Eileiders: Soorten aandoeningen aan eileider bij vrouwen

De eileider (salpinx), in meervoud salpinges, is een slanke buis die eicellen van de eierstok naar de baarmoeder vervoert. Dit transport gebeurt via kleine, haarachtige uitsteeksels, de cilia (trilhaartjes), die zich op de cellen van de bekleding van de eileider bevinden. In het vrouwelijke voortplantingskanaal is er aan elke kant van de baarmoeder een eierstok en een eileider. Diverse aandoeningen kunnen schade aan de eileider of eileiders veroorzaken, waaronder een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, infecties en kanker. Veel voorkomende symptomen bij eileiderproblemen zijn buikpijn, menstruatiepijn en onvruchtbaarheid. De behandeling varieert afhankelijk van de oorzaak en bestaat meestal uit medicatie en/of chirurgie.

• Aandoeningen van de eileiders bij vrouwen
• Adhesies en verklevingen in de eileiders
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)
• Eileiderkanker
• Endosalpingiosis
• Geïsoleerde eileidertorsie
• Hydrosalpinx (verstopte eileider door vochtophoping)
• Littekenweefselvorming in de eileiders
• Salpingitis (ontsteking van de eileiders)
• Vervorming of abnormale anatomie van de eileiders
• Eileidergerelateerde pijn en symptomen
• Behandeling van aandoeningen aan de eileiders
• Preventie van eileiderproblemen

Aandoeningen van de eileiders bij vrouwen

De eileiders spelen een cruciale rol in de voortplanting door het transporteren van eicellen van de eierstokken naar de baarmoeder. Aandoeningen van de eileiders kunnen de fertiliteit beïnvloeden en ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Het is essentieel om de verschillende soorten aandoeningen te begrijpen, de symptomen te herkennen en passende medische zorg te zoeken.

Verstopping van de eileiders

Verstopping van de eileiders kan optreden door verschillende oorzaken, zoals infecties, littekenweefsel of anatomische afwijkingen. Deze verstoppingen kunnen de doorgang van eicellen of zaadcellen blokkeren, wat het vermogen om zwanger te worden kan verminderen of verhinderen.

Oorzaken van eileiderverstoppingen

Infecties zoals een onbehandelde salpingitis of seksueel overdraagbare aandoeningen kunnen littekenweefsel in de eileiders veroorzaken, wat leidt tot verstoppingen. Endometriose kan ook invloed hebben op de eileiders door het veroorzaken van adhesies of blokkades. Het is belangrijk om verstoppingen tijdig te behandelen om mogelijke vruchtbaarheidsproblemen te voorkomen.

Adhesies en verklevingen in de eileiders

Adhesies zijn verklevingen van weefsel die zich kunnen vormen tussen de eileiders en omliggende organen. Deze kunnen de normale werking van de eileiders belemmeren en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

Oorzaken van adhesies in de eileiders

Adhesies kunnen ontstaan door infecties, eerdere buikoperaties, endometriose of bekkenontstekingsziekten. Ze kunnen de eileiders trekken of vervormen, wat het transport van de eicellen naar de baarmoeder bemoeilijkt. Het is belangrijk om adhesies tijdig te diagnosticeren en behandelen om vruchtbaarheidsproblemen te minimaliseren.

Behandeling van adhesies en verklevingen

Adhesies kunnen worden behandeld door chirurgie, waarbij de verklevingen worden losgemaakt of verwijderd. In sommige gevallen kan de vruchtbaarheid worden hersteld door dergelijke ingrepen, maar dit is afhankelijk van de ernst en locatie van de adhesies.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap)

Oorzaken

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, ook wel ectopische zwangerschap genoemd, treedt op wanneer de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder hecht, vaak in de eileider. De eileiders zijn niet ontworpen om een groeiend embryo te huisvesten, waardoor de bevruchte eicel zich daar niet goed kan ontwikkelen. Factoren die bijdragen aan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn onder andere:

