vrouwelijke voortplantingssysteem door eicellen van de eierstokken naar de baarmoeder te transporteren. Problemen met de eileiders kunnen leiden tot vruchtbaarheidsproblemen, zoals een eileiderzwangerschap of verstoppingen die de doorgang van eicellen belemmeren. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en de juiste medische hulp in te schakelen wanneer je problemen met de eileiders ervaart. Hier zijn enkele praktische tips voor het omgaan met deze aandoeningen.

Raadpleeg je arts voor diagnose en behandeling

Als je vermoedt dat je problemen hebt met de eileiders, zoals pijn of onregelmatige menstruaties, is het belangrijk om een arts te raadplegen. De arts kan tests uitvoeren, zoals een HSG (hysterosalpingografie) om te controleren of de eileiders verstopt zijn. Dit is een beeldvormend onderzoek dat de doorgang van de eileiders zichtbaar maakt en helpt om blokkades te identificeren. Beeldvormende onderzoeken kunnen noodzakelijk zijn om de toestand van je eileiders te beoordelen.

Beheer je gezondheid om eileiderproblemen te voorkomen

Een gezonde levensstijl kan helpen om problemen met de eileiders te voorkomen. Dit betekent het handhaven van een evenwichtig voedingspatroon en het vermijden van risicofactoren zoals infecties en seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's), die kunnen leiden tot eileiderontstekingen of schade aan de eileiders. Zorg ervoor dat je een gezond lichaamsgewicht behoudt en voldoende lichaamsbeweging krijgt, wat kan bijdragen aan een goede hormonale balans en vruchtbaarheid.

Behandel ontstekingen en infecties snel

Infecties van de eileiders, zoals salpingitis, kunnen leiden tot blijvende schade aan de eileiders en vruchtbaarheidsproblemen. Het is essentieel om symptomen van een infectie snel te behandelen, zoals pijn in de onderbuik, koorts of abnormale afscheiding. Antibiotica kunnen vaak effectief zijn bij het behandelen van deze infecties, maar als de infectie ernstig is, kan een chirurgische ingreep nodig zijn. Raadpleeg je arts voor de juiste behandeling om complicaties te voorkomen.

Overweeg vruchtbaarheidsbehandelingen indien nodig

Als je eileiders ernstig beschadigd of verstopt zijn, kunnen vruchtbaarheidsbehandelingen zoals in-vitrofertilisatie (IVF) noodzakelijk zijn. Bij IVF wordt de eicel buiten het lichaam bevrucht en vervolgens teruggeplaatst in de baarmoeder. Dit kan een optie zijn als natuurlijke bevruchting niet mogelijk is vanwege problemen met de eileiders. Bespreek met je arts de beste behandeling voor jouw situatie en de kans op succes bij IVF.

Ondersteuning van je emotionele welzijn

Het omgaan met vruchtbaarheidsproblemen door eileiderproblemen kan emotioneel belastend zijn. Het is belangrijk om steun te zoeken, zowel professioneel als persoonlijk, en te praten over je gevoelens met je partner, vrienden of een therapeut. Therapie kan helpen om emotioneel veerkrachtig te blijven en om je stress te verminderen tijdens een mogelijk langdurig proces van vruchtbaarheidsbehandelingen.

Zorg voor je algemene gezondheid

Een goede gezondheid heeft invloed op de werking van je voortplantingssysteem. Het handhaven van een gezond voedingspatroon met veel antioxidanten, vitamines en mineralen kan bijdragen aan een betere gezondheid van je eileiders en je vruchtbaarheid in het algemeen. Denk aan voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, vette vis en volle granen die helpen bij het ondersteunen van een gezonde hormonale balans. Bovendien kunnen supplementen zoals foliumzuur nuttig zijn voor vrouwen die proberen zwanger te worden.

Regelmatige controleafspraken

Het is belangrijk om regelmatig controleafspraken te hebben met je arts om de gezondheid van je eileiders te monitoren, vooral als je eerder problemen hebt gehad met je voortplantingssysteem. Dit kan helpen om vroegtijdig complicaties te detecteren en zo snel mogelijk behandelingsopties te verkennen. Dit is vooral belangrijk als je vruchtbaarheidsbehandelingen ondergaat, zodat je arts kan bepalen of de eileiders goed functioneren.

Misvattingen rond eileiders

Eileiders spelen een cruciale rol in de voortplanting door het transport van eicellen mogelijk te maken. Problemen met de eileiders kunnen invloed hebben op de vruchtbaarheid en de algemene gezondheid. Er bestaan echter veel misvattingen over hun functie, aandoeningen en behandelingen.

Eileiders zijn alleen belangrijk voor de zwangerschap

Hoewel de belangrijkste functie van de eileiders het transporteren van de eicel naar de baarmoeder is, spelen ze ook een rol in het voortplantingssysteem door voedingsstoffen te leveren en het bevruchtingsproces te ondersteunen. Problemen met de eileiders kunnen daarnaast ontstekingen en pijn veroorzaken, zelfs als zwangerschap geen doel is.

Blokkades in de eileiders veroorzaken altijd onvruchtbaarheid

Hoewel een volledige afsluiting van beide eileiders een natuurlijke zwangerschap kan verhinderen, kunnen gedeeltelijke blokkades nog steeds bevruchting mogelijk maken. Bovendien kunnen vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF een alternatief bieden voor patiënten met afgesloten eileiders.

Infecties van de eileiders komen zelden voor

Eileiderinfecties, vaak onderdeel van een huidaandoening of bekkenontsteking (PID), komen vaker voor dan gedacht. Seksueel overdraagbare infecties zoals chlamydia en gonorroe kunnen de eileiders beschadigen en leiden tot complicaties zoals chronische pijn of onvruchtbaarheid.

Een eileideroperatie garandeert herstel van de vruchtbaarheid

Hoewel sommige operaties blokkades of verklevingen in de eileiders kunnen verwijderen, is succes afhankelijk van de ernst van de schade. In sommige gevallen blijft de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap verhoogd of is IVF de betere optie.

Eileiderproblemen veroorzaken altijd duidelijke symptomen

Veel aandoeningen van de eileiders, zoals lichte ontstekingen of kleine verklevingen, kunnen asymptomatisch verlopen. Hierdoor blijven problemen soms onopgemerkt tot er vruchtbaarheidsproblemen ontstaan of er een complicatie optreedt, zoals een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Verwijdering van de eileiders heeft geen effect op de hormoonbalans

Hoewel de eileiders zelf geen hormonen produceren, is er enig bewijs dat hun verwijdering de bloedtoevoer naar de eierstokken kan beïnvloeden. Dit kan leiden tot een snellere afname van de eierstokfunctie en mogelijk een vervroegde menopauze, afhankelijk van de situatie.

Lees verder

• Eileiderkanker: Kanker van eileiders met bekkenpijn
• Hydrosalpinx: Verstopte eileider door vochtophoping
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap: Oorzaken en symptomen
• Salpingitis: Ontsteking van eileiders met ernstige buikpijn