Zweepslag in de kuit: oorzaken, behandeling & tips

Voel je bij het sporten of bij het opstaan een plotse, stekende pijn in de kuit waardoor je haast niet meer kan stappen? Dan heb je allicht te kampen met een zogenaamde zweepslag of "coup de fouet". Een zweepslag is in feite een spierscheur die ontstaat door een al te krachtig opspannen van de kuit. Vooral vlak na het ontstaan van deze zweepslag is het belangrijk om juist te handelen en te weten of masseren of ijs aanbrengen nuttig kan zijn. De pijn kan je bestrijden met een pijnstiller als paracetamol of ibuprofen. Een bijzonder nuttige tip om spierblessures zoals deze te behandelen en zelfs te voorkomen is het dragen van een compressiekous of sportkous. Deze verbetert de bloedcirculatie en verhoogt de stabiliteit van de kuit. Wat mag je wel en niet doen als je last hebt van een zweepslag in de kuitspier?

Wat is een "zweepslag" in de kuit?

Een zogenaamde "zweepslag" in de kuitspier is een plots ontstane spierscheur. De zweepslag dankt haar benaming aan de plotse pijn die je voelt bij het optreden van de spierscheur, een ervaring die aanvoelt als een zweepslag. De medische term voor dit fenomeen is "coup de fouet", wat Frans is voor "slag van de zweep". Deze spierscheur ontstaat wanneer de kuit om wat voor reden dan ook plots en erg krachtig wordt opgespannen, zo krachtig dat de spier het niet kan "houden" en scheurt. De zweepslag kan ook op andere plekken in het been voorkomen, maar treedt toch vooral op in de kuitspier.

Symptomen "coup de fouet"

Bij een zweepslag ervaar je als een donderslag bij heldere hemel een plotse, felle pijn in het onderbeen. Je kuit voelt aan alsof er iets van binnen is geknapt. In sommige gevallen is dat "knappen" ook echt hoorbaar. Meteen na het knappen van de spier treedt er een stekende pijn in de kuit op die het moeilijk maakt om te stappen. De pijn die ontstaat door deze spierscheur in de kuit is vaak zo fel dat je je been haast over de grond moet "meeslepen". Bij het betasten van de bovenkant van de kuit voelt de geteisterde plek pijnlijk en lichtjes gezwollen aan. De spier kan ook een blauwe plek vertonen doordat er bloedvaten gescheurd zijn.

Oorzaken zweepslag in de kuitspier

Beweging

De precieze oorzaak van "coup de fouet" in de kuit moet per patiënt bekeken worden. De oorzaak van deze aandoening heeft doorgaans met sport te maken, maar niet altijd. Ook het maken van een ongecontroleerde, "verkeerde" beweging met het been kan leiden tot een zweepslag. Denk bijvoorbeeld aan het plots opstaan of het plots opspringen vanuit een zithouding. Bij sportactiviteiten ontstaat een spierscheur in de kuit doorgaans bij het maken van een explosieve beenbeweging, zoals het afzetten van je lichaam bij het maken van een sprong (zwemmen, volleybal, basketbal) of het uitvoeren van een versnelling (lopen, sprinten, voetballen, wielrennen).

Trombosebeen

Soms heeft een zweepslag te maken met een trombose, met andere woorden een bloedklonter. Deze kan zorgen voor een plotse, hevige pijn bij het maken van een beweging. Je kan een pijnscheut gewaarworden die aanvoelt als een pijnlijke kramp. Wanneer de pijn in de kuit na verloop van tijd toeneemt en je been ook dikker wordt, is er mogelijk sprake van een trombose. In dat geval ga je het best meteen naar je arts om verdere complicaties te vermijden.

Genezing spierscheur

De zweepslag kan erg pijnlijk zijn maar geneest in de meeste gevallen vanzelf. De spiervezels zullen met het vorderen van de tijd op eigen kracht herstellen. Een lichte spierscheur kan al genezen na twee of drie weken. Bij een zwaardere spierscheur moet je rekenen op zes à twaalf weken voor een volledige genezing. Het nemen van medicijnen of het volgen van fysiotherapie hebben dan ook weinig zin in het geval van een spierscheur. Eventueel kan je in het beginstadium wel pijnstillers nemen als je erg veel pijn hebt.

Enkele voorbeelden daarvan zijn:

• Paracetamol
• Ibuprofen
• Voltaren K

Behandeling en tips

Wat doen bij coup de fouet?

• been laten rusten
• been omhoog leggen
• ijs aanbrengen (alleen de eerste 24 uur)
• ondersteunend verband aanbrengen

Wat niet doen?

• stretchen
• masseren

Tip: compressiekous

Bloedcirculatie

Een bijzonder nuttige tip om blessures zoals zweepslag in de kuit te behandelen is het dragen van een compressiekous of sportkous. Dit type van kousen is vooral bekend bij mensen met problemen met de bloedcirculatie, zoals bejaarden, mensen met bloedafwijkingen, enz. Maar ook professionele en recreatieve sporters maken meer en gebruik van compressiekousen of sportkousen, en dit doordat ze zorgen voor een betere afvoer van afvalstoffen. Hierdoor kan je beter recupereren en dus beter presteren.

Stabiliteit

Het dragen van een compressiekous kan bij een zweepslag zorgen voor een vlotter herstel. Daarnaast verhoogt deze kous de stabiliteit en het comfort van de getroffen kuitspier bij het maken van bewegingen. Maar ook ter voorkoming van blessures kan het dragen van een compressiekous nuttig zijn: de kous zorgt dankzij een betere bloedcirculatie ook voor meer stabiliteit en fitheid in de spieren.

Voorbeelden

Enkele voorbeelden van sportkousen en compressiekousen:

• Disporta Venotrain sportkous
• Sigvaris sportkous
• Sockwell compressiekous
• Solvacare compressiekous

Lees verder

• Spierkramp, spierscheur en spierverrekking: behandeling
• Nachtelijke krampen in de benen: oorzaken, behandeling, tips
• Pijn in de benen? Oorzaken van & tips tegen pijnlijke benen
• Wat doen tegen spierpijn? Oorzaken, symptomen, behandeling
• Ibuprofengel: crème tegen spier- en gewrichtspijn