• Abnormale gezwellen
• Aangeboren afwijkingen
• Infecties of ontstekingen van de eileider
• Littekenweefsel door eerdere infecties, chirurgische ingrepen aan de eileider, of operaties in het bekkengebied

Symptomen

Als een buitenbaarmoederlijke zwangerschap niet tijdig wordt gediagnosticeerd, kan dit leiden tot een gescheurde eileider (eileiderruptuur), wat ernstige bloedingen, een daling van de bloeddruk en mogelijk een shock kan veroorzaken. Symptomen omvatten scherpe of stekende pijn in het bekken, de buik of de schouder en nek. Ook kunnen er abnormale vaginale bloedingen optreden, die zwaarder of lichter kunnen zijn dan normale menstruatiebloedingen. Maag- en darmklachten, een bleke huid, zwakte, duizeligheid en flauwvallen zijn ook mogelijke symptomen.

Behandeling

De behandeling van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is cruciaal om ernstige complicaties of overlijden te voorkomen. De arts zal de zwangerschap meestal beëindigen door middel van medicatie of een operatie, afhankelijk van de ernst en de toestand van de patiënt.

Eileiderkanker

Oorzaken

Eileiderkanker ontstaat in de eileiders, de buizen die van de eierstokken naar de baarmoeder leiden. Meestal zijn de kankercellen die de eileiders aantasten het gevolg van metastasen, oftewel uitzaaiingen van kanker uit andere lichaamsdelen. De exacte oorzaak van eileiderkanker is anno augustus 2024 niet volledig bekend. Risicofactoren kunnen onder andere onbehandelde seksueel overdraagbare aandoeningen, een familiegeschiedenis van deze vorm van kanker, en het niet geven van borstvoeding zijn.

Symptomen
In de vroege stadia van eileiderkanker kunnen de symptomen vaag zijn, zoals buikpijn, constipatie, vermoeidheid of een opgeblazen gevoel. Later kunnen duidelijkere symptomen optreden, zoals een abnormale vaginale afscheiding, onregelmatige vaginale bloedingen en blaasproblemen.

Behandeling

Bij eileiderkanker zal de arts meestal een hysterectomie uitvoeren, waarbij de baarmoeder, de eierstokken, de eileiders, aangrenzende lymfeklieren en omliggende weefsels worden verwijderd. Na de operatie kan chemotherapie nodig zijn om eventuele resterende kankercellen te bestrijden.

Endosalpingiosis

Oorzaken

Endosalpingiosis is een aandoening waarbij eileiderepitheel buiten de eileider aanwezig is. De oorzaak van deze aandoening is anno augustus 2024 nog niet volledig bekend.

Symptomen

De diagnose van endosalpingiosis wordt vaak per toeval gesteld, omdat er meestal geen symptomen aanwezig zijn. Indien er symptomen optreden, kunnen deze bestaan uit bekkenpijn, onvruchtbaarheid, onregelmatige menstruatie en pijn tijdens het vrijen. Vrouwen kunnen soms ook al jarenlang chronische rugpijn ervaren voordat de diagnose wordt gesteld.

Behandeling

Omdat endosalpingiosis vaak geen symptomen veroorzaakt, is behandeling niet altijd noodzakelijk. Wanneer er echter bijkomende problemen zijn, zoals eierstokcysten, chocoladecysten, onvruchtbaarheid, bekkenpijn of verklevingen, moeten deze individueel worden aangepakt. Chirurgisch verwijderen van aangetaste weefsels, cysten en verklevingen kan de symptomen aanzienlijk verlichten. Sommige vrouwen krijgen ook progesteron voorgeschreven om de menstruatiecyclus te reguleren en hoge niveaus van oestrogeen te voorkomen, wat de aandoening kan verergeren. Het vermijden van voedingsmiddelen met hoge oestrogeenniveaus, zoals soja, zoethout en tofu, kan ook nuttig zijn.

