Pinda-allergie: symptomen, oorzaken, behandeling & preventie

Pinda-allergie kan milde maar ook ernstige allergische reacties op verschillende organen veroorzaken. De symptomen variëren van het zogenaamde orale allergiesyndroom, waarbij het slijmvlies in het mond- en keelgebied tintelt of opzwelt binnen een paar minuten tot uren na contact met het allergeen, tot anafylactische shock met ademnood en hartstilstand. Het kan symptomen als buikpijn, braken of diarree veroorzaken. In sommige gevallen zijn de luchtwegen betrokken en ontwikkelen zich allergische rhinitis of astmatische symptomen. De huid is ook een mogelijke plaats van allergische reacties: naast jeuk, roodheid of netelroos, kan een pinda-allergie ook huiduitslag veroorzaken. Vooral pubers, adolescenten en jongvolwassenen met astma behoren tot de risicogroep die ernstige anafylactische reacties kan krijgen. Naar schatting 0,5-1% van alle kinderen in Nederland heeft pinda-allergie. Ongeveer 25% groeien over deze allergie heen.

• Wat is een pinda-allergie?
• Oorzaken van een allergie voor pinda's
• Allergische reactie
• Genetische aanleg
• Overmatige hygiëne
• Huisarts raadplegen
• Symptomen van een pinda-allergie
• Verschijnselen
• Anafylactische shock
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Priktest en bloedonderzoek
• Andere testen
• Complicaties
• Behandeling van pinda-allergie
• Prognose
• Preventie: pinda-allergie voorkomen

Wat is een pinda-allergie?

De pinda is een van de peulvruchten en komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Normaal gesproken is de pinda zeer gezond, omdat het veel waardevolle mineralen en vitaminen bevat. Het heeft echter een zeer hoog allergisch potentieel in vergelijking met andere voedingsmiddelen en kan een ernstige voedselallergie veroorzaken die kort na consumptie optreedt. Typische symptomen van pinda-allergie zijn roodheid op de huid, atopisch eczeem, duizeligheid, misselijkheid en hartkloppingen. Zelfs kleine hoeveelheden pinda zijn al voldoende om levensbedreigende symptomen te veroorzaken. De allergie manifesteert zich meestal gedurende het hele leven. Soms groeit een kind eroverheen. Sommige mensen met een pinda-allergie zijn ook allergisch voor andere peulvruchten, zoals bijvoorbeeld erwten, linzen, bonen en lupine.

Oorzaken van een allergie voor pinda's

Allergische reactie

In het geval van een allergie treedt meestal een storing van het menselijke immuunsysteem op. Verschillende redenen zijn verantwoordelijk voor het feit dat de verdediging van het organisme zich keert tegen stoffen die anders volledig onschadelijk zijn. Het eerste contact met het allergeen leidt tot een sensibilisatieproces, waarbij het menselijk organisme antilichamen tegen het allergeen produceert. Als er later nog een keer contact wordt gemaakt, zal dit resulteren in een allergische reactie.

Genetische aanleg

Voor een pinda-allergie kunnen verschillende triggers de oorzaak zijn. De literatuur wijst op genetische factoren bij de ontwikkeling van deze allergie. Als een ouder al lijdt aan een pinda-allergie, is het risico dat het kind het ook krijgt hoger. Als er een allergie is bij zowel de moeder als de vader, neemt het risico toe tot ongeveer 60 procent. In principe kan echter bij iedereen een pinda-allergie voorkomen.

Overmatige hygiëne

Een andere veel voorkomende oorzaak van pinda-allergie is overmatige hygiëne. Vooral in westerse landen lijden kinderen vaak aan een aangetast immuunsysteem als gevolg van overdreven hygiënische maatregelen. Daarom zoekt het afweersysteem naar andere doelen om zijn pijlen op te richten, zoals ​​onschadelijke stoffen.

Huisarts raadplegen

In het geval van een allergische reactie, moet altijd onmiddellijk een arts worden geraadpleegd als anafylaxie optreedt terwijl je geen adrenalinepen (EpiPen, JEXT of Anapen) bij de hand hebt. Een anafylactische shock kan namelijk fataal zijn. Zelfs in het geval van een vrij lichte reactie op sporen van pinda, moet direct een arts worden geraadpleegd voor verder medisch onderzoek. Bij een zeer minimale reactie als gevolg van een pinda-allergie (lichte roodheid van de huid, enz.) kan mogelijk worden afgezien van overleg met een (spoed)arts, wanneer de toestand van de allergie niet binnen twee uur verslechtert.

Symptomen van een pinda-allergie

Verschijnselen

Er zijn veel mogelijke symptomen van een pinda-allergie. Zowel de luchtwegen als de huid en het maag-darmgebied kunnen worden getroffen door klachten. In ernstige gevallen lijdt het cardiovasculaire systeem ook onder de allergische reactie.

