Vaginale knobbeltjes: Oorzaken van bultjes op vaginagebied

Een aantal vrouwen heeft knobbeltjes of bultjes op de vagina. Ingegroeide haartjes, vaginale cysten, poliepen en wratten zijn bekende oorzaken van deze bulten. Soms zijn de knobbels ook te wijten aan een ernstigere oorzaak, zoals vaginakanker. De knobbeltjes verschijnen in de binnenkant en/of op de buitenkant (vulva) van de vagina. In de meeste gevallen veroorzaken knobbels in het vaginale gebied geen problemen. Wanneer echter pijn en ongemak optreden en/of andere symptomen gepaard gaan met de kleine of grote vaginabulten, is het verstandig om een arts op te zoeken. Hij identificeert de oorzaak van de vaginale knobbel en zet dan een geschikte behandeling in.

• Ingegroeide schaamhaartjes
• Lichen sclerosus
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Vaginakanker en bulten op de vagina
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Vaginale cysten met vorming van knobbeltjes
• Soorten en symptomen
• Behandeling
• Vaginale poliepen
• Vaginale wratten
• Genitale herpes
• Genitale wratten
• Alarmsymptomen bij knobbels op het vaginale gebied
• Diagnose en onderzoeken van bultjes op het vaginale gebied

Ingegroeide schaamhaartjes

Wanneer vrouwen het schaamhaar scheren, harsen of epileren, kunnen ingegroeide haartjes ontstaan. Dit ingegroeide schaamhaar veroorzaakt soms een kleine, ronde, jeukende bult op het vaginagebied, die al dan niet gepaard gaat met pijn. Het knobbeltje kan soms pus bevatten en er kan een donkerdere huid rondom het bultje aanwezig zijn. Ingegroeid schaamhaar verdwijnt meestal zonder behandeling. Het is belangrijk om ingegroeide haartjes niet zelf te verwijderen, omdat dit het risico op een infectie verhoogt. Bij tekenen van een infectie is het cruciaal om een arts te raadplegen.

Lichen sclerosus

Oorzaken

De oorzaken van de niet-besmettelijke huidafwijking lichen sclerosus zijn anno oktober 2020 nog niet volledig bekend.

Symptomen

De zeldzame huidaandoening lichen sclerosus treft vooral vrouwen die de menopauze hebben doorgemaakt. Rond de vulva en de anus verschijnen verschillende tekenen, zoals:

• blaarvorming (al dan niet gevuld met bloed)
• blauwe plekken
• bloedingen
• een dunne, glanzende huid die gemakkelijk scheurt
• jeuk (vaak ernstig)
• pijn bij het urineren
• pijn tijdens het vrijen
• witte huidvlekken waarbij de huid geleidelijk verdunt (dunne huid) en een gerimpeld uiterlijk krijgt

Behandeling

De behandeling van lichen sclerosus bestaat uit het aanbrengen van crèmes of zalven die corticosteroïden bevatten, krachtige ontstekingsremmers. In sommige gevallen kan de aandoening terugkeren. Vrouwen met lichen sclerosus hebben een verhoogd risico op vulvakanker (kanker aan de uitwendige geslachtsorganen).

Vaginakanker en bulten op de vagina

Oorzaken

Vaginakanker kan af en toe de oorzaak zijn van een knobbeltje of meerdere bulten op de vagina. Bij vaginakanker ontwikkelen zich kankercellen in de bekleding van de huid- of kliercellen in de vagina, wat leidt tot de vorming van een bult. De precieze oorzaak van kanker in het vaginagebied is anno oktober 2020 nog onduidelijk.

Symptomen

Vrouwen met vaginakanker kunnen andere symptomen ervaren, zoals abnormale vaginale bloedingen of een abnormale vaginale afscheiding. In een gevorderd stadium van de kanker kunnen ook andere klachten optreden, zoals constipatie, bekkenpijn, rugpijn of gezwollen benen. Hoewel deze symptomen meestal niet op kanker wijzen, maar vaak het gevolg zijn van een infectie, is het raadzaam om bij de aanwezigheid van een vaginale knobbel samen met een of meer van deze symptomen een arts te raadplegen.

Behandeling

De arts zal het stadium van de vaginakanker bepalen en vervolgens een geschikte behandeling voorstellen. Voor voorlopercellen van kanker kunnen lokale behandelingen worden ingezet. Laserchirurgie kan ook worden toegepast om deze cellen te vernietigen. Bij invasieve of gevorderde vaginakanker is vaak een chirurgische verwijdering van de kankercellen nodig. Daarnaast kunnen (een combinatie van) radiotherapie, chemotherapie en/of medicatie worden ingezet om verdere verspreiding van de kankercellen te voorkomen.

