Hydrosalpinx: Verstopte eileider door vochtophoping

Hydrosalpinx is een aandoening waarbij de eileider van een vrouw verstopt is door de aanwezigheid van vocht in de eileider. Meestal veroorzaakt een infectie of een verwonding deze aandoening. Wanneer een eileider verstopt is, is het voor een vrouw moeilijker maar niet onmogelijk om zwanger te raken. De vrouw ervaart mogelijk nog bekken- en buikpijn en een abnormale vaginale afscheiding, hoewel niet altijd symptomen aanwezig zijn. Vaak zijn vruchtbaarheidsproblemen namelijk het enige kenmerk van de ziekte. Chirurgie is de meest gebruikte behandeling voor hydrosalpinx, waarbij de arts daarna een IVF-behandeling opstart om de bevruchting te bevorderen.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips voor hydrosalpinx
• Medische behandeling en opvolging
• Levensstijl en gezondsheidsmonitoring
• Misvattingen rond hydrosalpinx
• Hydrosalpinx betekent niet altijd onvruchtbaarheid
• Een hydrosalpinx kan onopgemerkt blijven
• Behandeling is niet altijd noodzakelijk
• Een hydrosalpinx wordt niet altijd veroorzaakt door seksueel overdraagbare infecties
• Hydrosalpinx kan niet altijd worden genezen met antibiotica
• Een hydrosalpinx verhoogt het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Niet elke hydrosalpinx leidt tot hevige pijnklachten

Epidemiologie

Hydrosalpinx komt relatief vaak voor bij vrouwen met een geschiedenis van bekkenontstekingen of eerdere buikoperaties. Schattingen suggereren dat tot 30% van de vrouwen met chronische bekkenpijn of onvruchtbaarheid lijdt aan hydrosalpinx. De prevalentie kan variëren afhankelijk van de aanwezigheid van risicofactoren zoals eerdere infecties of chirurgische ingrepen.

Oorzaken

Diverse oorzaken zijn bekend voor een verstopte eileider door vochtophoping, namelijk:

• Chirurgie aan het buikgebied (abdominale chirurgie)
• Een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen)
• Een gescheurde blindedarmontsteking (appendicitis)
• Een post-hysterectomie (na een chirurgische verwijdering van de baarmoeder) (zonder salpingo-ovariëctomie) (zonder de verwijdering van de eierstokken en eileiders)
• Endometriose (pijn rond de menstruatieperiode bij een vrouw)
• Het afbinden van de eileiders
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) zoals gonorroe (infectie met symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan) en chlamydia (bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën)
• Primaire of secundaire tumoren van de eileiders
• Verklevingen

Treedt er een letsel op aan een lichaamsdeel, dan transporteert het lichaam snel ontstekingscellen naar het gebied als onderdeel van een immuunrespons. Bij de eileider leiden de ontsteking en het genezingsproces tot het verlies van de fimbria (vingerachtige uitsteeksels aan het einde van de eileider). Uiteindelijk gebeurt een afsluiting (verstopping) van de eileider.

Risicofactoren

De risicofactoren voor het ontwikkelen van hydrosalpinx zijn onder andere:

• Eerdere bekkenontstekingen: Chronische ontstekingen van de voortplantingsorganen kunnen leiden tot beschadiging en verstopping van de eileiders.
• Chirurgische ingrepen: Eerdere buikoperaties of hysterectomieën kunnen leiden tot littekenweefsel dat de eileiders kan verstoren.
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's): Infecties zoals gonorroe en chlamydia kunnen leiden tot ontstekingen en vernauwing van de eileiders.
• Endometriose: Deze aandoening kan leiden tot verklevingen en verstoppingen van de eileiders.

Symptomen

Vrouwen ervaren niet altijd symptomen bij hydrosalpinx. Vrouwen met symptomen ervaren buikpijn, bekkenpijn en een abnormale vaginale afscheiding. De meeste vrouwen weten echter niet dat ze aan de aandoening lijden en komen met vruchtbaarheidsproblemen bij de arts terecht.

Alarmsymptomen

Bij hydrosalpinx kunnen de volgende alarmsymptomen optreden:

• Intense buikpijn: Vooral wanneer de pijn plotseling optreedt of ernstig is.
• Ongewone vaginale afscheiding: Afscheiding die gepaard gaat met een onaangename geur of afwijkende kleur.
• Koorts: Hoge lichaamstemperatuur in combinatie met pijn kan wijzen op een infectie.

Diagnose en onderzoeken

Het diagnosticeren van hydrosalpinx is op verschillende manieren mogelijk:

Echografie

Met een echografie is het maar bij één op de drie patiënten mogelijk om de met vloeistof gevulde eileider te visualiseren.

Hysterosalpingografie

Een hysterosalpingografie is een radiografisch onderzoek waarbij de arts een kleine hoeveelheid kleurstof in de baarmoeder en de eileiders injecteert. Op deze manier zijn verstoppingen gemakkelijk te visualiseren via een beeldscherm.

