Krentenbaard (impetigo): symptomen, oorzaak en behandeling

Krentenbaard (impetigo): symptomen, oorzaak en behandeling Krentenbaard symptomen bestaan uit bloederige of honinggele korstjes. Ook kunnen er blaren ontstaan. Krentenbaard is een zeer besmettelijke infectie en 1 tot 3 dagen na besmetting ontstaan er huidafwijkingen. Krentenbaard is een regelmatig voorkomende besmettelijke (oppervlakkige) huidaandoening, die veelal veroorzaakt wordt door een stafylokokbacterie en soms door een streptokokbacterie. De infectie komt meestal voor in het gezicht rond de neus of mond. Daar dankt de aandoening zijn naam 'krentenbaard' aan. De aandoening wordt vooral gezien bij (jonge) kinderen. Behandeling van eerste keus is het plaatselijk aanbrengen van fusidinezuurcrème.

Krentenbaard rond de mond / Bron: CNX OpenStax, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)Krentenbaard rond de mond / Bron: CNX OpenStax, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)

Wat is krentenbaard?

Oppervlakkige huidinfectie

De medische benaming van krentenbaard is impetigo. Krentenbaard is een besmettelijke infectie van de huid, die vooral voorkomt bij kinderen van 1 tot 8 jaar. Krentenbaard is een oppervlakkige huidinfectie. De infectie is meestal rond de neus of mond aanwezig, maar kan op het gehele lichaam voorkomen. Krentenbaard wordt veroorzaakt door een bacterie (meestal stafylokok).

Vooral bij kinderen, maar soms ook bij volwassenen

Het komt vooral bij jonge kinderen voor, omdat zij nog geen volledig afweersysteem hebben ontwikkeld. Hierdoor zijn ze vatbaar voor besmetting. Bij volwassenen komt krentenbaard vooral voor in een omgeving waar men dicht op elkaar leeft, zoals in het leger.

Oorzaak krentenbaard en besmetting

De besmettelijke huidinfectie wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door de Staphylococcus aureus, een bacterie die bij veel mensen voorkomt, vooral op de huid en in de neus. Normaal gesproken veroorzaakt deze bacterie geen ziekte, maar bij beschadiging van huid of slijmvliezen kunnen infecties ontstaan. Soms wordt krentenbaard veroorzaakt door streptokokken. Kinderen en volwassenen kunnen de stafylokok bij zich dragen, bijvoorbeeld in hun neus of op de huid, zonder zelf krentenbaard te krijgen. De bacterie wordt veelal via handen of besmet speelgoed overgedragen. Je kunt ook besmet worden via hoesten of niezen. Het vocht uit de blaasjes is zeer besmettelijk. Het besmettingsgevaar is geweken wanneer de wondjes zijn ingedroogd of genezen, De incubatieperiode bedraagt 4 tot 14 dagen. Door te krabben aan de blaasjes kunnen de zweren verspreid worden naar andere delen van het lichaam.

Krentenbaard op elleboog / Bron: Evanherk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Krentenbaard op elleboog / Bron: Evanherk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Krentenbaard symptomen en klachten

Krentenbaard manifesteert zich vaak op een plaats waar de huid beschadigd is. Een schaafplekje, krabplekje of eczeem vormt een toegangsweg (porte d'entrée) voor bacteriën. Er ontstaan ter plaatse enkele wondjes, rode plekjes met blaar-, pus- of korstvorming. Deze ontstoken plekjes kunnen conflueren tot één grote plek en zich snel uitbreiden. Een blaasje dat is opengebarsten droogt in, waarna een kenmerkende honinggele korst ontstaat. Wanneer er veel wondjes, blaasjes en gele korstjes rond de neus en mond aanwezig zijn, dan lijkt het op een baard van krenten, vandaar de naam 'krentenbaard'. De aangedane huid kan pijn doen en jeuken. Bij krentenbaard in het gezicht kunnen de lymfeklieren in de hals opgezwollen zijn.

Risicofactoren

Factoren die het risico op het krijgen van krentenbaard verhogen zijn:

Leeftijd

Krentenbaard komt het meest voor bij kinderen in de leeftijd van 2 tot 5 jaar.

Opeengepakte omstandigheden

Krentenbaard verspreidt zich gemakkelijk op scholen en kinderopvanginstellingen.

Warm, vochtig weer

Krentenbaardinfecties komen vaker voor in de zomer.

Bepaalde sporten

Deelname aan sporten met huid-op-huid contact, zoals voetbal, judo of worstelen, verhoogt het risico op het ontwikkelen van impetigo.

Beschadigde huid

De bacteriën die krentenbaard veroorzaken dringen vaak via de huid naar binnen door middel van een klein huidletsel, insectenbeet of uitslag.

Verzwakt immuunsysteem

Volwassenen en mensen met diabetes of een verzwakt immuunsysteem hebben meer kans om ecthyma ontwikkelen, een plaatselijke bacteriële infectie van de huid die wordt veroorzaakt door dezelfde bacteriën die ook verantwoordelijk zijn voor krentenbaard.