Vaginale cysten met vorming van knobbeltjes

Soorten en symptomen

Vaginale cysten (vaginacysten), die zich op de vaginawand bevinden, zien eruit als kleine zakjes of uitsteeksels. Deze cysten kunnen pus, lucht of littekenweefsel bevatten. Meestal zijn de cysten klein en veroorzaken ze geen pijn. Er zijn verschillende soorten vaginale cysten:

• Cysten van Bartholin: Bartholin-cysten zijn knobbeltjes die zich aan één of beide zijden van de vaginale opening bevinden.
• Cysten van Gartner: Gartner-cysten vormen zich tijdens de zwangerschap.
• Endometriosecysten: Bij endometriosecysten ontwikkelt weefsel zich tot kleine vaginale cysten.
• Vaginale inclusiecysten: Na de bevalling kunnen sommige vrouwen vaginale inclusiecysten ontwikkelen door een trauma of andere verwondingen aan het vaginale gebied, waarbij weefsel onder het huidoppervlak terechtkomt en een cyste vormt.

Behandeling

Een geïnfecteerde vaginale cyste wordt behandeld met antibiotica om de symptomen van de infectie te verminderen. Thuisbehandelingen en leefstijlveranderingen kunnen ook nuttig zijn, zoals het nemen van een zitbad, het gebruik van pijnstillers (zoals ibuprofen en paracetamol), het dragen van losse kleding van natuurlijke katoenvezels en het vermijden van tampons en seks (vooral bij pijnlijke of geïnfecteerde vaginale cysten).

Vaginale poliepen

Vaginale poliepen zijn goedaardige gezwelletjes die uitlopers van de huid zijn. Meestal is geen behandeling nodig, tenzij de vrouw pijn ervaart of significante vaginale bloedingen heeft.

Vaginale wratten

Genitale herpes

Genitale herpes, een seksueel overdraagbare aandoening veroorzaakt door het humaan herpesvirus, kan leiden tot genitale blaren. Deze herpesletsels kunnen lijken op ingegroeid haar of een puistje. Andere mogelijke tekenen zijn pijn, een brandende vagina, vaginale jeuk, tintelingen in het vaginale gebied, zweervorming en een blaarachtig uiterlijk. Een HPV-infectie is niet te genezen, maar de arts kan wratten verwijderen door middel van cryotherapie (bevriezing) of laserchirurgie.

Genitale wratten

Ook het humaan papillomavirus (HPV), een seksueel overdraagbare aandoening, kan wratten in het vaginagebied veroorzaken. Deze kleine, onregelmatige knobbeltjes zijn meestal niet voelbaar, maar soms zijn de gezwellen zichtbaar (met behulp van een spiegel) net buiten de vaginale opening. De aanwezigheid van HPV verhoogt tevens het risico op vaginakanker. Soms is behandeling niet noodzakelijk. In andere gevallen kan de arts cryotherapie, elektrocauterisatie, laserablatie of lokale crèmes gebruiken.

Alarmsymptomen bij knobbels op het vaginale gebied

Wanneer een knobbel of bult verschijnt op het vaginale gebied, is het raadzaam dat een vrouw een arts raadpleegt. Dit geldt vooral als de knobbeltjes bloeden, groot zijn, een abnormale of stinkende afscheiding veroorzaken, of gepaard gaan met pijn.

Diagnose en onderzoeken van bultjes op het vaginale gebied

De arts zal eerst de vagina van buiten inspecteren. Vervolgens is een lichamelijk onderzoek nodig. De arts kan een deel van het knobbeltje verwijderen en dit laten testen op de aanwezigheid van kanker. Beeldvormende onderzoeken, zoals een transvaginale echografie (onderzoek via een sonde in de vagina) of een CT-scan of MRI-scan van de buik, kunnen de grootte van de bult onthullen. Op basis van de resultaten van de onderzoeken kan de arts een geschikt behandelplan opstellen.

Lees verder

• Lichen sclerosus: Huidaandoening aan urogenitale gebied
• Genitale herpes: Zweren op geslachtsorganen door herpesvirus
• Genitale wratten: SOA door humaan papillomavirus (HPV)
• Vaginakanker: Kanker in vagina met vaginale bloedingen
• Vaginale cysten: Oorzaken en behandelingen van vaginacyste