Laparoscopie

Bij een diagnostische laparoscopie vindt een ingreep met een dun en verlicht instrument uitgerust met een kleine camera (laparoscoop) plaats in de buikwand. Een diagnostische laparoscopie spoort tevens andere mogelijke aandoeningen op die leiden tot onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid) zoals endometriose.

Sonohysterosalpingografie

De arts plaatst zoutvloeistof en steriele lucht door de baarmoederhals en in de baarmoeder. Vervolgens brengt hij met behulp van een transvaginale echografie (onderzoek via sonde in vagina) de voortplantingsorganen in beeld.

Behandeling

De meest gebruikelijke behandeling voor een vrouw met hydrosalpinx is een operatie om de aangetaste eileider te verwijderen. Dit type operatie staat in medische termen bekend als ‘salpingectomie’. Vrouwen die littekenweefsel of andere verklevingen hebben, krijgen ook een operatie. Bij een bekkenontstekingsziekte zet de arts een antibioticakuur in om resterende infecties te behandelen. Veel vrouwen met hydrosalpinx opteren voor een in-vitrofertilisatiebehandeling (IVF-behandeling) om zwanger te raken. Als de arts de IVF-behandeling start vóór de operatie, zijn de slaagkansen lager. De arts voert daarom eerst een salpingectomie uit en start daarna een IVF-behandeling op. Een andere mogelijke behandeling bestaat uit sclerotherapie. Bij sclerotherapie gebruikt de arts een ultrasone naald om vloeistof uit de aangetaste eileider te trekken. De arts injecteert vervolgens een speciale chemische stof (scleroserende stof). Dit zorgt ervoor dat de vloeistof zich niet verder opbouwt in de eileider(s). Informatie over de effectiviteit en risico’s van deze therapie zijn echter niet voorhanden anno september 2024.

Prognose

Vrouwen kunnen met de aandoening nog wel succesvol zwanger raken, al hangt dit af van de ernst en de oorzaak van de verstopping alsook of de vrouw reeds een behandeling heeft ondergaan. Soms treedt er wel een bevruchting op zonder dat de vrouw een behandeling heeft gekregen, maar de kans op een miskraam is dan wel verhoogd. Een vrouw die een behandeling krijgt voor hydrosalpinx heeft doorgaans betere vooruitzichten om zwanger te raken, vooral wanneer de arts een IVF-behandeling na de operatie opstart.

Complicaties

Kattenallergieën kunnen leiden tot complicaties zoals verergering van astma of andere ademhalingsproblemen. Bij patiënten met astma kunnen de symptomen verergeren bij blootstelling aan katten. In ernstige gevallen kan een allergische reactie leiden tot anafylaxie, een levensbedreigende aandoening die onmiddellijke medische aandacht vereist.

Preventie

De beste manier om een kattenallergie te voorkomen, is het vermijden van contact met katten en hun uitwerpselen. Dit omvat:

• Hygiëne: Regelmatig handen wassen en het schoonhouden van de woonomgeving.
• Allergievrije kattenrassen: Overwegen om een hypoallergene kattenras te nemen.
• Medicatie: Het gebruik van voorgeschreven medicijnen om allergische reacties te voorkomen of te verminderen.

Praktische omgangstips voor hydrosalpinx

Hydrosalpinx is een aandoening waarbij de eileider verstopt raakt door vochtophoping, wat de vruchtbaarheid kan beïnvloeden. Patiënten met hydrosalpinx moeten hun vruchtbaarheidsopties zorgvuldig bespreken en hun gezondheid monitoren om complicaties te voorkomen.

Medische behandeling en opvolging

De meest voorkomende behandeling voor hydrosalpinx is het verwijderen van de verstopte eileider of het herstellen van de eileider als dat mogelijk is. Dit kan helpen om de kans op zwangerschap te verbeteren en infecties te voorkomen. Het is belangrijk om regelmatig opvolging te hebben bij de gynaecoloog om te controleren op veranderingen in de eileiderfunctie en de algehele gezondheid van de voortplantingsorganen.

In sommige gevallen kan kunstmatige inseminatie of in-vitrofertilisatie (IVF) noodzakelijk zijn als de eileider niet hersteld kan worden. Het is van cruciaal belang om alle behandelingsopties te bespreken met een vruchtbaarheidsspecialist.

Levensstijl en gezondsheidsmonitoring

Naast medische behandelingen is het belangrijk om een gezonde levensstijl te onderhouden door een evenwichtig voedingspatroon te volgen, regelmatig te bewegen en stress te beperken. Het behouden van een gezond gewicht kan ook helpen om de vruchtbaarheid te verbeteren. Vermijd roken, omdat het de kans op complicaties in verband met vruchtbaarheid kan vergroten.

Het is tevens belangrijk om symptomen van infecties zoals buikpijn, koorts of abnormale afscheiding te melden aan de arts, aangezien dit kan wijzen op een infectie van de eileider.

