Vaginale knobbeltjes: Oorzaken van bultjes op vaginagebied

Een aantal vrouwen heeft knobbeltjes of bultjes op de vagina. Ingegroeide haartjes, vaginale cysten, poliepen en wratten zijn bekende oorzaken van deze bulten. Soms zijn de knobbels ook te wijten aan een ernstigere oorzaak, zoals vaginakanker. De knobbeltjes verschijnen in de binnenkant en/of op de buitenkant (vulva) van de vagina. In de meeste gevallen veroorzaken knobbels in het vaginale gebied geen problemen. Wanneer echter pijn en ongemak optreden en/of andere symptomen gepaard gaan met de kleine of grote vaginabulten, is het verstandig om een arts op te zoeken. Hij identificeert de oorzaak van de vaginale knobbel en zet dan een geschikte behandeling in.

• Ingegroeide schaamhaartjes
• Lichen sclerosus
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Vaginakanker en bulten op vagina
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Vaginale cysten met vorming van knobbeltjes
• Soorten en symptomen
• Behandeling
• Vaginale poliepen
• Vaginale wratten
• Genitale herpes
• Genitale wratten
• Alarmsymptomen bij knobbels op vaginagebied
• Diagnose en onderzoeken van bultjes op vaginale gebied

Ingegroeide schaamhaartjes

Wanneer vrouwen het schaamhaar scheren, harsen of epileren, ontstaan soms ingegroeide haartjes. Dit ingegroeid schaamhaar veroorzaakt soms een kleine, ronde, of jeukende bult op het vaginagebied die al dan niet gepaard gaat met pijn. Dit vaginaknobbeltje bevat soms pus. Verder is soms een donkerdere huid rond het bultje aanwezig. Ingegroeid schaamhaar verdwijnt meestal zonder behandeling. Het is belangrijk dat vrouwen niet zelf de ingegroeide haartjes uit gaan trekken want dit leidt sneller tot een infectie. Bij tekenen van een infectie is het belangrijk een arts op te zoeken.

Lichen sclerosus

Oorzaken

De oorzaken van de niet-besmettelijke huidafwijking is onbekend anno oktober 2020.

Symptomen

De zeldzame huidaandoening lichen sclerosus treft vooral vrouwen die de menopauze hebben doorlopen. Rond de vulva en de anus verschijnen diverse tekenen zoals:

• blaarvorming (al dan niet gevuld met bloed)
• blauwe plekken
• bloedingen
• een dunne, glanzende huid die gemakkelijk scheurt
• jeuk (vaak ernstig)
• pijn bij het urineren
• pijn tijdens het vrijen
• witte huidvlekken waarbij de huid geleidelijk verdunt (dunne huid) en een gerimpeld uiterlijk krijgt

Behandeling

De behandeling bestaat uit crèmes of zalven die corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) bevatten. Soms keert de aandoening wel terug. Vrouwen met lichen sclerosus krijgen sneller te maken met vulvakanker (kanker aan uitwendige geslachtsorganen).

Vaginakanker en bulten op vagina

Oorzaken

Vaginakanker is af en toe een oorzaak van een knobbeltje of meerdere bulten op de vagina. Hierbij ontwikkelen zich kankercellen in de bekleding van de huidcellen of kliercellen in de vagina, hetgeen gepaard gaan met de groei van een bult. Waarom kanker in het vaginagebied precies optreedt, is onduidelijk anno oktober 2020.

Symptomen

Vrouwen met vaginakanker kampen nog met andere tekenen zoals abnormale vaginale bloedingen of een abnormale vaginale afscheiding. In een gevorderd stadium van de kanker treden ook andere klachten op, zoals constipatie, bekkenpijn, rugpijn of gezwollen benen. In de meeste gevallen wijzen deze symptomen niet op de aanwezigheid van kanker, maar ligt een infectie aan de basis van de tekenen. Het is niettemin aanbevolen om bij de aanwezigheid van een vaginale knobbel in combinatie met één of meer van deze tekenen, een arts op te zoeken.

Behandeling

De arts kijkt naar het kankerstadium van vaginakanker en bepaalt dan het soort behandeling. Lokale behandelingen behandelen voorlopercellen van kanker. Ook laserchirurgie is mogelijk; hierbij vernietigt de arts deze cellen. Wanneer een vrouw lijdt aan invasieve of meer gevorderde vaginakanker, is een chirurgische verwijdering van de kankercellen vereist. Daarnaast is vaak (een combinatie van) radiotherapie, chemotherapie en/of medicatie nodig zodat de kankercellen zich niet meer verspreiden.

