Vaginale cysten: Oorzaken en behandelingen van vaginacyste
De vagina is een gespierd en buisvormig deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan. Vaginale cysten groeien onder de bekleding van de vagina. Dit zijn een soort zakachtige structuren waarin zich vloeistof, lucht of een gasachtige substantie bevindt. Meestal zijn kleine tot grote cysten goedaardig en veroorzaken ze geen pijn of ongemak. Soms geraken de vaginale cysten wel besmet met bacteriën. Pijn en ongemak treden dan mogelijk op. Enkele behandelingen en preventieve tips zijn voorhanden voor het verlichten en voorkomen van de symptomen.
Oorzaken van: Opbouw van vloeistof in vagina
Vaginale
cysten (abnormaal gevormde zakvormige holten) vormen zich meestal wanneer een klier of kanaal verstopt raakt, waardoor er binnenin een opbouw van vloeistof of ander materiaal ontstaat.
Bacteriën in het spijsverteringskanaal
Bacteriën zoals
Escherichia coli die gewoonlijk in het spijsverteringskanaal aanwezig zijn, kunnen een vaginacyste veroorzaken. Deze bacteriën vormen een
abces. Wanneer deze ruimte gevuld raakt met vocht, ontstaat een cyste.
SOA's
Bekende
seksueel overdraagbare aandoeningen zijn
chlamydia en
gonorroe. Deze aandoeningen produceren bacteriën die een abces vormen, wat later kan resulteren in de vorming van vaginacysten.
Trauma
Elke verwonding aan de vaginawand als gevolg van een operatie of andere factoren is een mogelijke risicofactor voor een infectie, waardoor zich een abces ontwikkelt. Wanneer zich op de plaats van de verwonding vocht of ander materiaal ophoopt, kan een vaginale cyste ontstaan.
Tumor
Het is ook mogelijk dat vloeistof zich ophoopt in de klieren als gevolg van tumorgroei.
Vrouwen die net bevallen zijn, kampen sneller met vaginale cysten /
Bron: PublicDomainPictures, Pixabay
Zwangerschap
De cyste van Gartner en de Mulleriaanse cyste zijn voorbeelden van gezwellen in de vagina die direct geassocieerd zijn met zwangerschap. In beide gevallen zijn de cysten het gevolg van achterblijvend materiaal in het lichaam na de bevalling. Bovendien kan een operatie die door de bevalling nodig is, een trauma veroorzaken. Een zwangerschap is met andere woorden een risicofactor voor vaginacysten.
Soorten vaginacysten
Er zijn talloze soorten vaginale cysten:
Bartholin-kliercysten
De klier van Bartholin helpt bij de productie van vocht om de buitenste schaamlippen te smeren. Vaginale cysten ontwikkelen zich als de klieropening verstopt is, wat leidt tot een
vochtophoping. Meestal zijn Bartholin-kliercysten erg klein en pijnloos, maar een Bartholin-cyste kan ook een abces veroorzaken.
Cysten van Gartner
De gang van Gartner vormt zich tijdens de zwangerschap. Nadat de
baby is geboren, verdwijnt deze buis meestal. Soms verdwijnt de buis echter niet, wat resulteert in de ophoping van vocht en de vorming van cysten op de vaginawand.
Inclusiecysten
Dit is de meest voorkomende vorm van vaginale cysten. Inclusiecysten ontwikkelen zich meestal op de buitenwand van de vagina als gevolg van een verwonding (zoals een chirurgisch trauma of een letsel door een problematische geboorte). Dit soort cysten is vaak erg klein en nauwelijks waarneembaar.
Müller-cysten
Mülleriaanse cysten zijn meestal gevuld met slijm en vormen zich aan de binnenste of buitenste vaginawand. Deze cysten ontstaan door structuren die achterblijven tijdens de ontwikkeling van de baby.
Symptomen: Af en toe pijn
In de meeste gevallen veroorzaken vaginacysten geen symptomen. De arts ontdekt ze vaak per toeval tijdens een standaard lichamelijk onderzoek. Soms is er echter een kleine bult op de vagina aanwezig. Verder veroorzaken sommige cysten lokaal ongemak. Het is ook mogelijk dat een patiënte kampt met een grotere cyste die groeit en
pijn veroorzaakt. De patiënte kan pijn ervaren:
- Bij het inbrengen van een tampon
- Bij het sporten
- Tijdens de geslachtsgemeenschap
- Tijdens het lopen
- Tijdens lichaamsbeweging
Meestal zijn vaginale cysten niet pijnlijk, tenzij ze geïnfecteerd raken door een ophoping van pus. De cyste behoudt dezelfde grootte of groeit en kan de omvang hebben van een erwt tot een
sinaasappel. Druk in het bekkengebied en
problemen bij het plassen en het maken van ontlasting zijn andere mogelijke tekenen van een vaginacyste.
