Hydrosalpinx: Verstopte eileider door vochtophoping

Hydrosalpinx is een aandoening waarbij de eileider van een vrouw verstopt is door de aanwezigheid van vocht in de eileider. Meestal veroorzaakt een infectie of een verwonding deze aandoening. Wanneer een eileider verstopt is, is het voor een vrouw moeilijker maar niet onmogelijk om zwanger te raken. De vrouw ervaart mogelijk nog bekken- en buikpijn en een abnormale vaginale afscheiding, hoewel niet altijd symptomen aanwezig zijn. Vaak zijn vruchtbaarheidsproblemen namelijk het enige kenmerk van de ziekte. Chirurgie is de meest gebruikte behandeling voor hydrosalpinx, waarbij de arts daarna een IVF-behandeling opstart om de bevruchting te bevorderen.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Hydrosalpinx komt relatief vaak voor bij vrouwen met een geschiedenis van bekkenontstekingen of eerdere buikoperaties. Schattingen suggereren dat tot 30% van de vrouwen met chronische bekkenpijn of onvruchtbaarheid lijdt aan hydrosalpinx. De prevalentie kan variëren afhankelijk van de aanwezigheid van risicofactoren zoals eerdere infecties of chirurgische ingrepen.

Oorzaken

Diverse oorzaken zijn bekend voor een verstopte eileider door vochtophoping, namelijk:

• Chirurgie aan het buikgebied (abdominale chirurgie)
• Een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen)
• Een gescheurde blindedarmontsteking (appendicitis)
• Een post-hysterectomie (na een chirurgische verwijdering van de baarmoeder) (zonder salpingo-ovariëctomie) (zonder de verwijdering van de eierstokken en eileiders)
• Endometriose (pijn rond de menstruatieperiode bij een vrouw)
• Het afbinden van de eileiders
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) zoals gonorroe (infectie met symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan) en chlamydia (bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën)
• Primaire of secundaire tumoren van de eileiders
• Verklevingen

Treedt er een letsel op aan een lichaamsdeel, dan transporteert het lichaam snel ontstekingscellen naar het gebied als onderdeel van een immuunrespons. Bij de eileider leiden de ontsteking en het genezingsproces tot het verlies van de fimbria (vingerachtige uitsteeksels aan het einde van de eileider). Uiteindelijk gebeurt een afsluiting (verstopping) van de eileider.

Risicofactoren

De risicofactoren voor het ontwikkelen van hydrosalpinx zijn onder andere:

• Eerdere bekkenontstekingen: Chronische ontstekingen van de voortplantingsorganen kunnen leiden tot beschadiging en verstopping van de eileiders.
• Chirurgische ingrepen: Eerdere buikoperaties of hysterectomieën kunnen leiden tot littekenweefsel dat de eileiders kan verstoren.
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's): Infecties zoals gonorroe en chlamydia kunnen leiden tot ontstekingen en vernauwing van de eileiders.
• Endometriose: Deze aandoening kan leiden tot verklevingen en verstoppingen van de eileiders.

Symptomen

Vrouwen ervaren niet altijd symptomen bij hydrosalpinx. Vrouwen met symptomen ervaren buikpijn, bekkenpijn en een abnormale vaginale afscheiding. De meeste vrouwen weten echter niet dat ze aan de aandoening lijden en komen met vruchtbaarheidsproblemen bij de arts terecht.

Alarmsymptomen

Bij hydrosalpinx kunnen de volgende alarmsymptomen optreden:

• Intense buikpijn: Vooral wanneer de pijn plotseling optreedt of ernstig is.
• Ongewone vaginale afscheiding: Afscheiding die gepaard gaat met een onaangename geur of afwijkende kleur.
• Koorts: Hoge lichaamstemperatuur in combinatie met pijn kan wijzen op een infectie.