Vaginale cysten met vorming van knobbeltjes

Soorten en symptomen

Vaginale cysten (vaginacysten), die zich op de vaginawand bevinden, zien eruit als kleine zakjes / zakvormige holten of uitsteeksels. Deze kleine tot grote cysten bevatten pus, lucht of littekenweefsel. Meestal zijn de cysten klein en veroorzaken ze geen pijn. Er zijn namelijk verschillende soorten vaginale cysten:

• cysten van Bartholin: Bartholin-cysten zijn knobbeltjes die zich aan één of beide kanten van de vaginale opening bevinden.
• cysten van Gartner: Gartner-cysten vormen zich tijdens de zwangerschap.
• endometriosecysten: Bij endometriosecysten ontwikkelen weefselknobbeltjes zich tot kleine vaginale cysten.
• vaginale inclusiecysten: Na de bevalling kampen sommige vrouwen met vaginale inclusiecysten. Door een trauma of een andere verwonding aan het vaginale gebied, komt weefsel onder het huidoppervlak terecht, waardoor een cyste tot stand komt.

Behandeling

Een geïnfecteerde vaginale cyste behandelt de arts met antibiotica zodat de symptomen van de infectie verminderen. Ook thuisbehandelingen en leefstijlveranderingen zijn inzetbaar zoals een zitbad nemen, pijnstillers nemen (zoals ibuprofen en paracetamol), losse kledij die gemaakt is van natuurlijke katoenvezels dragen en tampons en seks vermijden (zeker bij pijnlijke of geïnfecteerde vaginale cysten).

Vaginale poliepen

Vaginale poliepen zijn goedaardige gezwelletjes die een soort uitlopers zijn van de huid. Meestal behoeven ze geen behandeling, tenzij een vrouw kampt met pijn of een significante vaginale bloeding.

Vaginale wratten

Genitale herpes

Genitale herpes, een seksueel overdraagbare aandoening veroorzaakt door het humaan herpesvirus, leidt mogelijk tot genitale blaren. De herpesletsels doen denken aan ingegroeid haar of een puistje. Pijn, een brandende vagina, vaginale jeuk, tintelende gevoelens in het vaginale gebied, zweervorming en een blaarachtig uiterlijk zijn andere mogelijke tekenen van deze letsels. Een HPV-infectie is niet te genezen, maar de arts kan wel via cryotherapie (behandeling via bevriezing) of laserchirurgie de wratten verwijderen.

Genitale wratten

Ook het humaan papillomavirus (HPV), een seksueel overdraagbare aandoening, veroorzaakt wratten in het vaginagebied. Deze kleine, onregelmatige knobbeltjes zijn meestal niet voelbaar, maar soms zijn de gezwellen wel (met behulp van een spiegel) zichtbaar net buiten de vaginale opening. De aanwezigheid van HPV verhoogt voorts het risico op vaginakanker. Soms is een behandeling niet nodig. Bij andere vrouwen zet de arts cryotherapie, elektrocauterisatie, laserablatie of lokale crèmes in.

Alarmsymptomen bij knobbels op vaginagebied

Wanneer een knobbel of bult verschijnt op het vaginale gebied, is het verstandig dat een vrouw de arts opzoekt. Dit geldt zeker wanneer knobbeltjes bloeden, groot zijn, een abnormale of stinkende afscheiding veroorzaken of gepaard gaan met pijn.

Diagnose en onderzoeken van bultjes op vaginale gebied

De arts inspecteert eerst de vagina aan de buitenkant. Vervolgens is een lichamelijk onderzoek nodig. De arts verwijdert mogelijk (een deel van) het knobbeltje en laat dit dan testen op de aanwezigheid van kanker. Beeldvormende onderzoeken zoals een transvaginale echografie (onderzoek via sonde in vagina) of een CT-scan of MRI-scan van de buik onthullen de grootte van de bult. Op basis van de resultaten van de onderzoeken is de arts dan in staat om een geschikt behandelplan uit te werken.

Lees verder

• Lichen sclerosus: Huidaandoening aan urogenitale gebied
• Genitale herpes: Zweren op geslachtsorganen door herpesvirus
• Genitale wratten: SOA door humaan papillomavirus (HPV)
• Vaginakanker: Kanker in vagina met vaginale bloedingen
• Vaginale cysten: Oorzaken en behandelingen van vaginacyste