Geïsoleerde eileidertorsie

Een geïsoleerde eileidertorsie is een uiterst zeldzame aandoening waarbij de eileider volledig of gedeeltelijk draait. Dit leidt tot een verdraaiing van het ligament dat de eileider aan de buikwand bevestigt. De belangrijkste symptomen zijn acute buikpijn en eierstokpijn. Snelle chirurgische interventie is noodzakelijk om te voorkomen dat de eileider afsterft.

Hydrosalpinx (verstopte eileider door vochtophoping)

Oorzaken

Een hydrosalpinx ontstaat wanneer een eileider geblokkeerd raakt en zich met vocht vult, een aandoening die meestal wordt veroorzaakt door een langdurige infectie. Mogelijke oorzaken zijn seksueel overdraagbare aandoeningen, een gescheurde appendix, verklevingen (littekenweefsel) of endometriose (endometriumafzettingen).

Symptomen

Hydrosalpinx kan leiden tot onvruchtbaarheid, hoewel andere symptomen vaak ontbreken. De aandoening wordt vaak ontdekt wanneer een vrouw probeert zwanger te worden. Sommige vrouwen ervaren bekkenpijn of een abnormale vaginale afscheiding. Tevens kunnen symptomen van de onderliggende oorzaak van hydrosalpinx optreden.

Behandeling

Behandeling kan bestaan uit sclerotherapie, waarbij de arts eerst vloeistof uit de aangetaste eileider verwijdert en vervolgens een middel injecteert om verdere vloeistofophoping te voorkomen. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om de aandoening te verhelpen. Voor vrouwen met een kinderwens kan een IVF-behandeling worden aanbevolen.

Littekenweefselvorming in de eileiders

Littekenweefsel kan zich ontwikkelen in de eileiders na een infectie, operatie of trauma. Dit littekenweefsel kan de eileiders verstoppen of de normale functie verstoren, wat leidt tot vruchtbaarheidsproblemen of buitenbaarmoederlijke zwangerschappen.

Oorzaken van littekenweefselvorming in de eileiders

Littekenweefsel kan ontstaan door infecties zoals salpingitis, chirurgie, of zelfs door de aanwezigheid van endometriose. Dit kan de eileiders beschadigen en ervoor zorgen dat ze niet goed functioneren, wat de kans op zwangerschap aanzienlijk vermindert.

Behandeling van littekenweefsel in de eileiders

Littekenweefsel kan worden behandeld door chirurgie om de verstopping of schade aan de eileider te verhelpen. In sommige gevallen kan een vruchtbaarheidsbehandeling zoals in-vitrofertilisatie (IVF) worden aanbevolen wanneer chirurgie geen oplossing biedt.

Salpingitis (ontsteking van de eileiders)

Oorzaken

Salpingitis is een infectie en ontsteking van de eileiders. De infectie begint meestal in de vagina en verspreidt zich via de lymfevaten naar de eileiders. Vaak wordt acute salpingitis veroorzaakt door seksueel overdraagbare aandoeningen zoals gonorroe en chlamydia. De chronische vorm, die mildere symptomen vertoont, kan het gevolg zijn van tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen).

Symptomen

De symptomen van salpingitis verschijnen vaak na een menstruatie en omvatten:

• Braken
• Buikpijn
• Diarree
• Abnormale geur en kleur van de vaginale afscheiding
• Een opgeblazen gevoel
• Koorts
• Lage rugpijn
• Misselijkheid
• Onvruchtbaarheid
• Pijn die komt en gaat tijdens de menstruatie
• Pijn tijdens de eisprong (ovulatiepijn)
• Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
• Rillingen
• Zweten

Behandeling

Salpingitis wordt doorgaans behandeld met antibiotica. Indien er schade aan het eileiderweefsel is, kan een operatie noodzakelijk zijn.

Vervorming of abnormale anatomie van de eileiders

Soms zijn de eileiders van nature abnormaal gevormd, wat het vermogen om zwanger te worden kan beïnvloeden. Aangeboren afwijkingen of verworven veranderingen kunnen de normale functie van de eileiders verstoren.