Diagnose en onderzoeken

Het diagnosticeren van hydrosalpinx is op verschillende manieren mogelijk:

Echografie

Met een echografie is het maar bij één op de drie patiënten mogelijk om de met vloeistof gevulde eileider te visualiseren.

Hysterosalpingografie

Een hysterosalpingografie is een radiografisch onderzoek waarbij de arts een kleine hoeveelheid kleurstof in de baarmoeder en de eileiders injecteert. Op deze manier zijn verstoppingen gemakkelijk te visualiseren via een beeldscherm.

Laparoscopie

Bij een diagnostische laparoscopie vindt een ingreep met een dun en verlicht instrument uitgerust met een kleine camera (laparoscoop) plaats in de buikwand. Een diagnostische laparoscopie spoort tevens andere mogelijke aandoeningen op die leiden tot onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid) zoals endometriose.

Sonohysterosalpingografie

De arts plaatst zoutvloeistof en steriele lucht door de baarmoederhals en in de baarmoeder. Vervolgens brengt hij met behulp van een transvaginale echografie (onderzoek via sonde in vagina) de voortplantingsorganen in beeld.

Behandeling

De meest gebruikelijke behandeling voor een vrouw met hydrosalpinx is een operatie om de aangetaste eileider te verwijderen. Dit type operatie staat in medische termen bekend als ‘salpingectomie’. Vrouwen die littekenweefsel of andere verklevingen hebben, krijgen ook een operatie. Bij een bekkenontstekingsziekte zet de arts een antibioticakuur in om resterende infecties te behandelen. Veel vrouwen met hydrosalpinx opteren voor een in-vitrofertilisatiebehandeling (IVF-behandeling) om zwanger te raken. Als de arts de IVF-behandeling start vóór de operatie, zijn de slaagkansen lager. De arts voert daarom eerst een salpingectomie uit en start daarna een IVF-behandeling op. Een andere mogelijke behandeling bestaat uit sclerotherapie. Bij sclerotherapie gebruikt de arts een ultrasone naald om vloeistof uit de aangetaste eileider te trekken. De arts injecteert vervolgens een speciale chemische stof (scleroserende stof). Dit zorgt ervoor dat de vloeistof zich niet verder opbouwt in de eileider(s). Informatie over de effectiviteit en risico’s van deze therapie zijn echter niet voorhanden anno september 2024.

Prognose

Vrouwen kunnen met de aandoening nog wel succesvol zwanger raken, al hangt dit af van de ernst en de oorzaak van de verstopping alsook of de vrouw reeds een behandeling heeft ondergaan. Soms treedt er wel een bevruchting op zonder dat de vrouw een behandeling heeft gekregen, maar de kans op een miskraam is dan wel verhoogd. Een vrouw die een behandeling krijgt voor hydrosalpinx heeft doorgaans betere vooruitzichten om zwanger te raken, vooral wanneer de arts een IVF-behandeling na de operatie opstart.

Complicaties

Kattenallergieën kunnen leiden tot complicaties zoals verergering van astma of andere ademhalingsproblemen. Bij patiënten met astma kunnen de symptomen verergeren bij blootstelling aan katten. In ernstige gevallen kan een allergische reactie leiden tot anafylaxie, een levensbedreigende aandoening die onmiddellijke medische aandacht vereist.

Preventie

De beste manier om een kattenallergie te voorkomen, is het vermijden van contact met katten en hun uitwerpselen. Dit omvat:

• Hygiëne: Regelmatig handen wassen en het schoonhouden van de woonomgeving.
• Allergievrije kattenrassen: Overwegen om een hypoallergene kattenras te nemen.
• Medicatie: Het gebruik van voorgeschreven medicijnen om allergische reacties te voorkomen of te verminderen.

Lees verder

• Hysterosalpingografie: Beeld van baarmoeder en eileiders
• Eileiderkanker: Kanker van eileiders met bekkenpijn
• Eileiders: Soorten aandoeningen aan eileider bij vrouwen
• Salpingitis: Ontsteking van eileiders met ernstige buikpijn