Waterhoofd: groot hoofd, motorieke en groeiproblemen kind

Hydrocefalus, waterhoofd
- Verversen van hersenvocht
- Oorzaken vochtopbouw, hydrocefalus
- Impact van verlies hersenformaat kind
- Aanleggen drain bij waterhoofd
Verversen van hersenvocht
De hersenen zijn relatief zacht en daarin zitten eveneens holle ruimtes. Het gaat om een viertal holten, welke via leidingen met elkaar in verbinding staan. In die hersenkamers zit geen lucht echter wordt vocht gedurende de dag erdoorheen geleid. Het wordt hersenvocht of cerebrospinale vloeistof genoemd. Het is helder en lijkt daarmee op water. Het vocht wordt vanuit het bloed aangevoerd en afgescheiden via de kamerwanden. Daarna vloeit het door de kamers, waarna het eveneens door een deel van het ruggenmerg stroomt. Het gaat daarbij om:- de linker- en rechterzijkamer in de grote hersenen. Dit zijn eveneens de grootste holten;
- een kleine holte in het midden onder voorgaande twee holten. Deze holte verbindt voorgaande twee holten;
- een klein ruitvormige holte tussen de kleine hersenen en hersenstam. Vanaf hier is er een verbinding met het beenmerg.
Kamers en leidingen hersenen
In een etmaal wordt het hersenvocht tot op viermaal ververst. Daarna wordt het via albumine weer door het bloed opgenomen en aan bloedcellen of bloedplasma gekoppeld. Dit is een relatief continu proces. Het doel van de kamers is om de beweeglijkheid van de hersenen te ondersteunen en de temperatuur te reguleren. Indien er in de leidingen obstakels zitten kan er een acuut waterhoofd ontstaan, daarnaast kan het ook een aangeboren aandoening zijn.
Oorzaken vochtopbouw, hydrocefalus
Zowel vanaf de geboorte als ook gedurende het leven kunnen problemen in de aan- en afvoer van hersenvocht ontstaan. Obstructies kunnen leiden tot overmatige hoeveelheid van vocht, waardoor de hersenen van binnenuit onder druk komen te staan. De aandoening wordt hydrocefalus genoemd en houdt een waterhoofd in. Meest kenmerkende daarbij is dat men een groter hoofd kan krijgen, danwel de hersenen teveel druk ondervindt. Dit kan worden veroorzaakt door:- een blokkade van bepaalde leidingen tussen de kamers, waardoor vocht niet wordt afgevoerd. Denk aan een blokkade van de leiding tussen de derde en vierde hersenkamer (Aquaduct van Sylvius);
- het hebben van een tumor in de hersenen, waardoor een blokkade wordt veroorzaakt. De tumor kan de leiding dichtdrukken. Ook kan een tumor nabij de kamerwand overmatige vloeistofaanmaak stimuleren;
- door toedoen van een open ruggetje waarbij neurale buisdefecten ontstaan. Vocht kan daarbij niet goed of helemaal niet uit de hersenen worden afgevoerd.
Syndroom van Dandy-Walker
Het kind heeft een kleine cerebellum, waarnaast er ook sprake is van cysten in de vierde hersenkamer. Daarbij neemt het formaat van alle hersenkamers toe. Het kind zal problemen hebben met de beweging, waarnaast de schedel geleidelijk aan een te groot formaat krijgt. Het formaat kan toenemen ook al zijn de fontanellen reeds hard geworden. Het zorgt er mede voor dat het kind op latere leeftijd eerder geprikkeld reageert en regelmatig braakt. Door overmatige hersenstimulering kan men het bewustzijn verliezen, epileptische aanvallen of ernstige verkrampingen hebben.
Naast aangeboren aandoeningen kan het ook worden veroorzaakt door verwondingen aan het hoofd. Denk aan een verkeersongeval met hoofdletsel, geboortetrauma of hersenvliesontsteking. Ook Alzheimer kan er aanleiding voor zijn.