Veel voorkomende symptomen van pinda-allergie zijn hoofdpijn, gezwollen mond en keel, angio-oedeem, rusteloosheid, angst, paniek, versnelde of juist vertraagde pols en bewustzijnsverlies of zelfs bewusteloosheid. In zeer ernstige gevallen kan je ook urine of ontlasting laten lopen, wat meestal het geval is bij anafylactische shock.

In de luchtwegen gaat pinda-allergie gepaard met frequent niezen, loopneus, verstopte neus, jeuk aan de neus, hoesten, astma-aanvallen, piepende ademhaling en een gevoel van beklemming in de keel. Op de huid van de getroffen persoon kan dit leiden tot de vorming van eczeem, netelroos en roodheid. In het spijsverteringsgebied wordt de pinda-allergie gekenmerkt door buikkrampen, diarree, misselijkheid en braken.

Anafylactische shock

Soms resulteert een allergische reactie op pinda's zelfs in een levensbedreigende anafylactische shock. Aangezien dit tot de dood kan leiden, moet onmiddellijk een arts worden gewaarschuwd.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Als er een vermoeden is van pinda-allergie, zal de onderzoekende arts je medische geschiedenis beoordelen. De arts wil voorts meer weten over je dieet, of de klachten zich in de familie voordoen en mogelijk reeds bestaande ziekten. Het kan ook zinvol zijn om een ​​allergiedagboek bij te houden. Daarna volgt lichamelijk onderzoek.

Priktest en bloedonderzoek

Een van de meest voorkomende onderzoeksmethoden is de priktest. Hierbij wordt onderzocht of je allergisch reageert op bepaalde stoffen. Bij een priktest worden allerlei stoffen waar je mogelijk allergisch op zou kunnen reageren op de huid aangebracht en met een naaldje door de vloeistof heen in de huid geprikt. Als na 20 tot 30 minuten op de punctieplaatsen zich een huidreactie ontwikkelt, dan wordt het potentiële allergeen als geïdentificeerd beschouwd. Bovendien is bloedonderzoek mogelijk, waarbij er gecheckt wordt op de aanwezigheid van speciale antilichamen.

Andere testen

Een andere optie is de zogenaamde provocatietest, waarbij de patiënt de vermoedelijke allergeen toegediend krijgt. Als een pinda-allergie wordt vermoed, kan dit intranasaal (via de neus) of oraal (via de mond) worden toegediend. Als er een hoog niveau van gevoeligheid is, wordt een wrijftest uitgevoerd, waarbij de arts het allergeen op de huid van de persoon wrijft.

Complicaties

In de regel veroorzaakt de pinda-allergie geen bijzondere complicaties of ongemak als je volledig van pinda's of producten met (sporen van) pinda's afziet. Als het echter gaat om de inname van pinda's of producten waarin pinda's verwerkt zitten, kan dit levensbedreigende symptomen veroorzaken die in het ergste geval kunnen leiden tot de dood van de getroffen persoon. De symptomen van pinda-allergie verschillen echter bij elke patiënt. De meeste patiënten hebben last van ademnood en gezwollen ogen en lippen. In de meeste gevallen is er sprake van een milde pinda-allergie en verdwijnen de symptomen vanzelf weer, zodat er geen medische behandeling hoeft plaats te vinden. Er zijn geen verdere complicaties. In meer ernstige gevallen kunnen medicijnen worden gebruikt om de symptomen te verlichten (antihistaminica). Een anafylactische reactie is een ernstige allergische reactie. Je krijg een adrenalinepen die je kunt gebruiken om een anafylactische reactie tegen te gaan

Behandeling van pinda-allergie

Een op genezing gerichte behandeling tegen pinda-allergie is anno 2023 nog niet mogelijk. Daarom is het belangrijkste doel van de therapie om de patiënt in staat te stellen met zijn ziekte om te gaan. Het huidige advies blijft derhalve levenslange pinda-onthouding.
De belangrijkste behandelingsmaatregel is het consequent vermijden van pinda's en pindaproducten. Dit is echter niet altijd gemakkelijk omdat sporen van pinda's in veel voedingsmiddelen en zelfs cosmetische producten kunnen worden aangetroffen. Voor voedingsmiddelen die pinda's bevatten, bestaat er een etiketteringsvereiste. In sommige gevallen worden medicijnen zoals antihistaminica of glucocorticoïden door de arts voorgeschreven. Ernstige reacties worden met adrenaline behandeld middels een adrenalinepen (EpiPen, JEXT of Anapen).

Prognose

Een pinda-allergie is meestal levenslang aanwezig. Ongeveer één op de vier kinderen met een pinda-allergie ontgroeit deze op den duur.

Preventie: pinda-allergie voorkomen

Door kinderen reeds vanaf jonge leeftijd (vier à tien maanden oud) kennis te laten maken met pinda's, ontwikkelen ze een tolerantie en is het mogelijk om een pinda-allergie te voorkomen.

Lees verder

• Pinda: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van pinda's
• Peulvruchten: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
• Noten en zaden: gezondheidsvoordelen en voedingsstoffen