Bloom syndroom: kopiëren en reparatie van DNA aangetast

Om DNA goed te kunnen kopiëren naar nieuw te splitsen cellen, dient de normale opgerolde DNA-streng te worden ontrafeld. Daartoe is het BLM-proteïne actief en wordt aangemaakt door het BLM-gen. Indien dat gen niet goed werkt, kan DNA niet goed worden gekopieerd en wordt het minder goed gerepareerd. Reeds voor de geboorte heeft het kind een ernstige groeiachterstand en is er sprake van een verzwakte weerstand. Wat houdt het Bloom syndroom in en waarom moet men zonlicht, bestraling en groeihormonen vermijden?

Bloom syndroom

• Mate van voorkomen
• BLM gen
• Ongewone DNA combinaties
• Symptomen Bloom syndroom
• Verhoogde kans op kanker
• Hoe te behandelen?

Mate van voorkomen

Bij het Bloom syndroom heeft het lichaam onvoldoende capaciteiten om DNA te repareren. Het leidt tot uitval van een deel van het DNA, doordat er verminderde herstelcapaciteit is en onjuiste DNA-koppelingen worden aangemaakt. Het leidt tot groeiachterstand, meer vatbaarheid voor ontstekingen en grotere kans op kanker. Het gaat om een zeldzame aandoening, waarbij het in ons land bij een tiental mensen voorkomt. Het treft daarbij voornamelijk mensen met een Oost-, Centraal Europese of Joodse afkomst. Hoe komt dit door een BLM-genmutatie of -deficiëntie?

BLM gen

Op de lange arm van chromosoom 15 op positie 26.1 ligt het BLM gen ook wel “Bloom syndrome, RecQ helicase-like” genoemd (lit.1). Het is verantwoordelijk voor de aanmaak van RecQ helicase proteïnes. Deze vormen enzymen, waarmee DNA tijdelijk kan worden ontrafeld. Dit is van belang als DNA bij celsplitsing wordt gekopieerd, maar ook om beschadigd DNA te repareren. Dit gen is dus van groot belang om de kwaliteit van DNA in genen op een goed niveau te houden. Indien er sprake is van een beschadigd BLM-gen, genmutatie of gendeficiëntie dan kan DNA-informatie niet goed worden bewaard. In toenemende mate zullen beschadigingen van toepassing zijn. Welke complicaties en symptomen kan het Bloom syndroom veroorzaken?

Ongewone DNA combinaties

De genmutatie zorgt ervoor dat DNA niet goed in stand wordt gehouden, waardoor DNA-delen oplossen of verdwijnen. Om dit te corrigeren worden andere DNA-strengen toegepast. Dit zorgt ervoor dat een ongewone versie van het BLM-proteïne wordt aangemaakt. Oftewel het gaat om een onjuiste stof, waardoor het kopiëren van DNA wordt bemoeilijkt en celgroei wordt tegengewerkt. Ook herstel van DNA-strengen verloopt ongewoon traag. Die combinatie leidt tot een vertraagde ontwikkeling van het lichaam en lichamelijke processen.

Symptomen Bloom syndroom

De groei van het kind wordt reeds voor de bevalling afgeremd. Oftewel komt de baby ter wereld, dan zal het reeds een achterstand hebben. De persoon is klein en zal er tijdens de puberteit geen groei-inhaalslag plaatsvinden. Aanvullend heeft men huidafwijkingen in de vorm van veel witte of juist bruine vlekken gecombineerd met eczeem. Men is overgevoelig voor zonnestraling, waardoor huidproblemen in de kaart worden gespeeld. Daarnaast zal het afweersysteem minder effectief werken, waardoor eerder ontstekingen (voornamelijk oor en long) en complicaties voordoen.

Verhoogde kans op kanker

Omdat DNA niet goed wordt gerepareerd, heeft het effect op verschillende niveaus. De ontwikkeling van cellen kan onjuist verlopen, waardoor eerder kanker tot ontwikkeling komt. Het kan daarbij om jeugdige leukemie of lymfomen gaan. Het gaat daarbij voornamelijk om kinderen of pubers. Omdat het lichaam overgevoelig is voor zonnestraling, kan behandeling met bestraling ook (zeer) negatieve effecten hebben (extra aangetast DNA). Ook het gebruik van röntgen-apparaten moet worden geminimaliseerd.

Hoe te behandelen?

Er is sprake van een genetische afwijking, waar niets aan kan worden gedaan. Oftewel het gaat om een ongeneeslijke ziekte. Het is van belang om de zon altijd te mijden, waarnaast een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor noodzakelijk is. Het gebruik van groeihormonen is niet toegestaan, omdat het tumorgroei bij dit syndroom stimuleert. Aanvullend kan het afweersysteem worden versterkt door immunoglobuline, danwel door dagelijks een kleine hoeveelheid antibiotica te geven (lit.2). Aanvullend worden complicaties symptomatisch behandeld.

Lees verder

• Autosomale overerving genetisch materiaal via DNA toegelicht