Aangeboren afwijkingen van de eileiders

Sommige vrouwen kunnen worden geboren met afwijkingen in hun eileiders, zoals een volledig of gedeeltelijk ontbrekende eileider. Deze aangeboren afwijkingen kunnen de kans op een succesvolle zwangerschap verminderen. Behandeling kan bestaan uit chirurgie of vruchtbaarheidsbehandelingen, afhankelijk van de ernst van de afwijking.

Verworven afwijkingen door infecties of chirurgie

Infecties, zoals een eerdere salpingitis, of operaties aan de eileiders kunnen veranderingen in de structuur van de eileiders veroorzaken. Littekens en verklevingen kunnen zich vormen, wat de normale functie van de eileiders verstoort. Chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn om de eileiders te herstellen of te verwijderen in ernstige gevallen.

Eileidergerelateerde pijn en symptomen

Vrouwen met aandoeningen van de eileiders kunnen verschillende symptomen ervaren, afhankelijk van het type aandoening. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de symptomen om vroegtijdig medische hulp te zoeken.

Pijn in de onderbuik

Een veelvoorkomend symptoom van een aandoening aan de eileiders is pijn in de onderbuik, die kan variëren van mild tot ernstig. Deze pijn kan worden veroorzaakt door ontsteking, infectie of verstoppingen in de eileiders. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als de pijn aanhoudt of ernstig wordt.

Verschijnselen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Een van de ernstigere gevolgen van eileiderproblemen is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, waarbij de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder, vaak in de eileider, nestelt. Dit kan leiden tot ernstige pijn, bloeding en levensbedreigende complicaties. Vrouwen moeten onmiddellijk medische hulp zoeken bij symptomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Behandeling van aandoeningen aan de eileiders

Afhankelijk van de aard van de aandoening, zijn er verschillende behandelingsopties beschikbaar om de functie van de eileiders te herstellen of de gevolgen te beheersen. Behandelopties variëren van medicatie tot chirurgische ingrepen en vruchtbaarheidsbehandelingen.

Medicatie en behandeling van infecties

In gevallen van infecties zoals salpingitis kan antibiotica worden voorgeschreven om de infectie te behandelen en verdere schade aan de eileiders te voorkomen. Vroege behandeling is essentieel om onomkeerbare schade en littekenweefselvorming te vermijden.

Chirurgische behandeling voor eileiderproblemen

In sommige gevallen kan chirurgie nodig zijn om beschadigde of verstopte eileiders te herstellen of te verwijderen. Chirurgische behandelingen kunnen helpen bij het verhelpen van blokkades, het verwijderen van adhesies, of het herstellen van aangeboren afwijkingen.

Vruchtbaarheidsbehandelingen en IVF

In gevallen waar de eileiders ernstig beschadigd zijn of verstopt zijn, kan in-vitrofertilisatie (IVF) worden aanbevolen als vruchtbaarheidsbehandeling. IVF maakt het mogelijk om zwanger te worden zonder de eileiders te gebruiken, doordat de eicellen buiten het lichaam bevrucht worden.

Preventie van eileiderproblemen

Er zijn verschillende maatregelen die vrouwen kunnen nemen om het risico op aandoeningen van de eileiders te verlagen.

Behandeling van seksueel overdraagbare infecties

Seksueel overdraagbare infecties (SOA's), zoals chlamydia en gonorroe, kunnen de eileiders beschadigen. Het tijdig behandelen van SOA's kan helpen de kans op eileiderbeschadiging te verkleinen.

Regelmatige gynaecologische controles

Regelmatige controles bij een gynaecoloog kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen van afwijkingen of infecties die de eileiders kunnen beïnvloeden. Preventieve zorg kan het risico op complicaties zoals eileiderproblemen aanzienlijk verminderen.

Lees verder

• Eileiderkanker: Kanker van eileiders met bekkenpijn
• Hydrosalpinx: Verstopte eileider door vochtophoping
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap: Oorzaken en symptomen
• Salpingitis: Ontsteking van eileiders met ernstige buikpijn