Complicaties

Krentenbaard is meestal niet gevaarlijk. En meestal geneest het zonder achterlating van littekens. Een enkele keer geeft krentenbaard complicaties zoals:

Cellulitis op het been / Bron: RafaelLopez, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Cellulitis op het been / Bron: RafaelLopez, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Cellulitis

Dit is een potentieel ernstige bacteriële infectie van het onderhuidse bindweefsel. Het kan zich uiteindelijk uitbreiden naar de lymfeklieren en bloedbaan. Onbehandelde cellulitis kan snel levensbedreigend worden.

Nierproblemen

Eén van de soorten bacteriën die impetigo veroorzaken kan de nieren beschadigen.

Littekens

De zweren die ontstaan bij ecthyma, kunnen littekens achterlaten.

Diagnose en onderzoek

De diagnose impetigo wordt normaal gesproken gesteld op het klinische beeld. Bij twijfel en bij ernstiger infecties kan materiaal worden afgenomen ten behoeve van een bacteriekweek.

Krentenbaard behandeling

De behandeling van eerste keus bij beperkte krentenbaard zonder algemene ziekteverschijnselen is met fusidinezuurcrème. Bij uitgebreide krentenbaard of onvoldoende effect met fusidinezuurcrème, is het advies om een oraal antibioticum voor te schrijven. Wachten op spontaan herstel duurt ongeveer drie weken, maar is in de praktijk niet haalbaar gezien de wensen en verwachtingen van ouders, de patiënt zelf en het streven de besmetting binnen het gezin of op school te beperken.¹

Prognose

Impetigo of krentenbaard is gemakkelijk te genezen, maar de aandoening kan terugkeren bij kleine kinderen. Het duurt meestal enige tijd voordat de blaasjes en zweertjes volledig zijn genezen en slechts zelden met achterlating van littekens.

Gebruik altijd een schone handdoek / Bron: Pexels, PixabayGebruik altijd een schone handdoek / Bron: Pexels, Pixabay

Preventie

Preventie van infecties is niet mogelijk, maar je kunt wel de overdracht van bacteriën zoveel mogelijk beperken door hygiënische maatregelen te treffen, zoals:
  • handen wassen;
  • nagels kort en schoon houden;
  • eigen handdoek gebruiken;
  • aanraken of krabben van de wondjes voorkomen.

Noot:
  1. W. Draijer. Fusidinezuurcrème blijft eerste keus bij impetigo. Huisarts en wetenschap 02/2013; 56(2). DOI: 10.1007/s12445-013-0052-z.

Lees verder

© 2014 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Krentenbaard bij kinderenKrentenbaard is een lastige aandoening. Hoe kun je krentenbaard herkennen, en wat kun je er aan doen? In dit artikel lee…
Wat te doen bij krentenbaardBlaasjes op het gezicht, vaak rond de mond, de ogen en de neus. Meestal komen ze voor bij kinderen, maar het kan ook voo…
Impetigo (krentenbaard)Impetigo (krentenbaard)Impetigo, ook wel krentenbaard genoemd, is een zeer besmettelijke infectie. Het komt vaak voor bij kinderen tussen de 2…
Krentenbaard, een infectie van de huid met gele plekkenKrentenbaard, een infectie van de huid met gele plekkenKrentenbaard, of Impetigo, is een vervelende infectie van de huid deze wordt veroorzaakt door een bacterie. Krentenbaard…

Roken veroorzaakt aandachtsproblemenRoken veroorzaakt aandachtsproblemenWe lezen in kranten en bladen vaak over aandachtsproblemen, zoals die onder andere voorkomen bij de aandoening ADHD. Ook…
Veel voorkomende schildklierproblemen en symptomenVeel voorkomende schildklierproblemen en symptomenDe schildklier ook wel thyroïd genoemd regelt de stofwisseling van je lichaam. Het is een essentiële klier voor het goed…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Pp96, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0/bewerkt)
  • Cleveland Clinic. Impetigo: Outlook / Prognosis. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15134-impetigo/outlook--prognosis (ingezien op 13-9-2018)
  • Dr. J.A.H. Eekhof, dr. A. Knuistingh Neven, dr. W. Opstelten. Kleine kwalen bij kinderen. Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, 2e druk 2009.
  • Koning S, Van der Sande R, Verhagen AP, Van Suijlekom-Smit LWA, Morris AD, Butler CC, et al. Interventions for impetigo. Cochrane Database Syst Rev 2012, Issue 1.
  • Mayo Clinic. Impetigo: symptoms and causes. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/impetigo/symptoms-causes/dxc-20202566 (ingezien op 5-2-2017)
  • W. Draijer. Fusidinezuurcrème blijft eerste keus bij impetigo. Huisarts en wetenschap 02/2013; 56(2). DOI: 10.1007/s12445-013-0052-z.
  • Afbeelding bron 1: CNX OpenStax, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)
  • Afbeelding bron 2: Evanherk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: RafaelLopez, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: Pexels, Pixabay
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 23-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.