Wanneer een arts raadplegen?
Raadpleeg een arts als je symptomen ervaart zoals pijn, ongemak of als je vermoedt dat je een vaginale cyste hebt. Dit is vooral belangrijk als de symptomen verergeren of niet verbeteren met zelfzorgmaatregelen.
Diagnose en onderzoeken
Een gynaecologisch onderzoek is essentieel om te bepalen welk type cyste aanwezig is. De arts kan een
knobbel op de vaginawand of elders opmerken. Mogelijk moet de arts een
biopsie uitvoeren om de diagnose van
vaginakanker uit te sluiten, vooral als de cyste lijkt op een vaste tumor. Tijdens het gynaecologisch onderzoek kan de arts ook een
uitstrijkje nemen om een seksueel overdraagbare aandoening op te sporen. Als de cyste zich onder de blaas of urethra bevindt, zijn mogelijk
röntgenfoto's nodig om te bepalen of de cyste zich in deze organen uitstrekt.
Behandeling van vaginale cysten
Vaginale cysten vereisen alleen behandeling als de grootte van de cysten toeneemt, de cysten pijn of ongemak veroorzaken, of als de cysten geïnfecteerd zijn.
Soms zijn antibiotica noodzakelijk /
Bron: Stevepb, Pixabay
Antibiotica
De arts schrijft
antibiotica voor als vaginale cysten het gevolg zijn van een seksueel overdraagbare aandoening of als de cysten geïnfecteerd zijn en pusophopingen zich hebben opgehoopt.
Klieren verwijderen
Als de cysten telkens terugkeren en pijnlijk zijn, kan een chirurgische ingreep nodig zijn om de cysten te verwijderen.
Marsupialisatie
Marsupialisatie is een chirurgische techniek die de terugkeer van cysten voorkomt. De arts opent de cysten en wast ze volledig uit. Vervolgens hecht hij de uiteinden aan elkaar zodat er een permanente opening ontstaat waardoor de vloeistof gemakkelijk kan wegvloeien. Soms plaatst de arts een rubberen buis om de afvoer (drainage) te ondersteunen.
Zitbad
Meermaals per dag een zitbad nemen in lauw water gedurende drie à vier weken kan helpen om de cyste te laten openbarsten. Hierdoor vloeit het pus weg en vermindert de pijn.
Levensstijl
Naast medische behandelingen kunnen ook enkele levensstijlveranderingen en home remedies helpen bij het beheer van vaginale cysten. Zorg voor een gezonde levensstijl, vermijd overmatige stress en gebruik pijnstillers indien nodig om ongemak te verlichten.
Nadelen van ongepaste behandelingen
Vermijd het gebruik van ongepaste behandelingen, zoals zelfmedicatie met niet-voorgeschreven medicijnen of kruiden, zonder overleg met een arts. Dit kan mogelijk leiden tot complicaties of verergering van de symptomen.
Regelmatige controles
Het is belangrijk om regelmatige controles te ondergaan bij een gynaecoloog om te controleren op eventuele veranderingen in de cysten of om nieuwe cysten tijdig op te sporen.
Prognose van vaginacysten
Meestal is de prognose goed. Vaginacysten blijven vaak klein en hebben geen behandeling nodig. Wanneer ze chirurgisch zijn verwijderd, keren de cysten meestal niet terug. Bartholinecysten kunnen soms terugkeren en vereisen mogelijk voortdurende behandeling.
Complicaties
Complicaties als gevolg van vaginale cysten zijn zeldzaam. Soms groeien deze cysten echter in de loop van de tijd. Door een ophoping van pus kan een infectie ontstaan, wat pijn kan veroorzaken. De arts moet dan mogelijk het pus draineren.
Een gezonde voeding is nodig /
Bron: Jill111, PixabayPreventie van vaginale cysten
De groei van cysten is niet gemakkelijk te voorkomen, maar een goede genitale hygiëne is essentieel om het risico te minimaliseren. Beoefen veilige geslachtsgemeenschap om het risico op het ontwikkelen van seksueel overdraagbare aandoeningen te verminderen. Het naleven van goede persoonlijke hygiëne is eveneens van cruciaal belang. Zorg daarnaast voor een gezond en evenwichtig voedingspatroon en voldoende rust.
Lees verder