Hydrosalpinx: Verstopte eileider door vochtophoping

Hydrosalpinx is een aandoening waarbij de eileider van een vrouw verstopt is door de aanwezigheid van vocht in de eileider. Meestal veroorzaakt een infectie of een verwonding deze aandoening. Wanneer een eierstok verstopt is, is het voor een vrouw moeilijker maar niet onmogelijk om zwanger te geraken. De vrouw ervaart mogelijk nog bekken- en buikpijn en een abnormale vaginale afscheiding al zijn niet altijd symptomen aanwezig. Vaak zijn vruchtbaarheidsproblemen namelijk het enige kenmerk van de ziekte. Chirurgie is de meest gebruikte behandeling voor hydrosalpinx, waarbij de arts daarna een IVF-behandeling opstart om de bevruchting te bevorderen.

• Oorzaken en risicofactoren van verstopte eileider door vochtophoping
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via operatie
• Hydrosalpinx en zwangerschapsproblemen bij vrouw?
• Normale bevruchting
• Nog wel zwangerschap mogelijk
• Prognose van hydrosalpinx

Oorzaken en risicofactoren van verstopte eileider door vochtophoping

Diverse oorzaken zijn bekend voor een verstopte eileider door een vochtophoping namelijk:

• chirurgie aan het buikgebied (abdominale chirurgie)
• een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen)
• een gescheurde blindedarmontsteking (appendicitis)
• een post-hysterectomie (na een chirurgische verwijdering van de baarmoeder) (zonder salpingo-ovariëctomie) (zonder de verwijdering van de eierstokken en eileiders)
• endometriose (pijn rond de menstruatieperiode bij een vrouw)
• het afbinden van de eileiders
• seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) zoals gonorroe (infectie met symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan) en chlamydia (bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën)
• primaire of secundaire tumoren van de eileiders
• verklevingen

Treedt er een letsel op aan een lichaamsdeel, dan transporteert het lichaam snel ontstekingscellen naar het gebied als onderdeel van een immuunrespons. Bij de eileider leiden de ontsteking en genezingsproces tot het verlies van de fimbria (vingerachtige uitsteeksels aan het einde van de eileider). Uiteindelijk gebeurt een afsluiting (verstopping) van de eileider.

Symptomen

Vrouwen ervaren niet altijd symptomen bij hydrosalpinx. Vrouwen met symptomen ervaren buikpijn, bekkenpijn en een abnormale vaginale afscheiding. De meeste vrouwen weten echter niet dat ze aan de aandoening lijden en komen met vruchtbaarheidsproblemen bij de arts terecht.

Diagnose en onderzoeken

Het diagnosticeren van hydrosalpinx is op verschillende manieren mogelijk:

Echografie
Met een echografie is het maar bij één op de drie patiënten mogelijk om de met vloeistof gevulde eileider te visualiseren.

Hysterosalpingografie
Een hysterosalpingografie is een radiografisch onderzoek waarbij de arts een kleine hoeveelheid kleurstof in de baarmoeder en de eileiders injecteert. Op deze manier zijn verstoppingen gemakkelijk te visualiseren via een beeldscherm.

Laparoscopie
Bij een diagnostische laparoscopie vindt een ingreep met een dun en verlicht instrument uitgerust met een kleine camera (laparoscoop) plaats in de buikwand. Een diagnostische laparoscopie spoort tevens andere mogelijke aandoeningen op die leiden tot onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid) zoals endometriose.

Sonohysterosalpingografie
De arts plaatst zoutvloeistof en steriele lucht door de baarmoederhals en in de baarmoeder. Vervolgens brengt hij met behulp van een transvaginale echografie (onderzoek via sonde in vagina) de voortplantingsorganen in beeld.

Behandeling via operatie

De meest gebruikelijke behandeling voor een vrouw met hydrosalpinx is een operatie om de aangetaste eierstok te verwijderen. Dit type operatie staat in medische termen bekend als ‘salpingectomie’. Vrouwen die littekenweefsel of andere verklevingen hebben, krijgen ook een operatie. Bij een bekkenontstekingsziekte zet de arts een antibioticakuur in om resterende infecties te behandelen. Veel vrouwen met hydrosalpinx opteren een in-vitrofertilisatiebehandeling (IVF-behandeling) om zwanger te geraken. Als de arts de IVF-behandeling start vóór de operatie, zijn de slaagkansen lager. De arts voert daarom eerst een salpingectomie uit en start daarna een IVF-behandeling op. Een andere mogelijke behandeling bestaat uit sclerotherapie. Bij sclerotherapie gebruikt de arts een ultrasone naald om vloeistof uit de aangetaste eileider te trekken. De arts injecteert vervolgens een speciale chemische stof (scleroserende stof). Dit zorgt ervoor dat de vloeistof zich net meer opbouwt in de eileider(s). Informatie over de effectiviteit en risico’s van deze therapie zijn echter niet voorhanden anno oktober 2020.

Hydrosalpinx en zwangerschapsproblemen bij vrouw?

Normale bevruchting

Een verstopping van de hydrosalpinx bevindt zich meestal aan het uiteinde van de eileider, in de buurt van de eierstokken. Het is echter mogelijk dat de vrouw verstoppingen heeft aan beide uiteinden. Bij een gezond voortplantingssysteem is de eileider als het ware het pad voor een bevrucht eitje om de baarmoeder te bereiken. Nadat een ei uit de eierstok is losgelaten, trekken vingerachtige uitsteeksels uit de eileider (fimbria) het ei naar binnen. Het eitje ontmoet sperma in de eileider. Het bevruchte eitje, of embryo, gaat door de eileider naar de baarmoeder, en nestelt zichzelf in de baarmoederwand.

Nog wel zwangerschap mogelijk

Bij hydrosalpinx is de eileider verstopt geraakt door een vochtophoping, zodat het ei niet door de eileider kan stromen. De fimbria kleven tevens mogelijk aan elkaar en zijn mogelijk beschadigd. Één verstopte eileider betekent niet dat een vrouw niet meer zwanger kan geraken, want de eieren kunnen ook nog uit de andere eierstok in de baarmoeder terecht komen, maar het is voor een vrouw wel moeilijker om zwanger te geraken. Bovendien lekt soms de vochtophoping in de baarmoeder en is het embryo niet in staat om zich goed in te nestelen. Een operatie is nodig voor het verwijderen van de aangetaste eileider zodat de vrouw daarna via een IVF-behandeling zwanger kan geraken.

Prognose van hydrosalpinx

Vrouwen kunnen met de aandoening nog wel succesvol zwanger geraken, al hangt dit wel af van de ernst en de oorzaak van de verstopping alsook of de vrouw reeds een behandeling ondergaan heeft. Soms treedt wel een bevruchting op zonder dat de vrouw een behandeling heeft gekregen, maar de kans op een miskraam is dan wel verhoogd. Een vrouw die een behandeling krijgt voor hydrosalpinx heeft doorgaans betere vooruitzichten om zwanger te geraken, vooral wanneer de arts een IVF-behandeling na de operatie opstart.

Lees verder

• Hysterosalpingografie: Beeld van baarmoeder en eileiders
• Eileiderkanker: Kanker van eileiders met bekkenpijn
• Eileiders: Soorten aandoeningen aan eileider bij vrouwen
• Salpingitis: Ontsteking van eileiders met ernstige buikpijn