Misvattingen rond hydrosalpinx

Hydrosalpinx betekent niet altijd onvruchtbaarheid

Veel patiënten denken dat een zwangerschap onmogelijk is wanneer ze een hydrosalpinx hebben. Hoewel deze aandoening de vruchtbaarheid kan verminderen, betekent dit niet automatisch dat een natuurlijke bevruchting uitgesloten is. In sommige gevallen blijft één eileider functioneel, wat een spontane conceptie mogelijk maakt. Daarnaast kunnen vruchtbaarheidsbehandelingen, zoals in-vitrofertilisatie (IVF), een uitkomst bieden voor patiënten die moeilijk zwanger worden. Het is dus belangrijk om niet direct de hoop op te geven, maar de mogelijkheden met een specialist te bespreken.

Een hydrosalpinx kan onopgemerkt blijven

Sommige patiënten gaan ervan uit dat een hydrosalpinx altijd duidelijke symptomen veroorzaakt, zoals buikpijn of abnormale vaginale afscheiding. In werkelijkheid kan de aandoening jarenlang onopgemerkt blijven, vooral als er geen bijkomende infecties of ontstekingen zijn. Vaak wordt een hydrosalpinx pas ontdekt tijdens een vruchtbaarheidsonderzoek of bij beeldvormende onderzoeken zoals een hysterosalpingografie (HSG) of een echografie. Hierdoor kan het een verrassing zijn voor patiënten die geen klachten ervaren maar toch moeite hebben om zwanger te worden.

Behandeling is niet altijd noodzakelijk

Veel patiënten denken dat een hydrosalpinx altijd moet worden behandeld, maar dit is niet altijd het geval. Als er geen pijnklachten of andere gezondheidsproblemen zijn, kan een arts ervoor kiezen om af te wachten en alleen periodieke controle uit te voeren. Wanneer een hydrosalpinx echter de vruchtbaarheid beïnvloedt of herhaalde infecties veroorzaakt, kan een behandeling zoals een operatie noodzakelijk zijn. Een laparoscopische ingreep om de aangetaste eileider te verwijderen of te openen kan in sommige gevallen de kansen op een zwangerschap vergroten.

Een hydrosalpinx wordt niet altijd veroorzaakt door seksueel overdraagbare infecties

Sommige patiënten denken dat een hydrosalpinx altijd het gevolg is van een seksueel overdraagbare infectie, zoals chlamydia of gonorroe. Hoewel deze infecties een belangrijke risicofactor zijn, kunnen andere oorzaken ook een rol spelen. Eerdere buikoperaties, een eerdere buitenbaarmoederlijke zwangerschap of zelfs een huidinfectie die zich uitbreidt naar de eileiders kunnen leiden tot een hydrosalpinx. Daarom is het belangrijk om niet direct aannames te doen over de oorzaak en een gedegen medisch onderzoek te laten uitvoeren.

Hydrosalpinx kan niet altijd worden genezen met antibiotica

Sommige patiënten denken dat een hydrosalpinx eenvoudig met antibiotica kan worden behandeld. Hoewel antibiotica kunnen helpen bij het bestrijden van een actieve infectie, lossen ze de schade aan de eileiders niet op. Een hydrosalpinx ontstaat doordat de eileider verstopt raakt en zich met vocht vult, en dit probleem verdwijnt niet vanzelf door medicatie. In veel gevallen is een chirurgische ingreep nodig om de eileider te herstellen of te verwijderen als deze ernstig beschadigd is.

Een hydrosalpinx verhoogt het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Niet iedereen is zich ervan bewust dat een hydrosalpinx het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap verhoogt. Doordat de eileider beschadigd is en niet goed functioneert, kan een bevruchte eicel zich niet normaal verplaatsen naar de baarmoeder. Dit vergroot de kans dat de eicel zich in de eileider nestelt, wat kan leiden tot een gevaarlijke situatie. Patiënten met een hydrosalpinx die toch proberen zwanger te worden, moeten zich bewust zijn van deze verhoogde risico’s en bij de eerste tekenen van een zwangerschap een arts raadplegen.

Niet elke hydrosalpinx leidt tot hevige pijnklachten

Veel patiënten denken dat een hydrosalpinx altijd gepaard gaat met hevige buikpijn, maar dit is niet altijd het geval. Sommige patiënten ervaren slechts een lichte zeurende pijn of helemaal geen klachten. De ernst van de symptomen hangt af van factoren zoals de grootte van de hydrosalpinx, de aanwezigheid van een abces of bijkomende ontstekingen. Hierdoor kan de aandoening soms lange tijd onopgemerkt blijven en pas aan het licht komen bij een vruchtbaarheidsonderzoek of een gynaecologisch onderzoek.

Lees verder

• Hysterosalpingografie: Beeld van baarmoeder en eileiders
• Eileiderkanker: Kanker van eileiders met bekkenpijn
• Eileiders: Soorten aandoeningen aan eileider bij vrouwen
• Salpingitis: Ontsteking van eileiders met ernstige buikpijn