Ziekte van Osgood-Schlatter: behandeling en operatie

Heb je last van een zichtbare bult onder de knie die gevoelig is en warm aanvoelt? Mogelijk heb je last van de ziekte van Osgood-Schlatter. Vlak onder de knie, bovenaan het scheenbeen, zit een klein 'heuveltje' in het bot, welke 'tuberositas tibia' wordt genoemd. De bovenbeenspier zit op deze plek stevig verankerd aan het bot. Bij de ziekte van Osgood Schlatter is die plek, vlak onder de knie, geïrriteerd, vaak als gevolg van overbelasting. Het wordt vooral gezien snel groeiende kinderen, iets vaker bij jongens dan bij meisjes, die veel aan sport doen.

Ziekte van Osgood-Schlatter

• Wat is Osgood-Schlatter?
• Oorzaak
• Risicofactoren
• Ziekte van Osgood-Schlatter symptomen
• Diagnose en onderzoek
• Osgood-Schlatter behandeling

Wat is Osgood-Schlatter?

De ziekte van Osgood-Schlatter is een aandoening die in 1903 door twee artsen, de Amerikaan dr. Robert Osgood en de Zwitser dr. Carl Schlatter, onafhankelijk van elkaar is beschreven. Bij deze ziekte treedt er pijn op de plaats van de aanhechting van de kniepees (patellapees) aan het scheenbeen op. Als gevolg hiervan verschijnt er een gevoelige bobbel op het scheenbeen, net onder de knieschijf.

Oorzaak

De ziekte van Osgood-Schlatter is een overbelastingsblessure van de knie tijdens de groei en het ontstaat vooral wanneer een snel groeiend kind intensief aan sport doet, waardoor er een tijdelijke disbalans ontstaat tussen de kracht van de spieren aan de voorzijde van het bovenbeen en de kwaliteit van de peesaanhechting. Deze overbelasting veroorzaakt de pijn en zwelling. De ziekte van Osgood-Schlatter wordt vooral gezien bij jongens tussen de 10 en 15 jaar en meisjes tussen de 8 en 13 jaar. Jongens hebben er vaker last van dan meisjes.

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactoren voor de ziekte van Osgood-Schlatter zijn:

Leeftijd

De ziekte van Osgood-Schlatter treedt op tijdens de groeispurt in de puberteit. Leeftijdscategorieën verschillen per geslacht, omdat meisjes eerder in de puberteit komen dan jongens. De ziekte van Osgood-Schlatter treedt meestal op bij jongens in de leeftijd van 13 tot 14 jaar en bij meisjes in de leeftijd van 11 tot 12 jaar.

Sekse

De ziekte van Osgood-Schlatter komt vaker voor bij jongens, maar naarmate er meer meisjes sporten, wordt die kloof kleiner.

Sport

De aandoening komt het vaakst voor bij sporten waarbij je veel sprintjes moet trekken, springen en snel van richting moet veranderen.

Ziekte van Osgood-Schlatter symptomen

De ziekte ontstaat wanneer kinderen in de groeispurt zijn en de pezen minder snel groeien. Bij jongens is dat vaak tussen de 10 en 16 jaar en bij meisjes tussen de 8 en 14 jaar. De klachten bestaan uit:

• een zichtbare en warme bult onder de knie die gevoelig is;
• de klachten ontstaan vooral na het sporten of andere activiteiten waarin veel gerend, gesprongen of geknield wordt;
• de klachten kunnen acuut optreden, maar ook geleidelijk ontstaan en de klachten zijn vaak wisselend aanwezig.

Duur van de klachten

Door de bank genomen duurt de blessure een half jaar. Soms houd je er last van na het bereiken van de volwassen leeftijd. In dat geval kan er sprake zijn van losse botfragmenten, welke middels een operatie verwijderd kunnen worden.

Diagnose en onderzoek

De diagnose wordt op basis van een anamnese en lichamelijk onderzoek gesteld. Een röntgenfoto kan uitwijzen of er sprake is van losse botfragmenten.

Osgood-Schlatter behandeling

De ziekte van Osgood-Schlatter is in principe self-limiting, wat betekent dat het vanzelf overgaat. Na enkele maanden tot enkele jaren verdwijnen de klachten vanzelf. Wel zul je last blijven houden van een bult onder de knie, waar je normaal gesproken geen directe hinder meer van ondervindt behalve als je op die knie zit. In dat geval kun je de aanwezigheid van de bult voelen, wat pijnlijk kan zijn.

Adviezen voor een goed herstel

Vaak wordt geadviseerd om gedurende de eerste twee maanden alle activiteiten die pijnlijk zijn te staken en deze periode desgewenst met enkele maanden te verlengen. Je kunt dan uitwijken naar andere sporten die minder pijn veroorzaken, zoals zwemmen of fietsen. Totale immobilisatie is alleen bij ernstige klachten nodig. Het kan helpen om na sportactiviteiten de knie af te koelen met een ice-pack. Houdt deze een poosje tegen het botheuveltje aan om de pijn te verzachten. Bij ernstige klachten kun je eventueel een pijnstillend middel nemen.

Langzaamaan meer doen

De klachten gaan bijna altijd over als de groeispurt voorbij is. Als de klachten minder zijn, kun je geleidelijk weer meer en intensiever gaan sporten.

Lees verder

• Pijn in lichaam: Pijn in lies, onderrug, heup, benen, knie, handen, schouder (special)
• Pijn in knieholte: oorzaken van pijn aan achterkant van knie
• Pijn aan de knie: stekende, brandende of zeurende kniepijn
• Kniekuilcyste of Bakerse cyste: symptomen en behandeling